همگونی دست برتری و پا برتری در جمعیت ایرانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه پیام نور-تهران

2 دانشگاه پیام نور-گرمسار

چکیده

این پژوهش با هدف تعیین میزان همگونی شاخص­های جانبی شدن دست برتری و پا برتری روی 2316 آزمودنی شامل 1501 زن و 815 مرد با میانگین سنی 23 سال و 6 ماه و دامنه سنی 86-7 سال در جمعیت ایران انجام شد. انتخاب آزمودنی­ها به روش تصادفی چندمرحله‌ای از میان ساکنان استان­های مختلف ایران بود و از آنها خواسته شد تا به گویه‌های پرسشنامه دست برتری ادینبورگ (اولدفیلد،1970) و پرسشنامه پابرتری واترلو (الیاس، برایدن و بولمن-فلمینگ، 1998) پاسخ دهند. تحلیل توصیفی داده‌ها نشان داد که توزیع دست­ ‌برتری در میان جمعیت ایران به ترتیب راست­‌دست، دوسوتوان و چپ ‌دست به ‌صورت 6/78%، 6% و 4/15­% و توزیع پا برتری به ‌ترتیب راست‌­پا، دوسوتوان و چپ­‌پا به ‌صورت 8/66%، 8/21­% و 4/11­% است. از طرفی همبستگی دست ‌برتری با پا برتری برابر با 75/0 (در سطح معناداری کمتر از 05/0) به دست آمد. همچنین افراد راست­دست و راست پا در  9/94% موارد با هم در راست­برتر بودن، افراد چپ دست و چپ پا در 3/88­% موارد با هم در چپ برتر بودن و افراد دارای برتری هر دو پا و هر دو دست در  5/16­% موارد از نظر دوسوتوان بودن توافق داشتند. ضریب فای کرامر برابر با 79/0 در سطح معناداری کمتر از 05/0 محاسبه شد که نشانگر همگونی قوی این دو شاخص جانبی شدن با یکدیگر است. به ‌این ‌ترتیب بر اساس تبیین عصب‌شناختی، یکی از نیمکره‌های مغزی برای شروع کنترل رفتار در‌ ظر‌ گرفته می‌شود و تظاهر این برتری، ترجیح­های مختلف برای استفاده از ساختارهایی نظیر دست و پای ناهمسویی است که کارکردهای حرکتی- حسی آنها به‌طور برجسته تحت تأثیر نیمکره غالب است. در مجموع می‌توان گفت جانبی ‌شدن در جمعیت ایران کمتر انجام می‌شود و توزیع شاخص­های جانبی شدن در ایران متفاوت با توزیع آن در سایر کشورها است، اما میزان توافق کنترل همسو در ایران مانند سایر کشورها است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Conformity between Handedness and Footedness among Iranian Nations

نویسندگان [English]

  • Ahmad Alipour 1
  • Mojghan Aghahheriss 2
چکیده [English]

This research was provided to determine the conformity of laterality indices in 2316 participants (5265 females, and 3177 males) with mean age 23 years and 6 months Iranian among nations. Participants were selected by multistage randomized sampling method. They were asked to complete the items of Edinburgh handedness inventory (Oldfield, 1970), the revised version of Waterloo footedness questionnaire (Elias, Bryden, and Bulman- Fleming, 1988). Descriptive data analysis revealed that there were 78/6 %, 6 %, 15/4 % for right, both, and left handedness in-turn. These distributions were 66/8 %, 21/8 %, 11/4 % for right, both, and left footedness. Moreover, A strong correlation were found between handedness and footedness(r= 0/75, p< 0/05). The agreement between right-handedness and right-footedness was 94/9, for being ambidextrous was 16/5, and for left-handedness and left-footedness was 88/3. The Phi coefficient for this agreement was calculated 0/79(p< 0/05), that serve a good conformity between these laterality indices. One of the neuropsychological explanations is that one of the brain hemispheres is considered for the control of a behavior which its dominancy is represented by different preferences for using body structures such as hand or foot. Their motor and sensory functions rigorously are under the influence of that dominant hemisphere. In general, Lateralization has different distribution among Iranian nations and it is less in comparison to other countries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Footedness
  • Handedness
  • Iranian nations