اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر وسوسه و تکانشگری معتادان مواد افیونی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روانشناسی، دانشکذه علوم انسانی و تربیتی دانشگاه آزاد تبریز

2 گروه روانشناسی،دانشکده تربیتیفدانشگاه آزاد تبریز

3 گروه روانشناسی ،دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی،دانشگاه شهید مدنی آذربایجان. تبریز: ایران

4 دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه تبریز

چکیده

چکیده

هدف از پژوهش حاضر اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر وسوسه و تکانشگری معتادان مواد افیونی بود. روش پژوهش نیمه تجربی با طرح نیمه آزمایشی (پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل) و جامعه آماری متشکل ازتمامی بیماران مرد معتادی بود که به مراکز ترک اعتیاد تبریز مراجعه کردند. از بین آنها30 نفر (15 آزمایشی و 15 گواه) بصورت تصادفی انتخاب و به پرسشنامه های تکانشگری بارت (1994) و عقاید وسوسه انگیز بک و رایت(1993) پاسخ دادند. تعداد جلسات برای گروه آزمایش ، 8 جلسه، به مدت 90 دقیقه، در طول هفته 1 جلسه بود.نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که بین میانگین نمرات گروه های مورد مقایسه (معتادان به مواد افیونی) تفاوت معناداری درتکانشگری و وسوسه در پس آزمون وجود دارد و میانگین نمرات تکانشگری و وسوسه در پس آزمون در گروه آزمایش نسبت به گروه گواه به طور معناداری کاهش یافته است.بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گیری کرد که درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر وسوسه و تکانشگری معتادان مواد افیونی تاثیر دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of cognitive therapy based on mindfulness on temptation and impulsivity of opiate addicts

نویسندگان [English]

  • balash ghavipanjeh 1
  • naimeh moheb 2
  • Reza Abdi 3
  • Khalil Esmaeilpour 4
1 Ph.D. Student of General Psychology, Faculty of Humanities and Educational Sciences, Tabriz branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
2 Assistant Professor, Faculty of Humanities and Educational Sciences, Tabriz branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
3 Associate Professor of general psychology, Department of Psychology, Azarbaijan Shshid Madani University, Tabriz, Iran.
4 Associate professor of psychology, Tabriz University
چکیده [English]

Abstract
Objectives: The purpose of this study was to investigate the effectiveness of cognitive therapy based on mindfulness on temptation and impulsivity of opiate addicts. Method: the research method was semi-experimental research with semi-experimental design (pre-test-post-test). The statistical population consisted of all addicted male patients who referred to addiction treatment centers in Tabriz. 30 individuals (15 experimental and 15 control) were randomly selected and responded to Bart's impulsive questionnaire (1994) and Temptation questionnaire developed by Beck and Wright's (1993). Results: The results of covariance analysis showed that there was a significant difference between the scores of the groups (opioid addicts) and the mean scores of impulsivity and temptation in the post test in the experimental group were significantly higher than the control group. Conclusion: Based on the findings of this research, it can be concluded that cognitive therapy based on mindfulness has an effect on the temptation and impulsiveness of opiate addicts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cognitive therapy based on mindfulness
  • temptation
  • impulsivity
منابع
تاجری، بیوک (1394 ). اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر میزان وسوسه نگرش و سازش پذیری معتادان به شیشه فصلنامه روانشناسی کاربردی،3 (35 )،62-45.
جعفری، امیرمحمد؛امیدی شمامی، محسن و فهیمی، صمد ( 1396).بررسی مقایسه ای ذهن آگاهی و تنظیم هیجان در افراد مصرف کننده مواد مقاوم به درمان. مجله علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی، 27(1)، 70-62.
حامدی،علی ؛ شهیدی،شهریار و خادمی،علی (1392). اثربخشی ذهن آگاهی و مشاوره کاهش اسیب بر پیشگیری از عود مجدد مصرف مواد مخدر. فصلنامه اعتیاد پژوهی وسومصرف مواد، 7 (28)،102-118.
رحمانیان، مهدیه. میر جعفری، سید احمد. حسنی، جعفر (1385). رابطه ی وسوسه مصرف مواد و سوءگیری توجه : مقایسه افراد وابسته به مواد افیونی، مبتلا به عود و ترک کرده . مجله روان پزشکی و روان شناسی بالینی ایران، 12(3)، 222-216.
سلیمی، حسین ؛ حق نظری، علی؛ احمدی ظهور سلطانی، محسن و زهره وند، منا(1395).اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر ولع مصرف معتادان به مصرف هرویین تحت درمان با متادون. مجله روانشناسی بالینی، 8(2)، 31-23.
سهرابی، فرامرز؛ اعظمی، یوسف و دوستیان، یونس .( 1393 ) . مقایسه طرحواره های ناسازگار اولیه و نگرش های ناکارآمد در  افراد وابسته به مواد و افراد عادی . فصلنامه پژوهشهای کاربردی روانشناختی،5 (1)، 72-59.
عظیمی، زینب ( 1390) . اثر خلق و نوروتیسیم تکانشگری بر سوگیری حافظه اپیزودیک . پایان نامه کارشناسی ارشد، چاپ نشده، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه تبریز.
مامی، شهرام و امیریان، کامران (1395).تاثیر درمان های شناختی رفتاری بر درمان معتادان در ایران، به روش مرور سیستماتیک و متاانالیز. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم، 10 (12)،43-33.
 محمدخانی، شهرام، صادقی، نگار و فرزاد، ولی اله (1390).  مدل روابط علی هیجان منفی، باور های مرکزی، باور های مرتبط با مواد، عقاید وسوسه انگیز و تنظیم هیجان با بازگشت به مصرف مواد، فصلنامه پژوهش های نوین روانشناختی، 6 (23)، 185-159.
نادری، فرح؛ حق شناس، فریبا (1388). اعتباریابی مقیاس تکانشگری بارت و رابطه تکانشگری و احساس تنهایی با میزان استفاده از تلفن همراه در دانشجویان دانشگاه آزاد اهواز پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی . دانشگاه آزاد اهواز.
ندیمی، محسن (1395). اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی بر کاهش تکانشگری و افزایش تنظیم هیجانی زنان وابسته به متا مفتامین . رویش روانشناسی،5(14)، 74-47.
Argyriou, A., Um, M. Carron, C., Cyder, M.N. (2018). Age and impulsive behavior in drug addiction: A review of past research and future directions. Pharmacology Biochemistry and Behavior, 164, 106-117
Baer, R. A. (2003). Mindfulness training as a clinical intervention: A conceptual and  empirical review. Clinical Psychology. Science and Practice. 10, 125-143.
Beck, A., Wright, F. (1993). Cognitive Therapy of Substance Abuse, New York: Guildford Press.
Bowen, S .,Chawla,N.,&Marlatt ,GA. (2010).Mindfulness-Based relapse  prevention for addictive behaviors : A clinician guide. Guilford Press , 1-250.
Bowen, S., De Boer, D., Bergman, A. (2017). The role of mindfulness as approach-based coping in the PTSD-substance abuse cycle. Addictive Behaviors, 64, 212-216                                              
Chuang,  C.W., Sussman, S., Stone, M. S., Pang, R., Kirkpatrick, M. G. (2017). Impulsivity and history of behavioral addictions are associated with drug use in adolescents. Addictive Behaviors, 74, 41-47
Eisenbruch, M. (2019). “His body is human, but he has a tiracchāna heart”: An ethnographic study of the epigenesis of child abuse in Cambodia. Child Abuse & Neglect, 88, 129-143
Franken, I. H. A., Muris, P., &Georgieva, I. (2006).Grays model of personality and addiction. Addictive behaviors, 31, 399-403
Guerri, C., Pascual, M. (2019). Impact of neuroimmune activation induced by alcohol or drug abuse on adolescent brain development. International Journal of Developmental Neuroscience, In press, corrected proof, Available online 20 November 2018
Heinz, A. J., Bui, L., Thomas, K. M., & Blonigen, D. M. (2015). Distinct Facets of Impulsivity Exhibit Differential Associations with Sub- stance Use Disorder Treatment Processes: A Cross-Sectional and Prospective Investigation Among Military Veterans. Journal of Substance Abuse Treatment, 22, 1-374.
Kabat-Zinn, J.(2003).Mindfulness based interventions in contex: past , present and future. American Psychological Association ,10(2), 144-156.
 King, K. M., Fleming, C. P., Monahan, K., & Catalano, R. (2011). Changes in self-control and attention problems during middle school predict alcohol and marijuana use during high school. Psychology of Addictive Behaviors, 25, 69-79.
  Loree, A. M., Lundahl, L. H., & Ledgerwood, D. M. (2014). Impulsivity as a predictor of treatment outcome in substance use disorders: Review and synthesis. Drug and Alcohol Review, 35: 21-29.
Ramachandran, S., Rosenthal, M., Young, J., Holmes, E., Bentley, J. P. (2019). Subtle scales: An avenue for identification of prescription drug abuse. Research in Social and Administrative Pharmacy, In press, corrected proof, Available online 22 February 2019
Stevens, L., Verdejo-García, A., Goudriaan, A. E., Roeyers, H., Dom, G., & Vanderplasschen, W. (2014). Impulsivity as a vulnerability factor for poor addiction treatment outcomes: A review of neurocognitive findings among individuals with substance use disorders. Journal of Substance Abuse Treatment, 47(1), 58-72