ارزیابی مدل ساختاری سرمایه روانشناختی بر اساس ویژگی‌های شخصیتی (روان‌رنجوری، انعطاف‌پذیری و توافق‌پذیری) با نقش واسطه‌ای راهبرد مقابله‌ای مسأله‌مدار

شیرزاد, سپیده; کوشکی, شیرین; فرزاد, ولی اله; قنبری پناه, افسانه

ارزیابی مدل ساختاری سرمایه روانشناختی بر اساس ویژگی‌های شخصیتی (روان‌رنجوری، انعطاف‌پذیری و توافق‌پذیری) با نقش واسطه‌ای راهبرد مقابله‌ای مسأله‌مدار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

² دکتری تخصصی روانشناسی ، دانشیار دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز، گروه روانشناسی ، تهران ، ایران

³ دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

⁴ دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی،واحد تهران مرکز

چکیده

سرمایه روان‌شناختی منجر می‌شود تا افراد در برابر مشکلات از توان بالایی برخوردار باشند و بتوانند به صورت مناسب‌تر با مسائل مواجه شوند. از این رو پژوهش در حیطه سرمایه روانشناختی از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا هدف از انجام پژوهش حاضر ارزیابی مدل ساختاری سرمایه روانشناختی بر اساس ویژگی‌های شخصیتی روان‌رنجوری، انعطاف‌پذیری و توافق‌پذیری با نقش واسطه‌ای راهبرد مقابله‌ای مسأله‌مدار می‌باشد.طرح پژوهش حاضر کاربردی و از نوع مطالعات همبستگی به روش مدل‌یابی معادلات ساختاری بود.از کلیه نوجوانان پسر 13 تا 18 ساله خانواده‌های نظامی شهر تهران، تعداد 300 نفر به روش تصادفی انتخاب شدند و همه آن‌ها به پرسشنامه‌های سرمایه‌های روان‌شناختی، ویژگی‌های شخصیتی و راهبردهای مقابله‌ای پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های همبستگی پیرسون و مدل‌یابی معادلات ساختاری به کمک نرم‌افزارهای SPSSV19 و LISRELV8.80 استفاده شد.یافته‌ها نشان داد دو ویژگی ‌شخصیتی توافق‌پذیری و انعطاف‌پذیری با سبک مقابله‌ای مسأله‌مدار و سرمایه روانشناختی رابطه مثبت و معنی‌داری دارند. این در حالی بود که روان‌رنجوری با سرمایه‌های روانشناختی و سبک مسأله‌مدار رابطه منفی و معنی‌دار داشت. همچنین هر سه ویژگی‌شخصیتی اثر غیرمستقیمی به واسطه سبک مسأله‌مدار بر سرمایه روانشناختی داشته‌اند. این اثر برای روان‌رنجوری منفی (17/0-) و برای انعطاف‌پذیری (07/0) و توافق‌پذیری (14/0) مثبت بود.در نهایت نتایج نشان داد متغیرهای روان‌رنجوری، انعطاف‌پذیری و توافق‌پذیری به واسطه راهبرد مقابله‌ای مسأله‌مدار بر سرمایه روانشناختی اثر دارند و از می‌توان از این متغیرها جهت تقویت سرمایه‌های روان‌شناختی نوجوانان خانواده‌های نظامی بهره برد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.27173852.1399.15.58.11.1

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the structural model of Psychological capital based on personality traits (neuroticism, flexibility, and consistency) with a mediating role of problematic coping strategies

نویسندگان [English]

sepideh shirzad ¹
Shirin Koushki ²
valiollah farzad ³
Afsane Ghanbari panah ⁴

¹ PhD Student in Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran

² Ph.D. in Psychology, Associate Professor, Azad University, Tehran Branch, Department of Psychology, Tehran, Iran

³ Associate Professor, Department of Psychology, Kharazmi University, Tehran, Iran

⁴ Professor of Islamic Azad university,tehran markaz branch

چکیده [English]

Evaluation of structural model of Psychological capital based on personality traits(neuroticism,flexibility and consistency)with mediating role of problematic coping strategies.
psychological capital leads individuals to be more capable of coping with problems and can handle issues more appropriately.so the aim of this study is evaluating structural model of psychological capital based on personality traits(neuroticism,flexibility and consistency) with mediating role of problematic coping strategies. This reaserch design is an applied and type of correlation studies using structural equation model.From Tehran military force familis’s male teenagers who had 13 to 18 years old,300 people had been selected with random sampling method and answered to psychological capital,Neo personality and coping strategies questionnaires.Pierson correlation method and structural equation model with Spss and Lisrel softwairs were used for data analysis. Findings showed flexibility and consistency with problematic coping strategies and psychological capital had positive and meaningful relation,.It was while neuroticism with psychological capital and problematic coping strategy had negative and meaningful correlation .Also all three personality traits had indirect effect with problematic coping strategy to psychological capital .This effect to neuroticism was negative(-0/17)ant to flexibility(+0/7)and consistency(+0/14)was positive.Finally,the result of this study has shown that the parameters of neuroticism,flexibility and consistency have meaningful effect on Psychological capital and be used for improving and progressing of Psychological capital in teanagers of military force family.

کلیدواژه‌ها [English]

Psychological capital
neuroticism
flexibility
consistency
problematic

مراجع

منابع

اسماعیلی، معصومه؛ اعتماددار، نرگس و غلامپور، یوسف. (1395). رابطه بین ویژگی های شخصیتی و سبک های مقابله ای با توجه به نقش واسطه ای تاب آوری در بین بیماران مبتلا به MS، مجله دانشگاه علوم پزشکی فسا، 6(4)، 511-504.

حسینی، صدیقه و تقوایی یزدی، مریم (1393). بررسی رابطه بین سرمایه روانشناختی و ویژگی های شخصیتی بارضایت شغلیکارکنان اداره کل راه وشهرسازی استان گلستان. اولین کنفرانس ملی جایگاه مدیریت و حسابداری در دنیای نوین کسب و کار، اقتصاد و فرهنگ.

خاوری، مهشید؛ مختاری مصیبی، مریم و حاج علیزاده، کبری (1393). رابطه ویژگی های پنج عاملی شخصیت با شادکامی و امیدواری در دانش آموزان. دومین کنفرانس ملی روانشناسی و علوم رفتاری.

خدائی، لیلی و انتصار فومنی، غلامحسین (1395). رابطه سبک‌های اسنادی و سبک کنار آمدن با سرمایه روانشناختی زنان سرپرست خانوار شهر زنجان. مجله ایده‌های نوین روانشناسی، 1(1)، 50-39.

شفیع‌زاده، رقیه (1391). رابطه تاب‌آوری با پنج عامل بزرگ شخصیتی. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 13(3)، 102-95.

فتحی آشتیانی، علی (1388). آزمونهای روان‌شناختی (ارزیابی شخصیت و سلامت روان). تهران: بعثت.

قربانی، زهره و گلزاری، محمود (1387). بررسی رابطه بین ویژگی های شخصیتی و سطح خوشبینی والدین با میزان خوشبینی فرزندان نوجوان آنها. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 4(11)، 129-113.

گل‌پرور، محسن، جعفری، مریم و جوادیان، زهرا. (1392). پیش‌بینی سرمایه روان‌شناختی از طریق مؤلفه‌های معنویت در پرستاران. نشریه روان‌پرستاری، 1(3)، 44-35.

مایلز، جرمی و شولین، مارک (2001). رگرسیون و همبستگی کاربردی. ترجمه کیامنش، علیرضا و کبیری، مسعود (1387). تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی واحد علامه طباطبایی تهران.

موسوی نسب، سید محمدحسین؛ شمس الدینی لری، لطیفه و منصوری، زهرا. (1394). بررسی نقش واسطه‌ای رضایت از زندگی در رابطه بین راهبردهای مقابله با استرس و نگرش به اعتیاد. فصلنامه اعتیاد پژوهی سوءمصرف مواد، 9(33)، 55-41.

Berkler, S.J (1990). Applications of covariance structure modeling in psychology: cause for concern. Psychol Bull, 107, 260-73.

Bonanno, G.A. (2004). Loss trauma and human resilience: have we understand the human capacity to thrive after extremely aversive events. The American Psychologist. 59 (1) 20-28.

Campbell-Sills, L., Cohan, S. L., & Stein, M. B. (2006). Relationship of resilience to personality, coping, and psychiatric symptoms in young adults.Behaviour research and therapy, 44(4), 585-599.

Christian, J.D., Brawder, S & Bandorant, B (2003). Optimism and relations to personality demensions. Avilible at: www.lyon.edu/webdata/christian.

Costa Jr, P. T., & McCrae, R. R. (1995). Domains and facets: Hierarchical personality assessment using the Revised NEO Personality Inventory. Journal of personality assessment, 64(1), 21-50.‏

Cozza, S. J., Chun, R. S., & Polo, J. A. (2005). Military families and children during Operation Iraqi Freedom. Psychiatric quarterly, 76(4), 371-378.‏

Darwin, J. L., & Reich, K. I. (2006). Reaching out to the families of those who serve: The SOFAR project. Professional Psychology: Research and Practice, 37(5), 481-493.‏

Doran, N., Luczak, S. E., Bekman, N., Koutsenok, I., & Brown, S. A. (2012). Adolescent substance use and aggression: A review. Criminal Justice and Behavior, 39(6), 748-769.‏

Fayombo, G (2010). The relationship between personality traits and psychological resilience among the Carbbean adolescents. Int J Psychol Stud, 2: 105-15.

Goldberg, L. R. (2001). Analyses of Digman’s child‐personality data: Derivation of Big‐Five factor scores from each of six samples. Journal of personality, 69(5), 709-744.

Han, K. S., & Chung, K. H. (2015). Positive Psychological Capital, Organizational Commitment and Job Stress of Nurses in Small and Medium-Sized Hospitals. Advanced Science and Technology Letters, 88-208.

Hetherington, E. M., & Arasteh, J. D. (2014). Impact of divorce, single parenting and stepparenting on children: a case study of visual agnosia. Psychology Press.

Joreskog, K. G. & Sorbom D. (2003). LISREL 8: User's Reference Guide. Chicago: Scientific Software Inc.

Jovanović, D., Lipovac, K., Stanojević, P., & Stanojević, D. (2011). The effects of personality traits on driving-related anger and aggressive behaviour in traffic among Serbian drivers. Transportation research part F: traffic psychology and behaviour, 14(1), 43-53.‏

Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford publications.

Lin, L. Y. (2015). Coping strategies, caregiving burden, and depressive symptoms of Taiwanese mothers of adolescents with autism spectrum disorder. Research in Autism Spectrum Disorders, 15, 1-9.

Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., & Norman, S. M. (2007). Psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel Psychology, 60, 541–572.

Luthans, F., Youssef, C. M., & Avolio, B. J. (2007). Psychological capital: Developing the human competitive edge (p. 3). Oxford: Oxford University Press.

Murty, V. P., Calabro, F., & Luna, B. (2016). The role of experience in adolescent cognitive development: Integration of executive, memory, and mesolimbic systems. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 70, 46-58.‏

Ndjukendi, A., Okitundu, D., N'situ, A., Mpaka, D., Lukeba, T., Ngoma, V.,... & Falissard, B. (2017). Adolescent's en situation difficile à Kinshasa: quelles stratégies d’adaptation? L'Évolution Psychiatrique, 82(1), 75-87.‏

Penley, J. A., Tomaka, J., & Wiebe, J. S. (2002). The association of coping to physical and psychological health outcomes: A meta-analytic review. Journal of behavioral medicine, 25(6), 551-603.

Matthieu, M. M., & Ivanoff, A. (2006). Using stress, appraisal, and coping theories in clinical practice: Assessments of coping strategies after disasters. Brief Treatment and Crisis Intervention, 6(4), 337-348.

Rabenu, E., Yaniv, E., & Elizur, D. (2016). The Relationship between Psychological Capital, Coping with Stress, Well-Being, and Performance. Current Psychology, 1-13.

Soto, C. J., & John, O. P. (2014). Traits in Transition: The Structure of Parent‐Reported Personality Traits from Early Childhood to Early Adulthood.Journal of Personality, 82(3), 182-199.

Soto, C. J., & Tackett, J. L. (2015). Personality Traits in Childhood and Adolescence Structure, Development, and Outcomes. Current Directions in Psychological Science, 24(5), 358-362.

West, S. G., Taylor, A. B., & Wu, W. (2012). Model fit and model selection in structural equation modeling. Handbook of structural equation modeling.‏

Zimmer‐Gembeck, M. J., & Skinner, E. A. (2016). The development of coping: Implications for psychopathology and resilience. Developmental psychopathology.