آزمون مدل ساختاری آسیب‌های فرایند انتخاب رشته تحصیلی بر سازگاری و رضایت تحصیلی دانشجویان ورودی: نقش میانجی سرمایه روانشناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

2 استاد، گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

3 دانشیار، گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

چکیده

از جمله مهمترین مسائل دانشجویان ورودی دانشگاه، توجه اساسی به رضایت از تحصیل و سازگاری آنها با دانشگاه است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی مدل ساختاری آسیب‌های فرایند انتخاب رشته تحصیلی بر سازگاری با دانشگاه و رضایت از تحصیل با نقش واسطه‌ای سرمایه روانشناختی انجام شد. طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی به روش مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. از بین 2490 نفر از دانشجویان ورودی از طریق آزمون سراسری دانشگاه تبریز در سالتحصیلی 1401-1400 ، تعداد 212 نفر به-شیوه هدفمند انتخاب و به پرسشنامه‌های آسیب‌های فرایند انتخاب رشته دانشگاه ( نعیمی و همکاران، 1401)، سازگاری با دانشگاه ( بیکر و سیریاک، 1989)، رضایت از تحصیل ( احمدی، 1388) و سرمایه روانشناختی ( لوتانز و همکاران، 2007) پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری و نرم افزار Amos18 استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که اثر مستقیم مسائل روانشناختی- فردی بر سازگاری با دانشگاه و رضایت از تحصیل دانشجویان به صورت منفی معنادار است. (0/001>P). همچنین، نتایج نشان داد که مشکلات آموزشی- اجتماعی و نقص ساختاری- مدیریتی به‌طور غیرمستقیم و از طریق سرمایه روانشناختی بر سازگاری با دانشگاه و رضایت از تحصیل تأثیر دارد (0/001>P). به‌طورکلی می‌توان گفت آسیب‌های فرایند انتخاب رشته و سرمایه روانشناختی می‌توانند نقش مهمی در رضایت از تحصیل و سازگاری دانشجویان داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Examining the Model of the Effect of Choosing a Major’s Harms on the Adaptation and Academic Satisfaction Freshmen: The Mediating Role of Psychological Capital

نویسندگان [English]

  • Ghader Naeimi 1
  • Hossein Ghamari kivi 2
  • Esmaeil Sadri Damirchi 3
  • Ali Sheykholeslami 2
1 Ph.D. Student, Department of Counseling, Faculty of Education and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
2 Professor, Department of Counseling, Faculty of Education and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
3 Associate Professor, Department of Counseling, Faculty of Education and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
چکیده [English]

One of the most important issues for freshmen is the basic attention to their academic satisfaction and adaptation with the university. The present study was conducted with the aim of evaluating the structural model of harm of choosing major process on adaptation with university and academic satisfaction with the mediating role of psychological capital. The design of the current research was of the correlation type using the structural equation modeling method. Among the 2490 freshmen through the national exam of Tabriz University in the academic year 2021-2022, 212 students were selected in a targeted manner and answered questionnaires of harm of choosing major process (Naeimi et al., 2022), adaptation with the university (Baker and Siriak, 1989 ), academic satisfaction (Ahmadi, 2018) and psychological capital (Lutans et al., 2007). To analyze the data, the structural equation modeling method and Amos18 software were used. The findings showed that the direct effect of psychological-individual issues on students' adaptation with university (-0.76) and academic satisfaction (-0.63) is negatively significant (P> 0/001). Also, the results showed that educational-social problems and structural-management defects indirectly (P> 0/001) and through psychological capital have an effect on academic satisfaction (+1/27) and adaptation with university (+1/34). Conclusion: In general, it can be said that the harms of the field selection process and psychological capital can play an important role in the satisfaction of students' education and adaptation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • harm of choosing major process
  • academic satisfaction
  • adaption with university
  • psychological capital
  • freshmen

مراجع

اقدامی, زهرا و یوسفی, فریده. (1397). رابطه بین نیازهای اساسی روان شناختی و درگیری تحصیلی با واسطه گری خودکارآمدی. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، 15(29)، 37-72.   doi:10.22111/jeps.2018.3608
اکبری بورنگ, محمد, رودی علی آبادی, ثریا و حبیبی, زهرا. (1397). نقش ادراک از بومی بودن برنامه درسی بر رضایت‌مندی از رشته تحصیلی در دانشجویان (مورد مطالعه: دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه بیرجند).  نامه آموزش عالی، 11(43)، 49-67 .
بیک خورمیزی، م.، سعیدی خلیلی، ف.، خرمی جنت آبادی، و ف.، هادوی، م. (۱۳۹۹). بررسی میزان رضایت دانشجویان رشته اتاق عمل دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان از رشته تحصیلی و دیدگاه آن ها نسبت به آینده شغلی. پژوهش در آموزش علوم پزشکی، ۱۲ (۱) :۶۹-۶۲
جوان مجرد، ع.، شیخی فینی، ع.، زینلی پور، ح.، و ابوالقاسمی، ع. (1401). نقش سرمایه‌های اجتماعی و روانشناختی در پیش‌بینی اشتیاق تحصیلی در دانشجویان دانشگاه گیلان.  مجله مطالعات روانشناسی تربیتی19(45)، 28-41. 10.22111/jeps.2021.6567  doi:
چناری، س.، واحدی، ش.، بیرامی، م.، و  قره داغی، ع. (1401). واکاوی تجربه زیسته دانشجویان ناسازگار از ابعاد ناسازگاری در دانشگاه: پژوهش کیفی پدیدارشناسی. فصلنامه روان شناسی کاربردی، 16(2)، 157-181.  . doi:10.52547/apsy.2021.224135.1182
حافظ، ع، ا.، رشیدی پور، ف.، و یونسیان، م. (1401). رابطه نیازهای اساسی روان‌شناختی با افسردگی، اضطراب و استرس با توجه به نقش واسطه‌ای سرمایه‌ روانشناختی. فصلنامه پژوهش های نوین روانشناختی،  17(65)، 63-73. doi: 10.22034/jmpr.2022.15081
حبیبی کلیبر، ر. (1399). نقش ادراک از محیط کلاس درس و انگیزش پیشرفت تحصیلی در پیش‌بینی رضایت تحصیلی دانشجویان. مجله توسعه آموزش جندی شاپور اهواز، 11(3)، 323-333.  doi:10.22118/edc.2020.223847.1289
ربانی، ر.، و ربیعی، ک. (1390). ارزیابی انتخاب رشته و تأثیر آن بر رضایت تحصیلی دانشجویان . فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، ۱۷ (۲)، 99-120.
سعادت، س.، داورپناه، س، ه.، سعیدپور، ف.، سمیعی، ف. ( 1398 ). نقش سرمایه­های روانشناختی (امید، خوشبینی، خودکارآمدی، تاب­آوری) در تعهد تحصیلی دانشجویان. دوماهنامه علمی پژوهشی راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 12(3)، 1-10.
فرهادی، ع.، ساکی، ک.، قدم پور، ع.، خلیلی گشنیگانی، ز.، و چهری، پ. (1395). پیش­بینی ابعاد درگیری تحصیلی بر اساس مؤلفه­های سرمایه روانشناختی دانشجویان. دوماهنامه علمی پژوهشی راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 9(2)، 127-133.
کشت‌ورز کندازی, ا.، و اوجی‌نژاد, ا، ر. (1399). نقش واسطه‌ای خوش‌بینی تحصیلی در رابطه بین خودکارآمدی ادراک‌‌شده و سازگاری دانشجویان با دانشگاه. مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 12(2)، 85-109.  doi:10.22099/jsli.2021.6043
کوهی، آ.، اسکندری، ف.، و جلالی، م. (1400). بررسی عوامل مؤثر بر رضایتمندی ‌دانشجویان از رشته تحصیلی ( مطالعه موردی: دانشکده‌های کشاورزی، منابع طبیعی و فنی- مهندسی دانشگاه کردستان). تدریس پژوهی، 9(2)، 156-183.  doi:20.1001.1.24765686.1400.9.2.7.1
معراجی، م.، صفائی ف.، شجاعی شادی، موسوی پور ریحانه، محمودیان ساناز سادات (1397). میزان آگاهی دانشجویان فناوری اطلاعات سلامت در انتخاب رشته، رضایت از رشته و دیدگاه به آینده شغلی. اطلاع‌رسانی پزشکی نوین،۴ (۲)، ۱۷-۸.
نعیمی، ق.، قمری کیوی، ح.، صدری دمیرچی، ا.، شیخ الاسلامی، ع. (1401). ساخت و اعتباریابی مقیاس آسیب­های انتخاب رشته تحصیلی ورود به دانشگاه. رویش روان شناسی، ۱۱(۶)، 23-33.   dor:20.1001.1.2383353.1401.11.6.18.5
هاروند، ا.، قاسمی جوبنه، ر.، سودانی، م. (۱۳۹۹) پایایی و روایی مقیاس سازگاری تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 20(83)، 54-61.
