ارتباط طرح‌واره‌های شناختی فعال‌شده در بافت جنسی با رضایت جنسی: نقش واسطه‌ای خلق منفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی، گروه مشاوره، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استاد، گروه روانشناسی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

3 استادیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

4 استادیار، گروه مشاوره، دانشکده روانشناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

چکیده

رضایت جنسی یکی از ویژگی‌های کلیدی خانواده پایدار است و به عنوان شاخصی مهم برا کیفیت کلی زندگی شناخته می‌شود. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه‌ای خلق منفی در ارتباط طرح‌واره‌های شناختی فعال‌شده در بافت جنسی با رضایت جنسی زنان بود. روش پژوهش، توصیفی‌- همبستگی و از نوع مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان زن دانشگاه‌های شهر تهران بودند که از بین آن‌ها 637 نفر به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. برای گردآوری داد‌ه‌ها از پرسش‌نامه طرح‌واره‌های شناختی فعال‌شده در بافت جنسی (QCSASC-2003)، مقیاس اضطراب، افسردگی و استرس (DASS-1995)، مقیاس رضایت جنسی (SSSW-2005)، استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS23 و نرم‌افزار LISREL8.8 استفاده شد. مدل‌یابی معادلات ساختاری نشان داد که طرح‌واره‌های شناختی فعال‌شده در بافت جنسی هم به‌صورت مستقیم و هم‌ غیرمستقیم (از طریق خُلق منفی)، بر رضایت جنسی زنان تاثیر می‌گذارد. ارزیابی مدل فرضی پژوهش با استفاده از شاخص‌های برازندگی نشان داد که مدل فرضی با مدل اندازه‌گیری، برازش دارد (CFI = 0.98, NFI = 0.98, RMSEA = 0.058). همسو با مدل نوبر، نتایج این پژوهش نشان داد که طرح‌واره‌های شناختی فعال‌شده در بافت جنسی بر رضایت جنسی زنان تاثیر دارد و هم‌چنین این یافته‌ها تاکید می‌کنند که در کنار عوامل فیزیولوژیکی، عوامل شناختی و هیجانی در تبیین رضایت جنسی خیلی اهمیت دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The relationship Between Activated Cognitive Schemas in Sexual Context with Female Sexual Satisfaction: The Mediating Role of Negative Mood

نویسندگان [English]

  • Nasrin Haji Abolzadeh 1
  • Rasul Roshan Chesli 2
  • Hojjatollah Farahani 3
  • Maryam Mashayekh 4
1 Ph.D. student, Department of Education and Counseling, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Professor, Department of Psychology, Shahed University, Tehran, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Psychology, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
4 Assistant Professor, Department of Counseling, Faculty of Psychology, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran.
چکیده [English]

Sexual satisfaction is one of the key features of a stable family and is known as an important indicator of the overall quality of life. The present study aimed to investigate the mediating role of negative mood in the association of Cognitive Schema Activation in a Sexual Context with female Sexual Satisfaction. The design and the method of the study were descriptive correlation and structural equation modeling, respectively. Participants of this study comprised 637 female students of Tehran universities, who were selected by the Purposive sampling method. The Questionnaire of Cognitive Schema Activation in Sexual Context, Depression, Anxiety and Stress Scales (DASS), and Sexual Satisfaction Scale (SSSW), were employed to collect the required data. Also, SPSS23 and LISREL8.8 software were used for data analysis. The results of SEM indicated that Cognitive Schema Activation in Sexual Context, both directly and indirectly (through negative mood), affects women's Sexual Satisfaction. Evaluating the hypothetical model of the study employing the fitting indices revealed that the hypothetical model fits the measurement model (CFI = 0.98, NFI = 0.98, RMSEA = 0.058). Consistent with Nober's model, the results of this study showed that Cognitive Schema Activation in a Sexual Context affects female Sexual Satisfaction. In addition, these findings highlight that in addition to the physiological factors, emotional and cognitive factors are similarly significant in defining sexual satisfaction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cognitive schema
  • mood
  • sexual satisfaction
  • sexuality

مراجع

اصغری‌مقدم، م.علی.، ساعد، ف.، دیباج‌نیا، پ.، زنگنه، ج. (1387). بررسی مقدماتی اعتبار و پایایی مقیاس‌های افسردگی، اضطراب و استرس (DASS) در نمونه‌های غیربالینی. روانشناسی بالینی و شخصیت, 6(2), 23-38.
روشن چسلی، ر.، میرزایی، ص، نیک‌آذین، ا. (1393). اعتبار و پایایی مقیاس چند بعدی رضایت جنسی زنان (SSSW) در نمونه ای از زنان ایرانی. روانشناسی بالینی و شخصیت, 12(1), 129-140.
Abdolmanafi, A., Owens, R. G., Winter, S., Jahromi, R. G., Peixoto, M. M., & Nobre, P. (2016). Determinants of women's sexual dissatisfaction: Assessing a cognitive-emotional model. The journal of sexual medicine, 13(11), 1708-1717.
Barlow, D. H. (1986). Causes of sexual dysfunction: The role of anxiety and cognitive interference. Journal of consulting and clinical psychology, 54(2), 140.
Beck, A. T. (1996). Beyond belief: A theory of modes, personality, and psychopathology.
Bentler PM. EQS structural equations program manual: Multivariate software Encino, CA; 1995.
Brauer, M., Ter Kuile, M. M., & Laan, E. (2009). Effects of appraisal of sexual stimuli on sexual arousal in women with and without superficial dyspareunia. Archives of Sexual Behavior, 38(4), 476-485.
Choi, Y., Kim, T. Y., Noh, S., Lee, J., & Takeuchi, D. (2018). Culture and family process: Measures of familism for Filipino and Korean American parents. Family process. 57(4), 1029-1048.
Chou C-P, Bentler PM. Estimates and tests in structural equation modeling. 1995.
Estévez, A., Ozerinjauregi, N., Herrero-Fernández, D., & Jauregui, P. (2019). The mediator role of early maladaptive schemas between childhood sexual abuse and impulsive symptoms in female survivors of CSA. Journal of interpersonal violence, 34(4), 763-784.
Fabre, L. F., & Smith, L. C. (2012). The effect of major depression on sexual function in women. The Journal of Sexual Medicine, 9(1), 231-239.
Gewirtz-Meydan, A., & Lahav, Y. (2020). Sexual dysfunction and distress among childhood sexual abuse survivors: The role of post-traumatic stress disorder. The Journal of Sexual Medicine, 17(11), 2267-2278.
Kalmbach, D. A., & Pillai, V. (2014). Daily affect and female sexual function. The journal of sexual medicine, 11(12), 2938-2954.
Kalmbach, D. A., Kingsberg, S. A., & Ciesla, J. A. (2014). How changes in depression and anxiety symptoms correspond to variations in female sexual response in a nonclinical sample of young women: a daily diary study. The journal of sexual medicine, 11(12), 2915-2927.
Kalmbach, D. A., Pillai, V., Kingsberg, S. A., & Ciesla, J. A. (2015). The transaction between depression and anxiety symptoms and sexual functioning: A prospective study of premenopausal, healthy women. Archives of sexual behavior, 44(6), 1635-1649.
Kline RB. Principles and practice of structural equation modeling: Guilford publications; 2015.
Laurent, S. M., & Simons, A. D. (2009). Sexual dysfunction in depression and anxiety: conceptualizing sexual dysfunction as part of an internalizing dimension. Clinical psychology review, 29(7), 573-585.
Maughan, B., & McCarthy, G. (1997). Childhood adversities and psychosocial disorders. British medical bulletin, 53(1), 156-169.
Mehta, C. M., Walls, C., Blood, E. A., & Shrier, L. A. (2014). Associations between affect, context, and sexual desire in depressed young women. The Journal of Sex Research, 51(5), 577-585.
Moura, C. V., Tavares, I. M., & Nobre, P. J. (2020). Cognitive-affective factors and female orgasm: a comparative study on women with and without orgasm difficulties. The Journal of Sexual Medicine, 17(11), 2220-2228.
Nobre, P. (2013). Male sexual dysfunctions. The Wiley handbook of cognitive behavioral therapy, 645-672.
Nobre, P. J. (2010). Psychological determinants of erectile dysfunction: Testing a cognitive–emotional model. The Journal of Sexual Medicine, 7(4), 1429-1437.
Nobre, P. J., & Pinto-Gouveia, J. (2008). Cognitions, emotions, and sexual response: Analysis of the relationship among automatic thoughts, emotional responses, and sexual arousal. Archives of Sexual Behavior, 37(4), 652-661.
Nobre, P. J., & Pinto-Gouveia, J. (2009). Cognitive schemas associated with negative sexual events: A comparison of men and women with and without sexual dysfunction. Archives of Sexual Behavior, 38(5), 842-851.
Nobre, P., & Pinto-Gouveia, J. (2003). Cognitive schema activation in sexual context: A questionnaire to assess cognitive schemas activated in sexual failure situations. Manuscript submitted for publication.
Oliveira, C., & Nobre, P. J. (2013). The role of trait-affect, depression, and anxiety in women with sexual dysfunction: A pilot study. Journal of Sex & Marital Therapy, 39, 436—452.
Peixoto, M. M., & Nobre, P. (2015). Cognitive schemas activated in sexual context: a comparative study with homosexual and heterosexual men and women, with and without sexual problems. Cognitive Therapy and Research, 39(3), 390-402.
Rawal, S. (2020). Sexual satisfaction among females: Effect of anxiety on overall happiness. International Journal of Information Movement, 5, 14-19.
Shrier, L. A., Feldman, H. A., Black, S. K., Walls, C., Kendall, A. D., Lops, C., & Beardslee, W. R. (2012). Momentary affective states surrounding sexual intercourse in depressed adolescents and young adults. Archives of sexual behavior, 41(5), 1161-1171.
Soares, C., & Nobre, P. (2012). Sexual problems, cultural beliefs, and psychosexual therapy in Portugal. In K. Hall & C. Graham (Eds.), The cultural context of sexual pleasure and problems: Psychotherapy with diverse clients (pp. 278–306). New York.
Tavares, I. M., Moura, C. V., & Nobre, P. J. (2020). The role of cognitive processing factors in sexual function and dysfunction in women and men: a systematic review. Sexual medicine reviews, 8(3), 403-430.
Tseng, W. S., & Hsu, J. (2018). Culture and family: Problems and therapy. Routledge.
Xie, J., Shi, Y., & Ma, H. (2017). Relationship between similarity in work-family centrality and sexual satisfaction among dual-earner couples. Journal of Personality and Individual Differences, 113, 103-108.
Xie, J., Zhou, Z. E., & Gong, Y. (2018). Relationship between proactive personality and sexual satisfaction: A spillover-crossover perspective. Journal of Personality and Individual Differences, 128, 75-80.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 28 مرداد 1401
  • تاریخ بازنگری: 22 آبان 1401
  • تاریخ پذیرش: 29 آبان 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار