اثربخشی روش اجتماع پژوهشی در برنامه آموزش فلسفه به کودکان بر خودکارآمدی اجتماعی دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار روان شناسی تربیتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان ( نویسنده مسئول) Email:habibikaleybar@gmail.com

2 دانشیار دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

3 دانشجوی کارشناسی ارشد روان شناسی تربیتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

چکیده

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش فلسفه به کودکان به روش اجتماع پژوهشی بر خودکار آمدی اجتماعی دانش­آموزان بود. روش پژوهش از نوع شبه­آزمایشی بود که در اجرای آن از طرح پیش­آزمون-پس­آزمون با گروه کنترل استفاده شد. شرکت­کنندگان پژوهش شامل 50 نفر از دانش آموزان پایه هفتم ناحیه یک شهر تبریز در سال تحصیلی 95-1394 بودند که به­روش تصادفی خوشه­ای انتخاب شدند و به­طور تصادفی در هریک از گروه­های آزمایشی و کنترل قرار گرفتند. پرسش­نامه‌ خودکارآمدی اجتماعی کنلی (1989) برای هر دو گروه اجرا شد. آزمودنی­های گروه آزمایشی به­مدت 13 جلسه در برنامه آموزش فلسفه به کودکان شرکت کردند. گروه کنترل نیز همزمان به برنامه­های عادی کلاس خود ادامه دادند. یافته­های حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد نمره­های دانش­آموزان گروه آزمایشی در پس­آزمون خودکارآمدی اجتماعی بالاتر از گروه کنترل است. بنابراین، آموزش فلسفه به کودکان به­روش اجتماع پژوهشی به افزایش خودکارآمدی اجتماعی دانش­آموزان منجر می­گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Philosophy Training for Children through Community of Inquiry in Students, Social Self-Efficacy

نویسندگان [English]

  • Ramin Habibi- Kaleybar 1
  • Abolfazl Farid 2
  • Rogayeh Mohammadzadeh 3
1 Ph.D, Associate Professor, Educational Psychology, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran, (Corresponding Author), Email: Habibikaleybar @gmail.com
2 Ph.D, Associate Professor of Educational Psychology, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran
3 M.A, Student, Educational Psychology, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran
منابع
امی، زهرا و احد فرامرز ملکی (1384). مقایسه سبک­های لیپمن برنی فیر در آموزش فلسفه به کودکان. فصل­نامه پژوهشی اندیشه­های نوین دینی، شماره 2.
برگ، لورا (2001). روانشناسی رشد: از لقاح تا رشد. ترجمه یحیی سیدمحمدی، 1383. تهران: ارسباران.
جهانی، جعفر (1386). بررسی تأثیر آموزش فلسفه به کودکان در رشد منش اخلاقی دانش­آموزان. فصلنامه مطالعات برنامه درسی، شماره 7، 59-37.
دلاور، علی (1374). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، تهران: انتشارات رشد.
خیر، محمد؛ استوار، صغری؛ لطیفیان، مرتضی؛ تقوی، محمدرضا و سیامک سامانی (1387). اثر واسطه­گی توجه متمرکز بر خود و خودکارآمدی اجتماعی بر ارتباط میان اضطراب اجتماعی و سوگیری داوری. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، شماره 2، 32-24.
رضایی، لیلا؛ مصطفایی، علی و زینب خانجانی (1393). بررسی مقایسه­ای تحول اخلاقی، نوع دوستی و خودکارآمدی اجتماعی در دانش­آموزان تیزهوش و عادی دبیرستان­های شهر ارومیه در سال تحصیلی 91-90. فصلنامه آموزشی و ارزشیابی، شماره 25 ،41-29.   
رباطی، افشین؛ دلوین، آنیک و فرانسیس دانورس (1393). ترازنامه شایستگی کارکنان شرکت ایران خودرو. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، شماره 4، 39-30.
رشتچی، مژگان (1389). بررسی نظریه ویگوتسکی از دیدگاه روان­شناسی و ارتباط آن با مبانی نظری آموزش فلسفه به کودکان. فصلنامه تفکر و کودک، 1(1)،20-3.
ریو، جان مارشال (1388). انگیزش و هیجان. ترجمه یحیی سیدمحمدی. تهران: انتشارات ویرایش (تاریخ نشر به زبان اصلی 2005).
نوروزی، رضاعلی و منیره عابدی (1393). تأثیر اجرای برنامه بومی شده آموزش فلسفه به کودکان بر افزایش خودکارآمدی، شادی و خوش­بینی دانش­آموزان دختر سال اول دوره اول متوسطه. فصلنامه‌ فلسفه و کودک، 5(6)،120-100.
فیشر، رابرت (1387). آموزش تفکر. ترجمه: غلامعلی سرمد (1390). تهران: انتشارات گاج (تاریخ نشر به زبان اصلی، 2008).
قائدی، یحیی (1383). آموزش فلسفه به کودکان. تهران: انتشارات داروین.
کم، فیلیپ (1373). داستان‌های فکری (1)، ترجمه‌ احسانه باقری (1391). تهران: انتشارات علم. (تاریخ نشر به زبان‌اصلی، 1994).
کم، فیلیپ (1373). داستان­های فکری (2)، ترجمه: زهیر باقری (1386). تهران: انتشارات علم. (تاریخ نشر به زبان اصلی، 1994).
گنـدمانی، یاسین؛ شـقاقی، فـرهاد و سارا میبدی (1390). تأثـیر آموزش فلسفه بر افـزایش عـزت­نفس دانش­آموزان. فصلنامه روانشناسی کاربردی، شماره 2 ،83-66.
مرعشی، منصور؛ حقیقی، جمال؛ مبارکی، زهرا و کیومرث بشلیده (1386). بررسی روش اجتماع پژوهشی بر پرورش مهارت­های استدلالی در دانش­آموزان دختر پایه سوم راهنمایی. فصلنامه مطالعات برنامه درسی، شماره 7، 122-95 .
مرعشی، منصور؛ صفایی­مقدم، مسعود و پروین خزامی (1389). تأثیر آموزش فلسفه به کودکان بر قضاوت اخلاقی دانش­آموزان پایه پنجم ابتدایی شهر اهواز. فصلنامه تفکر و کودک، شماره 1، 102-83.
ناجی، سعید (1387). کند و کاو فلسفی برای کودکان و نوجوانان. تهران: سمت.
هدایتی، مهرنوش؛ قائدی، یحیی؛ شفیع­آبادی، عبدالله و غلامرضا یونسی (1389). بررسی تأثیر اجرای برنامه‌ فلسفه برای کودکان به­صورت اجتماع پژوهشی بر بهبود ارتباطات اجتماعی کودکان. فصلنامه تفکر و کودک، شماره 1، 145-125.
هدایتی، مهرنوش؛ قائدی، یحیی؛ شفیع­آبادی، عبدالله و غلامرضا یونسی (1388). بررسی تأثیر اجرای برنامه‌ فلسفه برای کودکان به­صورت اجتماع پژوهشی بر بهبود روابط میان فردی در دانش­آموزان مقطع ابتدایی شهر تهران از دیدگاه آموزگاران. فصلنامه‌ اندیشه­های تازه در علوم تربیتی، شماره‌ 3، 157-133.
هینز، جوئنا. کندی، دیوید و وایت، دیوید (1389). فیلسوفان کوچک. ترجمه: یحیی قائدی(1389). تهران: انتشارات آییژ. (تاریخ نشر به زبان اصلی، 2008).
Bandura, A. (1997). Self-Efficacy: The exercise of Control. New York: Free man Company.
Biggeri, M., & Santi, M. (2012). The missing dimension of children's well-being and well becoming in education. Journal of Development and Capabilities, 3(13), 373-395.
Cam, Ph. (2014). Philosophy for children. Journal of Educational Philosophy and Theory, 46, 1203-1211.
Cassidy, C., & Christie, D. (2013). Philosophy for children, talking, thinking and learning together. Journal Early Child Development and Care, 183, 1072-1083.
Daniel, M., & Auriac, E. (2011). Philosophy critical thinking and philosophy for children. Journal of Educating Philosophically, 43, 415-435.
Gorard, S., Siddiqui, N., & Huatsee, B. (2015). Philosophy for children. The Education endowment foundation. London, Durham University.
Haas, H. (1980). Appendix B: Experimental research in philosophy for children, M. Lipman, A. M. Sharp, & F. Oscanyon (eds), philosophy in the classroom (Philadelphia, PA, Temple university press)
Koparan, S., Ozturk, F., Ozkilic, F., & Senisik, Y. (2009). An investigation of social self-efficacy expectation and assertiveness in multi program high school student. Social and Behavioral Sciences, 1, 623-629.
Kucuradi, I. (2000). Philosophy for children. Diogenes, 192(48), 112-131.
Lam, Ch. (2012). Continuing  Lipman's and Sharp's pioneering work on philosophy for children. Education Research and Evaluation, 18,187-203.
Leney, G, & Lynch, S. (2007). "Fostering values in the philosophy class-room",http//:www.Fapsa.org.Au/files/conference(2007),presenter- abstract .Rtf.
Lipman, M. (2010). Can philosophy for children be the basis of educational redesign? The Social Studies, 69(1), 253-257.
Lipman, M. (1995). Moral education higher-order thinking and philosophy for children. Journal of Early Child Development and Care, 107, 1-70.
Lipman, M. (1998). Some finding of the philosophy of children program. Journal of Educational Strategies, 5, 227-280.
Mc Guuness, C. (1999). From thinking skills to thinking classrooms: A reveiw and evaluation of approaches for developing papils thinking. London, Department for Education and Employment.
Ofirep, N.D. (2012). Philosophy for children. Quality Education in Africa, 1, 26-40.
Olthof, T. & Rieffe, C. (2008). The Assignment of moral status: Age-related differences in the use of three mental capacity criteria, British Journal of Developmental Psychology, 26,233-247, doi: 10.1348/026151007X216036.
Richardson, E.D. (1999). Adventure-based therapy and self-efficacy theory: Test of treatment model for late adolescent with depressive symptomatology. Dissertation submitted to the faculty of Virginia Polytechnic Institute and State University.
Rodebaugh, T.L. (2006). Self-efficacy and social behavior. Behavior Research and Therapy, 44, 1831-1838.
Sharp, A.M. (1995). Philosophy for children and the development of ethical values.  Early Child Development and Care, 107, 45-55.
Trickey, S., & Topping, K.J. (2004) . Philosophy for children. Research Papers Educating, 19, 368-380.
Williams, S. (1993). Evaluating the effects of philosophical enquiry in a secondary school Derbyshire, England, Derbyshire county council.