بررسی تفاوت‌ها و شباهت‌های حیا و اضطراب اجتماعی (کمرویی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 استاد گروه روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران (نویسنده مسئول) Email:k.beshlideh@scu.ac.ire

3 دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

4 استادیار گروه روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی تفاوت حیا و اضطراب اجتماعی و نیز تعیین عوامل مشترک و عوامل اختصاصی دخیل در این دو متغیر بود. بر این اساس، تعداد 400 دانشجوی دانشگاه شهید چمران اهواز به‌صورت تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شدند و به پرسشنامه‌های هراس اجتماعی، پرسشنامه حیا، مقیـاس عزت‌نفس، مقیاس خودکنترلی، مقیاس ترس از ارزیابی منفی، مقیاس ترس از ارزیابی مثبت، پرسشنامه کانون توجه، پرسشنامه نشخوار، پرسشنامه کیفیت زندگی و مقیاس بازداری رفتاری بزرگسالان پاسخ دادند. یافته‌های به­دست آمده با استفاده از الگویابی معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها نشان داد در مدل مفروض این پژوهش، متغیر ترس از ارزیابی اعم از منفی و مثبت به­عنوان نقطه مشترک احساس شرم در حیا و اضطراب اجتماعی نقش مهمی دارد. هم­چنین خودکنترلی عامل کلیدی تفاوت حیا و کمرویی می‌باشد و حیا معلول خودکنترلی و کمرویی معلول عدم خودکنترلی می‌باشد. هم­چنین سوگیری‌های شناختی دخیل در اضطراب اجتماعی نظیر سوگیری پردازش پس رویدادی و سوگیری‌های توجهی، با حیا رابطه نشان نداد. کیفیت زندگی پایین و بازداری رفتاری نیز به­عنوان پیامدهای اضطراب اجتماعی با حیا ارتباط معناداری ندارند. نتایج پژوهش حاضر بیانگر این مسئله است که حیا و اضطراب اجتماعی اگرچه هر دو منبعث از احساس شرم هستند و وجوه مشترکی دارند، اما سازه‌های مجزا و متفاوتی هستند و الگوهای پیش بین و نیز  پیشایند و پیامدهای یکسانی ندارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of Similarities and Differences between Social Anxiety (shyness) and Modesty

نویسندگان [English]

  • Zahra Ramezani 1
  • Kiomars Beshlide 2
  • Najmeh Hamid 3
  • Seyyed Ali Marashi 4
  • Seyyed Esmail Hashemi 3
1 Ph.D, Student Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
2 Ph.D, Professor Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran, (Corresponding Author), Email:k.beshlideh@scu.ac.ire
3 Ph.D, Associate Professor Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
4 Ph.D, Assistant Professor Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
منابع
بساک نژاد، سودابه؛ معینی، نصراله و مهناز مهرابی­زاده هنرمند (1389). رابطه پردازش پس­رویدادی و اجتناب­شناختی با اضطراب اجتماعی در دانشجویان. مجله علوم رفتاری، 4(4): 340-335.
بشلیده، کیومرث؛ یوسفی، ناصر؛ حقیقی، جمال و ناصر بهروزی (1391). بررسی ساختار عاملی مقیاس عزت­نفس روزنبرگ با سه شکل واژه­پردازی مثبت، منفی و نیمی از ماده­ها مثبت و نیمی منفی در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز. نشریه مطالعات روانشناسی تربیتی، 15، 41-66 .
پسندیده، عباس (1390)، پژوهشی در فرهنگ حیا، انتشارات دارالحدیث، قم. چاپ هفتم.
حسنوند عموزاده، مهدی؛ شعیری، محمدرضا و اکرم باقری (1389). بررسی روایی و اعتبار سیاهه فوبیای اجتماعیSPIN  برروی نمونه‌های غیربالینی ایرانی. خلاصه مقالات پنجمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، تهران: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، معاونت دانشجویی.
خیر، محمد؛ استوار، صغری؛ لطیفیان، مرتضی؛ تقوی، سیدمحمدرضا و سیامک سامانی (1387). اثر واسطه­گری توجه متمرکز بر خود و خودکارآمدی اجتماعی بر ارتباط میان اضطراب اجتماعی و سوگیری­های داوری. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران. 14(1)، 24-32.
داداش‌زاده، حسین؛ یزدان­دوست، رخساره؛ غرایی، بنفشه؛ اصغرنژاد، فرید علی­اصغر (1391)، اثربخشی درمان شناختی - رفتاری گروهی و مواجهه درمانی بر میزان سوگیری تعبیر و ترس از ارزیابی منفی در اختلال اضطراب اجتماعی، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران (اندیشه و رفتار). 18(1) (پیاپی 68)، 40-51 .
