نقش میانجی باورهای غیرمنطقی در رابطه‌ی بین اهداف و آرزوهای سالم و ناسالم با سلامت روان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف ارائه‌ی مدل علّی تأثیر اهداف و آرزوهای سالم و ناسالم بر سلامت روانی با توجه به نقش واسطه‌ای باورهای غیرمنطقی انجام گرفت. برای این منظور، تعداد 250 نفر (116 مرد، 134 زن) از دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی به روش نمونه‎گیری در دسترس انتخاب، و به پرسشنامه‌های خودگزارشی متشکل از مقیاس‌های باورهای غیر منطقی اهواز (IBT – A؛ عبادی و معتمدین،1384)، سلامت عمومی 28 سوالی (GHQ – 28؛ گلدبرگ و هیلر، 1979) و شاخص آرزو (AI؛ گروزت و همکاران، 2005) پاسخ دادند. تحلیل داده‌ها با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری به وسیله نرم‌افزار AMOS انجام گرفت. نتایج نشان داد که اهداف و آرزوهای ناسالم، باورهای غیرمنطقی را به صورت مثبت و اهداف و آرزوهای سالم، باورهای غیرمنطقی را به صورت منفی پیش‌بینی می‌کنند؛ اهداف و آرزوهای سالم بر سلامت روانی به طور مستقیم و غیرمستقیم مؤثر بودند؛ اما اهداف و آرزوهای ناسالم بر سلامت روانی به طور مستقیم تأثیری نداشت؛ بلکه با واسطه‌گری باورهای غیرمنطقی می‌تواند از میزان سلامت روانی دانشجویان بکاهد. همچنین باورهای غیرمنطقی تأثیر علّی و مستقیمی بر سلامت روانی داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Mediating role of Irrational Beliefs in the Relationship between Healthy, Unhealthy Aspirations and Mental health

نویسنده [English]

  • houshang garavand
Assistant Professor, Psychology Department, Faculty of Literature and Humanities, Lorestan University, Khorramabad, Iran.
چکیده [English]

The present study was conducted with the aim of presenting the causal model of the effect healthy and unhealthy goals and aspirations on mental health with regard to the mediating role of irrational beliefs. Therefore, 250 studentsfrom Allameh Tabatabaei University were selected through convenience sampling. They were assessed by self-report questionnaire consisted of Satisfaction with four Factors of Irrational Beliefs Test-Ahvaz (4IBT-A; Ebadi and Motamedin, 2005), General Health Questionnaire (28- GHQ; Goldberg & Hiller, 1979), and Aspiration Index (AI; Grouzet et al, 2005). Data analysis was administered in two parts of latent and observed variables via structural equation modeling using AMOS software. Results showed that unhealthy goals and aspirations could predict irrational beliefs positively and healthy goals and aspirations negatively predicted irrational beliefs; healthy goals and aspirations directly and indirectly affected mental health; but unhealthy goals and aspirations had no direct effect on mental health; rather, it can reduce students' mental health by mediating irrational beliefs.Also, irrational beliefs had a causal and direct effect on mental health.

کلیدواژه‌ها [English]

  • goals and aspirations
  • irrational beliefs
  • mental health
منابع
احمری، طهران؛ حیدری، اکرم؛ کچویی، احمد؛ مقیسه، مریم و ایرانی، آزاد (1388). همبستگی بین نگرش نسبت به امور مذهبی و افسردگی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی قم، سال ۱۳۸۷. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم. ۳ (۳)، 56-51.
امیدیان، مرتضی و ملامعصومی، الهام (1385). بررسی رابطه ساده و چندگانه دینداری، بومی بودن و تأهل با سلامت روان. مجموعه مقالات سومین سمینار بهداشت روانی دانشجویان. 47-35.
آزادیکتا، مهرناز (1397). رابطۀ بین جهت‌گیری دینی و سخت‌رویی با سلامت روان در دانشجویان. مجله مطالعات ناتوانی. 8 (22)، 1-8.
پورشریفی، حمید؛ پیروی، حمید؛ طارمیان، فرهاد؛ زرانی، فریبا و وقار، معصومه (1384). بررسی سلامت روان دانشجویان ورودی سال 84-83 دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. طرح پژوهشی، دفتر مرکزی مشاره وزارت علوم تحقیقات و فناوری.
