اثربخشی معنویت درمانی مبتنی برخودآگاهی بر بهزیستی روانشناختی و ابراز وجود

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 آموزش و پرورش

2 استادیار دانشگاه ازاد اسلامی تبریز

چکیده

چکیده
هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی معنویت درمانی مبتنی برخودآگاهی بر بهزیستی روانشناختی و ابراز وجود دانش آموزان سال اول پسر دوره دوم متوسط شهر تبریزبود. طرح پژوهش حاضر نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر تمام دانش آموزان سال اول پسر دوره دوم متوسطه شهر تبریز بود. از بین این جامعه 60 نفربه صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده و در دو گروه آزمایش و کنترل(هر گروه 30 نفر ) جایگزین شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف ، پرسشنامه ابراز وجود گمبریل و ریچی استفاده شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل کواریانس تک متغیره و تحلیل کواریانس چند متغیره استفاده شد. نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیره نشان داد که معنویت درمانی بر مولفه های بهزیستی روانشناختی(استقلال، تسلط بر محیط، رشد شخصی، ارتباط مثبت با دیگران، هدفمندی در زندگی، پذیرش خود) موثر بوده است. همچنین نتایج تحلیل کواریانس تک متغیری نیز نشان داد که معنویت درمانی بر ابراز وجود تاثیر معنی داری دارد. بنابراین مشاوران و روانشناسان مدرسه با استفاده از معنویت درمانی می توانند بهزیستی روانشناختی و ابراز وجود دانش آموزان را بهبود بخشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Self-awareness-based Spirituality Therapy on Psychological Well-being and self-assertiveness among First Year Boy Students of Secondary School

نویسندگان [English]

  • jamal piri 1
  • Amir Panah ali 2
  • Ali naghi Aghdasi 2
1 education
2 Ph.D. Assistant
چکیده [English]

Abstract:
The aim of the present study is to determine effectiveness of self-awareness- based spirituality therapy on psychological well-being and Assertive of First Year Boy Students of Secondary School in Tabriz city. Research plan of the study is semi-experimental. Statistical universe of the study involved all First Year Boy Students of Secondary School in Tabriz city. From among the statistical universe, 60 students were selected in cluster sampling method being placed in the two experimental and control groups (each containing 30 participants). Rif’s psychological well being questioner and Gambril & Richi’s self-assertiveness questioner were used for data collection. Multivariate covariance analysis and single-variant co-variance analysis were used for data analysis. Results of multivariate covariance analysis indicated that spirituality therapy is effective in psychological well-being components (e.g. independency, mastery on environment, personal growth, positive relations with others, purposivism in life and self-acceptance). Moreover, results of single-variant covariance indicated that spirituality therapy has significant effect on self-assertiveness .Hence, schools counselors and psychologists can improve students’ self-assertiveness and psychological well-being through of spirituality therapy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: spirituality therapy
  • psychological well-being
  • self-assertiveness
منابع
اژدری فرد و همکاران (1389). بررسی تأثیر آموزش عرفان و معنویت بر سلامت روان دانش آموزان، اندیشه های تازه در علوم تربیتی، 5(6): 105– 127.
اژدری فرد، سیما؛ قاضی، قاسم و رحمت اله نورانی پور (1389). بررسی تأثیر آموزش عرفان و معنویت بر سلامت روان دانش آموزان، اندیشه های تازه در علوم تربیت، 5(2): 125-105.
آقاعلی، فاطمه و همکاران (1390). تأثیر مشاوره گروهی شناختی- رفتاری با تأکید بر اندیشه های معنوی در افزایش معنویت و سلامت روان بیماران ام اس استان قم، روان شناسی ودین، 4(1): 37-54.
بازدار، غلامرضا (1393). بررسی ارتباط بین جهت گیری مذهبی، سلامت معنوی با مهارت ابراز وجود (قاطعیت) در بین معتادین کمپ اعتیاد، پایان نامه کار شناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی. ایلام.
برزگر بفرویی، کاظم و فاطمه پاک سرشت (1393). اثربخشی آموزش معنویت درمانی از دیدگاه اسلام بر بهزیستی روانشناختی و عملکرد تحصیلی دانش­آموزان دختر، فصلنامه علمی ترویجی اخلاق، 4(16): 147-123.
بوالهری، جعفر؛ نظیری، قاسم و سکینه زمانیان (1391). اثربخشی رویکرد گروه درمانی معنوی بر کاهش میزان افسردگی، اضطراب و استرس در زنان مبتلا به سرطان سینه، جامعه شناسی زنان، 3(1): 115-85.
بهرامی، فاضل و عباس رمضانی فرانی (1384). بررسی نقش باورهای مذهبی (درونی و بیرونی) در سلامت روان و میزان افسردگی سالمندان مقیم مراکز بهزیستی و غیرمقیم، مرکز تحقیقات بهداشت روان انستیتو روانپزشکی تهران، سایت روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران.
بیانی، علی اصغر؛ گودرزی، حسینیه و عاشورمحمد کوچکی (1387). رابطه ابعاد بهزیستی روانشناختی وسلامت عمومی دردانشجویان دانشگاه آزاداسلامی واحدآذرشهر(86-85). دانش وپژوهش درروانشناسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)، (35-36): 153-164.
بیانی، علی اصغر؛ محمد کوچکی، عاشور و علی بیانی (1387). روایی و پایایی مقیاس بهزیستی - روانشناختی ریف، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 14(2): 151-146.
پیراسته مطلق، علی اکبر و زهرا نیکمنش (1391). بررسی تعیین ارتباط معنویت با احساس رنج و کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به بیماری ایدز، ارمغان دانش، 7(4): 337-348.
تبرایی، رامین؛ فتحی آشیانی، ععلی و کاظم رسول زاده طباطبایی (1387). بررسی سهم تأثیر جهت گیری مذهبی بر سلامت روان در مقایسه با عوامل جمعیت شناختی، روا نشناسی و دین، 3(1): 62-37.
غباری بناب، باقر و همکاران (1388). رابطه اضطراب و افسردگی با میزان معنویت در دانشجویان دانشگاه تهران، روانشناسی کاربردی، 3(10): 110-123.
قویدل، سمیه (1390). بررسی مهارتهای مثبت اندیشی در بین کتابداران کتابخانه های مرکزی دانشگاههای زیر پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (پایاننامه کارشناسی ارشد چاپ نشده). دانشگاه علوم و تحقیقات تهران.
کهکی، فاطمه (1390). بررسی رابطه سازگاری زناشویی و بهزیستی روانشناختی در بین دانشجویان متأهل - دانشگاه الزهرا (س). پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه الزهرا (س).
میکائیلی منیع، فرزانه (1389). مقایسه بهزیستی روانی مادران با وبدون دانش آموزان ابتدایی کم توان ذهنی اثر سبکهای مقابله ای. پژوهش در حیطه کودکان استثنای، 8(1): 53-69.
هواسی، کبری؛ رستمی، سهیلا و طاهره روشنی (1394). بررسی ارتباط سلامت معنوی، فشار روانی تجربه شده و سلامت روان با قدرت ابراز وجود معلمان شهرستان ایوان، دومین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم رفتاری.
 
Alberti, R. E., & Emmons, M. L. (1977). Your Perfect Right. Human Sciences Press.
Arrindell, W. A., Heesink, J., & Feij, J. A. (1999). The satisfaction with life scale (SWLS): Appraisal with 1700 healthy young adults in The Netherlands. Personality and individual differences26(5), 815-826.
Azais, F., Granger, B., Debray, Q., & Ducroix, C. (1999). Cognitive and emotional approach to assertiveness. L'encephale25(4), 353-357.
Baetz, M., & Toews, J. (2009). Clinical implications of research on religion, spirituality, and mental health. The Canadian Journal of Psychiatry54(5), 292-301.
