اثربخشی زوج‌ درمانی رفتاری-هیجانی–عقلانی بر باورهای ارتباطی ناکارآمد زوجین متقاضی طلاق

عباسی بورندرق, سکینه; آزموده, معصومه; قنبری هاشم آبادی, بهرامعلی; حسینی نسب, سید داوود

doi:10.22034/jmpr.2024.14924

اثربخشی زوج‌ درمانی رفتاری-هیجانی–عقلانی بر باورهای ارتباطی ناکارآمد زوجین متقاضی طلاق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکترا، گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

² استادیار، گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

³ استاد، گروه روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

⁴ استاد، گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

10.22034/jmpr.2024.14924

چکیده

پیش‌زمینه و هدف: بر اساس نتایج تحقیقات مختلف یکی از مهم‌ترین عوامل مشکل‌ساز که باعث افزایش تعارضات و حتی طلاق می‌شود، ادراک تحریف شده، باورها و تفکرات زوجین است، بنابراین، هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی زوج‌ درمانی عقلانی-هیجانی–رفتاری بر بهبود باورهای ارتباطی زوجین متقاض طلاق بود. مواد و روش‌ کار: روش‌شناسی این مطالعه نیمه‌آزمایشی با گروه گواه و طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری سه‌ماهه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه زوجین متقاضی طلاق مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره آرامش اندیشه شهرستان تبریز در هفت‌ماهه اول سال1400بود. نمونه شامل30 زوج داوطلب بود که به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. در گروه آزمایش10 جلسه آموزش90 دقیقه‌ای اجرا شد. شرکت‌کنندگان در پژوهش در هرسه موقعیت به مقیاس باورهای ارتباطی پاسخ دادند. جهت تحلیل داده‌ها از روش تحلیل واریانس آمیخته (Mixed Model ANOVA) استفاده شد.
یافته‌ها: زوج‌‌درمانی عقلانی-هیجانی–رفتاری بر بهبود باورهای ارتباطی ‌ناکارآمد ذهن‌خوانی(035/0>P)، تغییرناپذیری‌همسر(043/0>P) و تخریب‌کنندگی‌مخالفت (001/0>(P، در مرحله پس‌آزمون تأثیر معناداری داشته و این تأثیر در پیگیری سه‌ماهه پایدار مانده است. همچنین نتایج نشان داد، در هر دو مرحله پس‌آزمون و پیگیری در گروه آزمایش نمرات خرده مقیاس‌های ذهن‌خوانی، تغییرناپذیری‌همسر و تخریب‌کنندگی‌مخالفت زنان کمتر از مردان است(001/0>P)؛ که نشان می‌دهد زوج‌ درمانی عقلانی-هیجانی–رفتاری به طور معناداری بر بهبود باورهای ارتباطی ناکارآمد و باقی ماندن تأثیر مداخله در آنان مؤثرتر عمل نموده است.
بحث و نتیجه‌گیری: بنابراین می‌توان از این رویکرد به عنوان روش مداخله‌ای مؤثر برای کاهش و بهبود باورهای ارتباطی ناکارآمد در روابط تبادلی زوجین استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Effectiveness of Rational Emotive-Behavioral Couple Therapy on Improving Dysfunctional Communicational Beliefs of Couples Seeking Divorce

نویسندگان [English]

Sakineh Abbasi Boroundaragh ¹
Masoomeh Azmodeh ²
Bahramali Ghanbari Hashemabadi ³
Seyyed Davoud Hoseininasab ⁴

¹ PhD student, Department of Psychology, Tabriz Branch, Islamic Azad university, Tabriz, Iran.

² Assistant Professor, Department of Psychology, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.

³ Professor, Department of Psychology, University of Ferdowsi Mashhad, Mashhad, Iran.

⁴ Professor, Department of Psychology, Islamic Azad University, Tabriz Branch, Tabriz, Iran.

چکیده [English]

Background & Aims:Based on the results of various researches, one of the most important problematic factors that increase conflicts and even divorce is distorted perceptions,beliefs and thoughts of couples.Therefore,the purpose of this study was to investigate the effectiveness of rational-emotive-behavioral couple therapy on improving the communication beliefs of couples seeking divorce.
Materials & Methods:This Methodology was a quasi-experimental study with a control group and pre-test,post-test and three months follow-up design.The statistical population of this study included all couples seeking divorce who referred to the Aramesh Andisheh Counseling Center in Tabriz in the first 7months of 1400.The sample consisted of 30pairs of volunteers who were randomly divided into control and experimental groups.In the experimental group,10training sessions were performed for 90minutes.Participants in this research responded to the Communication Beliefs Scale in all three situations.Mixed Model ANOVA was used to analyze the data.
Results:Rational-emotive-ehavioral Couple Therapy has a significant effect in the post-test phase on the improvement of dysfunctional communication beliefs"Mind reading"(P<0.035),"Partners cann't change"(P<0.043)and "Disagreement is destructive"(P<0.001) and this effect has remained stable in the three months follow-up,The results also showed that in both post-test and follow-up stages in the experimental group,the scores of subscales of"Mind reading,Partners cannot change,Disagreement is destructive" in women were lower than those of men(P<0.001),which shows that Rational-Emotional-Behavioral Couple Therapy has been significantly more effective in improving dysfunctional communication beliefs and maintaining the effect of intervention on them.
Conclusion:this approach can be used as an effective intervention method to reduce and improve dysfunctional communication beliefs in couples' exchange relationships.

کلیدواژه‌ها [English]