Alves, H., & Raposo, M. (2007). Conceptual model of student satisfaction in higher education. Total Quality Management, 18(5), 571-588. https://doi.org/10.1080/14783360601074315
Purnamasari, H., Kurniawati, F., & Rifameutia, T. Systematic Review: A Study of College Adjustment among First-Year Undergraduates. Buletin Psikologi, 30(2), 259-281  .https://doi.org/10.22146/buletinpsikologi.71892
Ahmad, W., Mahmood, S., Shabbir, M., & Malik, N. (2020). University Readiness and University Adjustment: Lived Experience of First-generation University Students. Journal of Business and Social Review in Emerging Economies, 6(4), 1665-1672. https://doi.org/10.26710/jbsee.v6i4.1563
Schaeper, H. (2019). The first year in higher education: The role of individual factors and the learning environment for academic integration. Higher Education, 79(1), 95–110. https://doi.org/10.1007/s10734-019-00398-0
Cote, J. E., & Levine, C. G. (2014). Identity, formation, agency, and culture. Psychology Press. https://doi.org/10.4324/9781410612199
Nelson, L. J. (2020). The theory of emerging adulthood 20 years later: A look at where it has taken us, what we know now, and where we need to go. Emerging Adulthood, 9(3), 179–188. https://doi.org/10.1177/2167696820950884
Daniels, V. Z., Davids, E. L., & Roman, N. V. (2018). The role of family structure and parenting in firs year university adjustment. South African Journal of Psychology, 49(3), 446–459. https://doi. org/10.1177/0081246318805267
Baker, R.W., & Siryk, B. (1984). Measuring adjustment to college. Journal of Counseling Psychology, 31(2), 179–189. https://doi.org/10.1037/0022-0167.31.2.179
Lau, E. Y. H., Chan, K. K. S., & Lam, C. B. (2018). Social support and adjustment outcomes of first-year university students in Hong Kong: Self-esteem as a mediator. Journal of College Student Development, 59(1), 129–134. https://doi.org/10.1353/csd.2018.0011
Bailey, T. H., & Phillips, L. J. (2015). The influence of motivation and adaptation on students’ subjective well-being, meaning in life and academic performance. Higher Education Research & Development, 35(2), 201–216. https://doi.org/10.1080/07294360.2015.1087474
Park, S. Y., Andalibi, N., Zou, Y., Ambulkar, S., & Huh-Yoo, J. (2020). Understanding students’ mental well-being challenges on a university campus: Interview study. JMIR Formative Research, 4(3), 15962. https://doi.org/10.2196/15962
Behr, A., Giese, M., Teguim Kamdjou, H. D., & Theune, K. (2021). Motives for dropping out from higher education-an analysis of bachelor's degree students in Germany. European Journal of Education, 56(2), 325–343. https://doi.org/10.1111/ejed.12433
Ayala Calvo, J. C., & Manzano García, G. (2021). The influence of psychological capital on graduates’ perception of employability: the mediating role of employability skills. Higher Education Research & Development, 40(2), 293-308.  https://doi.org/10.1080/07294360.2020.1738350  
Baron, R. A., Franklin, R. J., & Hmieleski, K. M. (2016). Why entrepreneurs often experience low, not high, levels of stress: The joint effects of selection and psychological capital. Journal of management, 42(3), 742-768. https://doi.org/10.1177/0149206313495411
Rahmatpour, P., Nia, H. S., & Peyrovi, H. (2019). Evaluation of psychometric properties of scales measuring student academic satisfaction: A Systematic review. Journal of Education and Health Promotion, 8.   doi:10.4103/jehp.jehp_466_19
Khoirina, A., Rusdarti, R., & Rozi, F. (2020). Determinant of Students’ Academic Satisfaction. Journal of Economic Education, 9(1), 46-54. doi:10.15294/JEEC.V9I1.36148
Cornillez Jr, E. E. C. (2019). Instructional quality and academic satisfaction of university students. European Journal of Education Studies. 2(4), 13-31. doi: http://dx.doi.org/10.46827/ejes.v0i0.2507
Dudasova, L., Prochazka, J., Vaculik, M., & Lorenz, T. (2021). Measuring psychological capital: Revision of the compound psychological capital scale (CPC-12). PloS one, 16(3), e0247114. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0247114
Wong, I. A., Lin, Z., & Kou, I. E. (2021). Restoring hope and optimism through staycation programs: An application of psychological capital theory. Journal of Sustainable Tourism, 31(1), 91-110. https://doi.org/10.1080/09669582.2021.1970172
Noel, T. K., & Finocchio, B. (2022). Using theories of human, social, structural, and positive psychological capital to explore the attrition of former public school practitioners. International Journal of Educational Research Open, 3, 100112.    https://doi.org/10.1016/j.ijedro.2021.100112
Usman, S. A., Kowalski, K. B., Andiappan, V. S., & Parayitam, S. (2022). Effect of knowledge sharing and interpersonal trust on psychological capital and emotional intelligence in higher-educational institutions in India: Gender as a moderator. FIIB Business Review, 11(3), 315-335. https://doi.org/10.1177/23197145211011571
Noel, T. K., & Finocchio, B. (2022). Using theories of human, social, structural, and positive psychological capital to explore the attrition of former public school practitioners. International Journal of Educational Research Open, 3, 100112. https://doi.org/10.1016/j.ijedro.2021.100112
Lent, R. W., Singley, D., Sheu, H. B., Schmidt, J. A., & Schmidt, L. C. (2007). Relation of social-cognitive factors to academic satisfaction in engineering students. Journal of Career Assessment, 15(1), 87-97.  https://doi.org/10.1177/1069072706294518
Wang, J., Bu, L., Li, Y., Song, J., & Li, N. (2021). The mediating effect of academic engagement between psychological capital and academic burnout among nursing students during the COVID-19 pandemic: A cross-sectional study. Nurse Education Today, 102, 104938.
Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., & Norman, S. M. (2007). Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel psychology, 60(3), 541-572.  https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.2007.00083.x
Gamoran, A., Miller, H. K., Fiel, J. E., & Valentine, J. L. (2021). Social Capital and Student Achievement: An Intervention-Based Test of Theory. Sociology of Education, 94(4), 294- 315.
Nerona, R. R. (2021). Parenting, major choice motivation, and academic major satisfaction among Filipino college students: A Self-Determination Theory perspective. Journal of Career Assessment, 29(2), 205-220. https://doi.org/10.1177/1069072720941269

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 28 اسفند 1401
  • تاریخ بازنگری: 17 فروردین 1402
  • تاریخ پذیرش: 29 فروردین 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار