رابطه بین ترومای کودکی با گرایش به سوء مصرف مواد مخدر با توجه به نقش میانجی انعطاف پذیری شناختی و نشخوار فکری در افراد با اختلال استرس پس از سانحه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

2 گروه روانشناسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

10.22034/jmpr.2023.15344

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین ترومای کودکی با گرایش به سوء مصرف مواد با توجه به نقش میانجی انعطاف‌پذیری شناختی و نشخوار فکری در افراد با اختلال استرس پس از سانحه بود. پژوهش حاضر مقطعی و از نوع همبستگی و معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه مراجعه کنندگان به مراکز درمانی (بیمارستان‌های تروما و کلینیک‌های پزشکی و روانپزشکی و مشاوره‌ای شهر همدان) در تابستان و پاییز سال 1400 بودند که از این جامعه به روش نمونه‌گیری در دسترس تعداد 280 نفر که معیارهای ورود به مطالعه را داشتند، انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه اختلال استرس پس از سانحه کیان و همکاران (1998)، مقیاس ترومای کودکی برنشتاین و همکاران (1997)، پرسشنامه انعطاف‌پذیری شناختی دنیس و وندروال(2010) و پرسشنامه نشخوار فکری نولن‌هوکسما و ماور (1991) و پرسشنامه گرایش به سوء مصرف مواد مخدر وید و همکاران (1992) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با روش آماری ضرایب همبستگی و ضرایب رگرسیون در نرم‌افزار SPSS.21 و ایموس (AMOS.21) انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد گرایش به سوء مصرف مواد با ترومای کودکی و نشخوار فکری رابطه مثبت و معنادار و با انعطاف‌پذیری شناختی رابطه منفی و معناداری دارد. همچنین ترومای کودکی با نشخوار فکری رابطه مثبت و معنادار و با انعطاف‌پذیری رابطه منفی و معناداری دارد (05/0>P). از سویی نتایج تحلیل مسیر نشان داد که نشخوار فکری و انعطاف پذیری شناختی بین ترومای کودکی و گرایش به مصرف مواد نقش واسطه ای دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The relationship between childhood trauma and the tendency to abuse drugs according to the mediating role of cognitive flexibility and rumination in people with post-traumatic stress disorder

نویسندگان [English]

  • mahdis torkaman 1
  • azam davoodi 2
  • gasem naziri 2
  • najmeh fath 2
1 PhD Student in Clinical Psychology, Department of Psychology, Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz, Iran
2 Department of Psychology, Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the relationship between childhood trauma and the tendency to abuse drugs, considering the mediating role of cognitive flexibility and rumination in people with post-traumatic stress disorder. The current research is cross-sectional and of the correlation and structural equations type. The statistical population of the current research was all the people who referred to the treatment centers (trauma hospitals and medical, psychiatric and counseling clinics in Hamedan city) in the summer and fall of 2021, and 280 people were available from this population by sampling method. who met the inclusion criteria, were selected and studied. To collect data from the post-traumatic stress disorder questionnaire of Kian et al.. (1997), the cognitive flexibility questionnaire of Dennis and Vanderwaal, and the rumination questionnaire of Nolen-Hoeksma and Maur (1991) and the drug abuse tendency questionnaire of Wade et al. (1992) was used. Data analysis was done with the statistical method of correlation coefficients and regression coefficients in SPSS.21 and AMOS.21 software. The results of the research showed that the tendency to abuse drugs has a positive and significant relationship with childhood trauma and rumination, and a negative and significant relationship with cognitive flexibility. Also, childhood trauma has a positive and significant relationship with rumination and a negative and significant relationship with flexibility (P<0.05). On the other hand, the results of the path analysis showed that rumination and cognitive flexibility play a mediating role between childhood trauma and the tendency to use drugs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • post-traumatic stress
  • rumination
  • cognitive flexibility
  • childhood trauma
  • substance abuse tendency