تدوین بسته مشاوره‌ای مبتنی بر رابطه والد – نوجوان و تعیین اثربخشی آن بر کیفیت تعامل والد-نوجوان و سازگاری نوجوانان

حسینی, فریبا; عابدی, محمدرضا; گرجی, یوسف

doi:10.22034/jmpr.2024.17343

تدوین بسته مشاوره‌ای مبتنی بر رابطه والد – نوجوان و تعیین اثربخشی آن بر کیفیت تعامل والد-نوجوان و سازگاری نوجوانان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکترای تخصصی مشاوره، واحد خمینی شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

² استاد گروه مشاوره، دانشگاه اصفهان، اصفهان ، ایران.

³ استادیار گروه روانشناسی، واحد خمینی شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

10.22034/jmpr.2024.17343

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تدوین بسته مشاوره‌ای مبتنی بر رابطه والد – نوجوان و تعیین اثربخشی آن بر کیفیت تعامل والد-نوجوان و سازگاری نوجوانان انجام گرفت. روش پژوهش کیفی، پدیدارشناختی و روش پژوهش در قسمت کمی، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل نوجوانان شهر اصفهان در سال تحصیلی 1400-1399 بود که در دوره دوم متوسطه مشغول به تحصیل هستند. نمونه در قسمت کیفی شامل 19 نوجوان بود که به شکل هدفمند انتخاب و تحت مصاحبه عمیق قرار گرفتند. در قسمت کمی نیز در این پژوهش تعداد 35 نوجوان با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه جایدهی شدند (18 نوجوان در گروه آزمایش و 17 نوجوان در گروه گواه). مادران نوجوانان حاضر در گروه آزمایش، بسته مشاوره‌ای مبتنی بر رابطه والد – نوجوان را طی 9 هفته در 9 جلسه 75 دقیقه‌ای دریافت نمودند. پیش‌آزمون قبل از اجرای مداخله و پس‌آزمون پس از اتمام مداخله اجرا شد. دو ماه بعد نیز مرحله پیگیری اجرا شد. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه رابطه والد- فرزندی (فاین، مورلند و شوبل، 1983) و پرسشنامه سازگاری فردی-اجتماعی کالیفرنیا (کلارک و همکاران، 1953) بود. نتایج نشان داد که بسته مشاوره‌ای مبتنی بر رابطه والد – نوجوان از نظر متخصصان دارای روایی محتوایی کافی است. همچنین این بسته مشاوره‌ای بر کیفیت تعامل والد-نوجوان (0001>P؛ 69/0=Eta؛ 01/74=F) و سازگاری فردی (0001>P؛ 59/0=Eta؛ 73/47=F) و اجتماعی (0001>P؛ 63/0=Eta؛ 24/57=F) نوجوانان تاثیر داشته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مشاوره

عنوان مقاله [English]

Developing a Counseling Package Based on Parent-Adolescent Relationship and Determining Its Effectiveness on the Quality of Parent-Adolescent Interaction and Adolescent Adjustment

نویسندگان [English]

fariba hoseini ¹
mohammadreza abedi ²
yousef gorgi ³

¹ PhD student in Counseling, Khomeini Shahr Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran.

² Professor of Counseling Department, Isfahan University, Isfahan, Iran.

³ Assistant Professor, Department of Psychology, Khomeini Shahr Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran.

چکیده [English]

The present study was conducted to developing a counseling package based on parent-adolescent relationship and determining its effectiveness on the quality of parent-adolescent interaction and adolescent adjustment. The research method was qualitative, phenomenological, and the research method in the quantitative part was semi-experimental with a pre-test-post-test design with a control group and a two-month follow-up period. The statistical population of the study included adolescents in Isfahan in the academic year 2020-2021 who are studying in the second year of high school. In the qualitative part, the sample consisted of 19 teenagers who were purposefully selected and subjected to in-depth interviews. In the quantitative part, in this research 35 adolescent were selected through purposive sampling method and randomly accommodated into experimental and control groups (18 in the experimental and 17 in the control group). The mothers of the adolescent in the experimental group received the counseling package based on the parent-teenage relationship during 9 weeks in 9 sessions of 75 minutes. Pre-test was performed before the intervention and post-test was performed after the intervention. Two months later, the follow-up phase was carried out. The applied questionnaires in this study included Parent-Child Relationship Questionnaire (Fine, Moreland & Schwebel, 1983) and California Individual-Social Adjustment Questionnaire (Clark et al, 1953). The results showed that the counseling package based on the parent-adolescent relationship has sufficient content validity according to experts. Also, this counseling package had an impact on the quality of parent-adolescent interaction (P<0001; Eta=0.69; F=74.01) and individual (P>0001; Eta=0.59; F=47.73) and social adjustment.

کلیدواژه‌ها [English]