فروید و ویتگنشتاین؛ مقایسه‌ای روش‌شناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تبریز

2 گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

هرچند در میان افرادی که ویتگنشتاین به تأثیر آن­ها در آراء خود تصریح می­کند نامی از «فروید» دیده نمی­شود، با این حال مطالعه­ آثار ویتگنشتاین از گونه­ای تشابه روش­شناختی میان روان­کاوی فروید و رویکرد درمانی او به فلسفه حکایت دارد. این تشابه که در قالب یک «تمثیل» در بند 255 پژوهش­های فلسفی عنوان شده، نوعی «انتقال روش» به­شمار می­رود، به­­عبارت دیگر ویتگنشتاین شیوه­ برخورد فروید با بیماران نوروتیک را به حوزه­ مسائل فلسفی تسرّی می­دهد. باید توجه داشت که این مشابهت به معنی همپوشانی کامل این دو شیوه نیست، به­گونه­ای که حتی در برخی موارد، شکاف میان این دو رویکرد آن­چنان گسترده است که باید از گونه­ای تفاوت روش­شناختی صحبت کرد. به­منظور سهولت در مقایسه، ابتدا به برخی از مهم­ترین تکنیک­های روان­کاوی فروید اشاره می­شود، در ادامه این پژوهش در دو محور اصلی تشابه و تفاوت میان روان­کاوی فروید در درمان بیماران نوروتیک و رویکرد درمانی ویتگنشتاین به مسائل فلسفی را مورد بررسی قرار می­دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Freud and Wittgenstein: A Methodological Comparison

نویسندگان [English]

  • Sahar Rouhani 1
  • Yousef Nozohor 2
  • Mohammadreza Abdollahnejad 1
  • Abbas Bakhshipour 1
چکیده [English]

Although Freud's name is not mentioned among individuals that Wittgenstein specifies their influence in his thought, studying Wittgenstein's works suggests some kind of methodological similarity between Freud's psychoanalysis and his therapeutic approach to philosophy. This similarity titled as a "metaphor" in paragraph 255 of Philosophical Investigations is considered as a kind of "method- transfer". In other words, Wittgenstein extends Freud's treatment of neurotic patients toward philosophical problems. It must be notified that this similarity does not mean the complete overlap (correspondence) between these methods, even in some cases the gap between them is so extensive that must be considered some kind of methodological difference. In order to facilitate the comparison, at first some of the most important techniques of Freud's psychoanalysis are indicated. Then based on two principal areas, this study investigates the similarities and differences between Freud's psychoanalysis in neurotic patients therapy and Wittgenstein's therapeutic approach to philosophical problems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Freud
  • Wittgenstein
  • Depth psychology
  • Depth grammar