اثربخشی زوج‌ درمانی رفتاری-هیجانی–عقلانی بر باورهای ارتباطی ناکارآمد زوجین متقاضی طلاق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

2 استادیار، گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

3 استاد، گروه روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

4 استاد، گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

چکیده

پیش‌زمینه و هدف: بر اساس نتایج تحقیقات مختلف یکی از مهم‌ترین عوامل مشکل‌ساز که باعث افزایش تعارضات و حتی طلاق می‌شود، ادراک تحریف شده، باورها و تفکرات زوجین است، بنابراین، هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی زوج‌ درمانی عقلانی-هیجانی–رفتاری بر بهبود باورهای ارتباطی زوجین متقاض طلاق بود. مواد و روش‌ کار: روش‌شناسی این مطالعه نیمه‌آزمایشی با گروه گواه و طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری سه‌ماهه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه زوجین متقاضی طلاق مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره آرامش اندیشه شهرستان تبریز در هفت‌ماهه اول سال1400بود. نمونه شامل30 زوج داوطلب بود که به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. در گروه آزمایش10 جلسه آموزش90 دقیقه‌ای اجرا شد. شرکت‌کنندگان در پژوهش در هرسه موقعیت به مقیاس باورهای ارتباطی پاسخ دادند. جهت تحلیل داده‌ها از روش تحلیل واریانس آمیخته (Mixed Model ANOVA) استفاده شد.
یافته‌ها: زوج‌‌درمانی عقلانی-هیجانی–رفتاری بر بهبود باورهای ارتباطی ‌ناکارآمد ذهن‌خوانی(035/0>P)، تغییرناپذیری‌همسر(043/0>P) و تخریب‌کنندگی‌مخالفت (001/0>(P، در مرحله پس‌آزمون تأثیر معناداری داشته و این تأثیر در پیگیری سه‌ماهه پایدار مانده است. همچنین نتایج نشان داد، در هر دو مرحله پس‌آزمون و پیگیری در گروه آزمایش نمرات خرده مقیاس‌های ذهن‌خوانی، تغییرناپذیری‌همسر و تخریب‌کنندگی‌مخالفت زنان کمتر از مردان است(001/0>P)؛ که نشان می‌دهد زوج‌ درمانی عقلانی-هیجانی–رفتاری به طور معناداری بر بهبود باورهای ارتباطی ناکارآمد و باقی ماندن تأثیر مداخله در آنان مؤثرتر عمل نموده است.
بحث و نتیجه‌گیری: بنابراین می‌توان از این رویکرد به عنوان روش مداخله‌ای مؤثر برای کاهش و بهبود باورهای ارتباطی ناکارآمد در روابط تبادلی زوجین استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Effectiveness of Rational Emotive-Behavioral Couple Therapy on Improving Dysfunctional Communicational Beliefs of Couples Seeking Divorce

نویسندگان [English]

  • Sakineh Abbasi Boroundaragh 1
  • Masoomeh Azmodeh 2
  • Bahramali Ghanbari Hashemabadi 3
  • Seyyed Davoud Hoseininasab 4
1 PhD student, Department of Psychology, Tabriz Branch, Islamic Azad university, Tabriz, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
3 Professor, Department of Psychology, University of Ferdowsi Mashhad, Mashhad, Iran.
4 Professor, Department of Psychology, Islamic Azad University, Tabriz Branch, Tabriz, Iran.
چکیده [English]

Background & Aims:Based on the results of various researches, one of the most important problematic factors that increase conflicts and even divorce is distorted perceptions,beliefs and thoughts of couples.Therefore,the purpose of this study was to investigate the effectiveness of rational-emotive-behavioral couple therapy on improving the communication beliefs of couples seeking divorce.
Materials & Methods:This Methodology was a quasi-experimental study with a control group and pre-test,post-test and three months follow-up design.The statistical population of this study included all couples seeking divorce who referred to the Aramesh Andisheh Counseling Center in Tabriz in the first 7months of 1400.The sample consisted of 30pairs of volunteers who were randomly divided into control and experimental groups.In the experimental group,10training sessions were performed for 90minutes.Participants in this research responded to the Communication Beliefs Scale in all three situations.Mixed Model ANOVA was used to analyze the data.
Results:Rational-emotive-ehavioral Couple Therapy has a significant effect in the post-test phase on the improvement of dysfunctional communication beliefs"Mind reading"(P<0.035),"Partners cann't change"(P<0.043)and "Disagreement is destructive"(P<0.001) and this effect has remained stable in the three months follow-up,The results also showed that in both post-test and follow-up stages in the experimental group,the scores of subscales of"Mind reading,Partners cannot change,Disagreement is destructive" in women were lower than those of men(P<0.001),which shows that Rational-Emotional-Behavioral Couple Therapy has been significantly more effective in improving dysfunctional communication beliefs and maintaining the effect of intervention on them.
Conclusion:this approach can be used as an effective intervention method to reduce and improve dysfunctional communication beliefs in couples' exchange relationships.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Communication Beliefs
  • Divorce
  • Rational-Emotive-Behavioral Couple Therapy

مراجع

جانسون، سوزانام (2004). زوج درمانی هیجان مدار. ترجمه بیتا حسینی (1389). تهران: نشر جنگل.
جهانی دولت آباد، اسماعیل؛ حسینی، علی.(1393) .مطالعه جامعه شناختی علل و زمینه های بروز تعارضات زناشویی در شهر تهران. مجله بررسی مسائل اجتماعی ایران.5(2). 329-364.
حسنی، فریبا; محزونی نجف آبادی، مهشید و لطفی کاشانی، فرح.(1390). اثربخشی درمان عقلانی –عاطفی –رفتاری گروهی بر عقاید ناکارآمد دانش آموزان دختر دوره متوسطه. پژوهش های علوم شناختی و رفتاری. 1(1): 23-42.
شفیع آبادی، عبدالله؛ ناصری، غلامرضا. (1396). نظریه‌های مشاوره و روان‌درمانی. تهران‌: مرکز نشر دانشگاهی، 322.
صاحبی، علی. (1392). روش تحقیق در روانشناسی بالینی. تهران، سمت: 318.
عرب‌پور، الهام؛ هاشمیان، کیانوش(1391). اثربخشی زوج درمانی به روش واقعیت درمانی، بر بهبود روابط صمیمانه زوجین. روانشناسی تربیتی.3:9(1).
گلدنبرگ، ایرنه و هربرت گلدنبرگ (1388). خانواده‌درمانی، چاپ ششم، ترجمۀ حمیدرضا حسین‌شاهی برواتی، سیامک نقشبندی و الهام ارجمند (مترجم همکار)، تهران: روان.
Baucom, D. H., Epstein, N., Sayers, S. L., & Sher, T. G. (1989). The role of cognitions in marital relationships: Definitional, methodological, and conceptual issues. Journal of consulting and clinical psychology, 57(1), 31.
Baucom, D. H., Pentel, K. Z., Gordon, K. C., & Snyder, D. K. (2017). An integrative approach to treating infidelity in couples. In Foundations for Couples' Therapy (pp. 206-215).
Brizendine, L. The female brain. NewYork: Broadway Books; 2006.
Bergström, Z. M., de Fockert, J. W., & Richardson-Klavehn, A. (2009). ERP and behavioural evidence for direct suppression of unwanted memories. NeuroImage, 48(4), 726-737.
Coyne, J. C., Thompson, R., & Palmer, S. C. (2002). Marital quality, coping with conflict, marital complaints, and affection in couples with a depressed wife. Journal of family psychology, 16(1), 26.
Danaher, B. G. (1974). Theoretical foundations and clinical applications of the Premack Principle: Review and critique. Behavior therapy, 5(3), 307-324.
Dryden, W. (2009). How to think and intervene like an REBT therapist. Routledge.
Ellis, A. (2001) Overcoming destructive beliefs, feeling, and behaviors. Amherst, New York: Prometheus Books
Ellis, A. (2002) Overcoming resistance: A ratonal emotive behavior therapy integrated approach (2nd ed.). New York: Springer.
Ellis, A., & Blau, S. (Eds.). (1998). The Albert Ellis reader. New York: Kensington.
Ellis, A., & Dryden, w. (1997). The practice of rational- emotive therapy (Rev.ed.). New York: Springer.
Ellis, A., Tafrate, R C. (1997). How to control your anger- before it controls you. New York: Citadel Press.
Epstein, N. B., & Baucom, D. H. (2002). Enhanced cognitive-behavioral therapy for couples: A contextual approach. American Psychological Association.
Epstein, N., & Eidelson, R. J. (1981). Unrealistic beliefs of clinical couples: Their relationship to expectations, goals and satisfaction. American Journal of Family Therapy, 9(4), 13-22.
Eidelson, R. J., & Epstein, N. (1982). Cognition and relationship maladjustment: Development of a measure of dysfunctional relationship beliefs. Journal of consulting and clinical psychology, 50(5), 715.
Fincham, F. D., & Bradbury, T. N. (1992). Assessing attributions in marriage: the relationship attribution measure. Journal of personality and social psychology, 62(3), 457.
Gottman, J. (2012). Why marriages succeed or fail. A&C Black.
Greenburg, S. L., Lewis, G. J., Johnson, J. (1985). Peer consultation groups for psychologists in private practioners. Professional Psychology: Research and Practice, 16(3): 437-447.
Hamamcı, Z., & Esen-Coban, A. (2010). Dysfunctional relationship beliefs of late adolescence in adjustment to university. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 300-304.
Jacobson, N. S., Schmaling, K. B., & Holtzworth‐Munroe, A. (1987). Component analysis of behavioral marital therapy: 2‐year follow‐up and prediction of relapse. Journal of marital and family Therapy, 13(2), 187-195.
Jacobson. N. S., Margolin, G. (1979).  Marital therapy: Strategies based on social learning and behavior exchange principles. New York: Brunner/ Mazel.
Kurdek, L. A. (2005). Gender and marital satisfaction early in marriage: A growth curve approach. Journal of marriage and family, 67(1), 68-84.
LaTaillade, J. J., Epstein, N. B., & Werlinich, C. A. (2006). Conjoint treatment of intimate partner violence: A cognitive behavioral approach. Journal of Cognitive Psychotherapy, 20(4), 393.
Robbins, S. P. (2006). Organizational behavior, Eleventh edition, Prentice- Hall Inc.
Senchak, M., & Leonard, K. E. (1993). The role of spouses' depression and anger in the attribution—marital satisfaction relation. Cognitive Therapy and Research, 17, 397-409.
Sari, T., Korkut Owen, F. (2015). The development of Irrational Romantic Relationship Beliefs Inventory. International Journal of Human Sciences, 12(1), 255-273.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 فروردین 1401
  • تاریخ بازنگری: 27 اردیبهشت 1401
  • تاریخ پذیرش: 03 خرداد 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار