اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر تصمیم‌گیری مجدد بر ابرازگری هیجانی و تاب‌آوری خانوادگی در زوجین در آستانه طلاق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی مشاوره، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 دانشیار، گروه مشاوره، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 استادیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

10.22034/jmpr.2024.61997.6250

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر تصمیم‌گیری مجدد بر ابرازگری هیجانی و تاب­‌آوری خانوادگی در زوجین در آستانه طلاق انجام شد. روش پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل زوجین در آستانه طلاق مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره منطقه یک شهر تهران در فصل پاییز سال 1402 بود. در این پژوهش تعداد 18 زوج (36 نفر) با روش نمونه‌گیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه­‌های آزمایش و گواه جای‌دهی شدند (9 زوج در گروه آزمایش و 9 زوج در گروه گواه). زوجین حاضر در گروه‌ آزمایش زوج درمانی مبتنی بر تصمیم‌گیری مجدد (10 جلسه) را طی ده هفته دریافت نمودند. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه تعارض زناشویی (MCQ)، پرسشنامه ابرازگری هیجانی (EEQ) و پرسشنامه تاب‌­آوری خانوادگی (FRQ) بود. داده‌های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس آمیخته و آزمون تعقیبی بونفرونی توسط نرم‌افزار آماری SPSS23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که زوج درمانی مبتنی بر تصمیم گیری مجدد بر ابرازگری هیجانی (0/001>P؛ 0/62=Eta؛ 57/77=F) و تاب­آوری خانوادگی (0/001>P؛ 0/57=Eta؛ 45/21=F) در زوجین در آستانه طلاق تاثیر دارد. بر اساس یافته‌های حاصل از پژوهش حاضر، زوج درمانی مبتنی بر تصمیم‌گیری مجدد با بکارگیری فنونی همانند آشنایی با بازدارنده‌ها و سوق دهنده‌ها در روابط زناشویی، آشنایی با انواع نوازش، شناسایی قواعد خانوادگی و بازسازی مجدد روابط زناشویی می‌تواند به عنوانی رویکردی موثر در جهت بهبود ابرازگری هیجانی و تاب­‌آوری خانوادگی در زوجین در آستانه طلاق مورد استفاده قرار داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Couples Therapy Based on Re-Decision on Emotional Expression and Family Resilience in Couples on the Verge of Divorce

نویسندگان [English]

  • Hosein Golrokhi 1
  • Shohreh Ghorban Shiroudi 2
  • Seyyed Ali Hoseini Almadani 3
1 PhD student in Counseling, Faculty of Humanities, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Department of Counseling, Faculty of Humanities, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Humanities, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The present study was conducted to investigate the effectiveness of couples therapy based on re-decision on emotional expression and family resilience in couples on the verge of divorce. The present research method was semi-experimental with a pre-test-post-test design with a control group and a two-month follow-up period. The statistical population of the present study included the couples on the verge of divorce who referred to consultation centers in zone One of Tehran in the Fall of 2023. 18 couples (36 people) were selected through purposive sampling method and randomly accommodated into experimental and control groups (9 couples in the experimental group and 9 in the control group). The experimental group received couples therapy based on re-decision (10 sessions) during ten weeks. The applied questionnaires in this study included Marital Conflict Questionnaire (MCQ), Emotional Expression Questionnaire (EEQ) and Family Resilience Questionnaire (FRQ). The data taken from the study were analyzed through mixed ANOVA and Bonferroni follow-up test via SPSS23 software. The results showed that couples therapy based on re-decision is effective on the emotional expression (F=56.77; Eta=0.62; P<0.001) and family resilience (F=45.21; Eta=0.57; p<0.001) of the couples on the verge of divorce. According to the findings of the present study, couples therapy based on re-decision can be used as an efficient approach to improve emotional expression and family resilience in couples on the verge of divorce through getting to know the obstacles and drivers in marital relationships, getting to know the types of caressing, identifying family rules and rebuilding marital relationships.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Couples Therapy Based on Re-Decision
  • Couples on the Verge of Divorce
  • Emotional Expression
  • Family Resilience
پیرمردوند چگینی، بهمن.، زهراکار، کیانوش.، و ثنایی ذاکر، باقر. (1397). اثربخشی آموزش مبتنی بر درمان عقلانی-هیجانی-رفتاری بر استرس زناشویی زوجین مبتلا به سرطان پستان. بیماری­های پستان ایران، 11(4)، 28-38.
جعفری منش، مریم.، زهراکار، کیانوش.، تقوایی، داوود.، و پیرانی، ذبیح. (1399). تاثیر درمان پذیرش و تعهد بر فرسودگی زناشویی زوجین با تعارض زناشویی. مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، 18(4)، 435-446.
حسینی، فریده سادات.، حسین­چاری، مسعود. (1392). بررسی شواهد مرتبط با روایی و پایایی مقیاس تاب‌آوری خانواده. فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده، 3(2)، 209-181.
حسینی، فاطمه.، وکیلی، پریوش.، و ابوالمعالی الحسینی، خدیجه. (1400). اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر روابط ابژه بر ابرازگری هیجانی زوج­های دارای تعارض زناشویی. سنجش و پژوهش در مشاوره و روانشناسی، 3(3)، 13-23.
رفیعی‌نیا، پروین.، رسول‌زاده طباطبایی، سیدکاظم.، آزاد فلاح، پرویز. (1385). رابطه سبک‌های ابراز هیجان با سلامت عمومی در دانشجویان، مجله روانشناسی، 10(1)، 84-105.
رئیسی، سیدجمال.، محمدی، کوروش.، زارعی، اقبال.، و نجارپوریان، سمانه. (1397). اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار و رویکرد تصمیم گیری مجدد بر تغییر سبک­های ارتباطی در زنان متاهل. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان، 20(1)، 64-70.
رئیسی، سیدجمال.، محمدی، کوروش.، زارعی، اقبال.، و نجارپوریان، سمانه. (1397). مقایسه اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار و رویکرد تصمیم گیری مجدد بر افزایش ابعاد تاب آوری زنان متأهل. پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده، 6(12)، 39-55.
عباس مفرد، حریه.، خلعتبری، جواد.، ملیحی الذاکرینی، سعید.، محمدی شیرمحله، فاطمه.، شفتی، ویدا. (1400). تحلیل معادلات ساختاری در رابطه تعارضات زناشویی و امنیت عاطفی با استرس ادراک شده و نگرانی‌های دوران بارداری و شاخص‌های زیستی با واسطه‌گری بهزیستی روان‌شناختی در زنان باردار. پژوهشنامه زنان، 12(35)، 99-127.
فرهمندی، محمدحسین.، بخشی­پور، ابوالفضل.، جاجرمی، محمود. (1402). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر عملکرد خانواده و رضایتمندی از زندگی زناشویی زوجین با تعارضات زناشویی. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 66(5)، 1023-1008.
کریمیان، نادر.، زارعی، اقبال.، محمدی، کوروش.، و کریستنسن، اندرو. (1395). بررسی و مقایسه اثربخشی زوج درمانی رفتاری التقاطی (IBCT) و درمان تصمیم گیری مجدد در بهبود آشفتگی زناشویی زوجین متعارض سنندج. فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 7(25)، 111-132.
کریمیان، نادر.، زارعی، اقبال.، محمدی، کوروش.، و کریستنسن، اندرو. (1395). درمان های تلفیقی، جنسیت و زوج درمانی: بررسی و هم سنجی اثربخشی زوج درمانی رفتاری التقاطی و درمان تصمیم گیری مجدد در بهبود تعهد زناشویی همسران متعارض. مشاوره و روان درمانی خانواده، 6(2)، 21-38.
محمودی، بختیار.، مرادی، امید.، گودرزی، محمود.، و سیدالشهدایی، اسربن. (1400). اثربخشی زوج درمانی گروهی بر صمیمیت جنسی و دلزدگی زناشویی در زوجین دارای تعارضات زناشویی. روان پرستاری، 9(3)، 73-82.
نیازی، الیاس.، مامی، شهرام.، و احمدی، وحید. (1398). مقایسه اثربخشی زوج درمانی رفتاری تلفیقی و درمان عقلانی-هیجانی-رفتاری بر باورهای ارتباطی زوجین ناسازگار. مطالعات ناتوانی، 9(1)، 30-21.
هاشمی‌پور، فرحناز.، یارالهی، نعمت الله.، سلیمانی، هاجر.، و روزبان، ثریا. (1401). نقش ناگویی هیجانی، انعطاف‌پذیری شناختی و ترس از صمیمیت در پیش‌بینی تعارض زناشویی پرستاران. مدیریت پرستاری، 11(2)، 53-63.
یزدانی، فاطمه.، شفیع آبادی، عبدالله.، و حیدری، حسن. (1399). پیش­بینی پایداری زناشویی بر اساس معیارهای همسرگزینی، مهارت­های ارتباطی و تاب­آوری خانواده. مطالعات اسلامی در حوزه سلامت، 4(1)، 69-78.
Bader, E., & Pearson, P. (2011). Applying redecision therapy to couples work. Transactional analysis journal, 41(1), 69-76.
Brodahl, K., Finset, A., Storøy, H.E., Pedersen, R. (2021). Medical students’ expressions of empathy: A qualitative study of verbal interactions with patients expressing emotional issues in a medical interview. Patient Education and Counseling, 104(12), 2936-2943.
Chang, L., Zhang, S., Yan, Z., Li, C., Zhang, Q., Li, Y. (2022). Symptom burden, family resilience, and functional exercise adherence among postoperative breast cancer patients. Asia-Pacific Journal of Oncology Nursing, 9(11), 1001-1007.
Cheung, A.K.L., Chiu, T., Choi, S.Y.P. (2022). Couples’ self-control and marital conflict: Does similarity, complementarity, or totality matter more? Social Science Research, 102, 1026-1030.
DeLongis, A., Zwicker, A. (2017). Marital satisfaction and divorce in couples in stepfamilies, Current Opinion in Psychology, 13, 158-161.
Dong, S., Dong, Q., Chen, H. (2022). Mothers' parenting stress, depression, marital conflict, and marital satisfaction: The moderating effect of fathers' empathy tendency. Journal of Affective Disorders, 299, 682-690.
Greenman, P.S., Johnson, S.M. (2022). redecision therapy: Attachment, connection, and health. Current Opinion in Psychology, 43, 146-150.
Haskett, M.E., Stelter, R., Proffit, K., & Nice, R. (2012). Parent emotional expressiveness and children's self-regulation: Associations with abused children's school functioning. Child Abuse & Neglect, 36(4), 296-307.
Jenkins, P.H., Teachwortth, A. (2010). Psychogenetic in redecision therapy: The next generation of couple work. Transactional Analysis Journal, 40(2), 121-129.
Ke, J., Lin, J., Lin, X., Chen, W., Huang, F. (2023). Dyadic effects of family resilience on quality of life in patients with lung cancer and spousal caregivers: The mediating role of dyadic coping. European Journal of Oncology Nursing, 66, 1024-1028.
Kim, M.A., Kim, J., Kim, E.J. (2015). Effects of rational emotive behavior therapy for senior nursing students on coping strategies and self-efficacy. Nurse Education Today, 35(1), 456-460.
King, L.A., & Emmons, R.A. (1990). Conflict over emotional expression: Psychological and physical correlates. Journal of Personality and Social Psychology, 58(5), 864-877.
Li, X., Liu, Q. (2020). Parent–grandparent coparenting relationship, marital conflict and parent–child relationship in Chinese parent–grandparent coparenting families. Children and Youth Services Review, 109, 104-108.
Makhanova, A., McNulty, J.K., Eckel, L.A., Nikonova, L., Maner, J.K.(2018). Sex differences in testosterone reactivity during marital conflict. Hormones and Behavior, 105, 22-27.
Marinescu, I. (2016). Divorce: What does learning have to do with it? Labour Economics, 38, 90-105.
Nikolaeva, A. (2014). Realization of the category of expressivity in communicative situations. Social and Behavioral Sciences, 158(19), 12-17.
Park, M., Choi, E.K., Lyu, C.J., Han, J.W., Hahn, S.M. (2022). Family resilience factors affecting family adaptation of children with cancer: A cross-sectional study. European Journal of Oncology Nursing, 56, 1020-1024.
Pinks, D., Warren-James, M., Katsikitis, M. (2021). Does a peer social support group intervention using the cares skills framework improve emotional expression and emotion-focused coping in paramedic students? Australasian Emergency Care, 24(4), 308-313.
Riley, T.N., Sullivan, T.N., Hinton, T.S., Kliewer, W. (2019). Longitudinal relations between emotional awareness and expression, emotion regulation, and peer victimization among urban adolescents. Journal of Adolescence, 72, 42-51.
Sixbey, D.M. (2005). Development of the family resilience assessment scale to identify family resilience constructs. Doctoral dissertation, School of Counselor Education, University of Florida.
Steinberg, R. (2010). Using redecision therapy to resolve postdivorce impasses and loss. Transactional analysis journal, 40(2), 130-143.
Stroeh, O.M., Hirose, S., Yoon, M.Y., Yao, X., Rendleman, R. (2023). Managing Intrafamilial Conflict: Catching The Bullet From redecision therapy. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 62(10), 422-427.
Suparit, S., Sakunpong, N., Junprasert, T. (2023). Family resilience processes among guardians caring for children and youths with leukemia. Heliyon, 9(6), 172-177.
Uddin, J., Alharbi, N., Uddin, H., Hossain, B., Hatipoğlu, S.S., Long, D.L., Carson, A.P. (2020). Parenting stress and family resilience affect the association of adverse childhood experiences with children's mental health and attention-deficit/hyperactivity disorder. Journal of Affective Disorders, 272, 104-109.
Watson, J.C., Sharbanee, J.M. (2021). Redecision therapy – Case Conceptualization and Treatment: Adults. Reference Module in Neuroscience and Biobehavioral Psychology, 145, 241-251.
Wilson, S.J., Andridge, R., Peng, J., Bailey, B.E., Malarkey, W.B., Kiecolt-Glaser, J.K. (2017). Thoughts after marital conflict and punch biopsy wounds: Age-graded pathways to healing. Psychoneuroendocrinology, 85, 6-13.
Worthington, E.L., Ripley, J. S., Chen, Z. J., Kent, V. M., & Loewer, E. (2023). Redecision therapy. In P. S. Richards, G. E. K. Allen, & D. K. Judd (Eds.), Handbook of spiritually integrated psychotherapies (pp. 347–363).
Zhang, C., Wang, Z., Fang, Z., Xiao, X. (2024). Guiding student learning in video lectures: Effects of instructors’ emotional expressions and visual cues. Computers & Education, 218, 1050-1055.