حسینی، زهره؛ کربلایی، احمد؛ میگونی، محمد و گرامی‌پور، مسعود (1397). مدل ساختاری روابط بین تصویر بدنی، باورهای غیرمنطقی و سلامت روان در متقاضیان جراحی زیبایی. اندیشه و رفتار. 12 (48)، 26-17.
سبزه آرای لنگرودی، میلاد؛ سرافراز، مهدی رضا و قربانی، نیما (1394). بررسی ویژگی های روان سنجی شاخص آرزو. مطالعات روانشناختی. 11 (1)، 115-97.
سهرابی، فرامرز؛ ترقی جاه، صدیقه و نجفی، محمود (1386). گزارش نهایی بررسی وضعیت سلامت روانی دانشجویان ورودی سال 86-1385 دانشگاه های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
صالحی، لیلی؛ سلیمانی زاده، لاله؛ باقری یزدی، سیدعباس و عباس زاده، عباس (1386). رابطه بین اعتقادهای مذهبی و منبع کنترل با سلامت روان در دانشجویان. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین. ۱۱ (۱)، 55-50.
فیاض، ایراندخت و کیانی، ژاله (1387). بررسی آسیب‌شناسانه باورهای غیرمنطقی دانشجویان. راهبرد فرهنگ. 1 (4)، 117-99.
کارشکی، حسین؛ گراوند، هوشنگ و دهقانی نیشابوری، محسن (1391). نقش شکاف بین اهداف و آرزوها و شانس دستیابی به آنها در شادکامی دانشجویان. پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره. 2 (2)، 154-133.
معتمدین، مختار و عبادی، غلامحسین. (1386). نقش باورهای غیرمنطقی و پرخاشگری بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان پسر دورۀ متوسطه شهر تبریز. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 1 (14)، 22-1.
معلمی، صدیقه (1389). بررسی رابطه‌ی سلامت روان، هوش معنوی و افکار ناکارآمد در دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان. اصول بهداشت روانی. 12 (48)، 709-702.
مقدس، علیرضا و اسماعیلی، علی (1385). مطالعه سلامت روانی دانشجویان ورودی سال 81 و تشخیص دانشجویان مذکور مبتلا به اختلالات روانشناختی. مرکز مشاوره دانشگاه علامه طباطبایی.
مولوی، حسین (1383). روایی ساختاری ملی و پایایی پرسشنامه سلامت عمومی در دانشجویان ایرانی. مجله‌ی پژوهش‌های روان‌شناختی پاکستان. 17 (3)، 41-20.
یالوم، اروین (1393). روان‌درمانی اگزیستانسیال. ترجمه‌ی سپیده حبیب. تهران: نشر نی.
یعقوبی، حمید، اکبری زدخانه؛ سعید و وقار، معصومه (1388). گزارش وضعیت سلامت روانی دانشجویان دانشگاه های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ورودی سال تحصیلی 89-1388. تهران: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
یعقوبی، حمید؛ اکبری زدخانه؛ سعید و وقار، معصومه (1387). گزارش وضعیت سلامت روانی دانشجویان دانشگاه های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. تهران: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
References
Abhyankar, P., Nair, P., & Ram, U. (2003). Irrational beliefs, anger, and health. Journal of Psychological Researches, 8 (47), 41-46.
Ahmad, M., & Bagheri, M. (2013). The mediating role of cognitive distortions in the relationship between body image with social anxiety in adolescents. International Journal of Behavioral Sciences, 7(4), 321-329.
Association, A. C. H. (2008). American college health association–national college health assessment: reference group data report, spring 2008. Baltimore, MD: American College Health Association, 477-488.
Auerbach, R. P., Webb, C. A., Schreck, M., McWhinnie, C. M., Ho, M.-H. R., Zhu, X., & Yao, S. (2011). Examining the pathway through which intrinsic and extrinsic aspirations generate stress and subsequent depressive symptoms. Journal of Social and Clinical Psychology. 30(8), 856-886.
Barlow, D.H & Durand. V.M. (2009). Abnormal psychology: An integrative approach. Brooks-Cole Publishing Company: New York.
Baumeister, R. F. (1991). Escaping the self: Alcoholism, spirituality, masochism, and other flights from the burden of selfhood. New York: Basic Books.
Blanco, C., Okuda, M., Wright, C., Hasin, D. S., Grant, B. F., Liu, S.-M., & Olfson, M. (2008). Mental health of college students and their non–college-attending peers: Results from the national epidemiologic study on alcohol and related conditions. Archives of general psychiatry, 65(12), 1429-1437.
Bowlby, J. (2009). A secure base: Parent-child attachment and healthy human development (Original work published 1988): New York, NY: Basic Books.
Bradshaw, E. (2019). Intrinsic and extrinsic aspirations and psychological well-being: a meta-analysis and latent profile analyses of life goals.
Brdar, I., Rijavec, M., & Miljković, D. (2009). Life goals and well-being: Are extrinsic aspirations always detrimental to well-being? Psihologijske teme. 18(2), 317-334.
Cox W. M. & Klinger, E. (2011). Handbook of motivational counseling: Goal-Based Approaches to Assessment and Intervention with Addiction and Other Problems, Second Edition. John Wiley & Sons.
Craciun, B. (2013). The Efficiency of Applying a Cognitive Behavioral Therapy Program in Diminishing Perfectionism, Irrational Beliefs and stress. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 9 (84), 274-278.
Crocker, J., & Wolfe, C. T. (2001). Contingencies of self-worth. Psychological review, 108(3), 593.
David, D., Lynn, S & Ellis, A. (2009). Rational and Irrational Beliefs Research, Theory, and Clinical Practice, USA: Oxford university press.
Dudău, D. P., Sfeatcu, I. R., Funieru, C., Dumitrache, M. A. (2015). Professional stress in relation to anxiety, depression and irrational beliefs among dental and psychotherapy students. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 12 (187), 158-162.
Duriez, B., Meeus, J., & Vansteenkiste, M. (2012). Why are some people more susceptible to ingroup threat than others? The importance of a relative extrinsic to intrinsic value orientation. Journal of Research in Personality, 46(2), 164-172.
Elliot, A. J., & Thrash, T. M. (2002). Approach-avoidance motivation in personality: approach and avoidance temperaments and goals. Journal of personality and social psychology, 82(5), 804-818.
Ellis, A. (2001). Feeling better, getting better, and staying better. Atascadero, CA: Impact.
Gillen, M. M. (2015). Associations between positive body image and indicators of men's and women's mental and physical health. Body image, 10 (13), 67-74.
Gillen, M. M., & Markey, C. N. (2016). Body Image and Mental Health. Encyclopedia of Mental Health (Second Edition), 187-192.
Goldberg, D. P., & Hillier, V. F. (1979). A scaled version of the General Health Questionnaire. Psychological medicine, 9(1), 139-145.
Gordon, L., Flet, P., Hewitt, K., & Blankstein, R. (2008). Demintion of perfectionism and irrational thinking. Journal TOC, York university.
Grouzet, F. M., Kasser, T., Ahuvia, A., Dols, J. M. F., Kim, Y., Lau, S., . . . Sheldon, K. M. (2005). The structure of goal contents across 15 cultures. Journal of personality and social psychology. 89(5), 800-816.
Halisch, F., & Geppert, U. (2001). Motives, Personal Goals, and Life Satisfaction on Old Age Trends and prospects in motivation research (pp. 389-409): Springer.
Hamidi, F., & Shirazi Motlagh, S. (2010). Comparison of Irrational Beliefs and Defence Mechanisms in Patients with Obsessive Compulsive Disorder and Normal Individuals. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 1520-1524.
Henderson-King, D., & Mitchell, A. M. (2011). Do materialism, intrinsic aspirations, and meaning in life predict students’ meanings of education? Social Psychology of Education, 14(1), 119-134.
Hope, N. H., Holding, A. C., Verner-Filion, J., Sheldon, K. M., & Koestner, R. (2019). The path from intrinsic aspirations to subjective well-being is mediated by changes in basic psychological need satisfaction and autonomous motivation: A large prospective test. Motivation and Emotion. 43(2), 232-241.
Inglehart, R. (2010). Faith and freedom: Traditional and modern ways to happiness. International differences in well-being, 351-397.
Jibeen, T. (2014). Personality dimensions and emotional problems: The mediating role of irrational beliefs in Pakistani adult non-clinical sample. International Journal of Psychology Article first published online, 50(2), 93–100.
Kadison, R., & DiGeronimo, T. F. (2004). College of the overwhelmed: The campus mental health crisis and what to do about it. San Francisco.
Kasser, T., & Ryan, R. M. (1996). Further Examining the American Dream: Differential Correlates of Intrinsic and Extrinsic Coals. Personality and Social Psychology Bulletin. 22, 280-287.
Kasser, T., & Ryan, R. M. (2001). Be careful what you wish for: Optimal functioning and the relative attainment of intrinsic and extrinsic goals.
Kasser, T., Ryan, R. M., Couchman, C. E., & Sheldon, K. M. (2004). Materialistic values: Their causes and consequences.
King, L. A., Hicks, J. A., Krull, J. L., & Del Gaiso, A. K. (2006). Positive affect and the experience of meaning in life. Journal of personality and social psychology. 90(1), 179-196.
Laus, M. F., Costa, T. M. B., & Almeida, S. S. (2015). Gender differences in body image and preferences for an ideal silhouette among Brazilian undergraduates. Eating behaviors, 3 (19), 159-162.
Loehlin, J. C., & Beaujean, A. A. (2016). Latent variable models: An introduction to factor, path, and structural equation analysis: Taylor & Francis.
Martos, T., & Kopp, M. S. (2012). Life goals and well-being: Does financial status matter? Evidence from a representative Hungarian sample. Social Indicators Research, 105(3), 561-568.
Merkaš, M., Raboteg-Šarić, Z., & Miljković, D. (2011). The relation of intrinsic and extrinsic aspirations to adolescent life satisfaction The human pursuit of well-being (pp. 107-119): Springer.
Minkov, M. (2009). Predictors of differences in subjective well-being across 97 nations. Cross-Cultural Research, 43(2), 152-179.
Myers, D. (1999). Close relationships and quality of life. Well-being: The foundations of hedonic psychology. D. Kahneman, E. Diener, N. Schwarz, eds. Well-Being: The Foundations of Hedonic P sychology, 376-393.
Nishimura, T., & Suzuki, T. (2016). Aspirations and life satisfaction in Japan: The big five personality makes clear. Personality and individual Differences. 5 (97), 300-305.
Organization, W. H. (2007). International travel and health: situation as on 1 january 2007: World Health Organization.
Patrick, H., Neighbors, C., & Knee, C. R. (2004). Appearance-related social comparisons: The role of contingent self-esteem and self-perceptions of attractiveness. Personality and Social Psychology Bulletin, 30, 501-514.
Ryan, R. M., Rigby, S., & King, K. (1993). Two types of religious internalization and their relations to religious orientations and mental health. Journal of personality and social psychology, 65(3), 586.
SabzehAra, M., Ferguson, Y. L., Sarafraz, M. R., &Mohammadi, M. (2014). An Investigation of the Associations between Contingent Self-Worth and Aspirations among Iranian University Students. Journal of Social Psychology. 3 (154), 59-73.
Sagiv, L., Roccas, S., & Hazan, O. (2004). Value pathways to well‐being: Healthy values, valued goal attainment, and environmental congruence. Positive psychology in practice, 68-85.
Saunders, S., & Munro, D. (2000). The construction and validation of a consumer orientation questionnaire (SCOI) designed to measure Fromm's (1955)‘marketing character’in Australia. Social Behavior and Personality: an international journal, 28(3), 219-240.
Schwartz, S. H. (1992). Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries. Advances in experimental social psychology, 25(1), 1-65.
Seligman, M. E., & Csikszentmihalyi, M. (2014). Positive psychology: An introduction Flow and the foundations of positive psychology (pp. 279-298): Springer.
Sheldon, K. M., Gunz, A., Nichols, C. P., & Ferguson, Y. (2010). Extrinsic value orientation and affective forecasting: Overestimating the rewards, underestimating the costs. Journal of Personality, 78(1), 149-178.
Sheldon, K. M., Sheldon, M. S., & Osbaldiston, R. (2000). Prosocial values and group assortation. Human nature, 11(4), 387-404.
Snyder, M. (2004). Senior student affairs officer round table: Hottest topics in student affairs. Paper presented at the Session held at the annual meeting of the National Association of Student Personnel Administrators, Denver, Colorado.
Veenhoven, R. (2003). Hedonism and happiness. Journal of happiness studies, 4(4), 437-457.
Verstuyf, J., Vansteenkiste, M., & Soenens, B. (2012). Eating regulation and bulimic symptoms: The differential correlates of health-focused and appearance-focused eating regulation. Body Image, 9(1), 108-117.
 Wong, N. Y., & Ahuvia, A. C. (1998). Personal taste and family face: Luxury consumption in Confucian and Western societies. Psychology & Marketing, 15(5), 423-441.
Zhang, H., Chen, K., Chen, C., & Schlegel, R. (2019). Personal aspirations, person-environment fit, meaning in work, and meaning in life: A moderated mediation model. Journal of Happiness Studies. 20(5), 1481-1497.