داودی، اعظم؛ نشاط­دوست، حمید طاهر؛ عابدی، محمدرضا؛ طالبی، هوشنگ (1393). نقش نقایص تنظیم هیجان، آمیختگی فکر-عمل و بازداری رفتاری در اختلال اضطراب منتشر، مجله دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 6 (پیاپی 88)، 115-124.
رضایی دوگاهه، ابراهیم؛ محمدخانی و پروانه بهروز دولتشاهی (1389). مقایسه تأثیر درمان شناختی-رفتاری گروهی و انفرادی در کاهش ترس از ارزیابی مثبت، فصلنامه علمی پژوهشی توانبخشی، 13(1) (پیاپی 51)، 58-65.
سرافراز، مهدی­رضا؛ قربانی، نیما و عابدین جواهری (1391). خودمهارگری: ظرفیتی واحد یا دو وجهی؟ تمایز بین وجوه بازدارندگی و برانگیزندگی در دانشجویان دانشگاه­های تهران. پژوهش در سلامت روان­شناختی. 6(4)، 69-75.
گلزاری، محمود (1379)، تهیه ابزارهایی جهت سنجش عمل به باورهای دینی‌ و انواع‌ حیاء و بررسی رابطه دینداری و حیاء با ویژگی‌های شخصیت و سلامت روان. پایان‌نامه دکتری‌، تهران‌، دانشگاه علامه طباطبایی.
Amir, N., Elias, J., Klumpp, H., & Przeworski, A. (2003). Attentional bias to threat in social phobia: Facilitated processing of threat or difficulty disengaging attention from threat?. Behaviour Research and Therapy, 41(11), 1325-1335.
Cheng, G., Zhang, D., & Ding, F. (2014). Self-esteem and fear of negative evaluation as mediators between family socioeconomic status and social anxiety in Chinese emerging adults. International journal of social psychiatry, 0020764014565405.
Clark, D.M., & McManus, F. (2002). Information processing in social phobia. Biological Psychiatry, 51(1), 92-100.
Clark, D.M., & Wells, A. (1995). A cognitive model of social phobia. In R.G. Heimberg, M. Liebowitz, D. Hope, & F. Schneier (Eds.), Social phobia: Diagnosis, assessment, and treatment (pp. 69–93). New York: Guilford Press.
Connor, K.M., Davidson, J.R., Churchill, L. E., Sherwood, A., Weisler, R H., & FOA, E. (2000). Psychometric properties of the Social Phobia Inventory (SPIN) New self-rating scale. The British Journal of Psychiatry, 176(4), 379-386.
Fehm, L., Schneider, G., & Hoyer, J. (2007). Is post-event processing specific for social anxiety?. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 38(1), 11-22.
Gilbert, P. (2001). Evolution and social anxiety: The role of attraction, social competition, and social hierarchies. Psychiatric Clinics of North America, 24(4), 723-751.
Gladstone, G., & Parker, G. (2005). Measuring a behaviorally inhibited temperament style: Development and initial validation of new self-report measures. Psychiatry Research, 135(2), 133-143.
Greenberger, E., Chen, C., Dmitrieva, J., & Farruggia, S.P. (2003). Item-wording and the dimensionality of the Rosenberg Self-Esteem Scale: do they matter?. Personality and individual differences, 35(6), 1241-1254.
Heinrichs, N., & Hofmann, S.G. (2001). Information processing in social phobia: A critical review. Clinical psychology review, 21(5), 751-770.
Heeren, A., Reese, H.E., McNally, R.J., & Philippot, P. (2012). Attention training toward and away from threat in social phobia: effects on subjective, behavioral, and physiological measures of anxiety. Behaviour Research and Therapy, 50(1), 30-39.
Hirsch, C.R., & Clark, D.M. (2004). Information-processing bias in social phobia. Clinical Psychology Review, 24(7), 799-825.
Kocovski, N.L., & Rector, N.A. (2007). Predictors of Post‐Event Rumination Related to Social Anxiety. Cognitive Behaviour Therapy, 36(2), 112-122.
Kocovski, N.L., & Rector, N.A. (2008). Post-event processing in social anxiety disorder: Idiosyncratic priming in the course of CBT. Cognitive Therapy and Research, 32(1), 23-36.
Leary, M.R. (1983). A brief version of the Fear of Negative Evaluation Scale. Personality and Social Psychology Bulletin, 9(3), 371-375.
