رابطه بین معنا در زندگی و بهزیستی روانشناختی در دانشجویان: نقش میانجی سرمایه روانشناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

2 استادیار، روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

10.22034/jmpr.2024.63739.6447

چکیده

بهزیستی روانشناختی یکی از مهم­ترین شاخص‌­ها در ارزیابی سلامت روانشناختی افراد است، که می­‌تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی باشد. هدف از مطالعه حاضر بررسی نقش میانجی سرمایه روانشناختی در رابطه بین معنا در زندگی با بهزیستی روانشناختی در دانشجویان بود. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است که به روش مدل­‌یابی معادلات ساختاری انجام شد. جامعه آماری این مطالعه دانشجویان دانشگاه تبریز در سه ماه اول سال 1402 بودند. در این مطالعه 240 نفر به روش نمونه‌­گیری در دسترس در یک نظرسنجی آنلاین شرکت کردند. به منظور جمع آوری داده­‌ها از پرسشنامه معنای زندگی استیگر و همکاران (MLQ)،  پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف (RSPWB) و پرسشنامه سرمایه روانشناختی لوتانز (PCQ)  استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل پیشنهادی از برازش مطلوب برخوردار است. نتایج آزمون بوت استرپ نشان داد که اثر مستقیم معنا در زندگی بر بهزیستی روانشناختی (0/346= β) و سرمایه روانشناختی (0/753= β) معنادار بود، همچنین اثر مستقیم سرمایه روانشناختی بر بهزیستی روانشناختی (0/494= β) معنادار بود (0/05>P). همچنین نتایج نشان داد که سرمایه روانشناختی در بین معنا در زندگی و بهزیستی روانشناختی (0/372=β) نقش میانجی جزئی داشت (0/05>P). در مجموع می­‌توان نتیجه گرفت که معنا در زندگی هم به صورت مستقیم و هم به واسطه ارتقاء مولفه­‌های سرمایه روانشناختی بر بهبود بهزیستی روانشناختی دانشجویان موثر بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Relationship between Meaning in Life and Psychological Well-Being Among University Students: Mediating Role of the Psychological Capital

نویسندگان [English]

  • Sara Kaspour 1
  • Mostafa Zarean 2
1 MA in Clinical Psychology, Department of Psychology, Faculty of Education and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Education and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
چکیده [English]

Psychological well-being is one of the most important indicators in evaluating people's psychological health which can be influenced by different factors. The purpose of this study was to investigate the mediating role of psychological capital in the relationship between meaning in life and psychological well-being in university students. This is a descriptive correlational research which was done by the method of structural equation modeling. The statistical population of this study was the students of University of Tabriz in the first three months of 1402. In this study, 240 people participated in an online survey using available sampling method. In order to collect data, Steger's Meaning of Life Questionnaire (MLQ), Riff's Psychological Well-Being Questionnaire (RSPWB) and Luthans's Psychological Capital Questionnaire (PCQ) were used. The results showed that the proposed model has a good fit. The results of the bootstrap test showed that the direct effect of meaning in life on psychological well-being (β=0.364) and psychological capital (β=0.753) was significant, and the direct effect of psychological capital on psychological well-being (β=0.494) was significant (P>0.05). Also, the results showed that psychological capital had a partial mediating role between meaning in life and psychological well-being (β=0.372) (P<0.05). In general, it can be concluded that meaning in life has been effective in improving the psychological well-being of students both directly and through the promotion of psychological capital components.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Meaning in Life
  • Psychological Well-Being
  • Psychological Capital
اسکندری، الهام؛ جلالی، ایوب؛ موسوی، مرضیه؛ اکرمی، ناهید (1398). پیش بینی تاب آوری روانشناختی براساس حمایت اجتماعی و سبک دلبستگی با میانجی گری خودکارآمدی و معنا در زندگی. پژوهشنامه روانشناسی مثبت، 5(2 (پیاپی 18))، 17-30  https://doi.org/10.22108/ppls.2019.116694.1721
اصغری ابراهیم آباد، محمدجواد؛ ممی­زاده اوجور، محمد (1397). نقش انعطاف پذیری روانشناختی و سرسختی روانشناختی در تبیین بهزیستی روانشناختی سربازان. پژوهش­های روان شناسی بالینی و مشاوره (مطالعات تربیتی و روان شناسی)، 8(1)، 37-51.  https://doi.org/10.22067/ijap.v8i1.67658
امینی، مرضیه؛ شهنی ییلاق، منیجه؛ حاجی یخچالی، علیرضا (1399). رابطه علی سرمایه روانشناختی با بهزیستی روانشناختی و عملکرد تحصیلی با میانجیگری سرمایه اجتماعی. پژوهشنامه روانشناسی مثبت، 6(2)، 1-16.  https://www.doi.org/10.22108/ppls.2020.116114.1688
بهادری خسروشاهی، جعفر؛ هاشمی نصرت آباد، تورج؛ باباپورخیرالدین، جلیل (1391). رابطه سرمایه روانشناختی با سرمایه اجتماعی دانشجویان دانشگاه تبریز. پژوهش و سلامت، 2(1)، 63-71. https://dorl.net/dor/20.1001.1.23223782.1393.3.2.3.1
سلطانی، زیبا؛ صادق محبوب، سمانه؛ قاسمی جوبنه، رضا؛ و یوسفی، نجف (1395). نقش سرمایه روانشناختی در فرسودگی تحصیلی دانشجویان. راهبردهای آموزش (راهبردهای آموزش در علوم پزشکی)، 9(2)، 156-162.  http://edcbmj.ir/article-1-989-fa.html
شرکت، مرضیه؛ کلانتری، مهرداد؛ آذربایجانی، مسعود؛ عابدی، محمدرضا (1399). اثربخشی آموزش هوش معنوی بر میزان هوش معنوی, بهزیستی روانشناختی, اضطراب و افسردگی دانشجویان. مجله علوم روانشناختی، 19(88 )، 483-493.  http://psychologicalscience.ir/article-1-682-fa.html
صدوقی و حسام پور (1396). پیش‌بینی بهزیستی روانشناختی دانشجویان بر اساس بخشودگی و معنا در زندگی با توجه به نقش واسطه‌ای عواطف مثبت و منفی. فصلنامه پژوهش های نوین روانشناختی، 12(48)، 196-167. https://dorl.net/dor/20.1001.1.27173852.1396.12.48.10.9
عسکری زاده، قاسم؛ پولادی، فرزانه (1395). پیش بینی گرایش به موسیقی بر اساس مولفه های معنا در زندگی و هیجان خواهی. پژوهشنامه روانشناسی مثبت، 2(4 (پیاپی 8) )، 51-63.  https://doi.org/10.22108/ppls.2017.21731
کاظمیان مقدم، کبری؛ مهرابی زاده هنرمند، مهناز؛ کیامنش، علیرضا؛  حسینیان، سیمین (1395). نقش تمایزیافتگی, معناداری زندگی و بخشودگی در پیش بینی رضایت زناشویی. روانشناسی خانواده، 3(2)، 71-82. https://civilica.com/doc/1023580/
موحد، احمد؛ عباسی، زهره (1398). نقش ابعاد توانمندسازی روانشناختی در پیش بینی بهزیستی روانشناختی کارکنان شبکه بهداشت و درمان. مدیریت بهداشت و درمان (نظام سلامت)، 10(1)، 53-6. https://civilica.com/doc/1295584
موسوی مقدم، سیدرحمت اله؛ کوچکی، زهرا؛ فرضی، مهناز (1400). بررسی الگوی رابطه ای سرمایه ی روانشناختی, معنویت و بهزیستی روانشناختی در دانشجویان. مطالعات اسلامی در حوزه سلامت، 5(4 )، 49-58. https://www.sid.ir/paper/1028630/fa
نصیری، محمد؛ کارسازی، حسین؛ اسماعیل پور، فاروق؛ بیرامی، منصور (1394). تاثیر معنی در زندگی, ذهن آگاهی و تاب آوری در شکوفایی دانشجویان. پژوهشنامه روانشناسی مثبت، 1(3 )، 21-32. https://dorl.net/dor/20.1001.1.24764248.1394.1.3.3.1
ولی بیگی, میترا, محب, نعیمه؛ عبدی, رضا. (1400). تبیین مدل ساختاری روابط بین خوشبینی و تاب آوری با بهزیستی روانشناختی بر اساس رضایت از زندگی در دانشجویان دارای نشانه های اختلال شخصیت مرزی. فصلنامه پژوهش های نوین روانشناختی, 16(64), 236-253. https://dorl.net/dor/20.1001.1.27173852.1400.16.64.9.8
هاشمیان، مائده؛ نامداری، کوروش؛ عابدی، احمد (1399). تاثیر درمان مبتنی بر امید بر سلامت روان و معناداری زندگی دانش آموزان دختر افسرده. پژوهش های مشاوره (تازه ها و پژوهش های مشاوره)، 19(73 )، 123-145.http://irancounseling.ir/journal/article-1-589-fa.html
هومن، حیدرعلی (1393). مدل‌یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم‌افزار لیزرل. تهران: انتشارت سمت.
یعقوبی، ابوالقاسم؛ نادری پور، حسین؛ یارمحمدی واصل، مسیب؛ محققی، حسین (1398). تبیین بهزیستی روانشناختی بر اساس ذهن آگاهی, نیاز به شناخت و سرمایه های روانشناختی در دانشجویان. روان شناسی تربیتی (روانشناسی و علوم تربیتی)، 15(52 )، 217-237. https://doi.org/10.22054/jep.2019.35337.2381
Arslan, G., & Allen, K. A. (2022). Exploring the association between coronavirus stress, meaning in life, psychological flexibility, and subjective well-being. Psychology, Health & Medicine, 27(4), 803-814. https://doi.org/10.1080/13548506.2021.1876892
Ayoob, M., Wani, N., Ahmad, M., Jan, M., & Dar, B. (2015). Cultural intelligence as a predictor of acculturative stress and psychological well-being among college students. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 41(1), 86. http://www.jiaap.org.in/Listing_Detail/Logo/7a7c28ea-1620-4b7d-8c6a-9fd8b4688364.pdf
BAno, A. (2014). Impact of Meaning in Life on Psychological Wellbeing and Stress Among University Students. Wien: Existenzanalyse, GLE-International, 12, 21-25. https://www.existenzanalyse.org/wp-content/uploads/2014_1_Bano.pdf
Brouzos, A., Vassilopoulos, S. P., & Boumpouli, C. (2016). Adolescents’ subjective and psychological well-being: The role of meaning in life. Hellenic Journal of Psychology, 13(3), 153-169. https://ejournals.lib.auth.gr/hjp/article/download/7864/7927
Calderon Jr, R., Pupanead, S., Prachakul, W., & Kim, G. (2021). Happiness, perceived stress, psychological well-being, and health behaviors of Thai university students: Preliminary results from a multinational study on well-being. Journal of American College Health, 69(2), 176-184. https://doi.org/10.1080/07448481.2019.1657871
Davies, E. B., Morriss, R., & Glazebrook, C. (2014). Computer-delivered and web-based interventions to improve depression, anxiety, and psychological well-being of university students: a systematic review and meta-analysis. Journal of medical Internet research, 16(5), e3142. https://doi.org/10.2196/jmir.3142
Diener E, Lucas R, Oishi S. (2002) Subjective wellbeing: the science of happiness and life satisfaction. New York: Handbook of Positive Psychology http://dx.doi.org/10.1093/oxfordhb/9780195187243.013.0017
Farshiagdam, A., Bayrami, M., Zarean, M., Babapour Kheiroddin, J., & Hashemi Nosratabad, T. (2024). Structural relationships of personality factors and family functions in predicting students' suicidal thoughts with the mediation of psychological capital. Journal of Modern Psychological Researches, 18(72), 227-238. https://doi.org/10.22034/jmpr.2024.17499
García-Alandete, J. (2015). Does meaning in life predict psychological well-being?. The European Journal of Counselling Psychology, 3(2), 89-98. https://doi.org/10.5964/ejcop.v3i2.27
Huang, L., & Zhang, T. (2022). Perceived social support, psychological capital, and subjective well-being among college students in the context of online learning during the COVID-19 pandemic. The Asia-Pacific Education Researcher, 31(5), 563-574. https://doi.org/10.1007/s40299-021-00608-3
Hedayati, M. M., & Khazaei, M. M. (2014). An investigation of the relationship between depression, meaning in life and adult hope. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 114, 598-601. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.12.753
Karimi, S., Ahmadi Malek, F., Yaghoubi Farani, A., & Liobikienė, G. (2023). The role of transformational leadership in developing innovative work behaviors: The mediating role of employees’ psychological capital. Sustainability, 15(2), 1267.  http://dx.doi.org/10.3390/su15021267
Krok, D., & Telka, E. (2019). Optimism mediates the relationships between meaning in life and subjective and psychological well-being among late adolescents. Current Issues in Personality Psychology, 7(1), 32-42. http://dx.doi.org/10.5114/cipp.2018.79960
Kun, A., & Gadanecz, P. (2022). Workplace happiness, well-being and their relationship with psychological capital: A study of Hungarian Teachers. Current Psychology, 41(1), 185-199. https://doi.org/10.1007/s12144-019-00550-0
Liu, X., Ping, S., & Gao, W. (2019). Changes in undergraduate students’ psychological well-being as they experience university life. International journal of environmental research and public health, 16(16), 2864. https://doi.org/10.3390/ijerph16162864
Mohseni, M., Iranpour, A., Naghibzadeh-Tahami, A., Kazazi, L., & Borhaninejad, V. (2019). The relationship between meaning in life and resilience in older adults: A cross-sectional study. Health Psychology Report, 7(2), 133-138. http://dx.doi.org/10.5114/hpr.2019.85659
Morales-Rodríguez, F. M., Espigares-López, I., Brown, T., & Pérez-Mármol, J. M. (2020). The relationship between psychological well-being and psychosocial factors in university students. International journal of environmental research and public health, 17(13), 4778. https://doi.org/10.3390/ijerph17134778
Nippert, A. H., & Smith, A. M. (2008). Psychologic stress related to injury and impact on sport performance. Physical medicine and rehabilitation clinics of North America, 19(2), 399-418. https://doi.org/10.1016/j.pmr.2007.12.003
Orth, U., & Robins, R. W. (2022). Is high self-esteem beneficial? Revisiting a classic question. The American psychologist, 77(1), 5–17. https://doi.org/10.1037/amp0000922
Pramanik, S., & Biswal, S. (2020). Ageism, psychological capital and life satisfaction: A study on elderly women. The International Journal of Indian Psychology, 8(2), 1217-1225. http://dx.doi.org/10.25215/0802.139
Prasath, P. R., Mather, P. C., Bhat, C. S., & James, J. K. (2021). University Student Well-Being During COVID-19: The Role of Psychological Capital and Coping Strategies. Professional Counselor, 11(1), 46-60. http://dx.doi.org/10.15241/prp.11.1.46
Rahimnia, F., Mazidi, A., & Mohammadzadeh, Z. (2013). Emotional mediators of psychological capital on well-being: The role of stress, anxiety, and depression. Management Science Letters, 3(3), 913-926. http://dx.doi.org/10.5267/j.msl.2013.01.029
Rasheed, N., Fatima, I., & Tariq, O. (2022). University students' mental well-being during COVID-19 pandemic: The mediating role of resilience between meaning in life and mental well-being. Acta psychologica, 227, 103618. https://doi.org/10.1016/j.actpsy.2022.103618
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2001). On happiness and human potentials: A review of research on hedonic and eudaimonic well-being. Annual review of psychology, 52(1), 141-166. http://dx.doi.org/10.1146/annurev.psych.52.1.141
Sabaitytė, E., & Diržytė, A. (2016). Psychological capital, self-compassion, and life satisfaction of unemployed youth. International journal of psychology: a biopsychosocial approach, (19), 49-63.https://portalcris.vdu.lt/server/api/core/bitstreams/78f3e458-40f5-4f38-91a5-c4deb96b7f44/content
Santisi, G., Lodi, E., Magnano, P., Zarbo, R., & Zammitti, A. (2020). Relationship between psychological capital and quality of life: The role of courage. Sustainability, 12(13), 5238. http://dx.doi.org/10.3390/su12135238
Sweetman, D., Luthans, F., Avey, J. B., & Luthans, B. C. (2011). Relationship between positive psychological capital and creative performance. Canadian Journal of Administrative Sciences/Revue Canadienne des Sciences de l'Administration, 28(1), 4-13. https://doi.org/10.1002/cjas.175
Turashvili, T., & Japaridze, M. (2012). Psychological well-being and its relation to academic performance of students in Georgian context. Problems of Education in the 21st Century, 49, 73. http://www.scientiasocialis.lt/pec/files/pdf/vol49/73-80.Turashvili_Vol.49.pdf
Wang, H., Ng, T. K., & Siu, O. L. (2023). How does psychological capital lead to better well-being for students? The roles of family support and problem-focused coping. Current Psychology, 42(26), 22392-22403. https://doi.org/10.1007/s12144-022-03339-w
Yalçın, İ., & Malkoç, A. (2015). The relationship between meaning in life and subjective well-being: Forgiveness and hope as mediators. Journal of Happiness Studies, 16, 915-929. http://dx.doi.org/10.1007/s10902-014-9540-5
Zhang, S., Fu, Y. N., Liu, Q., Turel, O., & He, Q. (2022). Psychological capital mediates the influence of meaning in life on prosocial behavior of university students: A longitudinal study. Children and Youth Services Review, 140, 106600. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2022.106600