مهارت های ارتباطی و رضایت زناشویی: نقش تعدیل کننده اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی مجازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، گروه آموزشی روانشناسی دانشگاه خاتم، تهران، ایران

2 استادیار گروه روانشناسی ، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه خاتم، تهران، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی نقش تعدیل‌کننده اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی مجازی در رابطه بین مهارت‌های ارتباطی و رضایت زناشویی انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کارمندان متأهل شهرداری تهران در سال 98-1397 بود که بر اساس ملاک‌های ورود تعداد کل واجدین شرایط شرکت در این پژوهش 720 نفر برآورد شد و از این تعداد بر اساس جدول مورگان نمونه‌ای به حجم 250 نفر (135 مرد و 115 زن) به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه‌های مهارت‌های ارتباطی (جرابک، 2004)، فرم کوتاه رضایت زناشویی انریچ (1993) و اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی (خواجه احمدی و همکاران، 1395) بود. روابط بین متغیرها با آزمون همبستگی اسپیرمن و مدل پژوهش با استفاده از تکنیک مدلیابی معادلات ساختاری آزمون شدند. نتایج مدلیابی معادلات ساختاری نشان داد که اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی مجازی، در رابطه بین مهارت‌های ارتباطی و رضایت زناشویی نقش تعدیل‌کننده ندارد. آزمون همبستگی اسپیرمن نشان داد بین مهارت‌های ارتباطی و رضایت زناشویی (44/0) رابطه مثبت و معنادار (05/0p <) و بین رضایت زناشویی و مهارت‌های ارتباطی با اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی مجازی (به ترتیب 40/0- و 38/0-) رابطه منفی و معناداری وجود داشت (05/0p <) به این معنا که با افزایش اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی رضایت زناشویی و مهارت‌های ارتباطی کاهش می‌یابد. با توجه اینکه مهارت‌های ارتباطی و رضایت زناشویی با اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی مجازی رابطه دارند لازم است متخصصین سلامت‌روان آگاه‌سازی در مورد پدیده اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی و آثار و پیامدهای آن بر روابط زوجین، انجام دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Communication skills and marital satisfaction: considering the moderating role of addiction to virtual social networks

نویسندگان [English]

  • behnaz hosseini 1
  • Mandana Niknam 2
1 Master of Family Counseling. department of psychology, Khatam university, Tehran,Iran
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Humanities, Khatam University, Tehran, Iran
چکیده [English]

This research aimed to study on the moderating role of virtual social networks addiction in relationship between communication skills and marital satisfaction. The research method was descriptive and correlational. The statistical population of the study consisted of married employees of Tehran municipality in the years 2018-19 that based on the admission criteria, the total number of eligible participants in this study was estimated to be 720 and from this sample, 250 people (135 males and 115 females) were selected by multistage cluster sampling method. The data collection tools consisted of the Communication Skills Inventory (Jerabek 2004), Enrich marital satisfaction scale’s brief form (1993) and addiction to social networks based on mobile questionnaire (Khajeahmadi & et al., 2016). Relationships between variables were tested by Spearman correlation test and The research model was tested using Structural Equation Modeling. Structural equation modeling results showed that addiction to virtual social networks has no moderating role in the relationship between communication skills and marital satisfaction. Spearman correlation test also showed that Positive and significant (0.44) relationship between communication skills and marital satisfaction (p < 0.05). There was a significant negative relationship between marital satisfaction and communication skills with addiction to virtual social networks (respectively -0.40 & -0.38) (p < 0.05). That is, as social network addiction growth, marital satisfaction and communication skills decrease. Since communication skills and marital satisfaction are related to addiction to virtual social networks, it is necessary for health professionals to inform about the phenomenon of social networking addiction and its effects on couples' relationships.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Marital Satisfaction
  • Internet addiction
  • Communication Skills
  • Social Networking

