مقایسه شدت رؤیای شفاف، فراشناخت و پرآگاهی زمینه‌ای در افراد مدیتور با عادی

اکبرزاده, آیدا; شاملی, لیلا; بلند, حسن

مقایسه شدت رؤیای شفاف، فراشناخت و پرآگاهی زمینه‌ای در افراد مدیتور با عادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه سلمان فارسی کازرون، کازرون، ایران

² گروه علوم تربیتی و مشاوره، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، اران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین تفاوت شدت رؤیابینی شفاف، فراشناخت و پرآگاهی زمینه ای در افراد مدیتور با عادی انجام شد. این پژوهش از نوع علَی-مقایسهای و نمونه شامل ۲۴۰ نفر از دانشجویان دانشگاه گیلان بود. این افراد مقارن با شرایط آموزش مجازی پاندمی ویروس کرونا، به شیوه در دسترس و از طریق ارسال لینک پرسشنامه در کانال های اجتماعی مربوط به دانشجویان دانشگاه گیلان انتخاب شدند؛ بدین صورت که در ابتدا ۱۲۰ دانشجو با رعایت ملاکهای ورود داشتن سابقه تمرینات مدیتیشن روزانه (بین سی دقیقه تا دو ساعت) و مستمر (حداقل به مدت دو سال) و با دامنه سنی 18 تا 40 سال و ملاک خروج سابقه مصرف داروهای روانگردان و اعتیاد به مواد مخدر به عنوان گروه مدیتور در نظر گرفته شدند و به همراه ۱۲۰ دانشجوی دیگر که سابقه هیچ گونه تمرین مدیتیشن نداشتند و از لحاظ سن، جنسیت و سطح تحصیلات با افراد گروه اول همتا شده بودند در مجموع گروه نمونه را تشکیل دادند و پرسشنامههای رؤیابینی شفاف (LuCid)، پرآگاهی (FFMQ) و فراشناخت (MCQ) را تکمیل نمودند. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چندمتغیری در نرمافزارSPSS-21 انجام گرفت. یافتهها گویای وجود تفاوت معنادار افراد مدیتور و عادی از نظر شدت رؤیابینی شفاف، فراشناخت و پر آگاهی بود. این نتایج مطابق با تلویحات نظری و کاربردی میتواند علاوه بر جمعیت عمومی، برای پژوهشگران و درمانگران از جهت بهکارگیری تمرینات مدیتیشن به عنوان روشی کم هزینه و بدون ضرر برای تقویت سطوح فراشناخت، پرآگاهی و رؤیابینی شفاف مفید باشد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.27173852.1400.16.62.10.5

عنوان مقاله [English]

Comparison of the Intensity of Lucid Dream, Metacognition and Dispositional Mindfulness in Mediators with Normal people

نویسندگان [English]

Aida Akbarzadeh ¹
Leila Shameli ¹
hassan boland ²

¹ MA student, Psychology, Salmane Farsi University of Kazeroon, Kazeroon, Iran

² Ph.D, Associate Professor, Department of Counseling Psychology, Gilan University, Gilan, Iran

چکیده [English]

The aim of this study was to compare the intensity of lucid dreaming, metacognition and dispositional mindfulness in mediators with normal people. The method of this study was descriptive causal-comparative and sample consisted of 220 students of Guilan university. These individuals were selected in an available sampling by sending the questionnaire link in the social channels related to the students of Guilan university in parallel with the virtual education conditions of the Corona virus pandemic. Initially, by observing the inclusion criteria, 120 students with a history of daily (between thirty minutes to two hours) and continuous (at least two years) and with an age range of 18 to 40 years and the exclusion criteria of a history of psychedelic drugs and drug addiction were considered as a mediator group and, along with 120 other students who had no history of meditation practice and were matched with the first group in terms of age, gender and level of education, formed a sample group. The questionnaires used in this study are: the intensity of lucid dreaming (LuCid), mindfulness (FFMQ) and metacognition (MCQ). Data analysis was performed using multivariate analysis of variance in SPSS-21 software. According to the findings, there was a significant difference between mediators and non-meditators in the intensity of lucid dreaming, mindfulness and metacognition. The results, according to theoretical and practical implications can be useful in addition to the general population, for researchers and therapists to use meditation exercises as a low

کلیدواژه‌ها [English]

Lucid Dream
Metacognition
Dispositional Mindfulness
Meditation
Mediator

مراجع

منابع

اشرفی، حمیده؛ انصارین، خلیل؛ حسنزاده، محمد؛ جویبان، ابوالقاسم. (۱۳۹۷). مروری بر اختلالات خواب و درمان آنها. نشریه پزشکی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تبریز، ۴۰ (۲)، 95-105.

اکبرزاده، آیدا. (۱۳۹۹). نقش نگرش زمان، پرآگاهی و فراشناخت در شدت رؤیابینی شفاف. پایاننامه چاپ نشده کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه سلمان فارسی کازرون.

پناهنده وانسفلی، خدیجه. (۱۳۹۰). بررسی کارآمدی آموزش حضور ذهن مبتنی بر شناخت درمانی بر کاهش نشانههای اضطراب امتحان و بهبود باورهای فراشناختی دانشجویان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا.

حمیدی، فریده؛ حیدریزاده شیرازی. (۱۳۹۴). بررسی رابطه ذهنآگاهی و راهبردهای فراشناخت با سبکهای یادگیری دانشجویان. فصلنامه تازه های علوم شناختی، ۱۷(۴)، 79-87.

سادوک، بنجامین جیمز؛ سادوک، ویرجینیا آلکوت؛ رویز، پدرو. (۱۳۹۵). خلاصة روانپزشکی، ترجمة حمزه گنجی، تهران: نشر ساوالان.

سلگی، زهرا. (۱۳۹۸). اثربخشی ذهنآگاهی بر اختلال خواب دانشجویان وابسته به اینترنت دانشگاه علوم تغذیه و بهداشت کرمانشاه. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور مرکز اسلام‌آباد غرب.

قدمپور، عزتالله؛ غلامرضایی، سیمین؛ رادمهر، پروانه. (۱۳۹۵). تأثیر آموزش شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر بهبود باورهای فراشناختی در مبتلایان به اختلال همبودی اضطراب اجتماعی و افسردگی. دوفصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، ۴ (۶)، ۵۸ـ۳۸.

موسوی نژاد، سیده عفت؛ عبدخدایی، محمد سعید. (۱۳۹۵). تأثیر آموزش ذهنآگاهی بر باورهای فراشناختی و اضطراب مرگ سالمندان شهرستان قوچان، چهارمین همایش ملی مشاوره و سلامت روان، قوچان.

میرزائیان، بهرام؛ حامدی، مریم؛ حسنزاده، رمضان. (۱۳۹۵). اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهنآگاهی بر اضطراب و باورهای فراشناختی مثبت نسبت به نگرانی در دانشآموزان مبتلا به اضطراب امتحان، مجله ایدههای نوین روانشناسی، ۱ (۱)، ۱۱-۲۰.

Appel, K., Pipa, G. & Dresler, M. (2017). Investigating consciousness in the sleep laboratory: An interdisciplinary perspective on lucid dreaming. Interdisciplinary Science Reviews, 43(2), 192-207.

Anderson, T., Suresh, M. & Farb, N.A. (2019). Meditation benefits and drawbacks: empirical codebook and implications for teaching. Jornal of Cognition Enhance. 3(10), 207–220.

Aspy, DJ. (2020). Findings from the international lucid dream induction study. Frontiers in Psychology, 11(17), 46-60.

Baird, B., Castelnovo, A., Gosseries, O. & Tononi, G. (2018). Frequent lucid dreaming associated with increased functional connectivity between frontopolar cortex and temporoparietal association areas. Scientific Reports, 8 (1), 77-98.

Baird, B., Mota-Rolimb. S., Dresler, M. (2019). The cognitive neuroscience of lucid Dreaming. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 100(8), 305-323.

Bailey, N., Opie, J., Hassed. C., & Chambers, R. (2019). Focus on health professional education. A Multi-Professional Journal, 20(1), 50-56.

Behan, C. (2020). The benefits of meditation and mindfulness practices during times of crisis such as COVID-19. Irish Journal of Psychological Medicine, 37(4), 1-8.

Black, D. S., O’Reilly, G. A., Olmstead, R., Breen, E. C., & Irwin, M. R. (2015). Mindfulness meditation and improvement in sleep quality and daytime impairment among older adults with sleep disturbances: a randomized clinical trial. JAMA Internal Medicine, 175(4), 494–501.

Bohlmeijer, E., Prenger, R., Taal, E., & Cuijpers, P. (2010). The effects of mindfulness-based stress reduction therapy on mental health of adults with a chronic medical disease: A meta-analysis. Journal of Psychosomatic Research, 68(6), 539-544.

Britton, W. B., Lindahl, J. R., Cooper, D. J., Canby, N. K., Palitsky, R. (2021). Defining and measuring meditation-related adverse effects in mindfulness-based programs. Clinical Psychological Science, 12(3), 132-149.

Dresler, M., Wehrle, R., Spoormaker, V. I., Koch, S. P., Holsboer, F., Steiger, A, Obrig. H., Sämann, P. H., & Czisch, M. (2012). Neural correlates of dream lucidity obtained from contrasting lucid versus non-lucid REM sleep: A combined EEG/fMRI case study. Sleep, 35(11), 1017–1020.

Erlacher, D., Stumbrys, T., & Schredl, M. (2012). Frequency of lucid dreams and lucid dream practice in German athletes. Imagination, Cognition and Personality, 31(3), 237–246.

Erlacher, D., Schädlich, M., Stumbrys, T. & Schredl, M. (2013). Time for actions in lucid dreams: effects of task modality, length, and complexity. Frontiers in Psychology, 4 (1013), 1–12.

Garcia-Campayo, J., López Del Hoyo, Y., & Navarro-Gil, M. (2021). Contemplative sciences: A future beyond mindfulness. World journal of psychiatry, 11(4), 87–93.

Ge, J., Wu, J., Li, K., & Zheng, Y. (2019). Self-compassion and subjective well-being mediate the impact of mindfulness on balanced time perspective in Chinese college students. Frontiers in Psychology, 10(367), 67-77.

Grossman, P., Niemann, L., Schmidt, S., & Wallach, H. (2004). Mindfulness-based stress reduction and health benefits: A meta-analysis. Journal of Psychosomatic Research, 12(57), 34-43.

Holzinger, B., G. Klösch, & B. Saletu. (2015). Studies with lucid dreaming as add- on therapy to gestalt therapy. Acta Neurologica Scandinavica, 131(6), 55–363.

Iwamoto, S. K., Alexander, M., Torres, M., & et al. (2020). Mindfulness meditation activates altruism. Scientific Reports, 10(1), 6511- 6522.

Jaleel, S., & Premachandran, P. (2016). A Study on the metacognitive awareness of secondary school students. Universal Journal of Educational Research, 4 (1), 165-172.

Kiken, E. L., Garland, B. K., Bluth, K., Palsson, O., & Gaylord, A. (2015). From a state to a trait: Trajectories of state mindfulness in meditation during intervention predict changes in trait mindfulness. Personality and Individual Differences, 81(8), 41-46.

Lehmann, M., Neumann, C., Wasserthal, S., Schultz, J., Delis, A., Trautner, P., Hurlemann, R., & Ettinger, U. (2021). Effects of ketamine on brain function during metacognition of episodic memory, Neuroscience of Consciousness, 20(1), 209-211

Muijs, D. & Bokhove, C. (2020). Metacognition and Self-Regulation: Evidence Review. London: Education Endowment Foundation.

Noreika, V., Windt, J., Lenggenhager, & B., Karim, A. (2010). New perspectives for the study of lucid dreaming: From brain stimulation to philosophical theories of self- consciousness. International Journal of Dream Research, 3(8), 36–45.

Nicolas, Z., & Reinhard, P. (2015) Theories of dreaming and lucid dreaming: An integrative review towards sleep, dreaming and consciousness. International Journal of Dream Research, 8(1), 35–53.

Reinaa, S., & Kudesia, R. S. (2020). Wherever you go, there you become: how mindfulness arises in everyday situations. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 152(34), 78-96.

Rasha M. A. (2020). Metacognitive awareness and academic motivation and their impact on academic achievement of Ajman University students. Heliyon, 6(9), 11-23.

Saunders, D. T., Roe, C. A., Smith, G., & Clegg, H. (2016). Lucid dreaming incidence: a quality effects meta-analysis of 50 years of research. Consciousness Cognition. 43(8), 197–215.

Sampaio, C., Lima, M & Ladeia, A. (2017). Meditation, health and scientific investigations: review of the literature. Journal of religion and health. 56(2):411-427.

Schädlich, M., & D. Erlacher. (2018). Practicing sports in lucid dreams – characteristics, effects, and practical implications. Current Issues in Sport Science, 3(007), 3-33.

Schmidt, C., Reyes, G., Barrientos, M., Langera. A., & Sackurfgh, J. (2019). Meditation focused on self-observation of the body impairs metacognitive efficiency. Consciousness and Cognition, 70 (34), 116-125.

Shahar, B., Britton, W. B., Sbarra, D. A., Figueredo, A. J., & Bootzin, R. R. (2010). Mechanisms of change in mindfulness-based cognitive therapy for depression: Preliminary evidence from a randomized controlled trial. International Journal of Cognitive Therapy, 3(4), 332-339.

Soffer-Dudek, N. (2020). Are lucid dreams good for us? are we asking the right question? A call for caution in lucid dream research. Frontiers in Neuroscience, 13(1423), 33-48.

Sparrow, G. S., Thurston, M., & Carlson, R. (2013). Dream reliving and meditation as a way to enhance reflectiveness and constructive engagement in dreams. International Journal of Dream Research, 6(2), 14–23.

Stanton, J. D., Sebesta, A. J., & Dunlosky, J. (2021). Fostering metacognition to support student learning and performance. Evidence-Based Teaching Guides, 20(2), 1-7.

Stumbrys, T & Erlacher, D. (2017). Mindfulness and lucid dream frequency predicts the ability to control lucid dream. Imagination cognition and personality. 36(3), 229-239.

Tang, Y., Hölzel, B. K., & Posner, M. (2016). Traits and states in mindfulness meditation. nature reviews neuroscience, 17(59), 88-97.

Tomlinson, R., Yousaf, O., Vitterso, D., & Jones, L. (2017). Dispositional mindfulness and psychological health: A systematic review. Mindfulness, 9(34), 23–43.

Voss, U., Schermelleh-Engel, K. Windt, J. C. Frenzel, C., & Hobson. A. )2013(. Measuring consciousness in dreams: The lucidity and consciousness in dreams scale. Consciousness and Cognition, 22 (1), 8–21.