رابطه تیپ های رفتاری و تصمیمات سرمایه گذاری با میانجی گری خودکارآمدی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حسابداری، گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران

2 دانشیار، عضو هیئت علمی گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران

3 استادیار، عضو هیئت علمی گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران

4 استاد گروه روان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی،‌ اردبیل، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی خودکارآمدی در رابطه تیپ های رفتاری و تصمیمات سرمایه گذاری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های تیپ رفتاری میشل ام. پامپیان (2012)، پرسش نامه خودکارآمدی شوآرزو جرسالم  (1995) و پرسش نامه تصمیمات سرمایه گذاری محقق ساخته استفاده گردید. جامعه آماری شامل کلیه سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران بود که از این بین براساس نمونه گیری در دسترس 350 نفر انتخاب شدند. با توزیع 350 پرسشنامه، تعداد 320 پرسشنامه از بین نمونه آماری جمع آوری شد. برای تحلیل داده­ها از روش مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. پس از بررسی برازش مدل ، نتایج نشان داد که تیپ های رفتاری تغییر گریز، انباشتگر، مستقل و دنباله رو تأثیر معناداری بر خودکارآمدی و تصمیمات سرمایه گذاران دارند و همچنین تاثیر خودکارآمدی بر تصمیمات سرمایه گذاران نیز تائید شد و در نتیجه مشخص گردید که نقش میانجی خودکارآمدی در رابطه بین تیپ رفتاری و تصمیمات سرمایه گذاری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران مورد تأیید است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Relationship between behavioral types and investment decisions mediated by self-efficacy

نویسندگان [English]

  • Vahdat Aghajani 1
  • asgar pakmaram 2
  • Rasool Abdi 3
  • Mohammad Narimani 4
1 Ph.D. Student, Accounting, Bonab Branch, Islamic Azad University, Bonab, Iran
2 Ph.D., Associate Professor, Accounting, Bonab Branch, Islamic Azad University, Bonab, Iran (Corresponding Author: pakmaram@bonabiau.ac.ir)
3 Ph.D., Assistant Professor, Accounting, Bonab Branch, Islamic Azad University, Bonab, Iran
4 Ph.D., Professor, Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
چکیده [English]

This study aimed to investigate the mediating role of self-efficacy in behavioral types and investors' investment decisions in Tehran Stock Exchange.  This study was conducted with a correlational method Data were collected through Michel M. Behavioral Questionnaires, Pompian (2012), Schuarzzo Gersalm Self-Efficacy Questionnaire (1995), and the researcher-made investment decision questionnaire. The study population included investors of Tehran Stock Exchange, thereforeusing convenience sampling method, 350 were selected with respect to Morgan table, and 320 questionnaires were completed.  Data were analyzed using Structural Equation Modeling. Findings showed that the Preserver, the Follower, the Independent, and the Accumulator types of behavior had significant effect on the self-efficacy and decision in the investors following the model fit examination. Also, the effect of self-efficacy on investors’ decisions was confirmed. Hence, it could be concluded that the mediating role of self-efficacy in investors’ behavioral Types and related investment decisions in Tehran Stock Exchange was significant.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Self-efficacy
  • Types of behavior
  • Investment decisions
  • Stock exchange
منابع
ابراهیمی لیفشاگرد، عباس؛ پاکیزه، کامران و رئیسی فر، کامیار. (1398). بررسی تأثیر ویژگی های شخصیتی سرمایه گذاران بر عملکرد سرمایه گذاری با نقش میانجی سوگیری های مکاشفه ای. نشریه علمی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 42، 128-107.
اولیایی، نجمه و حیدری، محمد. (1396). بررسی رابطه خطاهای ادراکی مدیران بر رفتار سرمایه گذاری آنها با توجه به نقش تعدیل گر سن و جنسیت (مطالعه موردی: شرکت های بازرگانی-صادراتی شهر مشهد). مطالعات مدیریت و کارآفرینی، 3(1) ، 95-83.
ایزدی نیا، ناصر و حاجیان نژاد، امین. (1388).  بررسی و آزمون رفتار توده وار در صنایع منتخب بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه بورس اوراق بهادار، 2(7)، 132-105.
باب السلام، صفورا. (1390). بررسی رابطه جهت گیری هدف پیشرفت، خود کارآمدی و خلاقیت در دانش آموزان دختر و پسردوره راهنمایی شهرستان اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
جمشیدی، ناصر و قالیباف اصل، حسن. (1397). بررسی تأثیر شخصیت سرمایه گذاران بر رفتار معاملاتی و عملکرد سرمایه گذاری آنان؛ شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات مالی، 20(1)، 90-75.
جوکی چگینی، مهناز. (1391). بررسی تیپ شخصیتی و خودکارآمدی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی.
حسینی چگنی، الهام؛ حقگو، بهناز و رحمانی نژاد، لیلا. (1393).  بررسی تورش های رفتاری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران بر مبنای معادلات ساختاری. فصلنامه علمی-پژوهشی راهبرد مدیریت مالی، 4(7)، 133-113.
دادرس، کیوان؛ طلوعی اشلقی، عباس و رادفر، رضا. (1397).  نقش مالی رفتاری در درک رفتار سرمایه گذاران فردی (مرور شواهد تجربی از بورس اوراق بهادار تهران). فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه گذاری، 28، 101-83.
رجبی، غلامرضا. (1385). بررسی پایایی و روایی مقیاس باورهای خودکارآمدی عمومی GSE-10 در دانشجویان رشته های روان شناسی دانشگاه های شهید چمران اهواز و آزاد مرودشت. اندیشه های نوین تربیتی، 2(1)، 122-111.
روغنی زاده، مرجان. (1395). عوامل، ویژگیهای رفتاری و تیپ شخصیتی موثر بر تصمیم گیری سرمایه گذار در بورس اوراق بهادار، مطالعات اقتصاد، مدیریت مالی و حسابداری، 3، 103-92.
سیف الهی، راضیه؛ کردلوئی، حمیدرضا و دشتی، نادر. (1394). بررسی مقایسه ای عوامل رفتاری در سرمایه گذاری دارایی های مالی. فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه گذاری، 15، 52-33.
صمدی فرد، حمیدرضا و نریمانی، محمد. (1397). نقش باورهای غیرمنطقی، خودکارآمدی و ذهن اگاهی در پیش بینی قلدری دانش آموزان. فصلنامه علمی پژوهشی روان شناسی مدرسه، 7(3)، 155-135.
عبدالرحیمیان، محمدحسین؛ ترابی، تقی؛ صادقی شریف، سیدجلال و دارابی، رویا. (1397). ارایه الگوی رفتاری تصمیم گیری سرمایه گذاران حقیقی در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه گذاری، 26، 130-113.
کنجکاو منفرد، امیررضا؛ فتحی، سعید و رنجبریان، بهرام. (1395). نقش متغیرهای روانشناختی و آگاهی بر تمایل به سرمایه گذاری با تاکید بر نقش واسطه ای ریسک ادراک شده مشتریان خدمات سرمایه گذاری، فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 30، 15-1.
لاجوردی، مهسا و فائض، علی. (1394). ارزیابی تأثیر تیپ شخصیتی بر نوع سرمایه گذاری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران. دومین همایش بین المللی مدیریت و فرهنگ توسعه، اسفند 1394، تهران، مؤسسه سفیران فرهنگی مبین.
محسنین، شهریار و اسفیدانی، محمدرحیم. (1393). معادلات ساختاری مبنی بر رویکرد حداقل مربعات جزئی به کمک نرم افزار Smart-PLS، تهران، انتشارات کتاب مهربان، چاپ اول.
محمدزاده، محسن؛ جهانداری، پیمان؛ زرگربالای جمع، ساناز و رفیع زاده، فرزانه. (1397). بررسی رابطه بین تیپ های شخصیتی و نوع منبع کنترل با میزان خودکارآمدی کارکنان یکی از یگان های نظامی شهر تهران، مجله علوم مراقبتی نظامی، 5(3)، 219-211.
میشل ام. پامپیان؛ ترجمه احمدوند، میثم و سنگینیان، علی. (1395). مالی رفتاری و تیپ های چهارگانه سرمایه گذاران. تهران، انتشارات نگاه دانش، چاپ اول.
یگانه، زهرا و زارعی؛ سمیرا. (1397). بررسی رابطه نگرش مالی، سواد مالی و مشارکت مالی با میانجیگری خودکارآمدی مالی در حرفه حسابداری و حسابرسی، پژوهش در حسابداری و علوم اقتصادی، 5، 65-74.
یوسفی، راحله و شهرآبادی، ابوالفضل. (1388). بررسی و آزمون رفتار توده وار سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران، مدیریت  توسعه و تحول، 1(2)، 64-57.
Bandura, A. (2006). Guide for constructing self-efficacy scales. In F. Pajares & T.C. Urdan (Eds.), Self-Efficacy Beliefs of Adolescents (pp. 307–337). Greenwich, CT: Information Age Publishing.
Conlin, A., Kyrolainen, P., Kaakinen, M., Jarvelin, M., Perttunen, J., & Svento, R. (2015). Personality traits and stock market participation. Journal of Empirical Finance, 33(2), 34-50.
D’Anjalevette LaVerne Hagan. (2008). The Role Of Self-efficacy In Stock-Market Participation And Financial Information‐Seeking, A Thesis Presented to the Faculty of the Graduate School of Cornell University In Partial ulfillment of the Requirements for the Degree of  Master of Science.
Dulebohn, J. H. (2002). An investigation of the determinants of investment risk behavior in employer-sponsored retirement plans. Journal of Management, 28(1), 3–26.
Farrell, L., Fry, T.R.L., & Risse, L. (2016). The significance of financial self-efficacy in explaining women’s personal finance behavior. Journal of Economic Psychology, 54, 85-99.
Filbeck, G., Hatfield, P., & Horvath, P. (2015). Risk Aversion and Personality Type. Journal of Behavioral Finance, 6(4), 170-180.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., & Tatham, R. L. (2006). Multivariate Data Analysis (Vol. 6). Upper Saddle River, NJ: Pearson Prentice Hall.
Jhansi Rani Boda; & Dr. G. Sunitha. (2018). Investor’s psychology in investment decision making: A behavioral finance approach. International Journal of Pure and Applied Mathematics. 119(7), 1253-1261.
Pompian, Michael M. (2012). Behavioral finance and investor types: managing behavior to make better investment decisions. ISBN: 978-1-118-01150-8.
Sri Utami Ady (2018); The Cognitive and Psychological Bias Investment Decision-Making Behavior: (Evidence From Indonesian Investor’s Behavior). Journal and Behavioral Studies (ISSN: 2220-6140) , 10(1), 86-100.