مطالعه کیفی علل طلاق توافقی به روش تحلیل مضمون؛ یک مطالعه پدیدار شناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره، گروه روانشناسی، واحـد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران

2 استاد گروه مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده علوم انسانی، گروه مشاوره، خمینی‌شهر، ایران

3 استادیار گروه روانشناسی، گروه روانشناسی، واحـد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران

4 استادیار گروه مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده علوم انسانی، گـروه مشاوره، بروجرد، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مطالعه کیفی طلاق توافقی به روش تحلیل مضمون انجام شده است. بر اساس روش نمونه­گیری هدفمند و معیار اشباع نظری تعداد 30 زوج ارجاع شده از دادگستری شهر اصفهان در سال 1398در این مطالعه شرکت کردند. برای گردآوری اطلاعات از مصاحبه نیمه ساختاریافته عمیق استفاده شد. محتوای مصاحبه­ها طی سه مرحله کدگذاری شد و یک مدل تماتیک از آن استخراج شد که بیانگر وجود دو عامل اصلی در گرایش به طلاق توافقی بود. این عوامل شامل عوامل درونی و بیرونی می­باشد. عوامل درونی شامل مضمون­های آمادگی برای ازدواج، سلامت روان و روابط زناشویی نامطلوب و عوامل بیرونی شامل مضمون آسیب­های اجتماعی است. هرکدام از مضامین محوری خود شامل مضامین فرعی بوده که جمعاً تعداد آنها 43 مورد به دست آمد. با توجه به نتایج این پژوهش بکارگیری این مضامین در پیش گیری از طلاق بخصوص طلاق توافقی بسیار حائز اهمیت است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Qualitative Study of the Causes of Consensual Divorce by Content Analysis; a Phenomenological Study

نویسندگان [English]

  • mostafa Mazaheri 1
  • Fatemeh Bahrami 2
  • kourosh Goodarzi 3
  • masoud Sadeghi 4
1 Ph.D. Student, Department of Psychology, Borujerd Branch, Islamic Azad University, Borujerd,
2 Ph.D, Professor, Department of Counseling, Islamic Azad University of Khomeyni Shahr, Iran
3 Department of Psychology, Borujerd Branch, Islamic Azad University, Borujerd, Iran
4 Ph.D, Assistant professor, Borujerd Branch, Islamic Azad University, Borujerd, Iran
منابع
اخوی ثمرین، زهرا؛ زهراکار، کیانوش؛ محسن­زاده، فرشاد و خدابخش احمدی (1396). بررسی عوامل زمینه‌ساز طلاق در بافت اجتماعی فرهنگی شهر تهران. فصلنامه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده. 12(40)، 105-126.
بهاری، فرشاد؛ فاتحی­زاده، مریم السادات؛ احمدی، احمد؛ مولوی، حسین و فاطمه بهرامی (1390). تأثیر آموزش مهارت­های ارتباط همسران بر کاهش تعارض­های زناشویی زوج­های متعارض متقاضی طلاق. پژوهش­های روان­­شناسی بالینی و مشاوره، نشریه مطالعات تربیتی و روانشناختی. 1(1)، 59-70.
پورنصیری، ثریا؛ روستاخیز، بهروز و داریوش بوستانی (1396). کند و کاو پدیده طلاق توافقی (مورد مطالعه: مردان شهرستان تالش در سال 1393). توسعه اجتماعی. 12(2)، 143-172.
جنوبی، پارسا (1388). افزایش 7/10 درصدی طلاق در سال 87. روزنامه سرمایه. 993 (3)، 4-5.
خاکی، احمد؛ فرحبخش، کیومرث؛ معتمدی، عبدالله؛ اسمعیلی، معصومه و حسن سلیمی بجستانی (1396). تدوین مدل آموزش زوج درمانی بوم­شناختی چند بعدی به مشاوران مراکز مداخله در بحران سازمان بهزیستی (مطالعه کیفی با تمرکز بر کاهش میل به طلاق و تعارضات زناشویی). فصلنامه فرهنگ مشاوره و رواندرمانی، دانشگاه علامه طباطبائی. 8 (3)، 52-56.
خبرگزاری تسنیم، (1397). https://www.tasnimnews.com/fa/news.
شریفی، علیرضا و شهریار عزیزی (1393). بررسی علل حقوقی ترویج طلاق توافقی، همایش منطقه­ای آسیب­شناسی پدیده طلاق، سقز، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سقز.
صدر الاشرافی، مسعود؛ خنکدار طارسی، معصومه؛ شمخانی، اژدر، یوسفی و مجید افراشته (1391). آسیب شناسی طلاق (علل و عوامل) و راهکارهای پیشگیری از آن. مهندسی فرهنگی. (7)73، 26-53.
عابدی جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمد سعید؛ فقیهی، ابوالحسن و محمد شیخ­زاده (1390). تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده­های کیفی. فصلنامه اندیشه مدیریت راهبردی. 5 (2)، 151-198.
عرب، سیدمحمد؛ ابراهیم­زاده پزشکی، رضا و علی مروتی شریف­آبادی (1393). طراحی مدل فرا ترکیب عوامل موثر بر طلاق با مرور نظام­مند مطالعه­های پیشین. مجله تخصصی اپیدمیولوژی ایران. 10 (4)، 10-22.
فخری، مریم­السادات؛ مهدویان فرد، راحله و سیدعلی کیمیایی (1397). پیش­بینی احتمال طلاق زنان بر اساس دلبستگی اجتنابی، دلبستگی اضطرابی و مهارت حل مسئله خانواده. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان­درمانی، دانشگاه علامه طباطبائی. 9 (33)، 207-222.
فروتن، سیدکاظم و مریم جدید میلانی (1387). بررسی شیوع اختلالات جنسی در متقاضیان طلاق مراجعه کننده به مجتمع قضایی خانواده، دو ماهنامه علمی- پژوهشی دانشور پزشکی. 16 (78)، 37-42.
فلیک، اووه (1390). درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمه: هادی جلیلی، تهران: نشر نی، چاپ سوم.
قاسمی، علیرضا و باقر ساروخانی (1392). عوامل اجتماعی طلاق و سلامت روانی ـ اجتماعی در زوجین متقاضی طلاق توافقی و غیر توافقی. فصلنامه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده. 8 (26)، 7-38.
قره گوزلو، نادیا؛ مراد حاصلی، مستانه و اکبر عطادخت (1397). مقایسه اثربخشی زوج درمانی شناختی- رفتاری حضوری و مجازی بر اختلال استرس پس از سانحه در روابط فرازناشویی. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش­های مشاوره. 17 (65)، 187-210.
کریمی، یوسف؛ الماسی، سکینه؛ محمدی، رزگار و حسن فاضلی (1395). مطالعه بسترهای طلاق در افراد مطلقه: پژوهشی پدیدارشناسانه. فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، 7 (25)، 191-211.
محمدپور، احمد (1390). روش تحقیق کیفی؛ ضد روش (منطق و طرح در روش­شناسی کیفی). تهران، انتشارات جامعه شناسان جلد 1 و 2. 
مظاهری، علی؛ صادقی، منصوره السادات؛ نصرآبادی، ام­لیلی و فاطمه انصاری نژاد (1388). رابطه سبک­های همسر گزینی با کیفیت و پایداری ازدواج. فصلنامه راهبرد فرهنگ. 2 (5)، 55-71.
مهرپور محمدآبادی، حسین (1352). طلاق با توافق زوجین در حقوق ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه تهران.
موسوی، مهری­السادات (1395). بازنمایی معنای طلاق توافقی. فصلنامه خانواده­پژوهی. 12 (46)، 287-304.
واعظی، کبری (1394). دیدگاه زنان مطلقه پیرامون عوامل موثر بر طلاق. (مطالعه موردی: زنان مطلقه شهرستان بانه). فصلنامه مددکاری اجتماعی. 4(1)، 52-64.
هالفورد، کیم (1387). زوج درمانی کوتاه­مدت. ترجمه مصطفی تبریزی و مژده کاردانی و فروغ جعفری. تهران: انتشارات فرا روان.
Apostolou, A., Chari, I., Lefkides, T., & Khalil, M. (2016). Parent-offspring conflict over mating: The case of divorce. Personality and Individual Differences, 99, 286–294.
Bellido, H., Molina, A.M., Solaz, A., & Stancanelli, E. (2016). Do children of the first marriage deter divorce? Economic Modelling, 55, 15–31
Betz, M.R., & Snyder, A. (2017). Coal and family through the boom and bust: A look at the coal Industry's impact on marriage and divorce. Journal of Rural Studies 56, 207-218.
Blosfeld, B.H. (2004). Causes and Consequences of Divorce, an Introduction to this Special Issue. Journal of Divorce & Remarriage, 4, 8-120.                                       
Boyatzis, R.E. (1998). Transforming qualitative information: thematic analysis and code development, Sage, Publications, Incorporated, Thousand Oaks, California.  
Boyce, C.J., Wood, A.M., & Ferguson, E. (2016). For better or for worse: The moderating effects of personality on the marriage-life satisfaction link. Personality and Individual Differences97, 61-66.
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology 3 (2), 77-101.
Caarls, K., & de Valk, H. A. G. (2017). Regional Diffusion of Divorce in Turkey. European Journal of Population. 1-28.
Celik, K. (2018). Unmarried women with closed “windows of opportunity”: Professional women's reasons for not getting married. Women's Studies International Forum, 66 ,48–55.
Cronina, S., Becherb, E. H., Mc Cannb, E., Mc Guirec, J., & Powellb, S.(2017).   Relational conflict and outcomes from an online divorce education Program. Evaluation and Program Planning, 62, 49–55.
Denzin, Norman K. and Yvonna S. Lincoln (2011) The Sage Handbook of Qualitative Research, Sage Publications.
Diamond, R.M., Brimhallb, A. S & Elliottc, M. (2018). Attachment and relationship satisfaction among first married, remarried, and post-divorce relationships. Journal of Family Therapy, 40, 111–127.
Fackrell, T. (2012). Wandering in the wilderness: A Grounded Theory study of the divorce or reconciliation decision-making process (Unpublished doctoral dissertation). Brigham Young University, Utah, United States.
Hawkins, A.J., Willoughby, B.J., & Doherty, W.J. (2012). Reasons for divorce and openness to
Hawkins, A. J.et al. (2017). What Are They Thinking? A National Study of Stability and Change in Divorce Ideation. www.Family Process.org.
King, N., & Horrocks, C. (2010). Interviews in qualitative research, London: Sage, London.
Lin, I. F., Brown, S. L., & Hammersmith, A. M. (2017). Marital biography, social security receipt, and poverty. Research on aging39(1), 86-110.
Marital reconciliation. Journal of Divorce & Remarriage, 53, 453–463. Amato, P.R. (2010). Research on divorce: Continuing trends and new developments. Journal of Marriage and Family, 72, 650–666
Moran, P., Romaniuk, H., Coffey, C., Chanen, A., Degenhardt, L., Borschmann, R., & Patton, G.C. (2016). The influence of personality disorder on the future mental health and social adjustment of young adults: a population-based, longitudinal cohort study. The Lancet Psychiatry3(7), 636-645.
Park, H.S., Choi, M. Y., & Rhee, O.J. (2018). The Effects of Social Support of Married Immigrant Women on Marriage Satisfaction: Focusing on the Mediating Effect of Self-Efficacy. Korean Family Resource Management Association22(4), 61-74
Rijavec Klobučar, N., & Simonič, B. (2018). Risk factors for divorce in Slovenia: A qualitative study of divorced persons’ experience. Journal of Family Studies24(3), 291-306.
Rijavec Klobučar, N., & Simonič, B. (2018). Risk factors for divorce in Slovenia: A qualitative study of divorced persons’ experience. Journal of Family Studies24(3), 291-306.
Rodrigues, A.M., & et al. (2007). Predictors of  Divorce and Relationship Dissolution. Handbook of divorce and relationshipdissolution.NY: Erlbaum.                                             
Saleh, R., & Luppicini. R. (2017). Exploring the Challenges of Divorce on Saudi Women. Journal of Family History, 42(2) 184-198.
Sbarra, D. A., & Coan, J. A. (2017). Divorce and health: Good data in need of better theory. Current Opinion in Psychology, 13, 91-95.
Stepler, R. (2017). Led by Baby Boomers, divorce rates climb for America’s 50+ population. Washington, DC: Fact Tank: Pew Research Center. http://www.pewresearch.org/fact-tank/2017/03/09/led-by-baby-boomers divorce-rates-climb-for-americas-50-population.
Tegegne, A., Molla, A., Wonde, D., & Jibat, N. (2015). Marital Dissatisfaction, Coping Mechanisms, and the Likelihood of Divorce among Selected Districts of Jimma Zone, South Western Ethiopia. Global Journal of Human-Socıal Scıence15(10), 22-30.
Valenzuela, S., Halpern, D., & Katz, J.k. (2014). Social network sites, marriage well-being and divorce: Survey and state-level evidence from the United States. Computers in Human Behavior, 36, 94–101.