Bai, J., Brubaker, A., Meghani, S. H., Bruner, D. W., & Yeager, K. A. (2018). Spirituality and Quality of Life in Black Patients with Cancer Pain. Journal of pain and symptom management.
Bakker, A. A. D., van Leeuwen, R. R., & Roodbol, P. P. (2018). The Spirituality of Children with Chronic Conditions: A Qualitative Meta-synthesis. Journal of pediatric nursing.
Barton-Arwood, S., Morrow, L., Lane, K., & Jolivette, K. (2005). Project IMPROVE: Improving teachers' ability to address students' social needs. Education and Treatment of Children, 430-443.
Camfield, L., & Skevington, S. M. (2008). On subjective well-being and quality of life. Journal of health psychology13(6), 764-775.
Cohen, D., Yoon, D. P., & Johnstone, B. (2009). Differentiating the impact of spiritual experiences, religious practices, and congregational support on the mental health of individuals with heterogeneous medical disorders. The International Journal for the Psychology of Religion19(2), 121-138.
Compton, W. C. (2001). Toward a tripartite factor structure of mental health: Subjective well-being, personal growth, and religiosity. The Journal of psychology135(5), 486-500.
Das, S., Punnoose, V. P., Doval, N., & Nair, V. Y. (2018). Spirituality, religiousness and coping in patients with schizophrenia: A cross sectional study in a tertiary care hospital. Psychiatry research265, 238-243.
Faghirpour, M. (1998). Self-assertion theory and its application. Educational Journal of Education Ministry,Tehran: Alborz Press. (Persian).
Forster, J. R. (1991). Facilitating positive changes in self-constructions. International Journal of Personal Construct Psychology4(3), 281-292.
Fountoulakis, K. N., Siamouli, M., Magiria, S., & Kaprinis, G. (2008). Late-life depression, religiosity, cerebrovascular disease, cognitive impairment and attitudes towards death in the elderly: Interpreting the data. Medical hypotheses70(3), 493-496.
Francis, L. J., Robbins, M., Lewis, C. A., Quigley, C. F., & Wheeler, C. (2004). Religiosity and general health among undergraduate students: A response to O’Connor, Cobb, and O’Connor (2003). Personality and Individual Differences37(3), 485-494.
Francis, L. J., Robbins, M., Lewis, C. A., Quigley, C. F., & Wheeler, C. (2004). Religiosity and general health among undergraduate students: A response to O’Connor, Cobb, and O’Connor (2003). Personality and Individual Differences37(3), 485-494.
George, L. K., & Landerman, R. (1984). Health and subjective well-being: A replicated secondary data analysis. The international journal of aging and human development19(2), 133-156.
Graham, S., Furr, S., Flowers, C., & Burke, M. T. (2001). Research and theory religion and spirituality in coping with stress. Counseling and Values46(1), 2-13.
Hargie, W. O. (1997). The Handbook of Communication Skills (2nd Ed.) New York: Routledge.
Harrell, A. W., Mercer, S. H., & DeRosier, M. E. (2009). Improving the social-behavioral adjustment of adolescents: The effectiveness of a social skills group intervention. Journal of Child and Family Studies18(4), 378-387.
Hauser, R. M., Springer, K. W., & Pudrovska, T. (2005, November). Temporal structures of psychological well-being: continuityor change. In Meetings of the Gerontological Society of America, Orlando, Florida.
Johnstone, B., Franklin, K. L., Yoon, D. P., Burris, J., & Shigaki, C. (2008). Relationships among religiousness, spirituality, and health for individuals with stroke. Journal of clinical psychology in medical settings15(4), 308-313.
Keenan, P. M., & Kirwan, M. (2018). Nurses’ Understanding of Spirituality and the Spirituality of Older People with Dementia in the Continuing Care Setting. Religions9(2), 50.
Kelly, J. A., Frederiksen, L. W., Fitts, H., & Phillips, J. (1978). Training and generalization of commendatory assertiveness: A controlled single subject experiment. Journal of behavior therapy and experimental psychiatry9(1), 17-21.