مراجع

منابع
اسماعیل پور، خلیل؛ خواجه، وجیهه؛ مهدوی، نفیسه(1392). پیش بینی رضایت زناشویی همسران بر اساس باورهای ارتباطی و مهارتهای ارتباطی. فصلنامه خانواده پژوهی، دوره نهم، شماره 33، 44-31.
اسمعیلی راد، مهسا(1396). ارائه راهکاری برای سنجش و کاهش میزان اعتیاد به شبکه های اجتماعی آنلاین. پایان نامه کارشناسی ارشد، پردیس دانشگاهی دانشکده مهندسی فناوری اطلاعات و کامپیوتر، دانشگاه صنعتی ارومیه.
اصغری گنجی، عسکری؛ نوابی نژاد، شکوه (1394). اثربخشی مهارت های ارتباطی مبتنی بر منبع کنترول درونی در افزایش رضایت زناشویی. پژوهش های روانشناسی بالینی و مشاوره، دوره ی5، شماره ی1، 115-101.
اکبرزاده، داوود؛ اکبرزاده، حسن؛ محمد راده، علی.(1394). مقایسه مهارت های ارتباطی، بهزیستی روانی و ناتوانی هیجانی در بین زنان متقاضی و غیرمتقاضی، مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمان، 13 (1)، 105-94.
برنشتاین، فیلیپ اچ؛ برنشتاین، مارسی تی. زناشویی درمانی از دیدگاه رفتاری- ارتباطی، ترجمه ی سید حسن پورعابدی نائینی، غلامرضا منشئی 1384، تهران: انتشارات رشد.
بهمنی، مهرزاد؛ محمدی شکیبا، عباس(1394). سبک های نوین ارتباطات انسانی در فضای مجازی؛ فرصت ها و تهدیدهای شبکه های اجتماعی موبایلی. مطالعات رسانه های نوین، دوره ی 1، شماره 2، 24-1.
تامپسون، جان. نظریه اجتماعی رسانه ها، ترجمه ی مسعود اوحدی 1380. تهران: سروش.
ترکی، سیمین؛ محمدی، آرزو (1396). بررسی جامعه شناختی تاثیر فضای مجازی بر روابط فرازناشویی و طلاق عاطفی. هشتمین کنفرانس بین المللی روانشناسی و علوم اجتماعی، شرکت همایشگران مهر اشراق.
حسین چاری، مسعود؛ فداکار، محمد مهدی(1384). بررسی تأثیر دانشگاه بر مهارت های ارتباطی بر اساس مقایسه دانش آموزان و دانشجویان. ماهنامه علمی- پژوهشی دانشور رفتار، دوره ی 15، 21-32.
خواجه احمدی، معصومه؛ پولادی، شهناز؛ بحرینی، مسعود (1395). طراحی و روانسنجی پرسشنامه اعتیاد به شبکه های اجتماعی مبتنی بر موبایل. فصلنامه روان پرستاری، دوره ی4، شماره ی4، 43-51.
خواجه الدین، نیلوفر؛ ریاحی، فروغ؛ ایزدی مزیدی، سکینه(1390). بررسی رابطه بین مهارتهای ارتباطی و رضایتمندی زناشویی در دانشجویان متأهل رشته های روانشناسی و مشاوره. فصلنامه علمى- دانشجویى جنتاشاپیر، دوره دوم، شماره ی2.
رحیمی، محمد؛ شکربیگی، عالیه؛ ساروخانی، باقر؛ حضرتی صومعه، زهرا(1396). بررسی جامعه شناختی رابطه شبکه های اجتماعی مجازی و تغییرات جاری در خانواده ها. پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده (طهورا سابق)، دوره ی5، شماره 8، 169-145.
رضاپور، رویا؛ ذاکری، محمد مهدی؛ انتصار فومنی، غلامحسین(1396). رابطه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با ادراک تعاملات اجتماعی، شخصیت خودشیفته و احساس مثبت نسبت به همسر در زوجین استفاده کننده از شبکه های اجتماعی. فصلنامه خانواده و پژوهش، دوره 15، شماره38، 78-57.
سید­عباس­زاده، میرمحمد؛ امانی، جواد؛ خضری­آذر، هیمن؛ پاشوی، قاسم(1390) مقدمه ای بر PLS  و کاربرد آن در علوم رفتاری به روش مدل یابی معادلات ساختاری. ارومیه: انتشارات دانشگاه ارومیه.
