مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر روان‌شناسی مثبت و درمان شناختی– رفتاری بر اعتیاد به اینترنت و رفتارهای پرخطر دانش آموزان

پورروستا, علی; حمید, نجمه; بشلیده, کیومرث; هاشمی, سید اسماعیل

doi:10.22034/jmpr.2023.54827.5379

مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر روان‌شناسی مثبت و درمان شناختی– رفتاری بر اعتیاد به اینترنت و رفتارهای پرخطر دانش آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکترا، گروه روا‌نشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

² استاد، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

10.22034/jmpr.2023.54827.5379

چکیده

هدف از این پژوهش، مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر روان‌شناسی مثبت و درمان شناختی- رفتاری بر اعتیاد به اینترنت و رفتارهای پر خطر دانش آموزان پسر شهر یاسوج بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش‌آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهر یاسوج در سال تحصیلی 1400-1399 بود. در ابتدا، پرسشنامه اعتیاد به اینترنت توسط دانش‌آموزان تکمیل گردید و 45 دانش‌آموز که نمره اعتیاد به اینترنت آنان بالاتر از نقطه برش (برابر با 46) بود، به‌صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه (هر گروه 15 نفر) گمارده شدند. پیش از اجرای مداخلات، پرسشنامه اعتیاد به اینترنت و مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی توسط آزمودنی‌ها تکمیل شد. پس از آن، گروه آزمایشی 1 (درمان شناختی- رفتاری) و گروه آزمایشی 2 (درمان مبتنی بر روان‌شناسی مثبت) در 10 جلسه 90 دقیقه‌ای، تحت مداخله قرار گرفتند، در حالی که گروه گواه هیچ گونه مداخله‌ای دریافت نکرد. پس از آخرین جلسه، پس‌آزمون اجرا شد و داده‌های به‌دست آمده با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شدند. نتایج نشان داد که هر دو درمان شناختی- رفتاری و درمان مبتنی بر روان‌شناسی مثبت می‌توانند بر کاهش اعتیاد به اینترنت و رفتارهای پر خطر مؤثر باشند (0/001>p). همچنین تفاوت معناداری بین دو درمان مشاهده نشد(0/05<p). با توجه به نتایج، درمانگران و متخصصان بالینی می توانند از درمان شناختی- رفتاری و درمان مبتنی بر روان‌شناسی مثبت به عنوان رویکردهای درمانی مؤثر در زمینه اعتیاد به اینترنت و پیشگیری از رفتارهای پرخطر استفاده کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparing the Effectiveness of Therapy Based on Positive Psychology and Cognitive-Behavioral Therapy on Internet Addiction and High Risk Behaviors Students

نویسندگان [English]

Ali Pourrosta ¹
Najmeh Hamid ²
Kiumars Beshlideh ²
Seyed Esmaeil Hashemi ²

¹ PhD student, Department of Psychology, Faculty of Education and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.

² Professor, Department of Psychology, Faculty of Education and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.

چکیده [English]

The purpose of this study was to compare the effectiveness of treatment based on positive psychology and cognitive-behavioral therapy on internet addiction and high risk behaviors of second course male students in Yasouj city. The research method was a semi-experimental study with pretest and posttest design and control group. The statistical population included all male students of the second course of high schools in Yasouj city in the academic year of 2020-2021. At first, the Internet Addiction Test was completed by the students and 45 students whose internet addiction score was above the cut-off point (equal to 46) were randomly selected and divided into two experimental groups and one control group (15 subjects in each group) was assigned. Before the implementation of the interventions, the Internet Addiction Test and the Iranian Adolescents Risk-taking Scale were completed by the subjects. After that, experimental group 1 (cognitive-behavioral therapy) and experimental group 2 (therapy positive psychology) were treated in 10 sessions of 90 minutes, while the control group received no intervention. After the session, the post-test was performed and the obtained data were analyzed using multivariate covariance analysis. The results showed that both cognitive-behavioral therapy and therapy positive psychology can be effective in reducing internet addiction and high risk behaviors (p<0.001). Also, no significant difference was observed between the two treatments (p>0.05). According to the results, therapists and clinical experts can use cognitive-behavioral therapy and therapy positive psychology as effective treatment approaches in the field of Internet addiction and prevention of risky behaviors.

کلیدواژه‌ها [English]