Maloney, P.W., Grawitch, M.J., & Barber, L.K. (2012). The multi-factor structure of the Brief Self-Control Scale: Discriminant validity of restraint and impulsivity. Journal of Research in Personality, 46(1), 111-115.
Mathews, A., & MacLeod, C. (1994). Cognitive approaches to emotion and emotional disorders. Annual review of psychology, 45(1), 25-50.
McEvoy, P.M., & Kingsep, P. (2006). The post-event processing questionnaire in a clinical sample with social phobia. Behaviour Research and Therapy, 44(11), 1689-1697.
Mellings, T., & Alden, L.E. (2000). Cognitive processes in social anxiety: The effects of self-focus, rumination and anticipatory processing. Behaviour research and therapy, 38(3), 243-257.
Mogg, K., Philippot, P., & Bradley, B.P. (2004). Selective attention to angry faces in clinical social phobia. Journal of abnormal psychology, 113(1), 160.
Perini, S.J., Abbott, M.J., & Rapee, R.M. (2006). Perception of performance as a mediator in the relationship between social anxiety and negative post-event rumination. Cognitive Therapy and Research, 30(5), 645-659.
Rachman, S., Grüter-Andrew, J., & Shafran, R. (2000). Post-event processing in social anxiety. Behaviour Research and Therapy, 38(6), 611-617.
Rapee, R.M., & Heimberg, R.G. (1997). A cognitive-behavioral model of anxiety in social phobia. Behaviour research and therapy, 35(8), 741-756.
Rodebaugh, T.L. (2006). Self-efficacy and social behavior. Behaviour research and therapy, 44(12), 1831-1838.
Rudy, B.M., Davis, T.E., & Matthews, R.A. (2014). Cognitive indicators of social anxiety in youth: A structural equation analysis. Behavior therapy, 45(1), 116-125.
Schmertz, S. K. (2008). Rumination as a Mediator of the Relation between Mindfulness and Social Anxiety in a Clinical Sample.
Schultz, L.T., & Heimberg, R.G. (2008). Attentional focus in social anxiety disorder: potential for interactive processes. Clinical psychology review, 28(7), 1206-1221.
Skevington, S.M., Lotfy, M., & O'Connell, K.A. (2004). The World Health Organization's WHOQOL-BREF quality of life assessment: psychometric properties and results of the international field trial. A report from the WHOQOL group. Quality of life Research, 13(2), 299-310.
Tangney, J.P., Baumeister, R.F., & Boone, A.L. (2004). High self‐control predicts good adjustment, less pathology, better grades, and interpersonal success. Journal of personality, 72(2), 271-324.
Thompson, R.D., Goldsmith, A.A., & Tran, G.Q. (2011). Alcohol and drug use in socially anxious young adults.
Usefy, A.R., Ghassemi, G.R., Sarrafzadegan, N., Mallik, S., Baghaei, A. M., & Rabiei, K. (2010). Psychometric properties of the WHOQOL-BREF in an Iranian adult sample. Community mental health journal, 46(2), 139-147.
Vassilopoulos, S.P. (2005). Social anxiety and the vigilance-avoidance pattern of attentional processing. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 33(01), 13-24.
Weeks, J.W. (Ed.). (2014). The Wiley Blackwell Handbook of Social Anxiety Disorder. Wiley Blackwell.
Weeks, J.W., Heimberg, R.G., & Rodebaugh, T.L. (2008). The Fear of Positive Evaluation Scale: Assessing a proposed cognitive component of social anxiety. Journal of Anxiety Disorders, 22(1), 44-55.
Weeks, J.W., Heimberg, R.G., Rodebaugh, T.L., & Norton, P.J. (2008). Exploring the relationship between fear of positive evaluation and social anxiety. Journal of Anxiety Disorders, 22, 386-400.
Wieser, M.J., Pauli, P., Weyers, P., Alpers, G.W., & Mühlberger, A. (2009). Fear of negative evaluation and the hypervigilance-avoidance hypothesis: an eye-tracking study. Journal of neural transmission, 116(6), 717-723.
Wong, N., Sarver, D.E., & Beidel, D.C. (2012). Quality of life impairments among adults with social phobia: The impact of subtype. Journal of anxiety disorders, 26(1), 50-57.
Woody, S.R. (1996). Effects of focus of attention on anxiety levels and social performance of individuals with social phobia. Journal of Abnormal Psychology, 105(1), 61.
Woody, S.R., Chambless, D.L., & Glass, C.R. (1997). Self-focused attention in the treatment of social phobia. Behaviour Research and Therapy, 35(2), 117-129.