مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و معنویت درمانی بر افزایش تاب آوری و انعطاف پذیری روان شناختی مادران دارای کودکان با معلولیت جسمی و حرکتی

زارعی, فرشاد; حجت خواه, سید محسن; ضابط, مریم; طاهری, سعادت

doi:10.22034/jmpr.2024.59270.5935

مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و معنویت درمانی بر افزایش تاب آوری و انعطاف پذیری روان شناختی مادران دارای کودکان با معلولیت جسمی و حرکتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه مشاوره و راهنمایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

² استادیار، گروه مشاوره، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

³ دکتری روانشناسی، مدرس مدعو، گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، کرمانشاه، ایران.

⁴ کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، روانشناس مرکز توانبخشی حرفه‌ای گلستان، کرمانشاه، ایران.

10.22034/jmpr.2024.59270.5935

چکیده

هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و معنویت درمانی بر افزایش تاب آوری و انعطاف پذیری روان شناختی مادران دارای کودکان با معلولیت جسمی و حرکتی در سال 1403-1402 بود. پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی از نوع گروه‌های نابرابر با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون و دورۀ پیگیری یک‌ماهه با گروه گواه بود. جامعه‌یآماری پژوهش را تمامی مادران کودکان با معلولیت جسمی و حرکتی مراجعه‌کننده به مراکز توانبخشی و دانش‌آموزان تحت پوشش آموزش و پرورش استثنایی شهر کرمانشاه تشکیل دادند. نمونه پژوهش 45 نفر از مادران واجد شرایط بودند که به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایشی پذیرش و تعهد (15 نفر) و درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد (15 نفر) و یک گروه گواه (15 نفر) قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه تاب آوری کانر و دیویدسون (2003) و پرسشنامه انعطاف پذیری روانشناختی استفاده شد. گروه‌های آزمایشی دوازده جلسه نود دقیقه‌ای درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد و معنویت درمانی را به‌صورت هفته‌ای یک‌بار دریافت کردند و برای گروه گواه مداخله‌ای ارائه نشد. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس آمیخته با اندازه‌گیری مکرر در نرم‌افزار SPSS نسخه 26 تحلیل شدند. نتایج نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و معنویت درمانی دربهبود تاب آوری و انعطاف پذیری روانشناختی تاثیر دارد. همچنین نتایج نشان داد که معنویت درمانی نسبت به درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد نقش بیشتری در بهبود تاب آوری مادران دارای فرزند معلول جسمی حرکتی دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

روانشناسی

عنوان مقاله [English]

Comparing the Effectiveness of Therapy Based on Acceptance and Commitment and Spiritual Therapy on Increasing Resilience and Psychological Flexibility of Mothers with Children with Physical and Motor Disabilities

نویسندگان [English]

Farshad Zareei ¹
Seyyed Mohsen Hojatkhah ²
Maryam Zabet ³
Saadat Taheri ⁴

¹ Department of Counseling and Guidance, Kharazmi University, Tehran, Iran.

² Assistant Professor, Department of Counseling, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran.

³ PhD in Psychology, Visiting Lecturer, Department of Education, Farhangian University, Kermanshah, Iran.

⁴ MA in Clinical Psychology, Psychologist of Golestan Vocational Rehabilitation Center, Kermanshah, Iran.

چکیده [English]

The purpose of this research was to compare the effectiveness of acceptance and commitment therapy and spiritual therapy on increasing the resilience and psychological flexibility of mothers with children with physical and motor disabilities in 2022-2023. The current study was a quasi-experimental type of unequal groups with a pre-test and post-test design and a one-month follow-up period with a control group. The statistical population of the study was made up of all the mothers of children with physical and movement disabilities referring to rehabilitation centers and students under the special education of Kermanshah city. The research sample consisted of 45 qualified mothers who were randomly assigned to two experimental groups of acceptance and commitment (15 people) and treatment based on acceptance and commitment (15 people) and a control group (15 people). Connor and Davidson's resilience questionnaire (2003) and psychological flexibility questionnaire were used to collect data. The experimental groups received twelve ninety-minute sessions of acceptance and commitment-based therapy and spiritual therapy once a week, and no intervention was provided to the control group. The data were analyzed using repeated measures mixed covariance analysis in SPSS version 26 software. The results showed that therapy based on acceptance and commitment and spiritual therapy has an effect on improving resilience and psychological flexibility. Also, the results showed that spiritual therapy plays a greater role in improving the resilience of mothers with physically disabled children than treatment based on acceptance and commitment

کلیدواژه‌ها [English]