بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس مدرسه شاد

غریب زاده, رامین; زاهدبابلان, عادل; معینی کیا, مهدی; اکبری, تقی

doi:10.22034/jmpr.2023.16523

بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس مدرسه شاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

² استاد، گروه علوم تربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

³ دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

⁴ استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

10.22034/jmpr.2023.16523

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی روایی، پایایی و ساختار عاملی مقیاس مدرسه شاد در دانش‌آموزان مقطع ابتدایی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان ابتدایی ناحیه یک شهر اردبیل در سال تحصیلی 1401-1400 (به تعداد 30687) دانش‌آموز بود که تعداد 380 نفر به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. جهت محاسبه روایی همگرا از پرسشنامه شادکامی آکسفورد (OHI) و روایی واگرا از مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-21) استفاده شد. روایی سازه از طریق تحلیل عاملی تأییدی مورد بررسی قرار گرفت. پایایی به کمک روش آلفای کرونباخ و بازآزمایی و تجزیه و تحلیل داده‌ها با نرم‌افزارهای اس. پی. اس. اس. نسخه 25 و لیزرل نسخه 8/8 انجام شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی همانند فرم اصلی، 2 عامل شادی در مدرسه و نارضایتی در مدرسه را مورد تائید قرار داد. همچنین، ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس برابر با 0/81 و برای خرده مقیاس‌های شادی در مدرسه و نارضایتی در مدرسه به ترتیب برابر 0/86 و 0/80 به دست آمد. علاوه بر این، ضریب بازآزمایی با فاصله چهار هفته برای کل پرسشنامه 0/74 و برای خرده مقیاس‌های شادی در مدرسه و نارضایتی در مدرسه به ترتیب 0/70 و 0/74 به دست آمد. همچنین ضرایب همبستگی نشان‌دهنده روایی همگرا و تشخیصی مطلوب پرسشنامه بود (0/001>P). با توجه به نتایج به‌دست‌آمده می‌توان گفت که پرسش‌نامه مدرسه شاد ابزاری قابل اعتماد و روا برای اندازه‌گیری مدرسه شاد در دانش‌آموزان ابتدایی است.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.27173852.1402.18.70.23.8

عنوان مقاله [English]

Examining the Psychometric Properties of the Happy School Scale

نویسندگان [English]

Ramin Gharibzadeh ¹
Adel Zahed Babelan ²
Mahdi Moeinikia ³
Taghi Akbari ⁴

¹ Ph.D. student in Educational Management, Department of Educational Sciences, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran.

² Professor , Department of Educational Sciences, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran.

³ Associate Professor, Department of Educational Sciences, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran.

⁴ Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran.

چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the validity, reliability and factor structure of the happy school questionnaire in primary school students. The statistical population of this research included all elementary school students of district one of Ardabil city in the academic year of 2022-2023 (30,687) of which 380 students were selected by multi-stage cluster sampling method. Depression, anxiety and stress scale (DASS-21) and Oxford happiness Inventory (OHI) were used to calculate convergent and diagnostic validity. Construct validity was investigated through confirmatory factor analysis. Reliability using Cronbach's alpha method and retesting and data analysis with S. software. P. S. S. Version 25 and Lisrel version 8/8 were done. The results of confirmatory factor analysis, like the original form, confirmed 2 factors of happiness at school and dissatisfaction at school. Also, the Cronbach's alpha coefficient for the whole scale was equal to 0.81, and for the subscales of happiness at school and dissatisfaction at school, it was equal to 0.86 and 0.80, respectively. In addition, the retest coefficient with an interval of four weeks was 0.74 for the whole questionnaire and 0.70 and 0.74 for the subscales of happiness at school and dissatisfaction at school, respectively. Also, the correlation coefficients indicated the convergent and diagnostic validity of the questionnaire (P<0.001). According to the obtained results, it can be said that the happy school questionnaire is a reliable and valid tool for measuring the happy school in primary school students.

کلیدواژه‌ها [English]

happy school
school dissatisfaction
validity
reliability
students

مراجع

ارزانی، نیما؛ درویشی، حمید و زاعیان، مصیب (1394). بررسی عوامل شاداب سازی مدارس بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، روانشناسی تربیتی، 23، 87-98.

اسدیان, سیروس (1397). تاثیر فضای شاد و خنثی کلاس درس بر نگرش دانش آموزان به برنامه درسی آموزش ریاضیات. پژوهش‌های برنامه درسی، 8(1)، 85-103.

افلاکی فرد، حسین و بزم، قاسم (1397). تاثیر گذاری فضای آموزشی در شادی و یاد گیری دانش آموزان، دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، 1(2): 43-57.

آقابیگی، اکبر و آقابیگی، ‌فرامرز (1399). حقوق شهروندی و ضرورت آموزش آن؛ نقش معلم و نظام آموزشی در آموزش حقوق شهروندی، مطالعات حقوق شهروندی، 6(3)، 399-417.‎

بشارت، محمدعلی (1384). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس افسردگی اضطراب استرس (21-DASS) در نمونههای بالینی و جمعیت عمومی. گزارش پژوهشی، دانشگاه تهران.

دوستی، وحید و کاویانی، الهام (1398). شناسایی عوامل تکنولوژیکی موثر بر شاداب سازی مدارس در شهرستان سرپل ذهاب. فصلنامه روان شناسی تربیتی, 15(52), 183-201.

عابدی، محمدرضا؛ میرشاه‌جعفری، ابراهیم و لیاقتدار، محمدجواد (1385). هنجاریابی پرسش‌نامه شادکامی آکسفورد در دانشجویان دانشگاه‌های اصفهان، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، ۱۲ (۲) :۱۰۰-۹۵.

علی هومن، حیدر؛ وطن خواه، حمیدرضا و درستکار، ساناز (1391). بررسی عملی بودن، اعتبار و روایی تست تجدید نظر شده شادکامی، فصلنامه تحقیقات روانشناختی، 4(15)، 15-29.

فاضلیان، پوراندخت و عظیمی، صابر (1395). بررسی دیدگاه معلمان در مورد چگونگی شاداب سازی مدارس با توجه به استانداردهای کالبدی طراحی فضاهای آموزشی، نشریه پژوهش‌های تربیتی، 1(29): 41-61.

نجفی، محمود؛ دهشیری، غلامرضا؛ دبیری، سولماز؛ شیخی، منصوره و جعفری، نصرت (1391). خصوصیات روان‌سنجی نسخۀ فارسی پرسشنامۀ شادکامی آکسفورد در دانشجویان، فصلنامه اندازه گیری تربیتی، 3(10)، 55-74.

نیاز آذری، کیومرث. (1393). بررسی تأثیر شادابی و نشاط در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان متوسطه شهرستان ساری. دو فصلنامه مطالعات برنامه ریزی آموزشی، 2(3)، 35-57.

Aksoy, A. B. ve Güngör Aytar, A. (2017). Üniversite öğrencilerinin mutluluk ve alçakgönüllülük düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3), 1123-1137.

Argyle, M., Martin, M., R., & Crossland, J. (1989). Happiness as a function of personality and social encounters. In J. P. Forgas & R. J. M. Innes (Eds.). Recent advances in social psychology: An international perspective. (p.p. 189- 203). North Holand: Elsevier.

Baldwin, J. R., Caspi, A., Meehan, A. J., Ambler, A., Arseneault, L., Fisher, H. L., ... & Danese, A. (2021). Population vs individual prediction of poor health from results of adverse childhood experiences screening. JAMA pediatrics, 175(4), 385-393.

Bjureberg, J., Ljótsson, B., Tull, M. T., Hedman, E., Sahlin, H., Lundh, L. G., ... & Gratz, K. L. (2016). Development and validation of a brief version of the difficulties in emotion regulation scale: the DERS-16. Journal of psychopathology and behavioral assessment, 38(2), 284-296. 10.1007/s10862-015-9514-x

Çivitçi, A. (2009). İlköğretim öğrencilerinde yaşam doyumu: Bazı kişisel ve ailesel özelliklerin rolü. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 29-52.

Dai, Q., & Chu, R. X. (2018). Anxiety, happiness and self-esteem of western Chinese left-behind children. Child abuse & neglect, 86, 403-413.

Danielsen, A. G.; Samdal, O; Hetland, J. & Wold, B. (2010). School-related social support and students' perceived life satisfaction. The Journal of Educational Research, 102(4), 303-320.

Demir, R. Ve Murat, M. (2017). Öğretmen adaylarının mutluluk, iyimserlik, yaşam anlamı ve yaşam doyumlarının incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 347-378.

Doğan, T. ve Akıncı Çötok, N. (2001). Oxford mutluluk ölçeği kısa formunun Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 165-172.

Elihami, E. (2022). Supporting about ‘education’in elementary School: A review of literature. Mahaguru: Jurnal Pendidikan Guru Sekolah Dasar, 3(1), 42-48.

Eryılmaz, A. (2009). Ergen öznel iyi oluş ölçeğinin geliştirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 975-989.

Fegert, J. M., Vitiello, B., Plener, P. L., & Clemens, V. (2020). Challenges and burden of the Coronavirus 2019 (COVID-19) pandemic for child and adolescent mental health: a narrative review to highlight clinical and research needs in the acute phase and the long return to normality. Child and adolescent psychiatry and mental health, 14(1), 1-11.

Fino, E., Di Campli, S., Patrignani, G., & Mazzetti, M. (2019). The modulating role of gender and aggression in emotional reactions of nursing students: A cross‐sectional study. Journal of Advanced Nursing, 75(7), 1462-1472.

Gilman, R. (2001). The relationship between life satisfaction, social ınterest, and frequency of extracurricular activities among adolescent students. Journal Of Youth And Adolescence, 30(6), 749–767.

Goldin, P. R., & Gross, J. J. (2010). Effects of mindfulness-based stress reduction (MBSR) on emotion regulation in social anxiety disorder. Emotion, 10(1), 83-91. https://doi.org/10.1037/a0018441

Gündoğan, A., & Cüneyit, A. K. A. R. (2019). Happiness Scale at School for Primary School Students: Validity and Reliability Study. Türk Akademik Yayınlar Dergisi (TAY Journal), 3(1), 61-75.

Gündoğar, D.; Sallan Gül, S.; Uskun, E.; Demirci, S. ve Keçeci, D. (2007). Üniversite öğrencilerinde yaşam doyumunu yordayan etkenlerin incelenmesi, Klinik Psikiyatri, 10, 14-27.

Livingston, V., Chung, I., Davis-Wagner, D., Ericksen, K. S., Jenkins, V., Nevels, B., & Neely-Goodwin, S. (2022). An examination of the help-seeking behaviors of HBCU students by gender, classification, referral source, and mental health concerns. Social Work in Mental Health, 20(3), 334-349.

Lovibond, P. F., & Lovibond, S. H. (1995). The structure of negative emotional states: Comparison of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) with the Beck Depression and Anxiety Inventories. Behaviour research and therapy, 33(3), 335-343.

Miller, E., Ziaian, T., & Esterman, A. (2018). Australian school practices and the education experiences of students with a refugee background: A review of the literature. International Journal of Inclusive Education, 22(4), 339-359.

Moskowitz, S., & Dewaele, J. M. (2021). Is teacher happiness contagious? A study of the link between perceptions of language teacher happiness and student attitudes. Innovation in Language Learning and Teaching, 15(2), 117-130.

Nguyen, H., Lee, J. A., Sorkin, D. H., & Gibbs, L. (2019). “Living happily despite having an illness”: Perceptions of healthy aging among Korean American, Vietnamese American, and Latino older adults. Applied Nursing Research, 48, 30-36.

Özdemir, Y. ve Koruklu, N. (2013). İlk Ergenlikte Ana-Babaya Bağlanma, Okula Bağlanma ve Yaşam Doyumu. İlköğretim Online, 12(3), 836-848.

Suldo, S. M., Riley, K. N. & Shaffer, E. J. (2006). Academic correlates of children and adolescents’ life satisfaction. School Psychology International, 27(5), 567–582.

Tuzgöl Dost, M. (2005). Öznel iyi oluş ölçeği’nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(23), 103-111.

Yilmaz, R. M., Topu, F. B., & Takkaç Tulgar, A. (2022). An examination of the studies on foreign language teaching in pre-school education: A bibliometric mapping analysis. Computer Assisted Language Learning, 35(3), 270-293.

Zhang, Y., Mavoa, S., Zhao, J., Raphael, D., & Smith, M. (2020). The association between green space and adolescents’ mental well-being: a systematic review. International journal of environmental research and public health, 17(18), 6640.