مقایسه اثربخشی آموزش روابط والد-فرزندی مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان شناختی-رفتاری بر عزت‌نفس فرزندان

بابائی میاردان, مهرعلی; حسینی نسب, سید داود; اقدسی, علی نقی

doi:10.22034/jmpr.2023.58232.5785

مقایسه اثربخشی آموزش روابط والد-فرزندی مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان شناختی-رفتاری بر عزت‌نفس فرزندان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی تربیتی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی ، تبریز، ایران.

² استاد، گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

³ استادیار، گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

10.22034/jmpr.2023.58232.5785

چکیده

≤هدف این مطالعه تعیین و مقایسه اثربخشی آموزش روابط والد-فرزندی مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان شناختی–رفتاری بر عزت‌نفس فرزندان بود. این مطالعه به روش نیمه تجربی با طرح پیش و پس‌آزمون با گروه کنترل انجام‌شده است. جامعه آماری شامل دانش‌آموزان دوره اول دبیرستان ناحیه یک تبریز در سال تحصیلی 1400-1399 و مادران آن‌ها بود. با توجه به هدف مطالعه 63 نفر از مادران به‌عنوان نمونه آماری در دسترس انتخاب و به‌طور تصادفی در سه گروه 21 نفر (دو گروه تجربی و یک کنترل) قرار داده شدند و 63 نفر دانش‌آموز، فرزندان همین مادران به پیروی از مادرانشان در گروه‌های تجربی و کنترل قرار گرفتند. مادران یکی از گروه‌های تجربی مداخله آموزشی را مبتنی بر پذیرش و تعهد و گروه دیگر به روش‌شناختی-رفتاری با استفاده از بسته‌ی آموزشی مربوطه طی 10 جلسه 90 دقیقه‌ای در طول 10 هفته دریافت کردند. عزت‌نفس فرزندان با استفاده از مقیاس عزت‌نفس هیر (HSS) اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که آموزش روابط والد- فرزندی مبتنی بر پذیرش و تعهد با (0/01≥F=115/74، P)و درمان شناختی–رفتاری با ( P≤0/01،F=75/43) بر عزت‌نفس فرزندان مؤثر بوده است. مقایسه نتایج نشان داد که مداخله آموزشی مبتنی بر پذیرش و تعهد با تفاوت معنی‌دار نسبت به درمان ‌شناختی-رفتاری اثربخشی بالاتری داشته است (P≤0/5). درنتیجه می‌توان از مداخلات آموزش روابط والد- فرزند با کمک تکنیک‌های مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان شناختی-رفتاری با اولویت درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد برای افزایش و ارتقای عزت‌نفس فرزندان استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

روانشناسی

عنوان مقاله [English]

Comparing the Effectiveness of Parent-Child Relationship Training Based on Acceptance and Commitment and Cognitive-Behavioral Therapy on Children's Self-Esteem

نویسندگان [English]

Mehrali Babaei Miardan ¹
Seyed Davod Hosseini Nasab ²
Alinaghi Aghdasi ³

¹ PhD student, Department of Educational Psychology, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.

² Professor, Department of Psychology, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.

³ Assistant Professor, Department of Psychology, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.

چکیده [English]

This study aimed to determine and compare the effectiveness of parent-child relationship training based on acceptance and commitment and cognitive-behavioral therapy on children's self-esteem. This study was conducted in a semi-experimental way with a pre-test and post-test design with a control group. The statistical population included the students in the first year of high school in one district of Tabriz in the academic year 2020-2021 and their mothers. According to the purpose of the study, 63 mothers were selected as available statistical samples and randomly divided into three groups of 21 people (two experimental groups and one control group) and 63 students, the children of the same mothers, were placed in the experimental and control groups following their mothers.Mothers of one of the experimental groups received educational intervention based on acceptance and commitment, and the other group received cognitive-behavioral therapy using the relevant educational package during 10 sessions of 90 minutes for 10 weeks. Children's self-esteem was measured using the Heyer Self-Esteem Scale (HSS). The results showed that parent-child relationship training based on acceptance and commitment (F=115.74, P<0/01) and cognitive-behavioral therapy (F=75.43, P<0/01) were effective on children's self-esteem. The results showed that the educational intervention based on acceptance and commitment had a higher effectiveness than the cognitive-behavioral method with a significant difference (P<0/05). As a result, parent-child relationship education interventions with the help of techniques based on acceptance and commitment and cognitive-behavioral therapy with priority therapy based on acceptance and commitment can be used to increase and promote children's self-esteem.

کلیدواژه‌ها [English]