اثربخشی آموزش ارتقا سلامت بر اساس الگوی پندر بر مسئولیت پذیری سلامتی و مدیریت استرس در زنان یائسه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روان‌شناسی ، واحد بین‌المللی کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، جزیره کیش، ایران

2 گروه روان‌شناسی سلامت، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، البرز، ایران

چکیده

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش ارتقای سلامت بر اساس الگوی پندر (باور سلامتی و خودکارآمدی) بر مسئولیت­پذیری سلامتی و مدیریت استرس در زنان یائسه شاغل در مدارس غیردولتی شهر تهران در طی سال96- 97 بود. این پژوهش با روش نیمه­آزمایشی (با طرح پیش­آزمون، پس­آزمون و کنترل)، صورت گرفت که تعداد 60 نفر از زنان یائسه شاغل با روش نمونه­گیری خوشه­ای، ابزارگردآوری داده­ها پرسشنامه استاندارد والکر 2014 (PHPLP2) بوده است. به گروه آزمایش 4 جلسه 2 ساعته رفتارهای ارتقادهنده سلامت آموزش داده شد. تجزیه و تحلیل داده­ها با آزمون کوواریانس چندمتغیری صورت گرفت. یافته­ها نشان داد آموزش در گروه آزمایش اثربخش بوده و بین زنان یائسه دوگروه آزمایش و گواه تفاوت آماری معنی­داری دیده شد (01/0>P). اندازه اثر مداخله آموزشی در مسئولیت­پذیری سلامتی 68% و در مدیریت استرس 61% بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Health Promotion Education Based on Pender's Model in Health Responsibility and Stress Management in Menopausal Women

نویسندگان [English]

  • maryam Behnam Moradi 1
  • hasan ahadi 1
  • mohammadreza Seirafi 2
1 Department of Psychology, Kish International Branch, Islamic Azad University, Kish Island,Iran.
2 Department of Health Psychology, Karaj Branch, Islamic Azad University, Alborz, Iran.
منابع
باقیانی مقدم، محمدحسین (1394).  ارتقا بهداشت و سلامت زنان. تهران: انتشارات سبحان.
چناری، رقیه (1392). بررسی عوامل موثر بر انجام رفتارهای ارتقا سلامت در جانبازان شیمیایی ایلام. مجله علوم پزشکی ایلام، 21 (6)، 267-257.
گرینبرگ، جرالد اس. (2008). کنترل فشار روانی. ترجمه محسن دهقانی و همکاران (1387). تهران، انتشارات رشد.
روستا، فاطمه و علی یار احمدی (1395). خودکارآمدی و رفتارهای ارتقادهنده سلامت زنان در شیراز. مجله علمی پژوهشی علوم پزشکی ایلام، 24 (2)، 100- 90.
سارافینو، ادوارد (2012). روانشناسی سلامت. ترجمه فروغ شفیعی، الهه میرزایی، حسین افتخاراردبیلی و همکاران (1391)، تهران، انتشارات رشد.
شریعت مغانی، صدیقه و معصومه سیمبر (1394). ارتباط حمایت اجتماعی درک شده با تجارب زنان در یائسگی. نشریه علوم پزشکی شهید بهشتی، 25 (90)، 90-25.
شریفی، نسیبه (1393). بررسی سلامت عمومی در زنان یائسه شهر اهواز. مجله علوم پزشکی رازی، 21 (128)، 65-59.
قاضی عسگر، مهسا و مهرناز قریب (1391). بررسی میزان تاثیر آموزش بهداشت بر سلامت خانواده. اولین همایش ملی تحقیقات کاربردی در سلامت همگانی، 1.
کشاورز، زهره و معصومه سیمبر (1393). تاثیر مدل تلفیقی رفتار برنامه­ریزی شده و خودکارآمدی بر رفتارهای ارتقادهنده سلامت زنان. مجله دانش و تندرستی، 9 (3)، 61-54.
محمدی­زیدی، عیسی؛ پاکپور­حاجی­آقا، امیر و بنفشه محمدی­زیدی (1390). روایی و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه سبک زندگی ارتقا­دهنده سلامت. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 21 (1)، 113- 103.
مورفی، سیمون و پائول بنت (2012). روانشناسی و ارتقای سلامت. ترجمه عبدالعزیز افلاک سیر (1391). تهران، انتشارات آوای نور.
نوروزی، انسیه (1390). بررسی عوامل مرتبط با کیفیت زندگی زنان یائسه اصفهان بر اساس تحلیل رفتاری الگوی پرسید. مجله تحقیقات نظام سلامت، 7 (3)، 277- 267.
ویتن، وین (2012). روانشناسی عمومی. ترجمه یحیی سیدمحمدی (1391). چاپ چهاردهم. تهران، انتشارات روان.
هاشمی­نسب، الهام (1395). بررسی رفتارهای ارتقادهنده سلامت بر اساس مدل پندر در معلمان فسا. مجله معاونت تحقیقات و فناوری علوم پزشکی فسا، 2 (2)، 3-1.
AbedelAzim-Mohamed, H., & Mansour­Lamadah, S. (2016). Improving women’s practices for  reducing the severity of menopausal symptoms. Journal of NE & P, 6 (4), 72–83.
Anderson, D., Seib, C., McGuire, A., & Porter­Steele, J. (2015). Decreasing menopausal symptoms in women undertaking a web-based multi-modal lifestyle intervention: The Women’s Wellness Program. Maturitas, 81, 69–75.
Asrami, F.S., Hamzehgardeshi, Z., & Shahhosseini, Z. (2016). Health promoting life-style behaviors in menopausal women: A Cross-Sectional Study. Global Journal of Health Science, 8 (8), 128–134. [Persian]
Bauld, R., & Brown, R.F. (2015). Stress, psychological distress, psychosocial factors, menopause symptoms and physical health in women. Maturitas, 62 (2), 160–165.
Bruce, D., & Rymer, J. (2013). Symptoms of the menopause. Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol, 23 (1), 25–32.
Collins, A. (2018). Nutrition & menopause. Life style, second spring, 1–5.
Christiansen­Shawn, L., Palkovitz, R. (2018). Exploring Erikson's psychosocial theory of development: generativity and its relationship to paternal identity, intimacy, and involvement in childcare. Journal of mens, studies, 3, 81–82.
Esperat, CH., Feng, Du., Zhang, Y., & Owen, D. (2007). Health behaviors of low income pregnant minority women. Western J Nurs Res , 29,284-300.
Garcia, C.L., & Gómez­Calcerrada, S.G. (2011). Cognitive-behavioral intervention among women with slight menopausal symptoms: A pilot study. The Spanish Journal of Psychology, 14 (1), 344–355.
Hamoda, H., Panay, N.R., Arya, R., & Savvas, M. (2016). The British menopause society & women’s health concern 2016 recommendations on hormone replacement therapy in menopausal women. Post Reproductive Health, 22 (4), 165–183.
Horton, SE. (2014). What is personal health responsibility. ABNFJ, 25(1), 5-9.
Imayama, I., Alfano, C.M., Kong, A., Foster­Schubert, K.E.B., Carolyn, E., Xiao, L.R., & McTiernan, A. (2011). Dietary weight loss and exercise interventions effects on quality of life in overweight/obese postmenopausal women: A randomized controlled trial. International. Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 8 (118), 2–12.
James, J. (2012). A study to evaluate the effectiveness of structured teaching pragramme on knowledge regarding menopausal prablems and its remedial measures among middle age women in selscted rural arease Bangalore. Rajive Gandhi University of Health Sciences Bakgolar Karnataka, 1–94.
Kangau, H. (2017). Menopause: Health promotion strategies from a nursing perspective a literature review. Arcada/ Basic Sexology Course Nursing Degree Programme. 1–48.
Keshavarz, Z., Simbar, M., Ramezankhani, A., & Alavi­Majd, H. (2014). The impact of educational interventions based on (integrated model of planned behavior and self-efficacy) on health promotion behaviors of female workers in reproductive aged. Journal of Knowledge & Health, 9 (3), 54–61. [Persian]
Kim, I.K., Choi, H.M., & Kim, M.H. (2012). Menopausal knowledge and management in peri-menopausal women. The Korean Society of Menopause, 18, 124–131.
Kravitz, H.M., Zhao, X., Bromberger, J.T., Gold, E.B., Hall, M.H., Matthews, K.A., & Sowers, M.R. (2017). Sleep disturbance during the menopausal transition in a multi ethnic community sample of women. Sleep, 31 (7), 979–990.
Mansikkamäkia, B.K., Raitanena, J., Malilad, N., Sarkealae, T., Männistöe, S., Fredmand, J., & Luotoa, R. (2015). Physical activity and menopause-related quality of life-A population-based cross-sectional study. Maturitas, 80, 69–74.
Matthew, S. (2015). A healthy aging program for older adults effects on self-efficacy and morale. HHS Med, 71–72.
Mcbride, L.K. (2017). Non-hormonal treatments for the menopause. Sage.co.uk/ journals permissions, 8 (4), 213–221.
Mohammadi Zeidi, Issa., PakpourHajiAgha, Amir., & Mohammadi Zeidi, Banafsheh. (2011). Validity and Reliability of the Persian Version of the Health Promotion Lifestyle Questionnaire. Journal of Mazandaran University of Medical Sciences, 21 (1), 113- 103. [Persian]
Moilanen, J., Aalto, A.M., Hemminki, E., Arod, A.R., & Luotob, R. (2010). Prevalence of menopause symptoms and their association with lifestyle among Finnish middle-aged women. Maturitas, 67 (4), 368–374.
Murphy, Simon., & Bennett, Paul. (2012). Psychology and Health Promotion. Translated by: AbdulAziz Aflak Syr (2012). Tehran, Avaye- Noor. [Persian]
Nazari, M. (2016). The Effectiveness of life style educational program in health promoting behaviors and menopausal symptoms in women in Marvdasht Ira. GJOHS, 8 (10), 34–42. [Persian]
Norozi, E., Mostafavi, F., Hasanzadeh, A., Moodi, M., & Sharifirad, G. (2013). Factors affecting quality of life in postmenopausal women, Isfahan. Journal of Education and Health Promotion, 2 (58), 1–10. [Persian]
Patel, V., Koshy, S., & Ravindra, H.N. (2014). Effectiveness of structured teaching programme on knowledge regarding menopausal symptoms and its management among women. IOSR Journal of Nursing and Health Science, 3 (3), 22–26.
Pender, N.J. (2011). Health promotion in nursing practice. Fourth edition, Upper Saddle River NJ: Prentice Hall.
Pender, N.J. (2011). Health Promotion Model. Health Promotion Manual Rev. 20–42.
Rizvi, S.A., Jalil, F., Azam, S.I., Shamsi, U., & Saleem, S. (2012). Prevalence of menopause, chronic  illnesses and life style of middle aged women in Karachi, Pakistan. US National Library of Medicine Enlisted Journal, 5 (4), 347–354.
Rose, R.D. (2013). A randomized controlled trial of a self-guided, multimedia, stress management and resilience training program. Behaviour Research and Therapy, 51, 106.
Sehhatie, F. (2015). Health promoting behaviors among postmenopausal women in Langroud, Iran. IJWHR, 3 (3), 158–162. [Persian]
Trudeau, K. (2011). Identifiyng the educational needs of menopausal woman. WHIJIOWH, 21 (2), 1–10.
Walker, S.N., Sechrist, K.R., & Pender, N.J. (2014). The health-promoting lifestyle profile: development and psychometric charactristics. Nursing research, 36 (2), 76–81.
Walker, S.N., Sechrist, K.R., & Pender, N.J. (2014). The health-promoting profile (II). Lifestyle University of Nebraska Medical Center, College of Nursing. Omaba, Nebraska. USA. 2014.
Whitten, Wayne. (2012). General Psychology. translated by: Yahya Seyyed Mohammadi (2012). Fourteenth Printing, Tehran, Ravan Publishing. [Persian].
Yazdkhasti, M., & Simbar, M. (2015). Empowerment and coping strategies in menopause women: a review. Iranian Red Crescent Medical Journal, 17 (3), 1–7. [Persian].