ارائه مدل عملکرد شناختی بر اساس آشفتگی روان‌شناختی با میانجی‌گری هیجان ابراز شده‌ خانواده در افراد مبتلا به اختلال اسکیزوفرنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تخصصی روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی، واحد ارسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، ارسنجان، ایران.

2 استادیار، گروه روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی، واحد ارسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، ارسنجان، ایران.

3 استادیار، گروه روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی، موسسه آموزش عالی پیشتازان شیراز، شیراز، ایران.

10.22034/jmpr.2024.63100.6349

چکیده

هدف پژوهش حاضر، الگویابی ساختاری ارائه مدل عملکرد شناختی بر اساس آشفتگی روان­شناختی با میانجی­‌گری هیجان ابراز شده­ خانواده در افراد مبتلا به اختلال اسکیزوفرنی بود. پژوهش از نوع کاربردی و روش پژوهش همبستگی به شیوه‌ مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل افراد مبتلا به اختلال اسکیزوفرنی مراجعه‌کننده به مراکز بازتوانی شفا و پرهام شهر اصفهان در فصل بهار سال 1403 بود. از بین جامعه آماری 240 نفر به شیوه نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه پرسشنامه ارزیابی عملکرد شناختی (CPEQ)، پرسشنامه آشفتگی روان‌شناختی (PDQ) و پرسشنامه هیجان ابراز شده (EEQ) بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری، به وسیله نرم‌افزار SPSS و Amos ویرایش 23 صورت گرفت. نتایج نشان داد که آشفتگی روان­شناختی بر عملکرد شناختی (p<0/05 ،β = -0/497) و هیجان ابراز شده خانواده (p<0/05 ،β= -0/514) افراد مبتلا به اختلال اسکیزوفرنی دارای اثر مستقیم معنادار بوده و توانسته به ترتیب 24/7 و 26/4 درصد از واریانس این متغیرها را تبیین کند. در نهایت هیجان ابراز شده­ خانواده دارای اثر مستقیم معنادار بر عملکرد شناختی (p<0/05 ،β =-0/433) افراد مبتلا به اختلال اسکیزوفرنی دارای اثر مستقیم معنادار بوده و 18/6 درصد از واریانس این متغیر را تبییین کرده و در رابطه بین آشفتگی روان­شناختی با عملکرد شناختی افراد مبتلا به اختلال اسکیزوفرنی نیز نقش میانجی معنادار ایفا کند (0/05>p). با توجه به نقش میانجی معنادار هیجان ابراز شده­، می‌توان با بکارگیری مداخلات موثر همانند آموزش مدیریت و تنظیم هیجانی که منجر به بهبود تعاملات اعضای خانواده می­‌شود، عملکرد شناختی افراد مبتلا به اختلال اسکیزوفرنی را بهبود بخشید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Model Evaluation of Cognitive Functioning Based on Psychological Distress with the Mediating Role of the Family's Expressed Emotion in People with Schizophrenia

نویسندگان [English]

  • Seyyed Ali Tabatabaei Madani 1
  • Samad Fereydoni 2
  • Mahbobeh Chinaveh 3
1 PhD student in Psychology, Faculty of Psychology, Arsanjan Branch, Islamic Azad University, Arsanjan, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Psychology, Arsanjan Branch, Islamic Azad University, Arsanjan, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Psychology, Pishtazan Institute of Higher Education, Shiraz, Shiraz, Iran.
چکیده [English]

The objective of the present study was the structural model of cognitive functioning based on psychological distress with the mediating role of the family's expressed emotion in people with schizophrenia. The research is applicative and the research method was correlational through structural equations modeling. The statistical population of the study included people suffering from schizophrenia who referred to Shafa and Parham rehabilitation centers in Isfahan in the spring of 2023. 240 people with schizophrenia were selected from the statistical population as the available sampling. The research instruments were ognitive Performance Evaluation Questionnaire (CPEQ), Psychological Distress Questionnaire (PDQ) and Expressed Emotion Questionnaire (EEQ). The data analysis was conducted through structural equations modeling via SPSS and Amos versions 23. The results showed that psychological distress has a significant direct effect on cognitive functioning (p < 0.05, β = -0.497) and family's expressed emotion (p <0.05, β = -0.514) of people with schizophrenia and it was able to explain 24.7 and 26.4 percent of the variance of these variables, respectively. Finally, family's expressed emotion had a significant direct effect on cognitive functioning (p < 0.05, β =-0.433) of people with schizophrenia and was able to explain 18.6% of the variance of this variable. Meanwhile, family's expressed emotion has a significant mediating role in the relationship between psychological distress with cognitive functioning in people with schizophrenia (p<0.05). Considering the significant mediating role of family's expressed emotion, it is possible to improve the cognitive function of people with schizophrenia by using effective interventions such as emotional management and regulation training that lead to improvement of family members' interactions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive Functioning
  • Psychological Distress
  • Family's Expressed Emotion
  • Schizophrenia

مراجع

خانی­پور، ح.، گلزاری، م.، شمس، ج.، زارع، ه.، و کرملو، س. (1392). رابطه نگرش­های شرم مرتبط با اختلال­های روانی با هیجان ابراز شده در اعضای خانواده افراد با اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنی. خانواده پژوهی، 9(34)، 241-254.
دهقانی، ف.، ضیایی، ف.، و عاصمی زواره، ن. (1400). نقش واسطه­ای ابعاد هوش معنوی در رابطه بین ذهن­آگاهی و هیجان ابراز شده در مراقبین بیماران مبتلا به صرع. علوم اعصاب شفای خاتم، 9(3)، 73-82.
راهداری، م.، مدرس غروی، م.، و طبیبی، ز. (1389). رابطه بین ویژگی­های شخصیتی و سطح هیجان ابراز شده در مادران بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی. اصول بهداشت روانی، 12(1)، 438-447.
رضائی، س.، یوسف زاده، ش.، موسوی، س.ح.، کاظم نژاد لیلی، ا.، خدادادی، ن. (1392). ساخت مدل پیش­بینی کننده به منظور شناخت عوامل خطرزای پدیدآیی اختلالات روانی پس از آسیب مغزی تروماتیک. مجله علوم پزشکی فیض، ۱۷(۱)، ۴۰-۵۳.
شاکری، آ.، اصلی آزاد، م. (1403). ارائه مدل پریشانی هیجانی بر اساس رفتارهای ارتقا دهنده سلامت و احساس انسجام روانی با نقش د میانجی‌گری معنای زندگی در افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر قلبی. پژوهش های نوین روانشناختی، 19(73)، 250-238.
گیلانی­فر، م.، آهی، ق.، خیرخواه، ف.، و شهابی­زاده، ف. (1402). آزمون مدل عملکرد شناختی بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی در رابطه با تجارب آسیب زای دوره کودکی با نقش میانجی بی­ثباتی هیجانی و هیجان ابراز شده. روانشناسی و روانپزشکی شناخت، 10(3)، 104-118.
نریمانی، م.، و شربتی، ا. (1394). مقایسه حساسیت اضطرابی و عملکرد شناختی در دانش­آموزان با و بدون نارسانویسی. ناتوانی­های یادگیری، 4(4)، 85-100.
یعقوبی، ح. (1394). ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه 10 سوالی پرسشنامه پریشانی روانشناختی کسلر (10-K). فصلنامه پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، 6(4)، 45-57.
Adamowicz, D.H., Wu, T., Daly, R., Irwin, M.R., Jeste, D.V., Tu, X.M., Eyler, L.T., Lee, E.E. (2024). Executive functioning trajectories and their prospective association with inflammatory biomarkers in schizophrenia and non-psychiatric comparison participants. Progress in Neuro-Psychopharmacology and Biological Psychiatry, 128, 1108-1111.
Andrews, G., Slade, T. (2003). Interpreting scores on the Kessler Psychological Distress Scale (k10). Australian and New Zealand Journal of Public Health, 25, 494-497.
Avraam, G., Samakouri, M., Tzikos, A., Arvaniti, A. (2022). High Expressed Emotion and Warmth among Families of Patients with Schizophrenia in Greece. Healthcare, 10, 1957-1965.
Barbalat, G., Maréchal, L., Plasse, J., Chéreau-Boudet, I., Gouache, B., Legros-Lafarge, E., Massoubre, C., Guillard-Bouhet, N., Haesebaert, F., Franck, N. (2024). Functioning, clinical severity, education and sex moderate the inverse relationship between insight and quality of life in patients with schizophrenia. Schizophrenia Research, 264, 149-156.
Barch, D.M., Culbreth, A.J., Zeev, D.B., Campbell, A., Nepal, S., Moran, E.K. (2023). Dissociation of Cognitive Effort–Based Decision Making and Its Associations With Symptoms, Cognition, and Everyday Life Function Across Schizophrenia, Bipolar Disorder, and Depression. Biological Psychiatry, 94(6), 501-510.
Cai, B., Zhu, Y., Liu, D., Li, Y., Bueber, M., Yang, X., Luo, G., Su, Y., Grivel, M.M., Yang, L.H., Qian, M., Stone, W.S., Phillips, M.R. (2024). Use of the Chinese version of the MATRICS Consensus Cognitive Battery to assess cognitive functioning in individuals with high risk for psychosis, first-episode schizophrenia and chronic schizophrenia: a systematic review and meta-analysis. The Lancet Regional Health - Western Pacific, Available online 9 February 2024, In Press, Corrected Proof.
Chen, X., Mao, Y., Kong, L., Li, G., Xin, M., Lou, F., Li, P. (2016). Resilience moderates the association between stigma and psychological distress among family caregivers of patients with schizophrenia. Personality and Individual Differences, 96, 78-82.
Cho, H., Gonzalez, R., Lavaysse, L.M., Pence, S., Fulford, D., Gard, D.E. (2017). Do people with schizophrenia experience more negative emotion and less positive emotion in their daily lives? A meta-analysis of experience sampling studies. Schizophrenia Research, 183, 49–55.
Cho, M., Jang, S.J. (2019). Effect of an emotion management programme for patients with schizophrenia: A quasi-experimental design. International Journal of Mental Health Nursing, 28, 592–604.
Cohen, L., Sher-Censor, E., Oppenheim, D., Dassa, A., Ayalon, L., Palgi, Y. (2022). Nursing aides’ mentalization, expressed emotion, and observed interaction with residents with dementia: A quasi-experimental study. Geriatric Nursing, 45, 100-107.
Duggleby, W.D., Williams, A., Holstlander, L., Thomas, R., Cooper, D., Hallstrom, L.K., Ghosh, S., Rourke, H. (2014). Hope of rural women caregivers of persons with advanced cancer: guilt, self efficacy and mental health. Rural and remote health, 14, 2561-2567.
Folstein, M.F., Folstein, S.E. & McHugh, P.R. (1975). Mini-Mental state. A practical method for grading the cognitive state of patients for the clinician. Journal of Psychiatry Research, 12(3), 189-198.
Gan, L., Wang, L., Liu, H., Wang, G. (2024). Based on neural network cascade abnormal texture information dissemination of classification of patients with schizophrenia and depression. Brain Research, 1830, 1488-1492.
Garcia-Fernandez, L., Cabot-Ivorra, N., Romero-Ferreiro, V., Pérez-Martín, J., Rodriguez-Jimenez, R. (2020). Differences in theory of mind between early and chronic stages in schizophrenia. J. Psychiatr. Res, 127, 35–41.
Gaudecker, J.R., Agbapuonwu, N., Kyololo, O., Sathyaseelan, M., Oruche, U. (2022). Barriers and facilitators to treatment seeking behaviors for depression, epilepsy, and schizophrenia in low- and middle-income countries: A systematic review. Archives of Psychiatric Nursing, 41, 11-19.
Ghiggia, A., Bottiroli, S., Lingiardi, V., Tassorelli, C., Galli, F., Castelli, L. (2022). Alexithymia and psychological distress in fibromyalgia and chronic migraine: A cross-sectional study. Journal of Psychosomatic Research, 163, 111-116.
Green, K., Karraki, H. (2010). Life span developmental psychology: Prospective on stress and coping (pp. 151-174). Hillsdale, N. J: Lawrence Erlbaum Associates.
Harvey, P.D., Strassnig, M.T., Silberstein, J. (2019). Prediction of Disability in Schizophrenia: Symptoms, Cognition, and Self-Assessment. Journal of Exptional Psychopathology, 10, 2043-2048.
Haugen, I., Ueland, T., Stubberud, J., Brunborg, C., Wykes, T., Øie, M.J., Haug, E. (2023). Moderators of metacognitive strategy training for executive functioning in early schizophrenia and psychosis risk. Schizophrenia Research: Cognition, 31, 10027-10032.
Heyl, S., Addepalli, R., Roy, P. (2024). Schizophrenia with Capgras vs Jablou …Moun Fou… Relevance Of Idioms Of Distress In Treatment of Mental Illness. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 32(4), 77-82.
Hoprekstad, G.E., Kjelby, E., Gjestad, R., Fathian, F., Larsen, T.K., Reitan, S.K., Rettenbacher, M., Torsvik, A., Skrede, S., Johnsen, E., Kroken, R.A. (2023). Depression trajectories and cytokines in schizophrenia spectrum disorders - A longitudinal observational study. Schizophrenia Research, 252, 77-87.
Jiang, Y., Cai, Y., Lu, Y., Wu, G., Zhang, X. (2024). Relationship between anemia and its correlates and cognitive function in Chinese patients with chronic schizophrenia: A large cross-sectional study. Schizophrenia Research: Cognition, 36, 1003-1007.
Lee, H., Torregrossa, L.J., Shenoy, S., Park, S. (2022). Embodiment of emotion in schizophrenia in the context of culture. Psychiatry Research Communications, 2(4), 1072-1077.
Lex, C., Hautzinger, M., Meyer, T.D. (2019). Symptoms, course of Illness, and comorbidity as predictors of expressed emotion in bipolar disorder. Psychiatry Research, 276, 12-17.
Lim, M.W.Z., Lee, J. (2018). Determinants of Health-Related Quality of Life in Schizophrenia: Beyond the Medical Model. Front. Psychiatry, 9, 712-716.
Luo, Y., Zhang, Y., Sun, X., Dong, J., Wu, J., Lin, X. (2022). Mediating effect of self-control in the relationship between psychological distress and food addiction among college students. Appetite, 179, 1062-1068.
Mazza, C., Formica, F., Ferracuti, S., Ricci, E., Colasanti, M., Biondi, S., Di Domenico, A., Roma, P. (2022). High Expressed Emotion (HEE), Assessed Using the Five-Minute Speech Sample (FMSS), as a Predictor of Psychiatric Relapse in Patients with Schizophrenia and Major Depressive Disorder: A MetaAnalysis and Meta-Regression. J. Clin. Med., 11, 6533-6538.
Murphy, S.M., Flores, A.T., Wojtalik, J.A., Keshavan, M.S., Eack, J.A. (2024). Symptom contributors to quality of life in schizophrenia: Exploratory factor and network analyses. Schizophrenia Research, 264, 494-501.
Ng, B.H.M., Yu, B.C.L., Leung, J.S.Y. (2024). Investigation on the association between perceived family expressed emotion, self-stigma, and subjective quality of life in people with early psychosis in Hong Kong: A cross-sectional approach. Schizophrenia Research, 264, 394-401.
Ng, S., Fung, M.H., Gao, S. (2020). High level of expressed emotions in the family of people with schizophrenia: has a covert abrasive behaviours component been overlooked? Heliyon, 6(11), 5441-5447.
Noda, T., Takahashi, Y., Murai, T. (2018). Coping mediates the association between empathy and psychological distress among Japanese workers. Personality and Individual Differences, 124, 178-183.
Park, S.A. (2018). Study on the theory of mind deficits and delusions in schizophrenic patients. Issues Mental. Health Nurse, 39, 269–274.
Rachid, H., Saif, Z., Raoui, S., Serhier, Z., Agoub, M. (2024). Does cannabis affect cognitive functioning in patients with schizophrenia? Schizophrenia Research: Cognition, 36, 10029-1032.
Rao, V., Spiro, J.R., Handel, S., Onyike, C.U. (2008). Clinical Correlates of Personality Changes Associated with Traumatic brain injury. Journal of Neuropsychiatry Clinical Neuroscience, 20(1), 109-118.
Rekhi, G., Saw, Y.E., Lim, K., Keefe, R.S.E., Lee, J. (2023). Impact of Cognitive Impairments on Health-Related Quality of Life in Schizophrenia. Brain Science, 13, 215-219.
Rosselli M, Tappen R, Williams C, Salvatierra J. (2006). The relation of education and gender on the attention items of the Mini-Mental State Examination in Spanish speaking Hispanic elders. Archive Clinical Neuropsychology, 21(7), 677-686.
Sadath, A., Kumar, R., Karlsson, M. (2019). Expressed emotion research in India: a narrative review. Indian journal of psychological medicine, 41(1), 18-26.
Tang, F., Byrne, M., Qin, P. (2018). Psychological distress and risk for suicidal behavior among university students in contemporary China, Journal of Affective Disorders, 228, 101-108.
Tsukahara, M., So, R., Nomura, N., Kitagawa, K., Mizuno, Y., Misawa, F., Kodama, M., Uchida, H., Mimura, M., Takeuchi, H. (2022). Association between subjective distress and symptom domains in patients with treatment-resistant schizophrenia receiving clozapine. Schizophrenia Research, 240, 228-232.
Vasiliadis, H.M., Chudzinski, V., Gontijo-Guerra, S., Préville, M. (2015). Screening instruments for a population of older adults: The 10-item Kessler Psychological Distress Scale (K10) and the 7-item Generalized Anxiety Disorder Scale (GAD-7). Psychiatry Research, 228(1), 89-94.
Wang, G.Y., Crook-Rumsey, M., Sumich, A., Dulson, D.K., Gao, T.T., Premkumar, P. (2023). The relationships between expressed emotion, cortisol, and EEG alpha asymmetry. Physiology & Behavior, 269, 1142-1147.
Yin, J., Sun, Y., Zhu, Y., Alifujiang, H., Wang, Y., An, S., Huang, H., Fu, S., Deng, H., Chen, Y. (2024). Effects of yoga on clinical symptoms, quality of life and social functioning in patients with schizophrenia: A systematic review and meta-analysis. Asian Journal of Psychiatry, 93, 1039-1034.
Zhao, Y., Xiao, W., Chen, K., Zhan, Q., Ye, F., Tang, X., Zhang, X. (2019). Neurocognition and social cognition in remitted first-episode schizophrenia: Correlation with VEGF serum levels. BMC Psychiatry, 19, 403.
فصلنامه پژوهش های نوین روانشناختی
دوره 19، شماره 76
دی 1403
صفحه 197-208

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 01 شهریور 1403
  • تاریخ بازنگری: 08 شهریور 1403
  • تاریخ پذیرش: 31 شهریور 1403

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار