مقایسه اثربخشی درمان تعاملی والد-کودک(PCIT)، آموزش ذهن‌آگاهی کودک محور(بوردیک) و آموزش برنامه والدین سال‌های باورنکردنی(IY) بر کاهش نشانه‌های درونی‌سازی شده دانش‌آموزان دوره اول ابتدایی شهر تبریز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی، گروه روانشناسی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران.

2 دانشیار، گروه روانشناسی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران.

3 استاد، گروه روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

4 استادیار، گروه روانشناسی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران.

چکیده

هدف این پژوهش تعیین تفاوت اثربخشی درمان تعاملی والد-کودک(PCIT)، ذهن آگاهی کودک محور(بوردیک) و برنامه سال های باورنکردنی(IY) بر کاهش نشانه‌های درونی‌سازی‌شده دانش‌آموزان دوره اول ابتدایی شهر تبریز بود. در قالب طرح نیمه آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری با سه گروه آزمایش و یک گروه کنترل و اجرای پرسشنامه رفتاری کودک (CBCL) آخنباخ نسخه والدین اطلاعات لازم جمع آوری شد. جامعه آماری شامل کلیه مادران و دانش آموزان دوره‌ی اول ابتدایی شهر تبریز در سال تحصیلی 1399-1398 بود. نمونه شامل 40 نفر دانش‌آموز به همراه مادران شان است که 30 نفر به عنوان گروه آزمایشی و 10 نفر به عنوان گروه کنترل به روش داوطلبانه و مبتنی بر معیارهای ورود انتخاب شدند. پس از برگزاری دوره‌های درمانی(تعاملی والد-کود، ذهن‌آگاهی کودک محور و سال‌های باورنکردنی) طی 3 ماه و تحلیل داده ها با روش تحلیل واریانس مختلط، نتایج نشان داد که روش‌های درمانی تعاملی والد-کودک، ذهن آگاهی کودک محور و برنامه سال های باورنکردنی بر کاهش نمرات درونی سازی شده دانش‌آموزان از جلسه ی پیش آزمون تا جلسه ی پیگیری موثرند. نتایج آزمون بونفرونی نشان داد که روش درمان تعاملی والد-کودک اثربخش‌تر از روش درمانی ذهن آگاهی کودک محور در کاهش نشانه های درونی سازی شده دانش‌آموزان است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparing the Effectiveness of Parent-Child Interaction Therapy (PCIT), Child-Centered Mindfulness Instruction (Burdick) and Incredible Years Parents Program Instruction (IY) on Decreased Internalizing Symptoms of First Period Elementary Students in Tabriz

نویسندگان [English]

  • Anahita Obalasi 1
  • Ali Khademi 2
  • Majid Mahmoud Ali Lou 3
  • Mahin Etemadi Nia 4
1 Ph.D. Student, Department of Psychology, Urmia Branch, Islamic Azad University, Urmia, Iran.
2 Associate professor, Department of Psychology, Urmia Branch, Islamic Azad University, Urmia, Iran.
3 Professor, Department of Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
4 Assistant professor, Department of Psychology, Urmia Branch, Islamic Azad University, Urmia, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this research was to determine the difference among effectiveness of parent-child interaction therapy (PCIT), child-centered mindfulness instruction (Burdick) and incredible years program (IY) on decreased internalizing symptoms of first period elementary students in Tabriz. Necessary data was collected in the framework of semi-experimental design of pre-test, post-test kind and follow-up with three experimental groups and one control and administration of Achenbach' child behavior questionnaire (CBCL) – parents' version. The statistical population was all the first period elementary students of Tabriz and their mothers during 2020-2021. The sample included 40 students with their mothers that 30 people were selected as experimental groups and 10 people as control group through volunteer method and based on inclusion criteria. After holding treatment periods (parent-child interaction therapy, child-centered mindfulness and incredible years (IY) during three months and data analysis by mixed variance analysis, the results showed that treatment methods of parent-child interaction, child-centered mindfulness and incredible years program (IY) were effective on decreased scores of internalizing behaviors of the students since pre-test session till follow-up session.
the results of Bonferoni's test showed that the method parent-child interaction is more effective than the treatment method of child-centered mindfulness on decreased internalizing symptoms of the students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • parent-child interaction therapy
  • child-centered mindfulness instruction (Burdick) and incredible years parents program instruction (IY)
  • internalizing symptoms

مراجع

بوردیک، دبرا(1396). راهنمای آموزش مهارت‌های ذهن‌آگاهی به کودکان و نوجوانان. ترجمه‌ی غلامرضا منشئی و همکاران(2014).اصفهان: معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.
پیرنیا، بیژن؛سلیمانی، علی و پیرنیا، کامبیز(1396). مشکلات رفتاری و درمانهای روان شناختی، اثربخشی درمان تعاملی والد-کودک بر پرخاشگری کودکان، یک کارآزمایی کنترل شده تصادفی مقدماتی. فصل‌نامه مطالعات روانشناسی بالینی دانشگاه علامه طباطبائی. 7(27): 69-47.
تهرانی دوست، مهدی؛ شهریور، زهرا؛ پاکباز، بهاره؛ احمدی، فاطمه و رضایی، آزیتا(1385). روایی نسخه فارسی پرسش‌نامه توانایی‌ها و مشکلات(SDQ) در کودکان ایرانی. فصلنامه تازه‌های علوم شناختی. 8(4):39-33.
خانجانی، زینب؛ هاشمی، تورج؛ پیمان‌نیا، بهرام و آقاگل‌زاده، مریم(1393). رابطه کیفیت تعامل مادر-کودک در اضطراب جدایی و مدرسه هراسی در کودکان. مجله پزشکی ارومیه. 25 ,(3)240-231.
روشن، مریم؛ آقایوسفی، علیرضا؛ علی‌پور، احمد و رضایی، اکبر(1395). مقایسه اثربخشی دو روش درمان تعامل والد-کودک و مقابله درمانگری مادران بر کاهش شدت مشکلات رفتاری کودکان 3-6 ساله. فصلنامه علمی-پؤوهشی روانشناسی بالینی و شخصیت. 14(1): 123-111.
زرگری نژاد، غزاله و یکه یزدان دوست، رخساره.(1386). اثربخشی آموزش والدین بر مشکلات رفتاری کودکان ADHD (مطالعه موردی). مطالعات روانشناختی. 3(2): 48-29.
قاسمی علی آبادی، الهام؛ امیری، محسن  و الهی، طاهره(1399). اثربخشی درمان مبتنی بر تعامل والد-کودک بر بیش حمایتگری، علائم اضطراب مادران و کاهش علائم اضطراب جدایی در فرزندانشان. فصلنامۀ پژوهش در سلامت روانشناختی. 14(3): 37-18.
محمدپور، محمد و اسماعیل‌‌پور، خلیل(1395). اثربخشی برنامۀ مربیگری رفتار و هدایت از طریق مدل سازی بر اختلال اضطراب جدایی کودکان پیش دبستانی. فصلنامه علوم و اعصاب شفای خاتم. 5(1): 39-29.
محمدزاده، عادل و قمرانی، امیر(1397). تأثیر آموزش برنامه‌ی سالهای باورنکردنی بر مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی. فصلنامه روانشناسی افراد استثنائی دانشگاه علامه طباطبائی. 7(25):119-97.
مک نیل، چریل بادیفورد و همبری-کیگین، تونی(1398).درمان مبتنی بر تعامل والد-کودک(PCIT). ترجمه‌ی دکتر سید بدرالدین نجمی و نازیتا جانقربان(2010).تهران: انتشارات ارجمند.
مینایی،اصغر( 1384 ). کتابچه راهنمای فرمهای سن مدرسه نظام سنجش مبتنی بر تجربه آخنباخ (ASEBA) تهران:پژوهشکده کودکان استثنایی.
مینائی، اصغر(1385). انطباق و هنجاریابی سیاهه رفتاری کودک آخنباخ، پرسشنامه خودسنجی و فرم گزارش معلم. پژوهش در حیطه کودکان استثنائی6(1): 558-529.
یزدخواستی، فریبا؛ عریضی، حمیدرضا (1390). هنجاریابی سه نسخه کودک، پدر/مادر و معلم سیاهه رفتار کودک در شهر اصفهان. روان پزشکی و روانشناسی بالینی ایران. 17(1):70-60.
Achenbach TM. (1991). Manual for the Child Behavior Checklist/ 4-18 and 1991 Profile. Burlington, VT: University of Vermont Department of Psychiatry.
Achenbach, T. M., & Reescorla, L. A. (2010). Multicultural guide to the manual for the ASEBA preschool forms & profilies. Burlington, Vermont, University of Vermont Research Center for Children, Youth, and Families.
Allen, B., Timmer, S. G., Urquiza, A. J. (2014). Parent–Child Interaction Therapy as an attachment-based intervention: Theoretical rationale and pilot data with adopted children. Children and Youth Services Review.47(3):334-341.
Bjørseth, Å., & Wichstrøm, L. (2016). Effectiveness of Parent-Child Interaction Therapy (PCIT) in the Treatment of Young Children’s Behavior Problems. A Randomized Controlled Study. PloS one. 11(9): e0159845.
Bögels, S.M, Brechman-Toussaint, M.L. (2006). Family issues in child anxiety: attachment, family functioning, parental rearing and beliefs. Clin Psychol Rev. 26(7): 834-56.
Budd, K.S, Hella, B., Bae, H., Meyerson, D.A, Watkin, S.C. (2011). Delivering parent-child interaction therapy in urban community clinic. Cong Behav Pract. 18: 502-514.
Bulgan, C., & Ciftci, A. (2017). Psychological adaptation, marital satisfaction, and academic self-efficacy of international students. Journal of International Students, 7(3), 687-702.
Chaffin M, Silovsky JF, Funderburk B, Valle LA, Brestan EV, Balachova, T, Jackson S, Lensgraf J & Bonner BL. (2004). Parent-child interaction therapy with physically abusive parents: Efficacy for reducing future abuse reports. J Consul Clin Psychol. 72(3):500-510.
Colman, I., Wadsworth, MEJ., Croudace, T.J., Jones, P.B. (2008). Forty-Year Psychiatric. Outcomes Following Assessment for Internalizing Disorder in adolescence. The American journal of psychiatry. 164(1): 126-33.
Cooley, M. E., Veldorale-Griffin, A., Petren, R. E., Mullis, A. K. (2014). Parent-child interaction therapy: A Meta-analysis of child behavior outcomes and parent stress. Journal of family social work. 7:191-208.
Davisa, E. M., Garciaa, D., Rothenbergab, W. A., Barnett, M. L., Bridget, D., Espinosa, N., Tonarely, N. A., Robertson, E. L., Alonso, B., San Juan, J., Jenta, J. F. (2022). A preliminary analysis of parent-child interaction therapy plus natural helper support to increase treatment access and engagement for low-income families of color. Children and Youth Services Review. 134: 106370.
Donohue, M. R., Hoyniak, C. P., Tillman, R., Barch, D. M., Luby, J. (2021). Callous-Unemotional Traits as an Intervention Target and Moderator of Parent–Child Interaction Therapy—Emotion Development Treatment for Preschool Depression and Conduct Problems. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry. 60(11):1394-1403.
Edwards, R.T, Jones, C., Berry, V., Charles, J., Linck, P., Bywater, T., Hutchings, J. (2016). Incredible Years parenting programme: costeffectiveness and implementation. Journal of Children›s Services. 11 (1): 72-54.
Edwards, N. A., Sullivan, J. M., Meany-Walen, K., & Kantor, K. R. (2010). Child parent relationship training: Parents' perceptions of process and outcome. International Journal of Play Therapy. 19(3):159-173.
Eyberg, S, M., Nelson, M, M., Duke, M., & Boggs, S. R. (2009). Manual for the dyadic parent-child interaction coding system. (3rd Ed). Florida: University of Florida Press.
Eyberg, S, M. (1988). Parent-child interaction Therapy: Integration of traditional and behavioral concerns. Child & Family Behavior Therapy.10: 33-46.
Fox, J., Halpern, L., Forsyth, J. (2008). Mental health checkups for children and adolescents: A means to identify, prevent and minimize suffering associated with anxiety and mood disorders. Clinical Psychology .15(3): 182-211.
Garcia, R, & Turk, J. (2007). The Applicability of Webster-Stratton Parenting Programmes to Deaf Children with Emotional and Behavioural Problems, and Autism, and Their Families: Annotation and Case Report of a Child with Autistic Spectrum Disorder. Clinical Child Psychology and Psychiatry. 12(1): 125-136.
Galanter, R., Self-Brown, S., Valente, J. R., Dorsey, S., Whitaker, D. J. Bertuglia-Haley, M., Prieto, M. (2012). Effectiveness of Parent-Child Interaction Therapy Delivered to At-Risk Families in the Home Setting. Child & Family Behavior Therapy. 34(3):177-196.
Greco, L, A., Sorrell, J, T. & McNeil, C, B. (2001). Understanding manualbased behavior therapy: Some theoretical foundations of parent-child interaction therapy. Journal of Child & Family Behavior Therapy. 23 (4): 21-36.
Hallahan, D. P., Kauffman, J. M., & Pullen, P. C. (2015). Exceptional learners: an introduction to special education (13th Ed). Published by Pearson Education, Inc.
Hess, D. (2018). Mindfulness-Based Interventions for Hematology and Oncology Patients with Pain. Hematology/Oncology Clinics of North America. 32(3), 493-504.
Hood, K.K, Eyberg, S.M. (2003). Outcomes of parent-child interaction therapy: Mothers' reports of maintenance three to six years after treatment. J Clin Chlid Adolesc Psychol. 32(3):419-429.
Hudson, J., Deveny, C., Taylor, L. (2005) Nature, assessment and treatment of general. anxiety disorder in children. Pediatric annals. 34(2): 97-106.
Jent, J. F., Rothenberg, W. A., Weinstein, A., Stokes, J., Barnett, M., Srivatsa, N., Dandes, E., Garcia, D. (2021). Behavior Therapy. 52(6): 1311-1324.
Kazdin, A. E. (2005). Parent management training: Treatment for oppositional, aggressive, and antisocial behavior in children and adolescent. New York: Oxford University Pres.
Kohut, A.S., Stinson, J., Davies-Chalmers, C., Ruskin, D., Wyk, M.V. (2017). Mindfulness-Based Interventions in Clinical Samples of Adolescents with Chronic Illness: A Systematic Review. The Journal of Alternative and Complementary Medicine. 23(8): 581-589.
Majeed, M.H., Ali, A.A., Sudak, D.M. (2018). Mindfulness-based interventions for chronic pain: Evidence and applications. Asian Journal of Psychiatry. 32: 79-83.
Mersky, J. P., Topitzes, J., Grant-Savela, S. D., Brondino, M. J.; McNeil, C. B. (2016). Adapting Parent-Child Interaction Therapy to Foster Care. Research on Social Work Practice.26(2):157-167.
Parent, J., McKee, L. G., Rough, J. N., Forehand, R. (2015). The association of parent mindfulness with parenting and youth psychopathology across three developmental stages. Journal of Abnormal Child Psychology. 44 (1):191-202.
Phillips, Sh., Mychailyszyn, M. (2021). A review of Parent-Child Interaction Therapy (PCIT): Applications for youth anxiety. Children and Youth Services Review. 125:105986.
Pirnia, B., Najafi, E., Lashkari, A., & Saber Majidi, G. (2017). Evaluation of Parent-Child Interaction Therapy on Anxiety Level in Pre-Elementary School Children: A Randomized Controlled Trial. Practice in Clinical Psycholog., 5(3): 167-176.
Seabra-Santos, M. J., Gaspar, M. F., Azevedo, A. F., Homem, T. C., Guerra, J., Martins, V., & et al. (2016). Incredible Years parent training: What changes, for whom, how, for how long? Journal of Applied Developmental Psychology. 44: 93-104.
Soysa, CK., Wilcomb, C.J. (2015). Mindfulness, Selfcompassion, Self-efficacy, and Genders Predictors of Depression, Anxiety, Stress, and Well-being. Mindfulness.6(2):217-226.
Timmer, S. G., Urquiza, A. J. (2014). Emprically based treatments for maltreated children: A developmental perspective. In: Korbin, J. E., Krugman, R. D. Handbook of child maltreatment, child maltreatment 2. chapter19: 351-376.
Topham, G. L., Wampler, K. S., Titus, G., & Rolling, E. (2011). Predicting parent and child outcomes of a filial therapy program. International Journal of Play Therapy.20(2):79-93.
Trillingsgaard, T., Trillingsgaard, A., Webster-stratton, C. (2014). Assessing the effectiveness of the ‘Incredible Years parent training’ to parents of young children with ADHD symptoms – a preliminary report. Journal of Psychology. 55(6):538-545.
Webb, H. J., Thomas, R., McGregor, L., Avdagic, E., & Zimmer-Gembeck, M. J. (2016). An Evaluation of Parent–Child Interaction Therapy with and Without Motivational Enhancement to Reduce Attrition. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology. 46(4):537-550.
Webster-Stratton, C. (2011). The Incredible Years: Parents, teachers, and children›s training series: Pr
ogram content, methods, research and dissemination. USA: Seattle, WA: Incredible Years, Inc.
Webster-Stratton, C., Gaspar, M.F., Seabra-Santos, M.J. (2012). Incredible Years Parent, Teachers and Children’s Series: Transportability to Portugal of Early Intervention Programs for Preventing Conduct Problems and Promoting Social and Emotional Competence. Psychosocial Intervention. 21 (2): 169-157.
Wood, J.J. (2006). Parental intrusiveness and children’s separation anxiety in a clinical sample. Child Psychiatry Hum Dev. 37(1): 73-87.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 21 اسفند 1400
  • تاریخ بازنگری: 18 فروردین 1401
  • تاریخ پذیرش: 28 فروردین 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار