تبیین ادراک و نگرش نسبت به اهمال‌کاری و راهبردهای مواجهه با آن در دانشجویان: یک پژوهش کیفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران.

2 دانشیار، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران.

3 استادیار، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران.

چکیده

اهمال‌کاری پدیده‌­ای فراگیر و بیانگر تاخیر در فعالیت­‌های تحصیلی است که با عوامل متعددی در ارتباط است و یکی از چالش‌­هایی است که اکثر دانشجویان در طول تحصیل با آن روبرو هستند که می‌­تواند بر جنبه­‌های مختلف زندگی فردی و اجتماعی آنان تاثیرگذار باشد.  هدف از مطالعه حاضر تبیین ادراک و نگرش نسبت به اهمال‌کاری و راهبردهای مواجهه با آن در دانشجویان می­‌باشد. این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و با به کارگیری روش تحقیق داده بنیاد انجام گرفته است. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه خلیج فارس مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 1403-1402 بود. ابتدا از جامعه دانشجویان در زمینه اهمال‌کاری شیوع شناسی شد و دانشجویانی که نمرات آنها بالاتر از 2 انحراف معیار از میانگین بود، به عنوان اهمال‌کار شناسایی شدند. ابزار جمع آوری داده­‌ها، مصاحبه‌­های نیمه ساختار یافته بوده و به منظور گردآوری اطلاعات، با به کارگیری روش نمونه‌گیری هدفمند با 22  نفر از دانشجویان مصاحبه انجام شد. تجزیه و تحلیل داده­‌ها در سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی انجام گرفت. یافته‌­ها در ادراک و نگرش اهمال‌کاری، دو مقوله اصلی (منفی و مثبت) و هفت مفهوم اولیه (تاخیر در انجام وظایف، ویژگی‌های شخصیتی، فرسودگی، عاطفه منفی، خودسرزنشی، نگرش مثبت موقتی، دارا بودن افکار مقابله‌­ای) را نشان دادند. راهبردهای مواجهه از چهار مقوله اصلی (راهبرد اجتنابی، مقابله‌ای، تسلیم و هیجان­‌مدار) و هشت مفهوم اولیه (اجتناب از وظایف، روی آوردن به فضای مجازی، گرایش به پیشگیری از اهمال‌کاری، برنامه‌ریزی، خودباوری پایین، جایگزین کردن خواب، هیجانات منفی و احساسات منفی) تشکیل شدند. الگوهای پایدار شخصیتی و انگیزشی طبقه مرکزی یافته­‌های حاضر را شکل دادند. این یافته‌­ها تلویحات کاربردی مهمی در فهم نیمرخ شخصیتی  و انگیزشی افراد اهمال‌کار دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Explaining Perception and Attitude Towards Procrastination and Coping Strategies Among Students: A Qualitative Research

نویسندگان [English]

  • Sadegh Hekmatiyan Fard 1
  • Seyed Mousa Golestaneh 2
  • Mahnaz Joukar Kamal Abadi 3
  • Yousef Dehghani 2
1 Ph.D. student, Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Persian Gulf University, Bushehr, Iran.
2 Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Persian Gulf University, Bushehr, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Persian Gulf University, Bushehr, Iran.
چکیده [English]

Procrastination is a widespread phenomenon and represents a delay in academic activities, which is related to several factors, and is one of the challenges that most students face during their studies, which can affect various aspects of life. their personal and social influence. The purpose of the present study is to explain the perception and attitude towards procrastination and strategies to deal with it in students. This research was carried out in the framework of a qualitative approach and using the data research method of the foundation. The statistical population included Persian Gulf University students studying in the academic year 2023-2024. First, the prevalence of procrastination among students was analyzed and students whose scores were higher than 2 standard deviations from the average were identified as procrastinators. The tool of data collection is semi-structured interviews, and in order to collect information, interviews were conducted with 22 students using the purposeful sampling method. Data analysis was done in three stages of open coding, central coding and selective coding. The findings in the perception and attitude of procrastination show two main categories (negative and positive) and seven primary concepts (delay in performing tasks, personality traits, burnout, negative emotion, self-blame, temporary positive attitude, having confrontational thoughts). They gave. Coping strategies from four main categories (avoidance, coping, surrender and emotion-oriented strategies) and eight primary concepts (avoiding tasks, turning to virtual space, tendency to prevent procrastination, planning, low self-esteem, replacing sleep, emotions negative and negative emotions) were formed. The stable personality and motivational patterns of the central class shaped the present findings. These findings have important practical implications in understanding the personality and motivation profile of procrastinators.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Procrastination
  • Perception and Attitude of Procrastination
  • Coping Strategies
  • Students
  • Qualitative Research

مراجع

احمدی، ژاله و زینالی، علی. (1397). تاثیر اعتیاد به شبکه های اجتماعی در پیشرفت تحصیلی دانشآموزان: نقش میانجی کیفیت خواب، اهمال‌کاری تحصیلی و استرس تحصیلی. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 6(22)، 32-21.
اصفا، آرزو و ابوالمعالی الحسینی، خدیجه. (1401). پیش­بینی اهمالکاری تحصیلی بر اساس نیازهای بنیادین روانشناختی با میانجی­گری بهزیستی روانشناختی در دانشجویان. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 18(65) 42-23.
برزگر بفروئی، کاظم و عارف منش، مروارید. (1398). نقش ابعاد چشمانداز زمان و عوامل شخصیتی در اهمال‌کاری تحصیلی دانشجویان دانشگاه یزد. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی مجازی، 7(25)، 68-59.
پاک مهر، حمیده و درویشی لردی، ریحانه. (1401). نقس واسطه­ای اهمال‌کاری تحصیلی در رابطه بین طرحواره های ناسازگار اولیه و میزان استفاده شبکه های اجتماعی مجازی در دانش آموزان دوره اول متوسطه. فصلنامه فناوری و دانش‌پژوهی در تعلیم و تربیت، 2(6)، 48-37.
توکلی، محمد علی. (1392). بررسی شیوع اهمالکاری تحصیلی در بین دانشجویان و ارتباط آن با ویژگی­های جمعیت شناختی، ترجیح شناختی، ترجیح زمان مطالعه، و هدف از ورود به دانشگاه. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 9(28)، 121-100.
حکیم، سید محمد هادی و نقش، زهرا. (1397). مدل­یابی رابطه کمال‌گرایی و سلامت روان با بررسی نقش واسطه­ای متغیرهای اهمال‌کاری تحصیلی و خودناتوانسازی تحصیلی. فصلنامه پژوهش­های کاربردی روانشناختی، 9(3)، 35-54.
زرگرنتاج، سیده طاهره؛ آقاجانی هشجین، طهمورث و جدیدی، محسن.  (1402). ارزیابی مدل معادلات ساختاری تبیین اهمال‌کاری تحصیلی براساس ادراک از محیط یادگیری و مسئولیت­پذیری اجتماعی با نقش واسطه­ای اضطراب تحصیلی. مجله علوم روانشناختی، 22(127)، 1396-1375.
سرائی، رضا و یوسفی، فاطمه. (1402). بررسی مدل علّی پیش­بینی اهمال‌کاری تحصیلی بر اساس ریشه­های والدینی و مؤلفه­های خود ناهمخوانی با نقش واسطه­ای احساس تعلق به مدرسه. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان­درمانی، 55(4)، 91-124.
شهنی ییلاق، منیجه؛ مهرابی زاده هنرمند، مهناز؛ حقیقی، جمال و سالمتی، عباس. (1385). بررسی میزان شیوع تعلل و تأثیر آموزش مدیریت زمان و مدیریت رفتار برکاهش آن در بین نوجوانان شهر اهواز: پایان نامه دکتری روان شناسی ، دانشگاه شهید چمران اهواز.
قره آغاجی، سعید؛ واحدی، شهرام؛  فتحی آذر، اسکندر و ادیب، یوسف. (1398). تبیین اهمال‌کاری تحصیلی دانش آموزان متوسطه: یک مطالعه نظریه زمینه ای. پژوهش در برنامه ریزی درسی، 33(60)، 193-173.
مصطفوی؛ فریده. (1389). بررسی نقش جهتگیری هدف پیشرفت (تسلط طلبی، اجتناب از کار، عملکرد گزینی،عملکرد گریزی)، ادراکات خودکارآمدی در خودتنظیمی و ویژگیهای شخصیتی(نوروتیسم و مسئولیتپذیری( در تعلل ورزی تحصیلی دانشجویان دانشگاه تبریز. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز.
نیکوکار، منصوره و حاج کاظمی، زینب. (1400). رابطه­ی اضطراب و خودکارآمدی با اهمالکاری تحصیلی در دانشجویان: نقش واسطه­ای کمالگرایی. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، 19(45)، 123-141.
Ackerman, D. S., & Gross, B. L. (2005). My instructor made me do it: Task characteristic of procrastination. Journal of Marketing Education, 27, 5-13.
Akpur, U. (2020). The Effect of Procrastination on Academic Achievement: A Meta-Analysis Study. International Journal of Educational Methodology, 6(4), 681-690.‏
Balkis, M., & Duru, E. (2007). The evaluation of the major characteristic and aspects of the procrastination in the framework of psychological counseling and guidance. Educational Sciences: Theory and Practice. 7, 376-385.
Blikra, A. (2022). Procrastination and it's Negative Emotional Consequences. How are procrastination related to negative emotional consequences of procrastination and how can it be measured? (Master's thesis, UiT Norges arktiske universitet).‏
Babu, P., Chandra, K. M., Vanishree, M. K., & Amritha, N. (2019). Relationship between academic procrastination and self-esteem among dental students in Bengaluru City. Journal of Indian Association of Public Health Dentistry, 17(2), 146-151.‏
Cherrier, S., Wattelez, G., Ferrière, S., & Borst, G. (2023, April). NeuroStratE: An educational neuroscience intervention to reduce procrastination behavior and improve executive planning function in higher students. In Frontiers in Education (Vol. 8, p. 1149817). Frontiers.
Danne, V., Gers, B., & Altgassen, M. (2023). Is the Association of Procrastination and Age Mediated by Fear of Failure?. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, 1-14.‏
Dinger, F. C., Dickhäuser, O., Spinath, B., & Steinmayr, R. (2013). Antecedents and consequences of students' achievement goals: A mediation analysis. Learning and Individual Differences, 28, 90-101.‏
Ferrari, J. (2001) Procrastination As Self-Regulation Failure Of erformance: Effects Of Cognitive Load, Self-Awareness And Time Limits On Working Best Under Pressure. Journal Of Personality and Individual Differences, 15, 391-406.
Frayon, S., Swami, V., Wattelez, G., Nedjar-Guerre, A., & Galy, O. (2023). An examination of procrastination in a multi-ethnic population of adolescents from New Caledonia. BMC psychology, 11(1), 1.
Fernández Da Lama, R. G., & Brenlla, M. E. (2023). Past-Positive time perspective predicts academic achievement via motivation, and procrastination might not be as bad as it seems. Journal of Applied Research in Higher Education, 15(2), 392-410.‏
Felker, Z., & Chen, Z. (2023). Reducing procrastination on introductory physics online homework for college students using a planning prompt intervention. Physical Review Physics Education Research, 19(1), 010123.‏
Frost, R. O., Marten, P., Lahart, C., & Rosenblate, R. (1990). The dimensions of perfectionism. Cognitive Therapy and Research, 14, 444-468.
Grunschel, C., Patrzek, J., Klingsieck, K. B., & Fries, S. (2018). “I’ll stop procrastinating now!” Fostering specific processes of self-regulated learning to reduce academic procrastination. Journal of Prevention & Intervention in the Community, 46(2), 143-157.‏
Goroshit, M., Hen, M., & Ferrari, J. R. (2020). Life-domain regret regarding procrastination (LDR-P): Scale validation in the United States and Israel. Current Psychology, 39(3), 900-912.‏
Gohain, R. R., & Gogoi, S. (2021). A Study on the Reasons of Academic Procrastination among College Students. In Biological Forum–An International Journal (Vol. 13, No. 4, pp. 709-715).
Gort, C., Marcusson-Clavertz, D., & Kuehner, C. (2021). Procrastination, affective state, rumination, and sleep quality: Investigating reciprocal effects with ambulatory assessment. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, 39, 58-85.
HUANG, X., RUSDI, F. A. D. B., & YIN, J. T. Y. (2023). Procrastination Behaviour and Academic Satisfaction among University Students: The Mediating Role of Self-regulated Learning.
Howell, A. J., & Watson, D. C. (2007). Procrastination: Association with goal orientation and learning strategies. Personality and Individual Differences, 43(1), 167-178.
Howell, A. J., & Watson, D. C. (2007). Procrastination: Associations with achievement goal orientation and learning strategies. Personality and Individual differences, 43(1), 167-178.‏
Hussain I, Sultan S. (2010). Analysis of procrastination among university students. Procedia social and behavioral sciences, 5, 1897 - 1904.
Kaliba, M., & Ambrožová, P. (2021). What do university students do in online teaching? Reflections on current forms of academic procrastination, experience from the Czech Republic. In INTED2021 Proceedings (pp. 3357-3361). IATED.‏
Kuftyak, E. (2022). Procrastination, stress and academic performance in students. Arpha Proceedings, 5, 965-974.‏
Koppenborg, M., & Klingsieck, K. B. (2022). Social factors of procrastination: group work can reduce procrastination among students. Social Psychology of Education, 25(1), 249-274.
Kuhnle, C., Hofer, M., & Kilian, B. (2011). The relationship of self-control, procrastination, motivational interference and regret with school grades and life balance. Diskurs Kindheits-und Jugendforschung/Discourse. Journal of Childhood and Adolescence Research, 6(1), 9-10.‏
Kühnel, J., Bledow, R., & Kuonath, A. (2023). Overcoming procrastination: Time pressure and positive affect as compensatory routes to action. Journal of Business and Psychology, 38(4), 803-819.‏
Mohammadi Bytamar, J., Zenoozian, S., Dadashi, M., Saed, O., Hemmat, A., & Mohammadi, G. (2017). Prevalence of academic procrastination and its association with metacognitive beliefs in Zanjan University of Medical Sciences, Iran. Journal of Medical Education Development, 10(27), 84-97.
Niazov, Z., Hen, M., & Ferrari, J. R. (2022). Online and academic procrastination in students with learning disabilities: the impact of academic stress and self-efficacy. Psychological Reports, 125(2), 890-912.‏
Özer, B. U., Demir, A., & Ferrari, J. R. (2009). Exploring academic procrastination among Turkish students: Possible gender differences in prevalence and reasons. Social Psychology, 149(2), 241-257.
Oflazian, J. S., & Borders, A. (2023). Does rumination mediate the unique effects of shame and guilt on procrastination?. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, 41(1), 237-246.‏
Okoye, K. R. E., & Onokpaunu, M. O. (2020). Relationship between Self-Esteem, Academic Procrastination and Test Anxiety with Academic Achievement of Post Graduate Diploma in Education (PGDE) Students in Delta State University, Abraka. International Scholars Journal of Arts and Social Science Research.
Özer, B. U., Saçkes, M., & Tuckman, B. W. (2013). Psychometric properties of the Tuckman procrastination scale in a Turkish sample. Psychological reports, 113(3), 874-884.‏
Pala, A, Akyildiz, M, & Bagci, C. (2011). Academic procrastination behavior of pre-service teachers of Celal BayarUniversity. Procediasocial and Bihavioral sciences, 29, 1418-1425.
Parfenova, A., & Romashova, S. (2020). The role of procrastination in students’ consumer behavior: Budget planning and impulse buying. International Journal of Sociology and Social Policy, 40(1/2), 133-144.‏
Purnomo, A. W. A., Wibowo, A. E., Kurniawan, K., & Setyorini, S. (2020). The relationship between smartphone addiction, academic burnout and academic procrastination among university students during online learning. Psikopedagogia Jurnal Bimbingan Dan Konseling, 9(2), 81-86.‏
Schwartz, K. R. (2007). Between today and tomorrow: Procrastination and subjectivity. ProQuest.
Stoliker, B. E., & Lafreniere, K. D. (2015). The influence of perceived stress, loneliness, and learning burnout on university students' educational experience. College Student Journal, 49(1), 146-160.
Shi, M., Zhai, X., Li, S., Shi, Y., & Fan, X. (2021). The relationship between physical activity, mobile phone addiction, and irrational procrastination in Chinese college students. International journal of environmental research and public health, 18(10), 5325.
Sariwulan, T., Wibowo, A., & Utami, S. D. (2020). The impact of the intensity of social media use, self confidence, and time management on procrastination of thesis preparation in s1 students of Faculty of Economics, State University of Jakarta. KnE Social Sciences, 863-876.
Solomon, L. J., Rothblum, E. D., & Murakami, J. (1986). Affective, cognitive, and behavioral differences between high and low procrastinators. Journal of Counseling Psychology, 33, 387 - 394.
Steel. P. (2007). The nature of procrastination: A meta – analytic and theoretical review of quintessential self- regulatory failure. Psychological Bulletin. 133, 65-94.
Serdar, E., Harmandar Demirel, D., & Demirel, M. (2021). The Relationship between Academic Procrastination, Academic Motivation and Perfectionism: A Study on Teacher Candidates. Turkish Online Journal of Educational Technology-TOJET, 20(4), 140-149.‏
Smirnov, D. A., & Sologub, G. B. (2020). Automatiс Recommendation of Video for Online School Lesson Using Neuro - Linguistic Programming. Modelling and Data Analysis, 10(2), 102 -109.
Strauss, A., & Corbin, J. (1998). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory. Thousand Oaks, CA: Sage Publications, Inc.
Tice, D. M., & Bratslavsky, E. (2000). Giving in to feel good: The place of emotion regulation in the context of general selfcontrol. Psychological Inquiry, 11(3), 149– 159.
Tice, D. M., Bratslavsky, E., & Baumeister, R. F. (2001). Emotional distress regulation takes precedence over impulse control: If you feel bad, do it! Journal of Personality and Social Psychology, 80, 53 –67.
Tuckman BW. (2001). The Development and concurrent validity of the Procrastination Scale. Educational Psychological Measurement; 51:473-80.
Watson, D. C. (2001). Procrastination and the five-factor model: A fact level analysis. Personality and Individual Differences. 30(1), 149-158.
Walters, C.A. (2003). Understanding procrastination from a self-regulated learning perspective. Journal of Educational Psychology, 95 (1), 179-185.
Wäschle, K., Lachner, A., Stucke, B., Rey, S., Frömmel, C., & Nückles, M. (2014). Effects of visual feedback on medical students’ procrastination within web-based planning and reflection protocols. Computers in Human Behavior, 41, 120-136.‏
Yerdelen, S., McCaffrey, A., & Klassen, R. M. (2016). Longitudinal examination of procrastination and anxiety, and their relation to self-efficacy for selfregulated learning: latent growth curve modeling. Educational Sciences: Theory & Practice, 16, 5-22.
Yang, X., Liu, R. D., Ding, Y., Hong, W., & Jiang, S. (2021). The relations between academic procrastination and self-esteem in adolescents: A longitudinal study. Current Psychology, 1-15.‏
Zhou, X., Yang, F., Chen, Y., & Gao, Y. (2023). The correlation between mobile phone addiction and procrastination in students: A meta-analysis. Journal of Affective Disorders.‏
Zhu, Y., Zhu, H., Liu, Q., Chen, E., Li, H., & Zhao, H. (2016). Exploring the procrastination of college students: a data-driven behavioral perspective. In Database Systems for Advanced Applications: 21st International Conference, DASFAA 2016, Dallas, TX, USA, April 16-19, 2016, Proceedings, Part I 21 (pp. 258-273). Springer International Publishing.‏

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 04 خرداد 1403
  • تاریخ بازنگری: 20 تیر 1403
  • تاریخ پذیرش: 22 تیر 1403

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار