تدوین بسته آموزشی حل مسئله مبتنی بر روان‌شناسی مثبت‌نگر و بررسی اثربخشی آن بر شایستگی اجتماعی دانش‌آموزان با درماندگی آموخته شده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تخصصی روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه تهران، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، تهران، ایران.

2 استادیارگروه روان‌شناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 استادیار گروه روان‌شناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

4 استادیار، پژهشگاه مطالعات آموزش و پرورش تهران، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تدوین بسته آموزشی حل مسئله مبتنی بر روان‌شناسی مثبت‌نگر و بررسی اثربخشی آن بر شایستگی اجتماعی دانش‌آموزان با درماندگی آموخته شده انجام گرفت. روش پژوهش کیفی، تحلیل مضمون به شیوه آتراید-استرلینگ (2001) و روش پژوهش در قسمت کمی، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری شامل دانش‌آموزان دختر و پسر با درماندگی آموخته شده بود که در دوره اول و دوم متوسطه در سال تحصیلی 1401-1400 در شهر تهران مشغول به تحصیل بودند. نمونه در این پژوهش شامل 70 دانش‌آموز با درماندگی آموخته شده بود که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه جایدهی شدند (36 دانش‌آموز در گروه آزمایش و 34 دانش‌آموز در گروه گواه). دانش‌آموزان حاضر در گروه آزمایش، بسته آموزشی حل مسئله مبتنی بر روان‌شناسی مثبت‌نگر را طی 12 هفته در 12 جلسه 75 دقیقه‌ای دریافت نمودند. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه شایستگی اجتماعی (فلنر، لاس و فیلیپس، ۱۹۹۰) و پرسشنامه درماندگی آموخته شده (کوینلس و نلسون، ۱۹۸۸) بود. داده‌های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس آمیخته با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بسته آموزشی حل مسئله مبتنی بر روان‌شناسی مثبت‌نگر از نظر متخصصان دارای روایی محتوایی کافی است. همچنین این بسته آموزشی بر شایستگی اجتماعی (0001>P؛ 62/0=Eta؛ 10/111=F) دانش‌آموزان با درماندگی آموخته شده تاثیر داشته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Developing a Problem Solving Training Package Based on Positive Psychology and Investigating Its Effectiveness on the Social Competence of Students with Learned Helplessness

نویسندگان [English]

  • zahra taleghani 1
  • zahra naghsh 2
  • mansoreh haj hoseini 3
  • masoud kabiri 4
1 PhD student in educational psychology, University of Tehran, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran.
4 Assistant Professor, Tehran Institute of Education Studies, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The present study was conducted to developing a problem solving Training package based on positive psychology and investigating its effectiveness on the social competence of students with learned helplessness. The research method was qualitative, Theme analysis according to Attride-Stirling (2001), and the research method in the quantitative part was semi-experimental with a pre-test-post-test design with a control group and a two-month follow-up period. The statistical population consisted of male and female students with learning helplessness who were studying in the first and second period of high school in the academic year of 2021-2022 in Tehran. The sample in this study included 70 students with learning helplessness who were selected by purposeful sampling and randomly assigned to experimental and control groups (36 students in the experimental group and 34 students in the control group). The students in the experimental group received the problem solving training package based on positive psychology during 12 weeks in 12 sessions of 75 minutes. The applied questionnaires in this study included social competence Questionnaire (Felner, Lease, Philips, 1990) and learned helplessness Questionnaire (Quinless, Nelson, 1988). The data from the study were analyzed through mixed ANOVA via SPSS23 software. The results showed that the problem solving training package based on positive psychology has sufficient content validity according to experts. Also, this training package had an impact on the social competence (P<0001; Eta=0.62; F=111.10) of students with learned helplessness.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Problem solving
  • positive psychology
  • social competence
  • learned helplessness