مقایسه اثربخشی آموزش فنون رفتار درمانی دیالکتیکی و درمان مبتنی بر کیفیت زندگی بر تکانش‌گری دانشجویان دختر دارای اعتیاد به گوشی‌های هوشمند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی عمومی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

2 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران (نویسنده مسئول) Email:bakbari44@yahoo.com

3 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران

4 استاد گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مقایسة اثربخشی آموزش فنون رفتار درمانی دیالکتیکی و درمان مبتنی بر کیفیت زندگی بر تکانش­گری دانشجویان دختر رشته روان­شناسی مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز که دارای اعتیاد به گوشی­های هوشمند بودند، انجام شد. در این مطالعة نیمه آزمایشی، از بین دانشجویانی که نمرة آنان در مقیاس اعتیاد به گوشی­های هوشمند، دو انحراف معیار و در مقیاس تکانش­گری، یک انحراف معیار بالاتر از میانگین بود، 45 نفر به­صورت تصادفی انتخاب شده و به­صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل جایگزین شدند. تعداد افراد هر سه گروه 15 نفر بود. نتایج تحلیل واریانس آمیخته نشان داد که آموزش فنون رفتار درمانی دیالکتیکی بر کاهش تکانش­گری مؤثر بوده است (05/0P<). همچنین اثر زمان (اثر درون­گروهی) نیز معنادار بود (05/0< P) و فقط در مورد گروه رفتار درمانی دیالکتیکی، کاهش تکانش­گری روی داده بود و در گروه کیفیت زندگی تغییری مشاهده نشد. پس می­توان اظهار داشت که آموزش فنون رفتار درمانی دیالکتیکی به کاهش تکانش­گری منجر شده است و این کاهش در دورة پیگیری سه ماهه پایدار بود.  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Comparison of the Effectiveness of Dialectical Behavioral Therapy Techniques Training and Quality of Life Therapy in Impulsivity among Female Undergraduate Students with Smartphones Addiction

نویسندگان [English]

  • Saeed Najarpour Ostadi 1
  • Bahman Akbari 2
  • Javad Khalatbari 3
  • Jalil Babapour Kheiraldin 4
1 Ph.D Student, General Psychology, Islamic Azad University, Rasht Branch, Rasht, Iran
2 Ph.D, Associate Professor, Psychology Department, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Rasht Branch, Rasht, Iran.(Corresponding author),
3 Ph.D, Associate Professor, Psychology Department, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Tonekabon Branch, Tonekabon, Iran
4 Ph.D, Professor, Psychology, University of Tabriz
منابع
آسمند، پریسا؛ مامی، شهرام و رضا ولی­زاده (1394). اثربخشی رفتار درمانی دیالکتیکی در درمان باورهای غیرمنطقی، اضطراب و افسردگی جوانان دارای اختلال شخصیت ضداجتماعی. مجله دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 23، 1، 33- 45.
آقایوسفی، علی­رضا؛ ترخان، مرتضی و طاهره قربانی (1394). تأثیر رفتار درمانی دیالکتیک بر کاهش تکانش­گری در زنان مبتلا به همبودی اختلالات شخصیت مرزی و سوء مصرف مواد. اعتیادپژوهی، 9، 34، 79- 97.
اختیاری، حامد؛ بهزادی، آرین؛ جنتی، علی و امیر مقیمی (1382). فرآیند کاهش ارزش تعویقی و رفتارهای تکانشی: معرفی یک مطالعة مقدماتی. تازه­های علوم شناختی، 5، 2، 52- 64.
اخوان، شیوا و ایلناز سجادیان (1395). اثر بخشی رفتار درمانی دیالکتیکی بر بیثباتی هیجانی و تکانشگری در افراد مبتلا به اختلال دو قطبی. روان­شناسی بالینی، 8، 3(31)، 11- 23.
اعظمی، یوسف؛ سهرابی، فرامرز؛ برجعلی، احمد و حامد چوپان (1393). اثربخشی آموزش تنظیم هیجان مبتنی بر مدل گراس بر کاهش تکانشگری در افراد وابسته به مواد مخدر. اعتیادپژوهی، 8، 30، 127- 141.
برات دستجردی، نگین و سمیه صیادی (1391). بررسی رابطه بین استفاده از شبکه­های اجتماعی بر اعتیاد به اینترنت و افسردگی در دانشجویان دانشگاه­های پیام نور شهر اصفهان. تحقیقات علوم رفتاری، 10، 5، 332- 341.
برجعلی، احمد؛ بگیان کوله­مرز، محمدجواد؛ یزدان­پناه، محمدعلی و مسلم رجبی (1394). اثربخشی آموزش گروهی رفتار درمانی دیالکتیک بر بهبود کیفیت زندگی و کاهش تکانشوری بیماران مبتلا به اختلال دو قطبی نوع یک. مطالعات روان­شناسی بالینی، 20، 5، 133- 160.
پرزور، پرویز؛ علیزاده گورادل، جابر؛ یاقوتی زرگر، حسن و بشرپور، سجاد (1394). اثربخشی روان­درمانی مثبت­گرای مبتنی بر کیفیت زندگی بر بهبود کیفیت زندگی معتادان به مواد افیونی، اعتیادپژوهی، 9، 35، 137-148.
پیکانیان، راضیه و هادی فرهادی (1396). بررسی اعتیاد به اینترنت، میزان استفاده از پیام رسان­های آنلاین و خیانت­های اینترنتی به­عنوان پیش­آیند طلاق در زوج­های در آستانه طلاق و مطلقه شهر اصفهان. پژوهش­های علوم شناختی و رفتاری، 7، 1، 81- 89.
جاوید، محبوبه؛ محمدی، نوراله و چنگیز رحیمی (1391). ویژگی­های روان­سنجی نسخه فارسی یازدهمین ویرایش مقیاس تکانشگری بارت. روش­ها و مدل­های روان­شناختی، 2، 8، 23- 34.
رستمی، مریم؛ ابوالقاسمی، عباس و محمد نریمانی (1395). اثربخشی درمان مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی زوجین ناسازگار. مجله علمی پژوهان، 15، 1، 26- 35.
رستمی، مریم؛ ابوالقاسمی، عباس و محمد نریمانی (1392). اثربخشی درمان مبتنی بر بهبود زندگی بر بهزیستی روان­شناختی زوجین ناسازگار. مشاوره و روان­درمانی خانواده، 3، 1، 105- 123.
زمانی، نرگس؛ حبیبی، مجتبی و محمد درویشی (1394). مقایسه اثربخشی رفتاردرمانی­گری دیالکتیکی با گروه درمانی­شناختی رفتاری بر کاهش افسردگی مادران کودکان معلول.  مجله دانشگاه علوم پزشکی اراک، 18، 1، 32- 42.
شریفی درآمدی، پرویز؛ پادروند، حافظ؛ بگیان کوله­مرز، محمدجواد و نصرالله ویسی (1392). بررسی اثربخشی آموزش گروهی رفتاردرمانی دیالکتیکی بر بهبود کیفیت زندگی و کاهش نشانگان اختلال نافرمانی مقابله­ای. مطالعات روان­شناسی بالینی، 3، 12، 149- 170.
عدلی‌پور، صمد (1391). تحلیل جامعه‌شناختی پیامدهای شبکه‌های اجتماعی مجازی بر هویت اجتماعی کاربران جوان شهر اصفهان، پایان­نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه اصفهان.
علوی، خدیجه؛ مدرس­غروی، مرتضی؛ امین­یزدی، سیدامیر و جواد صالحی­فدردی (1390). اثربخشی رفتار درمانی دیالکتیکی به شیوة گروهی (با تکیه بر مولفه­های هوشیاری فراگیر بنیادین، تحمل پریشانی و تنظیم هیجانی) بر نشانه­های افسردگی در دانشجویان. اصول بهداشت روانی، 13(2)، 124-135.
مک­کی، متیو؛ وود، جفری و جفری برنتلی (1393). تکنیک­های رفتاردرمانی دیالکتیکی. ترجمه حسن حمیدپور، حمید جمعه­پور و زهرا اندوز، تهران: ارجمند.
نادری، فرح و فریبا حق­شناس (1388). رابطة تکانشگری و احساس تنهایی با میزان استفاده از تلفن همراه در دانشجویان. یافته­های نو در روان­شناسی، 111-121.
نریمانی، محمد؛ وحیدی، زهره و عباس ابوالقاسمی (1392). مقایسه ناگویی خلقی، تکانش­گری و فعال­سازی و بازداری رفتاری در دانشجویان دارای نشانه­های اختلال شخصیت وسواسی جبری و پارانوئید و بهنجار. روان­شناسی بالینی، 5، 2(18)، 55- 65.
یوسف­پور، نرگس؛ آهی، قاسم و مریم نصری (1394). بررسی روان­درمانی مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی بر اضطراب مبتلایان به سوگ عارضه­دار. علوم پزشکی بیرجند، 22، 2، 145-153.
 Abramowitz, A. & Berenbaum, H. (2007). Emotional triggers and their relation to impulsive and compulsive psychopathology. Personality and Individual Differences, 43, 1356–1365.
Azizi, A. Borjali, A., & Golzari, M. (2010). The effectiveness of emotion regulation training and cognitive therapy on the emotional and addictional problems of substance abusers. Iran Journal Psychiatry, 5(2):60-5.
Byun, S., Ruffini, C., Mills, J.E., Douglas, A.C., Niang, M., Stepchenkova, S., Lee, S.K., Loutfi, J., Lee, J.K., Atallah, M.,&  Blanton, M. (2009). Internet Addiction: Metasynthesis of 1996–2006 Quantitative Research. CyberPsychology & Behavior, 12, 2, 203-207.
Cheung, C.M.K. & M.K.O. Lee. (2009). Understanding the Sustainability of a virtual. Community: Model Development and Empirical Test. Journal of Information Science, 35(3), 279–298.
Chew, C.E. (2006). The effect of dialectical behavioral therapy on moderately depressed adults [microform]:a multiple baseline design, Thesis (Ph.D.), University of Denver.
Choi, S., Kim, S., Yang, J.-S., Lee, J.-H., Joo, C., Jung, H.-I. (2014). Real-time measurement of human salivary cortisol for the assessment of psychological stress using a smartphone. Sensing and Bio-Sensing Research, 2, 8-11.
Ellison, N.B.; C. Steinfield & C. Lampe. (2007). The Benefits of Facebook “Friends”: Social Capital and College Students' Use of Online Social Network Sites. Journal of Computer- Mediated Communication, 12(4), 1143-1168.
Eum, Y., Park, J., Yim, J. (2016). Teenager’s Addiction to Smart Phones and Its Integrated Therapy Method, Advanced Science and Technology Letters,132, 116-122.
Evenden, J.A.  (1999). Varieties of impulsivity. Psycho pharmacology, 146, 348-361.
Fleischhaker, C., Böhme, R., Sixt, B., Brück, C., Schneider, C. & Schulz, E. (2011). Dialectical Behavioral Therapy for Adolescents (DBT-A): a clinical Trial for Patients with suicidal and self-injurious Behavior and Borderline Symptoms with a one-year Follow-up. Child Adolesc Psychiatry Ment Health. 2011; 5: 3.
Frisch, M.B. (2013). Evidence-Based Well-Being / Positive Psy­chology Assessment and Intervention with Quality of Life Therapy and Coaching and the Quality of Life Inventory (QOLI). Social Indicators Research, 114(2), 193–227.
Frisch M. B.(2006).Quality of life therapy: Appling a life satisfaction approach to positive psychology and cognitive therapy. Hoboken: NJ: Wiley.
Goldstein T.R., Axelson, D.A., Birmaher, B. & Brent, D.A. (2007). Dialectical behavior therapy for adolescents with bipolar disorder: a1-year open trial. Acad J Am Child Adolesc Psychiatry. 2007; (46): 820–30.
Hamilton, K.R., Littlefield, A.K., Anastasio, N.C., Cunningham, K.A., Fink, L.H., Wing, V. & et al. (2015). Rapid-Response Impulsivity: Definitions, Measurement Issues and Clinical Implications. Personality Disorders: Theory, Research, and Treatment, 6(2), 201-203.
Harley, R., Sprich, S., Safren, S., Jacobo, M., & Fava, M. (2008). Adaptation of dialectical behavior therapy skills training group for treatment-resistant depression. The Journal of Nervous & Mental Disease,196 (2), 136-43.
Heinz, A.J., Bui, L., Thomas, K.M., & Blonigen, D.M. (2015).Distinct Facets of Impulsivity Exhibit Differential Associations with Sub- stance Use Disorder Treatment Processes: A Cross-Sectional and Prospective Investigation among Military Veterans. Journal of Substance Abuse Treatment, 22, 1-37.
Helsper, E.J. (2010). Gendered Internet Use across Generations and Life Stages. Communication Research, 37, 3, 352-374.
Jakuszkowiak-Wojten, K., Landowski, J., Wiglusz, M.S., & Jerzy Cubała, W.(2015).Impulsivity in anxiety disorder; a critical review. Psychiatria Danubina, 27, (1), 452–455.
Joukar K,M., Ahmadi, S.A., Etemadi, O., Fatehizadeh, M., Bahrami, F., & Firoozabadi, A. (2012). A study of the effect of couple dialectical behavioral therapy on symptoms and quality of marital relationships and mental health of Iranian borderline personality couples: a controlled trial. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business; 2012, Vol. 3 .9, 1480.
Kane, G.C.; R.G. Fichman, J. Gallaugher & Glaser, J. (2009). Community Relations. Harvard Business Review, 87: 45-50.
Kim, H. (2013). Exercise rehabilitation for smartphone addiction. Journal of Exercise Eehabilitation, 9, 500.
Kwon, M., Kim, D.J., Cho, H., Yang, S. (2013). The Smartphone Addiction Scale: Development and Validation of a Short Version for Adolescents, plosone, 8, 12, 1-7.
Kwon, M., Lee, J.-Y., Won, W.-Y., Park, J.-W., Min, J.-A., Hahn, C., Gu, X., Choi, J.-H., Kim, D.-J. (2013). Development and validation of a smartphone addiction scale (SAS). PloS one, 8, e56936.
Lee, Y.S.(2006). Biological model and pharmacotherapy in Internet Addiction .J Korean Med Assoc, 49(3):209–214.
Linehan, M.M., Dimeff, L.A., Reynolds, S.K., Comtois, K.A., Welch, S.S., Heagerty, P., & Kivlahan, D.R. (2002).Dialectical behavior therapy versus comprehensive validation therapy plus 12-step for the treatment of opiod dependent women meeting criteria for borderline personality disorder. Drug and Alcohol Dependence, 67, 13-26.
Lynch, T.R., Morse, J., Mendelson, T., & Robins, C. (2003). Dialectical behavior therapy for depressed older adults: a randomized pilot study. American Journal of Geriatric Psychiatry, 11, 33-45.
Mcquillan, A. Nicastro, R. Guenot, F. Girard, M. Lissner, C. and Ferrero, F.(2010).Intensive dialectical behavior therapy for outpatient with borderline personality disorder. Journal of psychiatric Service, 56, 193-197.
Miller, A.M., Rathus, J.H., & Linehan, M.M. (2007). Dialectical behavior therapy with suicidal adolescent, New York: Guilford.
Moeller, G.F., Barratt, E.S., Dougherty, D.M., Schmitz, J.M., & Swann, A.C. (2001). Psychiatric aspects impulsivity, American Journal of Psychiatry, 11, 1783-1793.
Motahhari, S., Etemadi, A., Shafiabady, A., Qorbani Vanajemi, M. (2016). The Effectiveness of Psychotherapy Based on Quality of Life Improvement on Emotion Regulation and Relapse Prevention in Addicts .Practice in Clinical Psychology, 4, 1, 25-32.
Petry, N.M. (2001).Substance abuse, pathological gambling and impulsiveness. Drug and Alcohol Dependency, 63, 29-38.
Safer, D.L. Robinson, A.H. & Jo, B. (2010).Outcome from a Randomized Controlled Trail Of Group Therapy for Binge Eating Disorder: Comparing Dialectical Behavior Therapy Adapted for Binge Eating to and Active Comparison Group Therapy. Behavior Therapy, 41, 106-120.
Schreiber, L.R.N., Grant, J.E. & Odlaug, B.L. (2012). Emotion regulation and impulsivity in young adults.Journal of Psychiatric Research, 46, 651-658.
Soler, J., Pascual, J.C., Tiana, T., Cebria, A., Barrachina, J., Campins, M.J., Gich, I., Alvarez, E., & Pérez. V. (2009). Dialectical behaviour therapy skills training compared to standard group therapy in borderline personality disorder: a 3-month randomised controlled clinical trial. Behavior Research Therapy, 47(5), 353-8.
Soler, J. Pascuala, J.C. Barrachina, J. Alvarez, E. and Perez, V. (2005). Double blind placebo controlled study of dialectical behavior therapy pluse Olanzapin for borderline personality disorder. The American Journal of Psychiatry, 162, 1221-1224.
Stanford, M.S., Mathias, C.W., Dougherty, D.M., Lake, S.L., Anderson, N.E., Patton, J.H. (2009). Fifty years of the Barratt Impulsiveness Scale: An update and review. Personality and Individual Differences, 47, 385-389.
VanDijk, S. Jeffrey, J. Katz, M, R. (2012). A randomized, controlled, pilot study of dialectical behavior therapy skills in a psychoeducational group for individuals with bipolar disorder, Journal of Affective Disorders; 21, 277–285.
Verdejo - Garcia, A., Lawrence, A.J. & Clark, L. (2008). Impulsivity as a vulnerability marker for substance-use disorders: Review of findings from high-risk research, problem gamblers and genetic association studies. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 32, 777–810.