اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی و امید به زندگی بیماران پیوند کبدی

زارع زاده, رسول; علیوندی وفا, مرضیه; طباطبائی, سید محمود; اقدسی, علی نقی

اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی و امید به زندگی بیماران پیوند کبدی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

² گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاداسلامی، تبریز، ایران

³ گروه فیزیولوژی، واحد تبریز، دانشگاه ازاد اسلامی، تبریز، ایران

⁴ گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاداسلامی، تبریز، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر ، تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی و امید به زندگی در بیماران کبدی بود. روش پژوهش حاضر نیمهآزمایشی با طرح پژوهشی پیشآزمون- پسآزمون با گروه گواه بود. جامعهی آماری این پژوهش شامل تمامی بیمارانی بودند که بنا به تشخیص پزشکی، عمل جراحی پیوند کبد را تجربه کرده و در طی یک سال گذشته، کبد دریافت کرده باشند. 30 بیمار پیوندی براساس ملاکهای ورود و خروج انتخاب و به صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه گواه (15 نفر) انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از مقیاس افسردگی بک و پرسشنامه امید به زندگی استفاده شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه 23 و جهت از روش تحلیل کواریانس چندمتغیری (MANCOVA) استفاده شد. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد که گروه آزمایش از لحاظ سطح افسردگی به طور معنادار پائینتر از گروه کنترل قرار داشتند (001/0>p ) همچنین سطح امید به زندگی در گروه آزمایش به طور معنادار افزایش یافته است (001/0>p ).بر اساس یافتههای این پژوهش میتوان نتیجه گرفت که درمان پذیرش و تعهد باعث کاهش افسردگی و افزایش امید به زندگی در بیماران پیوند کبدی شده است.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.27173852.1400.16.62.8.3

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy on Depression and life expectancy in patients with liver transplantation

نویسندگان [English]

Rasool Zarezadeh ¹
Marziyeh Alivandi Vafa ²
Seyed Mahmoud Tabatabaei ³
Ali naghi Aghdasi ⁴

¹ PhD student, Psychology, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran

² Ph.D, Department of Psychology, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran

³ Email: m.alivand@iaut.ac.ir (Corresponding Author) Department of Physiology, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran

⁴ Department of Psychology, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran

چکیده [English]

The aim of this study was to determine the effectiveness of acceptance and commitment therapy in depression and life expectancy in patients with liver transplantation. The study design was quasi-experimental with pre-test-post-test research design and control group. The study population included all patients who, according to a medical diagnosis, had undergone liver transplant surgery and had received a liver in the past year. The sample consisted of 30 patients were evaluated according to the criteria of inclusion and exclusion that was purposefully selected and randomly assigned in two groups and control group (15 subjects in each group). Beck Depression Inventory and Life expectancy questionnaire were used for data collection. Data were analyzed by Multivariate analysis of covariance (MANCOVA) using SPSS software version 23. Results showed that the patients in the experimental group had significantly lower level of depression. Besides, the level of life expectancy in the experimental group was significantly increased (p < .001). Therefore, it can be concluded that Acceptance and Commitment Therapy has reduced depression and increased life expectancy in liver transplant patients.

کلیدواژه‌ها [English]

Acceptance and commitment therapy
Depression
Life expectancy
Liver transplant patients

مراجع

منابع

احدی، حسن؛ مهریار، امیرهوشنگ؛ نفیسی، غلامرضا؛ نیکوفر، علیرضا؛ جهانیان، سعید (1390). مقایسهی راهبردهای مقابله با استرس و افسردگی در سه گروه از بیماران مبتلا به سرطان. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی. 21(3)، 42-35.

اشجع، مهرناز؛ فرح بخش، کیومرث؛ سدرپوشان، نجمه و ستوده، زهرا (1391). بررسی اثربخشی رویکرد پذیرش و تعهد بر کاهش افسردگی زنان خانه دار شهر تهران. فصلنامه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده. 19(3)، 135-122.

بستامی، مرتضی؛ گودرزی، ناصر؛ دوران بهناز و تقوا، ارسیا (1395). اثر بخشی درمان پذیرش و تعهد (ACT) بر کاهش علائم افسردگی کارکنان مرد نظامی مبتلا به دیابت نوع 2. ابن سینا. 18(۱)، 18-11.

دهقانی، یوسف (1395). اثربخشی درمان گروهی پذیرش و تعهد بر افسردگی و کیفیت زندگی بیماران زن دیالیزی. مجله روانشناسی بالینی. 3(31)، 10-1.

رجبی، ساجده و یزدخواستی، فریبا (1393). اثربخشی درمان گروهی پذیرش و تعهد بر اضطراب و افسردگی زنان مبتلا به بیماری ام-اس. روان شناسی بالینی. 6(1)، 38-29.

صفا، میترا؛ محمودی، غفارعلی؛ نجفی زاده، کتایون، بروجردی، فاطمه قاسم، خدامی ویشته، حمیدرضا (1394). جنبههای روانشناختی و عوامل مداخله گر در بیماران کاندید پیوند ریه و قلب مراجعه کننده به بیمارستان دکتر مسیح دانشوری. مجله پزشکی قانونی ایران. 21(3)، 188-179.

فرخزادیان، علی‌اصغر؛ عندلیب، لیلا و یوسفوند، مهدی (1398). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش افسردگی در افراد مبتلا به سرطان. روانشناسی بالینی و شخصیت. ۱۷(۱)، ۴۵-۵۲.

قدم پور، عزت اله؛ رادمهر، پروانه و یوسف وند، لیلا (1395). تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد برکفایت اجتماعی و امید به زندگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس. ارمغان دانش. 21(۱۱)، 1114-1100.

کاکاوند، علیرضا؛ باقری، محمدرضا و شیرمحمدی، فرهاد (1394). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد برکاهش استرس در سالمندان مرد مبتلا به بیماری قلبی عروقی. روان‌شناسی پیری. 1(3)، 178-169.

مفید، وحیده؛ فاتحی زاده، مریم و درستی، فاطمه (1396). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی و کیفیت زندگی زنان بزهکار زندانی در شهر اصفهان. پژوهشهای راهبردی مسائل اجتماعی ایران. 3(6)، 30-17.

مقدم، نصیره؛ امرایی، راضیه؛ اسدی، فاطمه و امانی، امید (1397). تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر امید به زندگی و بهزیستی روان‌شناختی زنان مبتلا به سرطان پستان تحت شیمی‌درمانی. روان پرستاری. 6(۵)، 8-1.

نیکرو، طیبه (1387). بررسی اثربخشی گشتالت درمانی به شیوهی گروهی بر افزایش امید به زندگی و عزت نفس زنان بازنشسته آموزش و پرورش شهر بهبهان. پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره، واحد علوم تحقیقات خوزستان.

Abedi, H. A., Monemian, S., & Naji, S. A. (2012). Spiritual-Psychological experiences of heart transplant recipients. Journal of Qualitative Research in Health Sciences, 1(1), 52-58.

American Psychiatric Association. (2013). DSM-5: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th Edition. Washington DC, American Association.

Annema, C., Drent, G., Roodbol, P. F., Stewart, R. E., Metselaar, H. J., van Hoek, B., ... & Ranchor, A. V. (2018). Trajectories of anxiety and depression after liver transplantation as related to outcomes during 2-year follow-up: a prospective cohort study. Psychosomatic medicine, 80(2), 174-183.

Beck, A. T., Steer, R. A., & Brown, G. K. (2000). Manual for the Beck Depression Inventory-II San Antonio, TX: Psychological Corporation. Carver, C. S., Scheier, M. F. (2005). Positive Psychology.

Beck, A. T., Steer, R.A., Brown, G. K. (1966). Beck Depression Inventory–2nd Edition Manual. The Psychological Corporation, San Antonio.

Behroz. B., Bavali F, Heidarizade N, Farhadi M. (2016). The effectiveness of Acceptance and commitment therapy on the psychological symptoms of coping style and quality of life type 2 Diabetic patients. Journal Of health and hyginie. 7(2): 235-73.

Berendes D, Keefe FJ, Somers TJ, Kothadia SM, Porter LS, Cheavens JS. (2010). Hope in the context of lung cancer: relationships of hope to symptoms and psychological distress. J Pain Symptom Manage, 40(2):174-82.

Brooker, C., & Nicol, M. (Eds.). (2003). Nursing Adults: the practice of caring. Elsevier Health Sciences.

Cabness J, Freeman A, Root L. (2005). Two NKF-sponsored research projects study depression in dialysis patients. Family Focus. 14, 8-11.

Dehghani, M. Poorseidi, B. Sattari, H. Nikeghbalian, S. Zahedi, MJ. Seyyed-Mirzaei, SM. Shafiei, M. Vahedian, M. Malek-Hosseini, SA. (2012). Two-Year Experience of Orthotropic Liver Transplantation in Afzalipoor Hospital, Kerman, Southeastern Iran. International Journal of Organ Transplantation Medicine. 3 (3): 120-3.

Deval C, Bernard-Curie S, Monestès J-L. (2017). Effects of an acceptance and commitment therapy intervention on leaders’ and managers’ psychological flexibility. Journal de Thérapie Comportementale et Cognitive. 27(1): 34-42.

Eilenberg T, Kronstrand L, Fink P, & Frostholm L. (2013). Acceptance and commitment group therapy for health anxiety–Results from a pilot study. Journal of Anxiety Disorders. 27(5), 461-468.

Ellis A. (2016). How to live?. Tehran: Na-wandish Publishing House.

Farahi, S., & Khalatbari, J. (2019). Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy on the Life Expectancy, Resilience and Death Anxiety in Women with Cancer. International Journal of Applied Behavioral Sciences, 6(3), 9-19.

Febrero, B., Ramírez, P., Martínez-Alarcón, L., Abete, C., Galera, M., Ríos, A & Pons, J. A. (2019). Group Psychotherapy Could Improve Depression in Cirrhotic Patients on the Liver Transplant Waiting List. In Transplantation proceedings (Vol. 51, No. 1, pp. 28-32). Elsevier.

Feros, D. L., Lane, L., Ciarrochi, J., & Blackledge, J. T. (2013). Acceptance and Commitment Therapy (ACT) for improving the lives of cancer patients: a preliminary study. Psych oncology, 22(2), 459-464.

Folke F, Parling T. Melin L. (2012). Search results for Acceptance and Commitment Therapy for Depression: A Preliminary Randomized Clinical Trial for Unemployed on Long-Term Sick Leave. Cog behav pract. 19(4): 517-25.

Forman EM, Herbert JD. (2009). New directions in cognitive behavior therapy: Acceptance-based therapies. In: O'Donohue WT, Fisher JE. General principles and empirically supported techniques of cognitive behavior therapy. New Jersey: Wiley & Sons.

Forman, E. M., & Herbert, J. D. (2009). New directions in cognitive behavior therapy: Acceptance-based therapies.

Ghomian S, Shairi MR. (2014). The Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy for Children with Chronic Pain on the Quality of Life on 7 to 12 Year-Old Children. International Journal of Pediatrics; 2(3.2): 47-55.

Gómez, MP. Arredondo, E. Páez, G. Manyalich, M. (2012). International Registry in Organ Donation and Transplantation 2010. Transplantation Proceedings. 44: 1592-7.

Hanna B, Jarman H, Savage S. (2004). The early detection of postpartum depression: midwives and nurses trial a check list. J Obst Gynecol Neonatal Nurs. 33(2): 191-7.

Hayes SC, Bond FW. Act at work. In: Bond F, Dryden W. (2003). Editors. Handbook of brief cognitive behavior therapy. West Sussex: John Wiley & sons' ltd; 2003.

Hayes, S. C. (2004). Acceptance and commitment therapy, relational frame theory, and the third wave of behavior therapy. Behavior Therapy, 35(4), 639- 665.

Hayes, S. C., Luoma, J. B., Bond, F. W., Masuda, A., & Lillis, J. (2006). Acceptance and commitment therapy: Model, processes and outcomes. Behaviour research and therapy, 44(1), 1-25.

Hoffman, D., Halsboe, L., Eilenberg, T., Jensen, J., & Frostholm, l. (2014). A Pilot study of processes of change in group- based acceptance and commitment therapy for health anxiety. Journal of contextual Behavioural science, 3(3), 189-195.

Ipchi, S. (2017). The effectiveness of Based on acceptance and commitment therapy education on reducing loneliness among the elderly with empty nest syndrome. Journal of Geriatric Nursing, 3(2), 89-102.

Juver, J. P., & Vercosa, N. (2008). Depression in patients with advanced cancer and pain. Revista brasileira de anestesiologia, 58(3), 287.

KAKAVAND, A., BAGHERI, M. R., & SHIRMOHAMADI, F. (2015). The effectiveness of acceptance and commitment therapy on stress reduction in afflicted elderly men to heart diseases.

Kapci, E. G., Uslu, R., Turkcapar, H., & Karaoglan, A. (2008). Beck Depression Inventory II: Evaluation of the psychometric properties and cut-off points in a Turkish adult population, Depression and Anxiety, 25, 104–110.

Kasiske BL, & Snyder. (2004). Risk factors for post-kidney transplant depression identifies which patients need closer mental health assessment. American Society of Nephrology 37th Annual Meeting & Scientific Exposition.

Khademi, M. (2004). The experiences of hospitalized elderly patient's family caregivers [MS Thesis]. Isfahan: Isfahan University of Medical Sciences.

Kok, B., Dong, V., & Karvellas, C. J. (2019). Graft Dysfunction and Management in Liver Transplantation. Critical care clinics, 35(1), 117-133.‏

Krasnoff, J. B., Vintro, A. Q., Ascher, N. L., Bass, N. M., Dodd, M. J., & Painter, P. L. (2005). Objective measures of health‐related quality of life over 24 month's post‐liver transplantation. Clinical transplantation, 19(1), 1-9.

Kuruvilla, J. (2007). Essentials of critical care nursing. Jaypee Brothers Publishers.

Liou, L., Joe, W., Kumar, A., & Subramanian, S. V. (2020). Inequalities in life expectancy: An analysis of 201 countries, 1950–2015. Social Science & Medicine, 112964.‏

Martin, P., DiMartini, A., Feng, S., Brown, R., & Fallon, M. (2014). Evaluation for liver transplantation in adults: 2013 practice guideline by the American Association for the Study of Liver Diseases and the American Society of Transplantation. Hepatology, 59(3), 1144-1165.‏

Miller J. F., & Powers, M. J. (1998). Development of an instrument to measure hope. Nursing Research, 37(1), 6-10.

Missov, T. I. (2013). Gamma-Gompertz life expectancy at birth. Demographic Research, 28, 259-270.‏

Narimani M, Bakhshayesh R. (2015). The effectiveness of acceptance/ commitment training on the psychological well-being, emotional and marital satisfaction in divorce. Journal of counseling research; 13(52): 108-23.

Petersen, J. M., Krafft, J., Twohig, M. P., & Levin, M. E. (2019). Evaluating the open and engaged components of acceptance and commitment therapy in an online self-guided website: Results from a pilot trial. Behavior modification, 0145445519878668.

Polido Jr, W. T., Lee, K. H., Tay, K. H., Wong, S. Y., Singh, R., Leong, S. O., & Tan, K. C. (2007). Adult living donor liver transplantation in Singapore: the Asian centre for liver diseases and transplantation experience. strategies. 9, 11-21.

Richardson, L., & Adams, S. (2018). Cognitive deficits in patients with depression. The Journal for Nurse Practitioners, 14(6), 437-443.‏

Sadock BJ, Sadock VA. (2007). Kaplan and Sadock's synopsis of psychiatry: Behavioral sciences/clinical psychiatry. 10th ed. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins.

Schneekloth, T. D., Hitschfeld, M. J., Jowsey-Gregoire, S. G., Petterson, T. M., Dunlay, S. M., Niazi, S. K., ... & Rummans, T. A. (2019). Psychosocial Risk Predicts New Episode Depression After Heart Transplant. Psychosomatics, 60(1), 47-55.

Schumacher L, Chernecky C. (2005). Critical care and emergency Nursing. London: Elsevier.

Snyder CR, Lopez J. (2002). Handbook of posi-tive psychology. New York: Oxford university press.

Sohlberg, E. M., Thomas, I. C., Yang, J., Kapphahn, K., Daskivich, T. J., Skolarus, T. A., ... & Goldstein, M. K. (2020). Life expectancy estimates for patients diagnosed with prostate cancer in the Veterans Health Administration. In Urologic Oncology: Seminars and Original Investigations. Elsevier.‏

Tayebi, Z., & Abedi, H. A. (2009). The lived experiences of liver transplant patients. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research, 13(2), 23-41.

World Health Organization. (2017). Depression and other common mental disorders: global health estimates (No. WHO/MSD/MER/2017.2). World Health Organization.