مقایسه اثربخشی تحریک مستقیم فرا جمجمه‌ای و ذهن‌آگاهی بر انعطاف‌پذیری شناختی، نشخوار فکری و نگرانی در دانشجویان دارای نشانگان افسردگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

2 دانشیار، ‌گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

10.22034/jmpr.2024.60377.6064

چکیده

هدف: پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی ذهن‌­آگاهی و تحریک مستقیم فراجمجمه‌ای بر انعطاف‌پذیری شناختی، نشخوار فکری و نگرانی در دانشجویان دارای نشانگان افسردگی انجام شد.
روش: پژوهش با روش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌­آزمون-پس‌­آزمون-پیگیری در سه گروه ذهن‌آگاهی، درمان تحریک مستقیم فرا جمجمه‌ای و کنترل انجام شد. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه زنجان در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ بودند که پس از اجرای پرسشنامه اینترنتی افسردگی بک بر روی ۴۰۰ نفر، 45 نفر از افراد با نمره متوسط یا بالاتر به روش تصادفی انتخاب و به‌ تصادف یه یکی از دو گروه آزمایش و یا کنترل (هر گروه 15 نفر) گمارده شدند. در هرگروه آزمایش مداخله­‌های مربوطه انجام شد و گروه کنترل مداخله­‌ای دریافت نکرد. پس از پایان جلسات و دو ماه بعد پس‌­آزمون و پیگیری انجام شد. داده‌ها با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره (مانکوا) و با استفاده از نرم‌افزار spss26 تجزیه‌وتحلیل شد.
یافته ها: نتایج اثربخشی هر دو روش درمانی ذهن‌آگاهی و تحریک مستقیم فراجمجمه‌ای را در کاهش نشانگان افسردگی، نگرانی، نشخوار فکری و افزایش انعطاف‌پذیری شناختی نشان داد. تحلیل پیگیری نشان داد اثربخشی ذهن‌آگاهی بر افسردگی، نشخوار فکری و نگرانی بیشتر از تحریک مستقیم فراجمجمه‌ای بود؛ اما اثربخشی تحریک مستقیم فراجمجمه‌ای بر افزایش انعطاف‌پذیری شناختی بیشتر بود.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که هر دو روش درمانی در کاهش علائم افسردگی موثر بوده اما اثربخشی آن ها متفاوت است؛ بنابراین توجه به نشانه­‌ها و شکایت­‌های اختصاصی بیماران افسرده در انتخاب درمان موثر باید مدنظر قرار داده شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Comparison of the Effectiveness of Transcranial Direct Current Stimulation and Mindfulness on Cognitive Flexibility, Rumination and Anxiety in Students with Depressive Syndrome

نویسندگان [English]

  • Majid Almasi 1
  • Tahereh Elahi 2
1 PhD student in Clinical Psychology, Faculty of Education and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
2 Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Humanities, University of Zanjan, Zanjan, Iran.
چکیده [English]

Objective: The aim of the study was to compare the effectiveness of mindfulness and transcranial direct current stimulation on cognitive flexibility, rumination and worry in students with depressive symptoms.
Method: This research accomplished with semi-experimental method with a three-group including mindfulness, transcranial direct current stimulation treatment and control groups in three stages of pre-test, post-test and follow-up.The statistical population of this research consisted of all the students of University of Zanjan in the academic year of 1400-1401. 400 students fulfilled the Beck depression online questionnaire and among whose score was average or higher than average, 45 persons randomly selected and randomly assigned to one of three groups (each group 15 participants).Then in two experimental groups respective treatmenta implemented.No treatment implemented in control group. After ending treatment sessions and again two months after, post-test and follow up were accomplished. The data was analyzed by multivariate covariance analysis (mancova) and using spss26.
Results: The results showed that mindfulness therapy and transcranial direct current stimulation treatment reduced depression, worry and rumination scores and increased cognitive flexibility at post-test, but in the follow-up, the effectiveness of mindfulness on depression, rumination, and worry was more than transcranial direct current stimulation.However, the effectiveness of transcranial direct current stimulation in the follow-up on increasing cognitive flexibility was more than mindfulness.
Conclusion: The results showed that both treatment methods were effective in reducing depression symptoms, but their effectiveness was different; Therefore, paying attention to the specific symptoms and complaints of depressed patients should be taken into consideration in choosing an effective treatment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Transcranial Direct Current Stimulation
  • Mindfulness
  • Psychological Flexibility
  • Rumination
  • Worry
استفان‌دابسون، ک.، محمدخانی، پ.، و مساح‌چولابی، ا. (۱۳۸۶). مختصات روان‌سنجی پرسشنامه افسردگی بک -۲ در یک نمونه بزرگ مبتلایان به اختلال افسردگی اساسی, مجله توانبخشی, ۸ () :۰-۸۲.
بهرامی, ع, طباطبایی, س، م, و دلاورپور, م. (1401). اثربخشی تمرین توجه‌آگاهی به همراه موسیقی بر حافظه کاری و انعطاف‌پذیری شناختی کودکان با اختلال یادگیری. ناتوانی های یادگیری, 11(4), 6-2
رنجکش, م, الهی, ط, مروتی, ذ و قاسمی, ک. (۱۴۰۰). تأثیر آموزش توجه‌آگاهی بر اضطراب و حافظه کاری: توجه به نقش نگرانی و نشخوار فکری. پژوهش‌های روان شناسی بالینی و مشاوره, 11(۱), 41-59.
صدیقی، ک، صفاریان طوسی، م، خدیوی، غ. (۱۴۰۰). اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر توجه‌آگاهی بر اضطراب و افسردگی زنان مطلقه. تحقیقات علوم رفتاری، ۱۹ (۱) :۱۶۰-۱۴۹.
لاکانی، ن.، و اکبری، ب. (۱۴۰۰). اثربخشی تنظیم شناختی هیجان بر نظم‌جویی هیجانی, انعطاف‌پذیری شناختی و شادی ذهنی دانشجویان معتاد به اینترنت: یک مطالعه راهنما، سلامت اجتماعی, ۸(۳ ), ۴۵۷-۴۶۷.
منصوری, ا.، منصوری، م., و منصوری، ن. (۱۳۹۳). رابطه بین اسکیزوتایپی و علایم افسردگی باتوجه‌به نقش میانجی نشخوارفکری، روانشناسی بالینی و شخصیت، ۱۲(۲), ۹۹-۱۰۸.
American Psychiatric Association. (2022). Diagnostic and statistical Manual of Mental Disorder (Revised 5 ed). Washington: American Psychiatric Association
Arul-Anandam, A. P., & Loo, C. (2009). Transcranial direct current stimulation: a new tool for the treatment of depression? Journal of affective disorders, 117(3), 137-145.
Beck, A. T., Steer, R. A., & Brown, G. K. (2000). Manual for the Beck depression inventory-II. San Antonio, TX: The Psychological Corporation.
Breitling, C., Zaehle, T., Dannhauer, M., Tegelbeckers, J., Flechtner, H., Krauela, K. (2019). Comparison between conventional and HD-TDCS of the right inferior frontal gyrus in children and adolescents with ADHD. Clinical Neurophysiology, 131 (5), 1146-1154.
Bryan, C. J., Ray-Sannerud, B., & Heron, E. A. (2015). Psychological flexibility as a dimension of resilience for posttraumatic stress, depression, and risk for suicidal ideation among Air Force personnel, Journal of Contextual Behavioral Science, 4(4):263-8.
Davis, A. K., Barrett, F. S., & Griffiths, R. R. (2020). Psychological flexibility mediates the relations between acute psychedelic effects and subjective decreases in depression and anxiety, Journal of Contextual Behavioral Science, 15, 39-45.
Dawson, D. L., & Golijani-Moghaddam, N. (2020). COVID-19: Psychological flexibility, coping, mental health, and wellbeing in the UK during the pandemic, Journal of contextual behavioral science, 17, 126-134.
De Raedt, R., Remue, J., Loeys, T., Hooley, J. M., & Baeken, C. (2017). The effect of transcranial direct current stimulation of the prefrontal cortex on implicit self-esteem is mediated by rumination after criticism, Behav Res Ther, 99:138-46.
Dennis, J. P., & Vander-Wal, J. S. (2010). The cognitive flexibility inventory: Instrument development and estimates of reliability and validity, Cognitive therapy and research, 34(3):241-53.
Dimidjian, S., Beck, A., Felder, J. N., Boggs, J. M., Gallop, R., & Segal, Z. (2014). Webbased Mindfulness-based Cognitive Therapy for reducing residual depressive symptoms: An open trial and quasi-experimental comparison to propensity score matched controls. Behavior Research and Therapy, 63, 83-89.
Ewais, T., Begun, J., Kenny, M., Hay, k., Houldin, E., Chuang, K. H., Tafay, M., & Kisely, S. (2021). Mindfulness based cognitive therapy for youth with inflammatory bowel disease and depression - Findings from a pilot randomised controlled trial, Journal of Psychosomatic Research, 149:110594.
Gentili, C., Rickardsson, J., Zetterqvist, V., Simons, L.E., Lekander, M., & Wicksell, R. K. (2019) Psychological flexibility as a resilience factor in individuals with chronic pain, Frontiers in psychology, 10:1-12.
Hamilton JP, Furman DJ, Chang C, Thomason ME, Dennis E, Gotlib IH (2011). Default-mode and task- positive network activity in major depressive disorder: implications for adaptive and maladaptive rumination. Biol Psychiatry, 70(4): 327-33.
Herrera-Melendez, A. L., Bajbouj. M., & Aust, S. (2020). Application of transcranial direct current stimulation in psychiatry, Neuropsychobiology, 79(6):372_383.
Hoebeke, Y., Desmedt, O., Özçimen, B., & Heeren, A. (2021). The impact of transcranial Direct Current stimulation on rumination: A systematic review of the sham-controlled studies in healthy and clinical samples, Comprehensive Psychiatry, 106;152226.
Kumpf, U., Stadler, M., Plewnia, C., Bajbouj, M., Langguth, B., Zwanzger, P., & et al. (2021). Transcranial Direct Current Stimulation (TDCS) for major depression – Interim analysis of cloud supervised technical data from the DepressionDC trial, Brain Stimulation, 14(5), 1234-1237.
Kabat-Zinn, J. (2003) Coming to our senses: Healing ourselves and the world through mindfulness. New York: Hyperion
Lan, X., Ma, CH., & Radin, R. (2019). Parental autonomy support and psychological well-being in Tibetan and Han emerging adults: A serial multiple mediation model, Frontiers in psychology,10, 621.
Lee JK, Orsillo SM, Roemer L, Allen LB (2010). Distress and avoidance in generalized anxiety disorder: Exploring the relationships with intolerance of uncertainty and worry. Cognit Behav Ther; 39(2): 126-136.
Liu, C., Liu, Z., & Yuan, G. (2020). The longitudinal influence of cyberbullying victimization on depression and posttraumatic stress symptoms: The mediation role of rumination, Archives of Psychiatric Nursing, 34(4), 206_10.
Loo, C. K., & Martin, D. M. (2012). Could transcranial direct current stimulation have unexpected additional benefits in the treatment of depressed patients, Expert review of neurotherapeutics, 12(7): 751-753.
Mansouri, A., Khodayarifard, M., Besharat, M.A., & Gholamali-Lavasani, M. (2018). Moderating and mediating role of spiritual coping and cognitive emotion regulation strategies in the relationship between transdiagnostic factors and symptoms of generalized anxiety disorder: Developing a conceptual model, J Res Behav Sci, 16(2):130-42.
McClintock, SM., Husain, MM., Wisniewski, SR., Nierenberg, AA., Stewart, JW., Trivedi, MH., et al. (2011). Residual symptoms in depressed patients who respond by 50% but do not 5-remit to antidepressant medication. Journal of clinical psychopharmacology, 31(2), 180-6.
McKay, T., & Benjamin, R. W. (2021). Mindfulness, self-compassion and wellbeing, Personality and Individual Differences, 168: 110412.
Meyer, T. M., Miller, M. L., Metzger, R. L., & Borkovec, T. D. (1990). Development and validation of the Penn state worry questionnaire, Behav Res Ther, 28(6):487-95.
Mrgan, M., taylor, F., Hannah, R., & Snyder, A. (2021). Repetitive Negative Thinking Shared Across Rumination and Worry Predicts Symptoms of Depression and Anxiety, Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 43, 904–915.
Nitsche MA, Boggio PS, Fregni F, Pascual-Leone A. (2009). Treatment of depression with transcranial direct current stimulation (TDCS): a review. Exp Neurol. Sep;219(1):14-9.
Park, L. T., & Zarate Jr, C. A. (2019). Depression in the primary care setting, New England Journal of Medicine, 380(6), 559-568.
Puolakanaho, A., Tolvanen, A., Kinnunen, S.M., & Lappalainen, R. (2020). A psychological flexibility-based intervention for Burnout: a randomized controlled trial, Journal of contextual behavioral science, 15:52-67.
Ray RD, Ochsner KN, Cooper JC, Robertson ER, Gabrieli JD, Gross JJ (2005). Individual differences in trait rumination and the neural systems supporting cognitive reappraisal. Cogn Affect Behav Neurosci, 5(2): 156-68.
Sanchez-Lopez, A., Raedt, R. D., Puttevils, L., Koster, E.  H. W., Baeken, C. H., & Vanderhasselt, M. A. (2020). Combined effects of TDCS over the left DLPFC and gaze-contingent training on attention mechanisms of emotion regulation in low-resilient individuals, Progress in Neuropsychopharmacology & Biological Psychiatry,108; 110177.
Sander, J., Moessner, M., Bauer, S, (2021). Depression, Anxiety and Eating Disorder-Related Impairment:  Moderators in Female Adolescents and Young Adults, Int. J. Environ. Res.Public Health, 18 (5), 2779.
Scaini, S., Palmieri, S., & Caselli, G. (2021). Rumination thinking in childhood and adolescence: a brief review of candidate genes, Journal Affective Disorders, 280:197_202.
Shiozawa, P., Fregni, F., Bensenor, I. M., Lotufo, P. A., Berlim, M. T., Daskalakis, J. Z. (2014). Transcranial direct current stimulation for major depression: an updated systematic review and meta-analysis. Int J Neuropsychopharmacol;11(6): 1443-52.
Simonsson, O., Bazin, O., Fisher, S. D., & Goldberg, S. B. (2021). Effects of an eight-week, online mindfulness program on anxiety and depression in university students during COVID-19: A randomized controlled trial, Psychiatry Reserch, 305, 114222.
Teasdale, J. D., & Williams, J. M. G. (2013). Mindful Way Workbook: An 8-Week Program to Free Yourself from Depression and Emotional Distress. Guilford Publications.
Tousignant, O. H., Taylor, N. D., Suvak, M. K. (2019). Effects of Rumination and Worry on Sleep, Behavior therapy, 50(3):558-570.
Treynor, W., Gonzalez, R., & Nolen-Hoeksema, S. (2003). Rumination reconsidered: A psychometric analysis, Cognit Ther Res, 27(3):247-59.
Vanderhasselt, M-A., De Raedt, R., Namur, V., Lotufo, P. A., Bensenor, I. M., Boggio, P. S., & et al. (2015). Transcranial electric stimulation and neurocognitive training in clinically depressed patients: a pilot study of the effects on rumination, Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry, 57:93-9.
Volkow, N. D., Wang, G. J., Fowler, J. S., Tomasi, D., & Telang, F. (2011). Addiction: beyond Wallace DP, McCracken LM, Weiss KE, Harbeck-Weber C. (2015). The role of parent psychological flexibility in relation to adolescent chronic pain: further instrument development. J Pain. 2015;16(3):235-46.
Watkins, E. R., & Nolen_Hoeksema, S. (2014). A habit-goal framework of depressive rumination, Journal of Psychopathology and Clinical Science, 123(4), 24.
Wells, L. L. (2010). Associations between mindfulness and symptoms of anxiety. Thesis M. A, East Tennessee State University.
Yu, M., Zhou, H., Xu, H., & Zhou, H. (2021). Chinese adolescents’ mindfulness and internalizing symptoms: The mediating role of rumination and acceptance, Journal of Affective Disorders, 280,
Zrenner, B., Zrenner, C., Gordon, P. C., Belardinelli, P., McDermott, E. J., Soekadar, S. R., Fallgatter, A. J., Ziemann, U., & Müller-Dahlhaus, F. (2020). Brain oscillation-synchronized stimulation of the left dorsolateral prefrontal cortex in depression using real-time EEG-triggered TMS, Brain Stimulation, 13(1), 197-205.
Zwanzger, P., Steinberg, C., Rehbein, M. A., Bröckelmann, A-K., Dobel, C., Zavorotnyy, M, & et al. (2014). Inhibitory repetitive transcranial magnetic stimulation (rTMS) of the dorsolateral prefrontal cortex modulates early affective processing, Neuroimage, 101:193-203.