شیخ، مهدی؛ احمدی، خدابخش؛ سرابندی، حسن(1391). رابطه سبک دلبستگی زوجین با رضایت زناشویی در خانواده های نظامی، مجله روانشناسی نظامی، دوره 3، شماره11، 52-41.
شیری، طهمورث؛ کوچکی، محبوبه؛ مظفری، افسانه (1395). مقایسه میزان مهارت های ارتباطی زوجین در شبکه های اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت در زندگی زناشویی (مطالعه موردی: شهروندان منطقه 5 تهران)، فصلنامه روزنامه نگاری الکترونیک، دوره اول، شماره2، 119-98.
عباسی شوازی، محمدتقی ؛ عباسی آتشگاه، پروین (1397). اینترنت، خانواده شبکه ای و زمان خانواده: چگونه تکنولوژی های نوین ارتباطی روابط خانوادگی را متأثر می کنند؟، فصلنامه مطالعات رسانه های نوین، دوره چهارم، شماره 14، 65-36.
صالحی مورکانی،خدیجه؛ سلیمانی، فاطمه (1395) بررسی رابطه مهارت های ارتباطی با ابعاد رضایت زناشویی زنان متاهل شاغل زرین شهر. کنفرانس بین المللی روان شناسی، علوم تربیتی و رفتاری.
ضیائی، سمیرا(1395). پیش بینی رضایت زناشویی و عملکرد خانواده بر اساس ویژگی های شخصیتی و میزان استفاده از فضای مجازی در زنان و مردان متأهل شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران.
طریقی، ابراهیم(1397). بررسی تاثیر شبکه های اجتماعی در بروز پدیده طلاق، نشریه پلیس زن. دوره 12، شماره ی28، 112-88.
عرب علیدوستی، علیرضا؛ نخعی، نوذر؛ خانجانی، نرگس(1394). پایایی و روایی پرسشنامه های رضایت زناشویی کانزاس و اینریچ کوتاه شده به زبان فارسی. مجله بهداشت و توسعه. دوره4، شماره 2، 167-158.
عطاری، یوسفعلی؛ حسین­پور، محمد و راهنورد، سیما. (2010) اثر بخشی آموزش مهارتهای ارتباطی به شیوه ی برنامه ی ارتباطی زوجین بر کاهش دلزدگی زناشویی در زوجین. فصلنامه اندیشه و رفتار در روان شناسی بالینی (14)4، 34-25.
غلام زاده ­بافقی، طیبه؛ جمالی­بافقی، طیبه (1397). بررسی رابطه بین عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی و رضایت زناشویی در بین زنان و مردان متاهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد بافق. پژوهش در نظام های آموزشی، دوره12، ویژه نامه بهار 1397، 1165-1151.
فرشادفر، یاسمن؛ باصری، علی؛ هاشم زهی، نوروز(1397). بررسی نقش شبکه های اجتماعی مجازی در تعاملات اجتماعی همسران(مورد مطالعه:همسران جوان شهر تهران). فصلنامه مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، دوره 37، شماره 37، 94-73.
کرمی، سارا؛ علیمردانی، مهسا؛ نوری آیین، کیومرث (1395) بررسی رابطه بین مهارتهای ارتباطی و رضایت زناشویی در زوجین شهر گرگان، مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، دوره2، شماره 1، 215-209.
گرینفیلد، دیوید(1384). اعتیاد به اینترنت و پیامدهای آن، ره آورد نور، دوره 12، شماره 4، 51-48.
مرکز آمار ایران (1396). نتایج طرح پژوهشی «برخورداری خانوارها و استفاده افراد از فناوری اطلاعات و ارتباطات-1396».
مسعودی، شهلا(1395). مقایسه رضایت زناشویی و سبک های تفکر خانواده بین استفاده کنندگان از شبکه اجتماعی و افرادی که فاقد آن هستند. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مشاوره خانواده، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، مرودشت.
 
 
Dagari, B.K., & Adamu, H. (2019). The Effectiveness of Communication Skills Counselling in Improving the Quality of Marital Relationship of Couples. ATBU Journal of Science, Technology and Education, 7(3), 60-64.
De­Beer, Pj. (2017). The relationship between communication and high levels of marital satisfaction : a systematic review. (master), North-West University, North-West University (South Africa) , Potchefstroom Campus.
Fırat, M., Okanlı, A. (2019). Assessing the Relationship between Marital Satisfaction and Conflict Communication Styles of Married Turkish Women. Curr Psychol 38, 1360–1367.
Greef, A. P. (2000. (Characteristics of Families That Function Well. 21(8), 948-962.
Haris, F., & Kumar, A. (2018). Marital Satisfaction and Communication Skills among Married Couples 59(1), 35-44.
Idemudia, E. S., &Ndlovu, N. J. (2013). How happy are married people? Psychological indicators of marital satisfaction of married men and women in Gauteng Province, South Africa. Gender and Behaviour, 2, 5486-5498.
Khin, Myint Swe. (2013) Application of Structural Equation Modeling in Educational Research and Practice, SENSE PUBLISHERS.
Lanigan, J. (2009). A sociotechnological model for family research and intervention: How information and communication technologies affect family life.  Marriage Family Review, 45(6-8), 587-609.
Lavner, J. A., Karney, B. R., & Bradbury, T. N. (2016). Does Couples' Communication Predict Marital Satisfaction, or Does Marital Satisfaction Predict Communication? Journal of marriage and the family, 78(3), 680-694.
Litzinger, S., & Gordon, K. C. (2007). Exploring Relationships Among Communication, Sexual Satisfaction, and Marital Satisfaction. Journal of Sex & Marital Therapy, 31(5), 409-424.
Longstreet, P., & Brooks, S. (2017). Life satisfaction: A key to managing internet & social media addiction. Technology in Society, 50.
Moeller, S. (2010). Studies show social media may be good for networking not personal skills. Retrieved December 12, 2010, from http://www.thefamuanonline.com/lifestyles/studies-show-social-media-may-be-good-for-networking-not-personal-skills-1.2237897
Pritta, C. (2014). social networking sites impacts on interpersonal communication skills and relationships. (master), international college of NIDA,
Przybylski, A. K., & Weinstein, N. (2012). Can you connect with me now? How the presence of mobile communication technology influences face-to-face conversation quality. Journal of Social and Personal Relationships, 30(3), 237-246.
Roberts, J. A., & David, M. E. (2016). My life has become a major distraction from my cell phone: Partner phubbing and relationship satisfaction among romantic partners. Computers in Human Behavior, 54, 134-141.
Samaha, M., & Hawi, N. (2016). Relationships among smartphone addiction, stress, academic performance, and satisfaction with life. Computers in Human Behavior, 57, 321-325.
Sharaievska, I., & Stodolska, M. (2017). Family satisfaction and social networking leisure. Leisure Studies, 36(2), 1-13.
Thompson, J. (2001), the media and modernity (M. Owhadi Trans.), Tehran: soroush Publication [in persian].
Trojak, B., Zullino, D., & Achab, S. (2015). Brain stimulation to treat Internet addiction: A commentary. Addict Behav, 64, 363-364.
Young, K. S. (1999). Internet addiction: symptoms, evaluation and treatment. 17(17), 351-352

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 05 اسفند 1398
  • تاریخ بازنگری: 05 خرداد 1399
  • تاریخ پذیرش: 25 خرداد 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار