طراحی برنامه آموزشی کارکردهای اجرایی و بررسی میزان اثربخشی آن بر ارتقای سطوح همدلی در کودکان با اختلال نارسایی توجه / بیش‌فعالی

عبدالمحمدی, کریم; غدیری, فرهاد

doi:10.22034/jmpr.2022.15263

طراحی برنامه آموزشی کارکردهای اجرایی و بررسی میزان اثربخشی آن بر ارتقای سطوح همدلی در کودکان با اختلال نارسایی توجه / بیش‌فعالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.

² دکتری روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

10.22034/jmpr.2022.15263

چکیده

این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی بستۀ آموزشی کارکردهای اجرایی بر ارتقای سطوح همدلی در کودکان با اختلال نارسایی توجه / بیش‌فعالی انجام شد. روش پژوهش، نیمه‌آزمایشی با پیش‌آزمون پس‌آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه‌ی پژوهش شامل تمامی کودکان 6 تا 8 ساله‌ی تبریزی بودند که از بین آنها 30 نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15) و کنترل (15) قرار گرفتند. سپس پرسشنامه همدلی شناختی و عاطفی گریفیت(GEM) توسط والدین هر دو گروه تکمیل گردید. پس از اجرای پیش‌آزمون، گروه آزمایش تحت آموزش برنامه کارکردهای اجرایی قرار گرفت، این برنامه توسط پژوهشگران طراحی شد که شامل 24 جلسه بود که در آن 4 مهارت(حافظه کاری،‌ بازداری،‌ انعطاف‌پذیری و توجه) آموزش داده می شد، در این مرحله کودکان گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند و دوباره پس‌آزمون اجرا شد و داده‌های به‌دست آمده از پیش‌آزمون و پس آزمون با استفاده از روش تحلیل کواریانس مورد تحلیل قرار گرفتند. اطلاعات به دست آمده نشان دهنده‌ی تفاوت معنی‌داری بین دو گروه کنترل و آزمون در نمرات متغیر پس آزمون همدلی بعد از تعدیل تأثیر پیش آزمون همدلی می‌باشد (P<01). بر اساس این پژوهش می‌توان مطرح کرد که با ارتقاء کارکردهای اجرایی می‌توان سطوح همدلی را افزایش داد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.27173852.1401.17.66.2.2

عنوان مقاله [English]

Planning an Executive Functions Curriculum and Evaluating Its Effectiveness on Improving the Empathy in Children with with Attention Deficit / Hyperactivity Disorder

نویسندگان [English]

karim abdolmohamadi ¹
farhad ghadiri ²

¹ Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Education and Psychology, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran.

² PhD of Psychology, Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Urmia University, Urmia, Iran

چکیده [English]

The purpose of this study was to determine the effective of the training program of executive functions on improving levels of empathy in children with attention deficit / hyperactivity disorder. The research method was semi-experimental with post-test pre-test with control group. The study population included all 6- to 8-year-old children in Tabriz, of whom 30 were selected by convenience sampling and randomly assigned to experimental (15) and control (15) groups. Then, the Griffith cognitive and emotional Empathy Measure (GEM) was completed by parents of both groups. After performing the pre-test, the experimental group was trained in the executive functions program. The program was designed by researchers and consisted of 24 sessions in which 4 skills (working memory, inhibition, flexibility and attention training) were taught, At this stage, the children in the control group did not receive any training. The post-test was performed again and the data obtained from the pre-test and post-test were analyzed using analysis of covariance.The data showed a significant difference between the control and experimental groups in the post-test of variable empathy scores after adjusting for the effect of pre-test of empathy (P<01). Based on this study, it can be suggested that improving the executive functions can increase the levels of empathy.

کلیدواژه‌ها [English]