پیش‌بینی رفتارها‌ی هنجارگریز تحصیلی بر اساس توانمندی ایگو: نقش تعدیل‌کنندگی هیجان‌های شرم و احساس‌ گناه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.

2 دانشیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.

3 دکتری روانشناسی تربیتی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.

10.22034/jmpr.2023.15331

چکیده

پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی کنندگی توانمندی ‌ایگو در رفتارهای هنجارگریز تحصیلی و بررسی تعدیل کنندگی هیجان شرم و احساس گناه در این ارتباط انجام شد. طرح پژوهش از نوع همبستگی و جامعه‌ی آماری، دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه کاشان در نیم سال اول تحصیلی 1401-1400 بود. از این جامعه‌ی آماری280 دانشجو به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و به منظور جمع آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌ی توانمندی ایگو(ESS) بشارت(1386) ، هیجان‌های خودآگاه شرم وگناه(GASP)کوهن(2011) و پرسشنامه‌ی تجدید نظر شده‌ی ‌هنجارگریزی در آموزش پرستاری کلارک(2015) استفاده شد. داده‌های بدست آمده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و روش رگرسیون سلسله مراتبی مورد تجریه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که بین رفتارهای هنجارگریز تحصیلی و توانمندی ‌ایگو رابطه‌ی منفی و معنادار وجود دارد. همچنین بین هیجان شرم و هنجارگریزی‌ تحصیلی و توانمندی ‌ایگو به ترتیب رابطه‌ی مثبت و منفی معنادار وجود دارد. احساس‌گناه رابطه‌ی قوی منفی و معنادار با هنجارگریزی‌تحصیلی و رابطه‌ی مثبت و معنی دار با توانمندی‌ ایگو دارد. نتایج یافته‌ها حاکی از این بود که توانمندی ایگو می‌تواند رفتارهای هنجارگریزی تحصیلی را پیش‌بینی کند. هیجان شرم بالا اثرکاهندگی توانمندی ایگو بر هنجارگریزی را کاهش می دهد. اما اثر تعدیل‌کنندگی احساس‌گناه در رابطه‌ی بین توانمندی ‌ایگو با هنجارگریزی به علت معنادار نبودن، تأیید نشد. استفاده از نتایج این پژوهش می‌تواند با آگاهی بخشیدن دانشجویان نسبت به توانمندی ایگو، و اجتناب از شرمگین کردن آن‌ها در موقعیت های تنش‌زا، به کاهش بروز رفتارهای هنجارگریز کمک کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Prediction of Academic Incivility Based on Ego Strength: The Moderating Role of Shame and Guilt Emotions

نویسندگان [English]

  • Saeedeh Sadat Akbari 1
  • Fariborz Sedighi Arfaee 2
  • Mohammad Javad Yazdani Varzaneh 3
1 MSc student in Educational Psychology, Faculty of Humanities, University of Kashan, Kashan, Iran.
2 Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Humanities, University of Kashan, Kashan, Iran.
3 PhD in Educational Psychology, Instructor at University of Kashan, Kashan, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this study was to predict academic incivility based on ego strength and Investigating moderating role of shame and guilt emotions in this process. This study was conducted with a correlational method and the statistical population consisted of all graduate students in Kashan university, in the 2021-2022 academic year. Using random sampling method, 280 students were selected. Data were collected using the questionnaires of Ego Strength Scale (ESS) Besharat(2008), Guilt and Shame Scale Proneness (GASP)Cohen(2011) and Incivility In Nursing Education Revised Survey Clark(2015). The obtained data were analyzed by Pearson correlation coefficient and multiple regression analysis. Findings showed there was a negative relationship between academic incivility and ego strength. Shame had also positive and negative relationship with academic incivility, and ego strength, respectively. Guilt had strong negative relationship with academic incivility and positive relationship with ego strength. The results indicated that ego strength can predict academic incivility. Shame, reduces the diminishing effect of ego strength on academic incivility. Moderating role of guilt between academic incivility and ego strength was not confirmed. Using these results can help reduce academic incivility by making students aware of ego strength and avoiding put them to shame in stressful situations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic Incivility
  • Ego Strength
  • Guilt
  • Shame
اسماعیلی، م. صلاحیان، ا. (1397). رابطه هیجان شرم/احساس گناه با رفتارهای اخلاقی در دانش آموزان (مطالعه موردی: هنرستان صنعتی تهران). فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانی، 7(25)، 11-18.
اعتماد، ج. (1391). باورهای معرفت شناسی و صداقت تحصیلی: بررسی نقش واسطه گری احساس شرم و گناه. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه شیراز.
بادان فیروز، ع؛ رحیمیان بوگر، ا؛ ناجی، ا؛ شیخی، م. (1396). تنظیم شناختی هیجان در دانشجویان: نقش پیش‌بین قدرت ایگو و سازمان شخصیت. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم، 11(8)، 37-45.‎
بارانی، ح؛ فولادچنگ، م؛ درخشان، م. (1398). رابطۀ ذهن‌آگاهی و بی‌صداقتی تحصیلی: نقش واسطه‌گری امید تحصیلی. مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 11(2)، 50-70.‎
بارانی، ح؛ فولادچنگ؛م. (1400). تبیین علی ابعاد بی‌صداقتی تحصیلی براساس وظیفه‌گرایی و مسئولیت‌پذیری تحصیلی. فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی، 12(2)، 59-82.
بشارت، م؛ اسدی، م؛ تولائیان، ف. (1394). نقش واسطه ای استحکام من در رابطه بین سبک های دلبستگی و راهبردهای نظم دهی شناختی هیجان.‎ روانشناسی تحولی:روان شناسان ایرانی، 12(46)، 107-119.
بشارت، م؛ تیمورپور، ن؛ رحیمی نژاد، ع؛ حسین رشیدی، ب؛ غلامعلی لواسانی، م. (1395). نقش واسطه ای راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین سبک‌های دلبستگی و استحکام من با سازگاری با ناباروری در زنان. روانشناسی معاصر، دوفصلنامه انجمن روانشناسی ایران، 11(1)، 3-20.‎
بیرامی، م؛ هاشمی، ت؛ فتحی‌آذر، ا؛ علائی، ‌پ. (1394). اثربخشی آموزش مدیریت شرم مبتنی بر برنامه PEGS در کاهش قلدری نوجوانان دختر. فصلنامه پژوهش های نوین روانشناختی، 39(10)، 1-23.
جویباری، ل؛ محمدی، ز؛ ثناگو، م. (1389). نگاهی به رفتارهای نامحترمانه در محیط های آموزشی از دیدگاه اساتید و دانشجویان. گام های توسعه در آموزش پزشکی، 7(2)، 127-133.
خورسند خطیبانی، س؛ خسروجاوید، م؛ ابوالقاسمی، ع. (1399). پیش‌بینی قلدری براساس ویژگی‌های شخصیتی، راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و تحمل پریشانی در دانش‌‌آموزان. فصلنامه پژوهش های نوین روانشناختی، 15(60)، 131-148.
راه‌پیما، س؛ جوکار، ب؛ حسین‌چاری، م؛ خرمایی، ف. (1398). تاب‌آوری اخلاقی تحصیلی:از مفهوم سازی تا سنجش. مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 11(2)، 88-114.
رفیعی وردنجانی، ل؛ پروین، ن؛ شفیعی، ز؛  صفدری ده چشمه، ف. (1395). بررسی رفتار نامحترمانه در محیط های آموزشی از دیدگاه اساتید و دانشجویان دانشکده پرستاری و مامایی شهرکرد. راهبردهای توسعه در آموزش پزشکی، 3(2)، 25-37.
سرمد، ز. (1378). متغیرهای تعدیل‌کننده و واسطه‌ای: تمایزات مفهومی و کاربردی. پژوهش های روان‌شناختی، 5 (3و 4)، 63-81.
شارکیان، ح؛ عالی، ش؛ رسول زاده طباطبایی، س. (1400). نقش صفات شخصیت و عملکرد تحولی خانواده در پیش‌بینی سلامت روان دانشجویان با سابقه‌ی تخلف انضباطی. مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 13(1)، 122-140.‎
شکری، ا؛ شفیع آبادی، ع؛ دوکانه ای فرد، ف. (1400). مدل یابی ساختارى قدرت ایگو با موفقیت شغلی و میانجیگری رضایت زناشویی و عزت نفس. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 12(45)، 213-238.‎
شمشیری، م؛ محمدی، م ؛ ایرانپور، س؛ نوروزی، م. (1396). بررسی بی‌نزاکتی فراگیران در آموزش علوم پزشکی از دیدگاه فراگیران و فرادهندگان. مجله سلامت و مراقبت، 19(3)، 158-167.
شیرزادی، م؛ شیخ الاسلامی، ر. (1397). مدل علّی آداب‌گریزی تحصیلی بر اساس محق‌پنداری تحصیلی، عدالت کلاسی و درگیری تحصیلی. فصلنامه علمی-پژوهشی روشها و مدلهای روانشناختی، 9(32)، 63-82.‎
شیرزادی، م؛ شیخ الاسلامی، ر. (1398). آداب اخلاقی تحصیل: نقش واسطه‌ای درگیری تحصیلی در رابطه بین انگیزش تحصیلی و آداب‌گریزی تحصیلی. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 16(1)، 51-59.
شیرزادی، م ؛ بداقی، آ؛ میرزایی، ح؛ بابادی عکاشه، ن. (1400). بررسی اثربخشی آموزش توانش های خودتعیین گری بر هنجارگریزی تحصیلی و درگیری تحصیلی. مجله علوم روانشناختی، 20(99)، 391-404.
شیرزادی، م؛ بیاتی، ش؛ بداقی، آ؛ بابادی عکاشه، ن. (1400). اثربخشی آموزش فلسفه برای کودکان بر هنجارگریزی و درگیری تحصیلی دانش آموزان پسر پایه ششم ابتدایی شهر بروجن. مجله علوم روانشناختی، 20(98)، 295-304.
صداقت نژاد، ز. (1395). رابطه ی جهت گیری هدف و بی صداقتی تحصیلی: نقش واسطه ای هیجانات خوداگاه. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه شیراز.
عالی، ا؛ هادیزاده مقدم، ا؛ امیرخانی، ط. (1400). مطالعه پیشایندها و پیامدهای بی‌ادبی در محل‌کار. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، 13(46)، 71-88.‎
عباسی، ن؛ حسینی، ف؛ گلستانه، س. (1395). نقش سبک های اسنادی در هیجان های خودآگاه شرم و گناه در دانش آموزان دوره ابتدایی. مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 16(8)، 1-18.
علائی، پ؛ بیرامی، م. (1395). اثربخشی آموزش مدیریت شرم در کاهش خشم نوجوانان دختر در محیط مدرسه. مطالعات روان شناسی بالینی، 7(25)، 129-148.
فرقدانی، آ. ارتباط دیدگاه گیری اجتماعی و قدرت ایگو با هوش فرهنگی در دانشجویان غیربومی: نقش تعدیل کنندة سن و جنسیت.‎ دوفصلنامه روان شناسی فرهنگی، 2(1)، 61-78.
فصیحانی فرد، س؛ جوکار، ب؛ خرمایی، ف؛ حسین چاری، م. (1398). نقش واسطه ای خودناتوان سازی در رابطه بین احساسات شرم و گناه و سازگاری تحصیلی. فصلنامه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 7(3)، 37-50.
فهمیده، س؛ پورحسین، ر؛ غلامعلی لواسانی، م. (1397). نقش واسطه‌ای استحکام من در رابطه بین تحول من و سلامت روان در دانشجویان ساکن خوابگاه دانشگاه تهران. مجله علوم روانشناختی، 17(67)، 303-309.‎
کاشانکی، ح؛  کشمیری، م. (1398). بررسی نقش شرم و گناه در سلامت روان: مقاله مروری. نشریه علمی رویش روان شناسی، 8(5)، 205-216.
گرایلی، ع؛ خوراکیان، ع؛ مهارتی، ی.(1396). بررسی اثر هیجانات خودآگاهانه (غرور، شرم و گناه) بر سطح خلاقیت دانشجویان. فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 6(4)، 101-126.
گل پرور، م. (1389). بررسی نقش اخلاق تحصیلی، عدالت و بی عدالتی آموزشی در رفتارهای مدنی ـ تحصیلی دانشجویان.‎ فصلنامه اندیشه ها ی تازه در علوم تربیتی، 5(4).
محمدی، ز؛ جوکار، ب؛ چاری، م. (1393). پیش‌بینی رفتارهای خودشکن توسط جهت‌گیری هدف: نقش واسطه‌گری احساسات شرم و گناه. روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 11(41)، 83-103.
Abedini, Z., & Akhoundzade, K. (2021). Implementation of the Training Course of Student’s Manners in Management of Nursing Students’ Incivility. Health, Spirituality and Medical Ethics, 8(1), 28-34.
Abedini, Z., Saeedi, M., Khoramirad, A., & Nia, H. S. (2021). Factor analysis of iranian version of nursing students' incivility questionnaire. Iranian journal of nursing and midwifery research, 26(5), 462.
Baron, R. M., Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal Personality Social Psychology, 51(6),1173- 1182
Clark, C. (2008). The dance of incivility in nursing education as described by nursing faculty and students. Advances in nursing science, 31(4), E37-E54.
Clark, C. M., Barbosa-Leiker, C., Gill, L. M., & Nguyen, D. (2015). Revision and psychometric testing of the incivility in nursing education (INE) survey: introducing the INE-R. Journal of Nursing Education, 54(6), 306-315.
Clark, C. M., Ahten, S. M., & Macy, R. (2013). Using problem-based learning scenarios to prepare nursing students to address incivility. Clinical Simulation in Nursing, 9(3), e75-e83.
Clark, C. (2008). Student perspectives on faculty incivility in nursing education: An application of the concept of rankism. Nursing outlook, 56(1), 4-8.
Cohen, T. R., Wolf, S. T., Panter, A. T., & Insko, C. A. (2011). Introducing the GASP scale: a new measure of guilt and shame proneness. Journal of personality and social psychology, 100(5), 947
Felblinger, D. M. (2008). Incivility and bullying in the workplace and nurses’ shame responses. Journal of Obstetric, Gynecologic & Neonatal Nursing, 37(2), 234-242.
Feldmann, L. J. (2001). Classroom civility is another of our instructor responsibilities. College Teaching, 49(4), 137-140.
Keating P. (2016). An exploratory mixed-methods study of student incivility in higher education classrooms. [Ph.D. Thesis]. USA: Edge Hill University in Ormskirk Lancashire
Krejcie, R. V& Morgan, D. V. (1970).  Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30, 607-610.
Lasiter, S., Marchiondo, L., & Marchiondo, K. (2012). Student narratives of faculty incivility. Nursing outlook, 60(3), 121-126.
Huang, N., Qiu, S., Alizadeh, A., & Wu, H. (2020). How incivility and academic stress influence psychological health among college students: The moderating role of gratitude. International journal of environmental research and public health, 17(9), 3237.
Miranda, G. A., Welbourne, J. L., & Sariol, A. M. (2020). Feeling shame and guilt when observing workplace incivility: Elicitors and behavioral responses. Human Resource Development Quarterly, 31(4), 371-392.
Rosen, C. C., Koopman, J., Gabriel, A. S., & Johnson, R. E. (2016). Who strikes back? A daily investigation of when and why incivility begets incivility. Journal of Applied Psychology, 101(11), 1620.
Segrist, D., Bartels, L. K., & Nordstrom, C. R. (2018). “But everyone Else is doing it:” a social norms perspective on classroom incivility. College Teaching, 66(4), 181-186.
Ziadni, M. S., Jasinski, M. J., Labouvie-Vief, G., & Lumley, M. A. (2017). Alexithymia, defenses, and ego strength: Cross-sectional and longitudinal relationships with psychological well-being and depression. Journal of happiness studies, 18(6), 1799-1813.