بررسی نقش ترومای کودکی در نشانه‌های وسواسی-جبری با میانجی‌گری ترس از خود، باورهای هیجانی، باورهای وسواسی و آلودگی ذهنی

زنگوله چی, زهرا; ایمانی, مهدی; گودرزی, محمدعلی; رحیمی, چنگیز

doi:10.22034/jmpr.2023.56180.5536

بررسی نقش ترومای کودکی در نشانه‌های وسواسی-جبری با میانجی‌گری ترس از خود، باورهای هیجانی، باورهای وسواسی و آلودگی ذهنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

² دانشیار، گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

³ استاد، گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

10.22034/jmpr.2023.56180.5536

چکیده

تجربه تروما در کودکی اثرات جبران‌ناپذیری بر ذهن کودک می‌گذارد و با نشانه‌های وسواسی-جبری مرتبط است. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش تجربه تروما در پیش‌بینی نشانه‌های وسواسی-جبری با میانجی‌گری متغیرهای ترس از خود، باورهای هیجانی،‌ باورهای وسواسی و آلودگی ذهنی است. این پژوهش از نوع مطالعات همبستگی به روش مدل‌یابی معادلات ساختاری است. نمونه مورد مطالعه دربرگیرنده 300 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز در سال تحصیلی 1400- 1401 بود که به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابرازهای مورد استفاده شامل پرسشنامه تجارب آسیب‌زای کودکی (CTQ)، پرسشنامه ترس از خود (FOS)، پرسشنامه باورهای هیجانی (EBQ)، پرسشنامه باورهای وسواسی (OBQ-44)، مقیاس آلودگی ذهنی سیاهه وسواسی-جبری ونکوور (VOCI-MC) و سیاهه وسواسی-جبری ونکوور (VOCI) بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS-24 و AMOS-24 انجام شد. نتایج نشان داد که مدل اصلاح‌شده پژوهش از برازش خوبی برخوردار است. بر این اساس می‌توان گفت که تجربه تروما در دوران کودکی با تأثیری که بر ادراکات فرد از خود تأثیر می‌گذارد به نوعی تجربه دوسوگرایی و تردید در خود منجر می‌شود. این عدم اطمینان نسبت به خود با آلودگی ذهنی، باورهای وسواسی و باورهای هیجانی همراه می‌شود و افکار ناخوانده‌ای که در حوزه‌های حساس خود تجربه می‌شوند را به سمت نشانه‌های وسواسی-جبری سوق می‌دهد. به نظر می‌رسد که توجه به ترس از خود و باورهای هیجانی در طراحی مداخلات مربوط به اختلال وسواسی-جبری می‌تواند اقدامی کمک‌کننده باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

روانشناسی

عنوان مقاله [English]

Investigating the Relationship Between Childhood Trauma and Obsessive-Compulsive Symptoms with Mediating Role of Fear of Self, Emotional Beliefs, Obsessive Beliefs and Mental Contamination

نویسندگان [English]

Zahra Zangoulechi ¹
Mahdi Imani ²
Mohammad Ali Goodarzi ³
Changiz Rahimi ³

¹ PhD student in Clinical Psychology, Department of Clinical Psychology, Faculty of Psychology and Education, Shiraz University, Shiraz, Iran.

² Associate Professor, Department of Clinical Psychology, Faculty of Psychology and Education, Shiraz University, Shiraz, Iran.

³ Professor, Department of Clinical Psychology, Faculty of Psychology and Education, Shiraz University, Shiraz, Iran.

چکیده [English]

Childhood traumatic experiences irreversibly impact child’s mind and are related to obsessive-compulsive (OC) symptoms. This study aimed to examine the relationship between childhood trauma and OC symptoms with fear of self, emotional beliefs, obsessive beliefs and mental contamination mediating the relationship. This correlational study was conducted using Structural Equation Modeling (SEM). Three hundred students of Shiraz University in 1401-1402 selected through convenience sampling method, completed Childhood Traumatic Questionnaire (CTQ), Fear of Self Questionnaire (FOS), Emotional Beliefs Questionnaire (EBQ), Obsessive Beliefs Questionnaire (OBQ-44), Vancouver Obsessive-Compulsive Inventory (VOCI-MC) and Vancouver Obsessive-Compulsive Inventory (VOCI). Data were analyzed using SPSS-24 and AMOS-24 software. According to the findings, the modified version of the suggested model was fit. Therefore, experience of trauma during childhood leads to a state of feared self. The doubted and feared self, associated with mental pollution, obsessive beliefs, and emotional beliefs, subsequently lead intrusive thoughts experienced in sensitive domains of self to obsessive-compulsive symptoms. It seems that, considering feared-self and emotional beliefs in therapeutic plans assigned for OCD might be beneficial.

کلیدواژه‌ها [English]