Keyes, C. L. (2002). The mental health continuum: From languishing to flourishing in life. Journal of health and social behavior, 207-222.
Kim, T. H., Lee, S. M., Yu, K., Lee, S., & Puig, A. (2005). Hope and the meaning of life as influences on Korean adolescents’ resilience: Implications for counselors. Asia pacific education review6(2), 143-152.
Kirchner, T., & Patino, C. (2010). Stress and depression in Latin American immigrants: The mediating role of religiosity. European Psychiatry25(8), 479-484.
Koeing, GH., McCullough, EM., & Larson, BD. (2001). Hand book of religion and health, 1st ed. USA: Oxford University, 1118-20.
Lent, R. W., Brown, S. D., & Hackett, G. (2000). Contextual supports and barriers to career choice: A social cognitive analysis. Journal of counseling psychology47(1), 36.
Lin, Y. R., Shiah, I. S., Chang, Y. C., Lai, T. J., Wang, K. Y., & Chou, K. R. (2004). Evaluation of an assertiveness training program on nursing and medical students’ assertiveness, self-esteem, and interpersonal communication satisfaction. Nurse education today24(8), 656-665.
Longe, A. J., & Jakubowski, P. (1976). The Assertive Option: Your Right and Responsibilities. Champaign, Illinois: Research Press.
Mahipalan, M., & Sheena, S. (2018). Workplace Spirituality and Subjective Happiness Among High School Teachers: National Institute of Technology Karnataka, Surathkal, P O Srinivasnagar 575025, Karnataka, India.
Marcoen, A. (1994). Spirituality and personal well-being in old age. Ageing & Society14(4), 521-536.
McEwan, W. (2004). Spirituality in nursing: What are the issues?. Orthopaedic Nursing23(5), 321-326.
Moons, P., Luyckx, K., Dezutter, J., Kovacs, A. H., Thomet, C., Budts, W., ... & Khairy, P. (2019). Religion and spirituality as predictors of patient-reported outcomes in adults with congenital heart disease around the globe. International journal of cardiology274, 93-99.
Neisi, A., & Shahni Yeilagh, M. (2001). Impact of assertiveness training on self-esteem, social anxiety, and mental health of male students studying in the high schools of Ahvaz. Journal of Psychology and Educational Science, 1(2), 30-11. (Persian).
Nota, L., & Soresi, S. (2003). An assertiveness training program for indecisive students attending an Italian university. The Career Development Quarterly51(4), 322-334.
Ozawa, C., Suzuki, T., Mizuno, Y., Tarumi, R., Yoshida, K., Fujii, K., ... & Uchida, H. (2017). Resilience and spirituality in patients with depression and their family members: A cross-sectional study. Comprehensive psychiatry77, 53-59.
Pandya, S. P. (2017). Spirituality, Happiness, and Psychological Well-being in 13-to 15-year olds: A Cross-country Longitudinal RCT Study. Journal of Pastoral Care & Counseling71(1), 12-26.
Pargament, K.I. (2007). Spirituality integrated psychotherapy: understanding and addressing the Sacred, New York: Guilford, 1-3.
Paterson, M., Green, J. M., Basson, C. J., & Ross, F. (2002). Probability of assertive behaviour, interpersonal anxiety and self‐efficacy of South African registered dietitians. Journal of human nutrition and dietetics15(1), 9-17.
Payizi, M. (2006). Effects of self-expression training on life improving and educational progress of female students studying in the second year of high school (Doctoral dissertation, Doctoral dissertation, Allameh Tabatayi University).
Piedmont, R. L. (1999). Does spirituality represent the sixth factor of personality? Spiritual transcendence and the five‐factor model. Journal of personality67(6), 985-1013.
Powell, L. H., Shahabi, L., & Thoresen, C. E. (2003). Religion and spirituality: Linkages to physical health. American psychologist58(1), 36.
Rashid, T., & Seligman, M. E. (2013). Positive psychotherapy. In D. wedding & R. J. Corsini (Eds.), Current Psychotherapies (PP. 461-498). Belmont, CA: cengage
Rogers, D. L., Skidmore, S. T., Montgomery, G. T., Reidhead, M. A., & Reidhead, V. A. (2012). Spiritual integration predicts self-reported mental and physical health. Journal of religion and health51(4), 1188-1201.
Ruini, C., Ottolini, F., Rafanelli, C., Tossani, E., Ryff, C. D., & Fava, G. A. (2003). The relationship of psychological well-being to distress and personality. Psychotherapy and Psychosomatics72(5), 268-275.
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2001). On happiness and human potentials: A review of research on hedonic and eudaimonic well-being. Annual review of psychology52(1), 141-166.
Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of personality and social psychology57(6), 1069-1081.
Ryff, C. D., & Singer, B. (1998). The contours of positive human health. Psychological inquiry9(1), 1-28.
Ryff, C. D., Love, G. D., Essex, M. J., & Singer, B. (1998). Resilience in adulthood and later life. In Handbook of aging and mental health (pp. 69-96). Springer, Boston, MA.
Ryff, C. D., Singer, B. H., & Love, G. D. (2004). Positive health: connecting well-being with biology. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences359(1449), 1383.
Seligman, M. E., Steen, T. A., Park, N., & Peterson, C. (2005). Positive psychology progress. American psychologist60(5), 410-421.
Shah, S., Frey, R., Shipman, K., Gardiner, F., & Milne, H. (2018). A survey to explore health care staff perceptions of spirituality and spiritual care working in a single district health area in New Zealand. European Journal of Integrative Medicine22, 1-9.
Shahbazi, M. (2005). Relationship between emotional intelligence, self assertion and marital satisfaction of married teachers working in Masjed Soleiman with control over marriage duration. (Unpublished master’s thesis, Shahid Chamran University). (Persian).
Sloan, E. (2005). Effects of religiosity on Mental Health. Journal of Psychology and Theology, 16, 14-18.
Smith, B. W., Tooley, E. M., Montague, E. Q., Robinson, A. E., Cosper, C. J., & Mullins, P. G. (2009). The role of resilience and purpose in life in habituation to heat and cold pain. The journal of pain10(5), 493-500.
Taylor, S., & Byown, J. (1988). Positive illusions and well-being revisited: separating fact from fiction. psychological Bulletin, 116, 7-21.
Thoresen, C. E., & Harris, A. H. (2002). Spirituality and health: What's the evidence and what's needed?. Annals of behavioral medicine24(1), 3-13.
Verduyn, C. M., Lord, W., & Forrest, G. C. (1990). Social skills training in schools: An evaluation study. Journal of Adolescence13(1), 3.
Visser, A., de Jager Meezenbroek, E. C., & Garssen, B. (2018). Does spirituality reduce the impact of somatic symptoms on distress in cancer patients? Cross-sectional and longitudinal findings. Social Science & Medicine214, 57-66.
Walt, V., Alletta, E. (2006). A descriptive and exploratory study towards a spiritual intelligent transitional Model of organizational communication University of South Africa, Journal of Nursing Research, 35(2), 273-80.
Winefield, H. R., Gill, T. K., Taylor, A. W., & Pilkington, R. M. (2012). Psychological well-being and psychological distress: is it necessary to measure both?. Psychology of Well-Being: Theory, Research and Practice2(1), 3.
Yang, K. P. (2006). The spiritual intelligence of nurses in Taiwan. The journal of nursing research: JNR14(1), 24-35.
Zeinivand, A. (2006). Relationship between self-esteem and social support and scholastic progression of second-year high-school students. (Unpublished master’s thesis, Tarbiyat Modarres University). (Persian).
Zimmer, Z., Rojo, F., Ofstedal, M. B., Chiu, C. T., Saito, Y., & Jagger, C. (2019). Religiosity and health: A global comparative study. SSM-Population Health7, 100322.