بررسی رابطه راهبردهای فراشناختی و حل مسئله با نقش میانجی ذهنیت خلاقانه و تفکر واگرا در دانشجویان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه روانشناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران.

2 دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران.

3 کارشناسی ارشد روانشناسی و آموزش کودکان استثنائی، واحد فیروزآباد، دانشگاه آزاد اسلامی، فارس، ایران.

10.22034/jmpr.2024.63408.6396

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین راهبردهای فراشناختی و حل مسئله با نقش میانجی ذهنیت خلاقانه و تفکر واگرا در میان دانشجویان کارشناسی دانشگاه لرستان انجام شد. این پژوهش از نظر هدف، بنیادی و از نظر نحوه گردآوری داده‌­ها توصیفی- همبستگی از نوع مدل‌­یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه لرستان در سال تحصیلی 1403-1402 به تعداد 4439 نفر بود که از طریق روش نمونه­‌گیری تصادفی خوشه‌ای تعداد 375 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. در پژوهش حاضر برای گردآوری داده‌­ها از پرسشنامه‌­های حل مسئله پارکر (1997)، راهبردهای شناختی و فراشناختی مک­اینری و داوسن (2004)، ذهنیت خلاقانه کارووسکی (2014) و سبک‌­های یادگیری کلب (1985) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با بهره­گیری از مدل­‌یابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم‌­افزارهای SPSS-26 و AMOS-24 انجام گرفت. نتایج نشان داد که راهبردهای فراشناختی بر حل مسئله دانشجویان اثر مستقیم و معنی­‌داری دارد. همچنین، ذهنیت خلاقانه و تفکر واگرا نیز بر حل مسئله دانشجویان اثر مستقیم و معنی­‌داری دارند. علاوه بر این، راهبردهای فراشناختی بر حل مسئله از طریق ذهنیت خلاقانه (0/483=β) و تفکر واگرا  (0/054=β) اثر غیرمستقیم و معنی­‌داری دارد. به طور کلی نتایج نشان داد ذهنیت خلاقانه و تفکر واگرا نقش میانجی‌­گری مثبت و معنی‌­داری در رابطه بین راهبردهای فراشناختی و حل مسئله دانشجویان دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the Relationship Between Metacognitive Strategy and Problem Solving with the Role of Mediating Creative Mindsets and Divergent Thinking in Students

نویسندگان [English]

  • Ezatollah Ghadampour 1
  • Davud Kazemifard 2
  • Mohammad Jalalvand 2
  • Azin Hayatpour 3
1 Professor, Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Lorestan University, Khorramabad, Iran.
2 PhD Student, Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, University of Lorestan, Khorramabad, Iran.
3 M.A. student of Psychology and Exceptional Children Education, Faculty of Psychology, Firoozabad Branch, Islamic Azad University, Fars, Iran.
چکیده [English]

The present study aimed to examine the relationship between metacognitive strategies and problem solving with the role of mediating creative mindsets and divergent thinking in undergraduate students at Lorestan University. The method this research is basic in terms of its purpose and descriptive-correlational in terms of the method of collecting structural equation modeling data. The statistical population in the research included all students of Lorestan University in the academic year 2022-2023 in the number of 4439 of which 375 people were cluster randomly as a sample. In this research, problem solving inventory parker's (1997), cognition and metacognition strategies questionnaire of McInroy and Dawson (2004), creative mindset scale Karwowski (2014) and learning style inventory Kolb (1985) questionnaire were used to collected information. Data analysis use of SPSS-26 software and structural equation modeling in AMOS-24. The results show that a significant direct positive effect of metacognitive strategies on problem solving among students. Also, creative mindsets and divergent thinking the has a significant direct effect on the problem solving among students. Additionally, metacognitive strategies has a significant indirect effect on problem solving through creative mindsets (β=0.483) and metacognitive strategies has a significant indirect effect on problem solving through divergent thinking (β=0.054). The results show that creative mindsets and divergent thinking have a mediating positive and significant effect the relationship between metacognitive strategies and problem solving.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Problem Solving
  • Metacognitive Strategy
  • Creative Mindsets
  • Divergent Thinking

مراجع

حسینی­لرگانی، مریم. (1377). مقایسه بین سبک­های یادگیری دانشجویان سه رشته پزشکی، فنی –مهندسی و علوم انسانی. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبائی. تهران. 
سیف، علی‌اکبر. (1398). روان‌شناسی پرورشی نوین: روان‌شناسی یادگیری و آموزش. تهران: نشر دوران. شوشتری، مژگان. (1392). هنجاریابی پرسش‌نامۀ راهبردهای شناختی و فراشناختی داوسون و مک‌اینری بر روی دانش‌آموزان دوره متوسطه شهر اصفهان. فصلنامه اندازه گیری تربیتی. 4(14)، 186-169.
زارع، حسین و براردران، مجید. (1393). هنجاریابی پرسش‌نامه حل مسأله پارکر در دانشجویان دانشگاه پیام‌نور استان گیلان. فصلنامه علمی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی. 2(5)، 26-18.
Ardianty, A. E. C., Parlan. P., Yahmin, Y. (2023). IDEAL (identify, define, explore, act, look back) metacognitive-STAD cooperative learning to improve students’ self-efficacy and problem-solving ability. Journal Pembelajaran Kimia, 8(1), 8-19.
Biehler, R., & Snowman, J. (1993). Psychology applied to teaching. Houghton Mifflin.
Cancer, A., Iannello, P., Salvi, C., & Antonietti, A. (2023). Executive functioning and divergent thinking predict creative problem-solving in young adults and elderlies. Psychological Research, 87(2), 388-396.
Davidson, J. E., & Sternberg, R. J. (1998). Smart problem solving: How metacognition helps. In D. J. Hacker, J. Dunlosky, & A. C. Graesser (Eds.), Metacognition in educational theory and practice (pp. 47–68). Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
De Chantal, P. L., & Organisciak, P. (2023). Automated feedback and creativity: On the role of metacognitive monitoring in divergent thinking. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts.
Dweck, C. S. (2009). Mindsets: Developing talent through a growth mindset. Olympic Coach, 21(1), 4-7.
Ebomoyi, J. I. (2020). Metacognition and peer learning strategies as predictors in problem-solving performance in microbiology. Journal of Microbiology & Biology Education, 21(1), 10-1128.
Guaman-Quintanilla, S., Everaert, P., Chiluiza, K., & Valcke, M. (2023). Impact of design thinking in higher education: a multi-actor perspective on problem solving and creativity. International Journal of Technology and Design Education, 33(1), 217-240.
Guilford, J. P. (1956). The structure of intellect. Psychological Bulletin, 53(4), 267–293. 
Güner, P., & Erbay, H. N. (2021). Metacognitive Skills and Problem-Solving. International Journal of Research in Education and Science, 7(3), 715-734.
Halmo, S. M., Yamini, K. A., & Stanton, J. D. (2024). Metacognition and Self-Efficacy in Action: How First-Year Students Monitor and Use Self-Coaching to Move Past Metacognitive Discomfort During Problem Solving. CBE—Life Sciences Education, 23(2), ar13.
Harada, T. (2023). Exploring the effects of risk-taking, exploitation, and exploration on divergent thinking under group dynamics. Frontiers in psychology, 13, 1063525.
He, W. J., & Chiang, T. W. (2024). From growth and fixed creative mindsets to creative thinking: an investigation of the mediating role of creativity motivation. Frontiers in Psychology, 15, 1-11.
Hidayati, N., Idris, T., & Handayani, P. H. (2022). Student problem solving skills in PBL model: Viewed from the discourse sheet. Biosfer: Journal Pendidikan Biologi, 15(2), 231-241.
Jia, X., Li, P., Chen, Q., & Li, W. (2023). Moderating Role of Creative Mindset in the Effect of Metacognitive Experience on Insight Problem Solving. Journal of Intelligence, 11(6), 99.
Jia, X., Xu, T., & Zhang, Y. (2022). The role of metacognitive strategy monitoring and control in the relationship between creative mindsets and divergent thinking performance. Journal of Intelligence, 10(2), 1–11.
Karwowski, M. (2014). Creative mindsets: Measurement, correlates, consequences. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 8(1), 62–70. 
Koivisto, M., & Grassini, S. (2023). Best humans still outperform artificial intelligence in a creative divergent thinking task. Scientific Reports, 13(1), 13601.
Osborne, J., & Allchin, D. (2024). Science literacy in the twenty-first century: informed trust and the competent outsider. International Journal of Science Education, 1-22.
Pintrich, P. R., & De Groot, E. V. (1990). Motivational and self-regulated learning components of classroom academic performance. Journal of educational psychology, 82(1), 33.
Puente-Díaz, R., Cavazos-Arroyo, J., & Puerta-Sierra, L. (2023). Becoming Self-Aware of Feelings and Performance: The Influence of Creative Potential, Self-Evaluations, and Metacognitive Feelings on Creative Mindsets. Journal of Intelligence, 11(7), 138.
Rivas, S. F., Saiz, C., & Ossa, C. (2022). Metacognitive strategies and development of critical thinking in higher education. Frontiers in Psychology, 13, 913219.
Royston, R., & Reiter‐Palmon, R. (2019). Creative self‐efficacy as mediator between creative mindsets and creative problem‐solving. The Journal of Creative Behavior, 53(4), 472-481. DOI:
Schoenfeld, A. H. (2016). Learning to think mathematically: Problem solving, metacognition, and sense making in mathematics (Reprint). Journal of education, 196(2), 1-38.
Song, J. Y., & Park, J. E. (2017). The effects of strategy of enhanced metacognition on the improvement of creative problem solving skills. Journal of Digital Convergence, 15(7), 1-12.
Sternberg, R. J. (Ed.). (1988). The nature of creativity: Contemporary psychological perspectives. CUP Archive.
Treffinger, D. J., Isaksen, S. G., & Stead-Dorval, K. B. (2023). Creative problem solving: An introduction. Routledge.
Urban, K., & Urban, M. (2023). How can we measure metacognition in creative problem-solving? Standardization of the MCPS scale. Thinking Skills and Creativity, 49, 101345.
Utami, D. D., Setyosari, P., Fajarianto, O., Kamdi, W., & Ulfa, S. (2023). The Correlation between Metacognitive and Problem Solving Skills among Science Students. EduLine: Journal of Education and Learning Innovation, 3(1), 138-143.
Verschaffel, L., Schukajlow, S., Star, J., & Van Dooren, W. (2020). Word problems in mathematics education: A survey. Mathematics Education, 52, 1-16.
Vorhölter, K. (2023). Metacognition in mathematical modeling: the connection between metacognitive individual strategies, metacognitive group strategies and modeling competencies. Mathematical Thinking and Learning, 25(3), 317-334.
Wider, C., & Wider, W. (2023). Effects of Metacognitive Skills on Physics Problem-Solving Skills among Form Four Secondary School Students. Journal of Baltic Science Education, 22(2), 357-369. World Economic Forum. (2020). Future of Job Report 2020. https://www.weforum.org/reports/the-future-of-jobs-report-2020/in-full/infographics-e4e69e4de7
Zhang, Q., & Lockee, B. B. (2022). Designing a Framework to Facilitate Metacognitive Strategy Development in Computer-Mediated Problem-Solving Instruction. Journal of Formative Design in Learning, 6(2), 127-143.
فصلنامه پژوهش های نوین روانشناختی
دوره 19، شماره 76
دی 1403
صفحه 209-219

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 19 شهریور 1403
  • تاریخ بازنگری: 16 مهر 1403
  • تاریخ پذیرش: 18 مهر 1403

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار