مقایسه عامل‌های شخصیتی دبیران ریاضی موفق و ناموفق

بیرامی, منصور; کریم پور, جابر; ملخاصی, علی

doi:10.22034/jmpr.2022.15266

مقایسه عامل‌های شخصیتی دبیران ریاضی موفق و ناموفق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استاد، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

² دانشیار، گروه ریاضی، دانشکده ریاضی و کامپیوتر، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

³ استادیار، گروه ریاضی، دانشگاه فرهنگیان تبریز، تبریز، ایران.

10.22034/jmpr.2022.15266

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین تفاوت عامل‌های شخصیتی دبیران ریاضی موفق و ناموفق صورت گرفت. این پژوهش از نوع علی- مقایسه‌ای بود. جامعه این پژوهش، شامل دبیران ریاضی موفق و ناموفق شهر تبریز بود که به‌صورت هدفمند در نواحی پنج‌گانه آموزش و پرورش تبریز ، تعداد 100 نفر (50 نفر از هر گروه) انتخاب و به سیاهه‌ی بازنگری‌شده‌ی شخصیتی نئو (NEOPI-R) پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چندمتغیره تحلیل شد. نتایج نشان داد که دو گروه مورد مطالعه در ترکیب متغیرهای مورد مطالعه با یکدیگر تفاوت معنی‌دار داشته و در عامل‌های شخصیتی برونگرایی، گشودگی، توافق‌پذیری و مسئولیت پذیری، میانگین دبیران موفق، بیشتر از دبیران ناموفق و در مؤلفه‌ی روان رنجورخویی، میانگین این گروه کمتر از دبیران ناموفق است. مبتنی بر یافته‌ها، برونگرایی، گشودگی، توافق‌پذیری و مسئولیت پذیری می‌توانند از مسیر فعال بودن، قاطعیت، نوع‌دوستی، خوش قلبی، کنجکاوی ذهنی و استقلال، اجتماعی بودن و وظیفه‌شناسی زمینه موفقیت دبیران را فراهم می‌آورند و روان‌رنجوری بواسطه خشم و خصومت و ناپایداری به موقعییت دبیران آسیب وارد می‌کند. نتیجه اینکه این پژوهش در هنگام گزینش دبیران توجه به عامل‌های شخصیتی مثبت و منفی ضروری می‌نماید.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.27173852.1401.17.66.5.5

عنوان مقاله [English]

Comparison of Personality Factors among Successful and Unsuccessful Math Teachers

نویسندگان [English]

Mansour Beirami ¹
Jaber Karimpour ²
Ali Molkhasi ³

¹ Professor, Department of Psychology, Faculty of Education and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran.

² Associate Professor, Department of Mathematics, Faculty of Mathematics and Computer Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran.

³ Assistant Professor, Department of Mathematics, Farhanghian University of Tabriz, Tabriz, Iran.

چکیده [English]

The aim of this study was to determine the differences between the personality traits of successful and unsuccessful math teachers. This study was conducted with a comparative method. The study population included successful and unsuccessful math teachers in Tabriz. Therefore, 100 people were selected (50 subjects in each group) in the five education districts of Tabriz and completed the NEO-PI-R. Data were analyzed using multivariate analysis of variance. The results showed that the two groups were significantly different in the personality factors of extroversion, openness, agreeableness and consciousness. Successful teachers had a higher average than unsuccessful teachers and in the component of neuroticism, the average of this group was less than the unsuccessful teachers . Consequently, extroversion, openness, agreeableness, and consciousness can lead teachers to be succeed through activity, assertiveness, altruism, good-heartedness, mental curiosity and independence, sociality, as well as conscientiousness. Neuroticism makes problems for teachers through anger, hostility ,and instability. Hence, during the process of selecting teachers, positive and negative personality traits should be considered

کلیدواژه‌ها [English]

Extroversion
Openness
Agreeableness
consciousness
Neuroticism

مراجع

آتش‌روز، بهروز؛ ﭘﺎﮐﺪاﻣﻦ شهلا؛ و ﻋﺴﮕﺮی، علی. (1387). ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﭘﻨﺞ‌رﮔﻪ ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ. ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ روانﺷﻨﺎﺳﯽ اﯾﺮاﻧﯽ، 16، 376-367.

آتش‌روز، بهروز. (1386). پیش بینی پیشرفت تحصیلی از طریق دلبستگی و صفات پنج‌گانه شخصیتی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی.

آقازاده، گلناز. (1393). رابطه‌ بین برنامه درسی و آموزش، رشد مدیریت مدرسه، (2)100 ، 17-16.

آقایوسفی علی‌رضا. (1374). نقش عوامل شخصیتی بر راهبردهای مقابله و تأثیر روش مقابله درمانگری بر عوامل شخصیتی و افسردگی. رساله دکتری روانشناسی، دانشگاه تربیت مدرس.

اربابیان شیرین و میرزایی محمد. (1390). اثر انعطاف پذیری نیروی کار بر قابت پذیری صنایع با فناوری برتر در ایران، فصلنامه پژوهشی بازرگانی، شماره 60.

پوراسماعیلی اصغز؛ بیرامی، منصور؛ و هاشمی تورج. (1391). رابطه‌ی عامل‌های شخصیتی و زیر مولفه های بخشش در بین دانشجویان، مجله اندیشه و رفتار، دوره 7، شماره 23.

ﺟﻌﻔﺮﻧﮋاد پروین؛ ﻓﺮزاد ولی‌الله؛ ﺷﻜﺮی امید؛ ﻣﺮادی علی‌رضا. (1384). ﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄﺔ ﻣﻴﺎن ﭘﻨﺞ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺰرگ ﺷﺨﺼﻴﺖ، ﺳﺒﻚﻫﺎی ﻣﻘﺎﺑﻠﻪای و ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﻲ در داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ. ﻣﺠﻠﺔ رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ و ﻋﻠﻮم ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان،70، 74 -51.

یوسفی، رحیم؛ چلبیانلو، غلامرضا؛ و احمدپور خلفهلو، آرزو. (1398). نقش ابعاد مرضی شخصیت در پیشبینی چهارگانههای تاریک شخصیت، اندیشه و رفتار، 14، 54، 66-57.

حق‌شناس، حسن. (1385). طرح‌پنج عاملی ویژگی‌های شخصیت راهنمای تعبیر و هنجاریابی آزمون‌ها-Neo-EFI, NEO PI-R، شیراز: انتشارات علوم پزشکی شیراز.

دستجردی رضا. فرزاد، ولی‌الله؛ و پروین کدیور. (1390). نقش پنج عامل بزرگ شخصیت در پیش بینی بهزیستی روانشناختی، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند.

سبکرو، مهدی؛ حقبین، عالیه؛ و ابراهیمزاده پزشکی، رضا. (1395). بررسی رابطۀ ویژگی‌های شخصیتی پنج عاملی نئو با تعادل کار و زندگی در دانشگاه یزد. فصلنامۀ آموزش عالی ایران، 8، 2، 131-112.

شیرافکن، علی. (1391). نظریههای شخصیت، پوران پژوهش، چاپ دوم.

گروسی فرشی میرتقی. (1380). رویکردی نوین در ارزیابی شخصیت (کاربرد تحلیل عاملی در مطالعات شخصیت). چاپ اول، تبریز: نشر دانشگاهی.

محمدیان شریف، کویستان؛ غریبی، حسن؛ و حبیبی کلیبر، رامین. (1395). مطالعه نیمرخ شخصیتی، صلاحیتهای حرفهای و اثربخشی معلمان متوسطه شهرستان مریوان: تحلیل مبتنی بر شخص. فصلنامۀ تدریس پژوهی، 4، 1، 47-27.

مشبکی اصغر. (1377). مدیریت رفتار سازمانی (تحلیل کاربردی، آموزشی از رفتار سازمانی)، چاپ اول، تهران: نشر ترجمه، ص 100. ردانیال و جامعه پژوه.

Boehm, J. K. & Lyubomirsky, S. (2008). The promise of sustainable happiness. In S. J. Lopez (Ed.), Handbook of positive psychology (2nded.). Oxford: Oxford University Press.

Campbell- sills, L. Cohen, Sh. L. & Stein, M. B. (2006). Relationship or resilience to personality, coping, and psychiatric symptoms in young adults. Behavior Research and Therapy, 44, 585-599.

Cochran-Smith, M., & Fries, K. (2011). Teacher quality, teacher education and diversity: Policy and politics. In A. Ball & C. Tyson (Eds.), Studying diversity in teacher education (pp. 337–359). New York: Roman and Littlefield.

Costa, P.T., & McCrae, R. R. (1986). Cross-sectional studies of personality in a national sample: I. Development and validation of survey measures. Psychology and Aging, 1(2), 140–143.

Costa, P. T., & McCrae, R. R. (1990). Personality disorders and the five-factor model of personality, Journal of Personality.

Costa, P.T., & McCrae, R.R. (1992). Revised NEO personality inventory (NEO-PI-R) and NEO five factor inventory (NEO-FFI) professional manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources..

Haren, E.G. , and Mitchell, C.W. (2003). Relationships between the five factor ersonality model and coping styles. Psychology & Education, 40(1), 38-49.

Harris, D.N., & Sass, T. R. (2011). Teacher training, teacher quality and student achievement. Journal of Public Economics, 95(7–8), 798-812.

Ivancevich, J.M., & Matteson, M.T. (2010). Organizational behavior and management. 9^th ed. New York: McGraw Hill.

John, O.P., & Srivastava, S. (1999). The Big Five Trait Taxonomy: History, Measurement, and Theoretical Perspectives. In: Pervin, L.A. and John, O.P. Eds., Handbook of Personality: Theory and Research, Vol. 2, Guilford Press, New York, 102-138.

Lyubomirsky, S. King, L. A. & Diener, E. (2004). Is happiness a strength?: An examination of the benefits and costs of frequent positive affect. Manuscript submitted for publication.

Mccrae, R.R., & Costa, P. T. (2004). Acontemplated revision of NEO Five Factor inventory. Journal of personality and individual differences, 36, 587-596.

McCrae R.R., & Costa P.T Jr. (1987). Validation of the five-factor model of personality across instruments and observers. J. Pers. Soc. Psychol. 52(1):81-90.

McLaughlin, K.A., Menin, D.S., & Farach, F. J. (2006). The contributorynrole of worry in emotion generation and dysergulation in generalized anxiety disorder. Journal of Behavior Research, 45(8), 1735-1752.

Miller, P.M. (2013). Princoples of Addiction: Comprehensive Addictives Behaviors and Disoders, Voleme 1, Academic Press.

Nicole cain, L. (2015). Examining the factors that impact work life balance for executive chefs. UNLV Theses, Dissertations, Professional Papers, and Capstones. 2466- 2468.

Rivkin, S. G., Hanushek, E. A., & Kain, J. F. (2005). Teachers, Schools, and Academic Achievement. Econometrica, 73(2), 417–458.

Weiss A, Bates TC, Luciano M. Happiness is a personal(ity) thing: the genetics of personality and wellbeing in a representative sample. Psychol Sci. 2008;19(3):205-10. doi: 10.1111/j.1467- 9280.2008.02068.x pmid: 18315789

Trull, T.J., & McCrae, R.R. (1994). A five-factor perspective on personality disorder research. In P. T. Costa, Jr. and T. A. Widiger (Eds.), Personality disorders and the five-factor model of personality (p.59–71), American Psychological Association.