ساخت و بررسی ویژگی‌های روانسنجی مقیاس آسیب‌پذیری روانی-اجتماعی به افسردگی مداوم در زنان شهر تبریز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا روانشناسی، گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

2 دانشیار، گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

3 استاد، گروه روانشناسی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران.

4 استاد، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

اندازه‌گیری متغیرهای مربوط به سلامت روان به ویژه در بافت تفاوت‌های فرهنگی امری پیچیده است هدف از این پژوهش، ساخت و بررسی ویژگی‌های روانسنجی مقیاس آسیب‌پذیری به افسردگی مداوم در زنان بود. این پژوهش به روش اعتباریابی بوده و جامعه آماری شامل زنان 50-21 ساله متاهل شهر تبریز در سال 1399 بود. از این جامعه، نمونه‌ای به تعداد 380 نفر به‌صورت هدفمند انتخاب شده و به مقیاس آسیب‌پذیری روانی–اجتماعی به افسردگی مداوم که بر اساس الگوی سه عاملی حاصل از نظریه زمینه‌ای پژوهش کیفی تدوین شده بود و نیز مقیاس افسردگی بک پاسخ دادند. نتایج تحلیل عاملی تاییدی، الگوی سه عاملی را برای پرسشنامه فوق تایید کرد و با در نظر گرفتن مجموع شاخص‌های برازش محاسبه شده، برازنده بودن مدل عاملی مورد تایید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه، به روش آلفای کرونباخ برای مولفه‌ی کنش فردی و بین فردی نامطلوب برابر 0/928، مولفه سابقه تجارب روانشناختی آسیب‌رسان 0/82، مولفه‌ی مواجه بودن با مشکلات غیر‌روانشناختی 0/69 و برای کل مقیاس برایر 0/94 بدست آمد که نشان دهنده مطلوب بودن پایایی پرسشنامه می‌باشد. روایی همگرایی پرسشنامه نیز مطلوب بود. بر اساس نتایج این پژوهش، این مقیاس از پایایی و روایی کافی برای سنجش آسیب‌پذیری به افسردگی مداوم در زنان ایرانی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Construction and Evaluation of Psychometric Properties of Psychosocial Vulnerability Scale to Persistent Depression in Women of Tabriz

نویسندگان [English]

  • Latifeh Nezami 1
  • Marziyeh Alivandi Vafa 2
  • Ali Khademi 3
  • Jalil Babapour Kheiroddin 4
1 Ph.D. student in Psychology, Department of Psychology, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
2 Associate Professor, Department of Psychology, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
3 Professor, Department of Psychology, Urmia Branch, Islamic Azad University, Urmia, Iran.
4 Professor, Department of Psychology, Faculty of Education and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
چکیده [English]

Measuring variables related to mental health is a complex matter, especially in the context of cultural differences. The main purpose of this study was to construct and evaluate the psychometric properties of the Persistent Depression Vulnerability Scale in women. This study was a validation method and the statistical population included married women aged 21-50 years in Tabriz in 2021. From this population, a sample of 380 people was selected by purposive sampling method and answered on a scale of psychosocial vulnerability to persistent depression,which it was based on a three-factor model based on the underlying theory of qualitative research and scale Depression Beck.The results of confirmatory factor analysis confirmed the three-factor model for the above questionnaire and considering the sum of the calculated fit indices, the suitability of the factor model was confirmed. The reliability of the questionnaire by Cronbach's alpha method for the component of undesirable individual and interpersonal action was 0.928, the component of the history of traumatic psychological experiences was 0.82, the component of dealing with non-psychological problems was 0.69 and for the whole scale was 0.94. It was found that the reliability of the questionnaire is desirable. The convergence validity of the questionnaire was also desirable.Based on the results, this scale has sufficient reliability and validity to assess vulnerability to persistent depression in Iranian women.

کلیدواژه‌ها [English]

  • psychosocial vulnerability
  • persistent depression
  • factor analysis
  • women

مراجع

انجمن روانپزشکی آمریکا. (1394). راهنمای تشخیصی و اختلالات روانی، ترجمه فرزین رضاعی، علی فخرایی، آتوسا فرمند، علی نیلوفری، ژانت هاشمی آذر و فرهاد شاملو. (2013). چاپ پنجم، تهران: انتشارات ارجمند.
خاقانی فرد، میترا. (1390). بررسی نقش خشونت علیه زنان، جامعه‌پذیری جنسیتی و سرمایه‌‌های اجتماعی در پیش بینی سلامت روان گروهی از زنان شهر تهران. مجله مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، (28)، 90-80. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/829748
رجبی، غلامرضا. (1384). ویژگی های روانسجی ماده های فرم کوتاه پرسشنامه افسردگی بک (BDI-13). فصلنامه روانشناسان ایرانی، 1 (4)، 298-291.
زرانی، فریبا. بهزادپور، سمانه و بابایی، زهرا. (1396). تحلیلی برنقش فرهنگ در آسیب شناسی روانی . مجله رویش روانشناسی، 6(1)،224-119. http://frooyesh.ir/article-1-224-en.
زمانی، نرگس. خدابخش، محمدرضا. زمانی، سعید. کیانی، فریبا و خستو هشجین، حامد. (1395). اثربخشی طرحواره درمانی بر اضطراب و افسردگی زنان مراجعه کننده به متخصص توانبخشی در سال 1394. مجله سلامت جامعه، 10(3)، 70-62. http://chj.rums.ac.ir/article_45797.
سلیگمن، مارتین. ای. پی و روزنهان، دیوید. ال. (1393). روان شناسی نابهنجاری آسیب شناسی روانی، ترجمه یحیی سیدمحمدی، تهران، انتشارات ارسباران.
سهرابی، فرامرز. دارینی، مهرنوش و داوودی، حسین (1390). اثربخشی روش آموزش ایمن سازی در مقابل استرس بر کاهش استرس، اضطراب و افسردگی زنان شاغل. مطالعات روانشناسی بالینی، (5)، 50-29. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=176220
نظامی، لطیفه. علیوندی وفا، مرضیه. خادمی، علی و باباپور خیرالدین، جلیل. (1400). الگویابی بومی آسیب‌پذیری روانی- اجتماعی به افسردگی مداوم در زنان-روش زمینه‌ای. فصلنامه علمی پژوهشی زن و جامعه، 12(48)، 66-51.doi: 10.30495/jzvj.2021.26520.3422
یزدانی، محمد و اسماعیلی، مریم. (1398). اثر بخشی برنامه آموزش ذهن آگاهی مثبت بر پاسخ به تنیدگی و علایم افسردگی نوجوانان. مجله روانشناسی، 23(2): 216-199
Abramson, L., Alloy, L. and MetaLasky, G. (1989). Hopelessness Depression. A Theory-Based Subtype of Depression. Psychological Review, 96 (2), 358-872. https://pdfs.semanticscholar.org/22b6/5eebec33b89ec912054b4c4ec3d963960ab0.pdf
Angst, J., Gamma, A., Rossler, W., Ajdacic, V. & Klein, D. (2011). Childhoodadversity and chronicity of mood disorders. European Archives of Psychiatry and Clinical Neuroscience, 261(1), 21-27. https://link.springer.com/article/10.1007/s00406-010-0120-3
Barrett, PT. & Kline, P. (1981)."The observation to variable ratio in factor analysis", Personality Study & Group Behaviour. 1(1), 23-33. https://www.scirp.org/(S(351jmbntvnsjt1aadkposzje))/reference/ReferencesPapers.aspx?ReferenceID=1469210
Barlow, DH., Durand, VM., Hoffman, SG., Lalumiere, M.L. (2018). Abnormal Psychology: An Integrative Approach. Toronto, Ontario, Nelson Education. https://www.amazon.ca/Abnormal-Psychology-Integrative-David-Barlow/dp/0176657185
Clark, B., Preto, N. (2018). Exploring the concept of vulnerability in health care. CMAJ. 19; 190(11): E308–E309. doi: 10.1503/cmaj.180242. PMID: 29555859
Danese, A., McEwen, BS. (2012). Adverse childhood experiences, allostasis, allostatic load, and age- related disease. Physiol. Behav.;106:29–39. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21888923.
Devries, KM., Mak, JY., Bacchus, LJ., Child, JC., Falder, G., Petzold, M, et al. (2013). Intimate partner violence and incident depressive symptoms and suicide attempts: a systematic review of longitudinal studies. PLoS Med.;10: e1001439. https://doi.org/10.1371/journal.pmed.1001943.
Furnham, A., Swami, V. (2019). Attitudes toward Surveillance: Personality, Belief and Value Correlates. Psychology, 10(5), April 9, 2019. DOI:10.4236/psych.2019.105039
Gorsuch, R L. (1983). Factor Analysis (2nd.ed). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. https://www.scirp.org/(S(351jmbntvnsjt1aadkposzje))/reference/referencespapers.aspx?referenceid=1678538
Gotlib, C., Hammen, F. (2010). Handbook of depression. 3rd ed. Newyork, Guliford Press. PP:21-45, P3. C:\Users\Reyhan\Downloads\ISBN 9781462524167
Hammen, C. (1991). Depression runs in families: The social context of risk and resilience in children of depressed mothers. New York: Springer. https://www.springer.com/us/book/9781468464122 .
Hankin, B. L., Oppenheimer, C., Jenness, J., Barrocas, A., Shapero, B., Goldband, J. (2009). Developmental Origins of Cognitive Vulnerabilities to Depression: Review of Processes Contributing to Stability and Change Across Time, JOURNAL OF CLINICAL PSYCHOLOGY, 65(12), 1327-133. DOI: 10.1002/jclp.20625.
Hayden, E.P., Olino, T.M., Mackrell, S.V.M., Patricia L. Jordan, P.L., Desjardins, J., and Patrice Katsiroumbas, P. (2013). Cognitive vulnerability to depression during middle childhood: Stability and associations with maternal affective styles and parental depression. Pers Individ Dif. 2013 Nov 1; 55(8), 892–897. doi: 10.1016/j.paid.2013.07.016
Ingram, R. (2003). "Origins of Cognitive Vulnerability to Depression" (PDF). Cognitive Therapy and Research. 27 (1): 77–88. doi:10.1023/a:1022590730752. ISSN 0147-5916.
Jeronimus, B.F., Kotov, R., Riese, H., Ormel, J. (2016). "Neuroticism's prospective association with mental disorders halves after adjustment for baseline symptoms and psychiatric history, but the adjusted association hardly decays with time: a meta-analysis on 59 longitudinal/prospective studies with 443 313 participants". Psychological Medicine. 46 (14): 2883–2906.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27523506.
Kendler, K. S., Thornton, L. M., & Prescott, C. A. (2001). Gender differences in the rates of exposure to stressful life events and sensitivity to their depressogenic effects. American Journal of Psychiatry, 158(4), 587-593. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11282693.
Lewinsohn, P. M., Zeiss, A. M., & Duncan, E. M. (1989). Probability of relapse after recovery from an episode of depression. Journal of Abnormal Psychology, 98(2), 107-116. http://dx.doi.org/10.1037/0021-843X.98.2.107.
Melrose. SS, (017), Persistent Depressive Disorder or Dysthymia: An Overview of Assessment and Treatment Approaches, Open Journal of Depression, 2017, 6, 1-13. http://www.scirp.org/journal/ojd.
Moore, R. & Garland, A. (2003). cognitive therapy for chronic and persistent depression. Wiley Editorial. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1002/9780470713495.
Peltier, GL., Laden, R., Matranga, M. (2000). Student persistence in college: A review of research. J Coll Stud RetFeb;1(4):357-75. https://doi.org/10.2190/L4F7-4EF5-G2F1-Y8R3
Rana, A., Gulati, R., Wadhwa, V. (2019). Stress among students: An emerging issue. Journal of Social Sciences; 6(2). http://www.pubs.iscience.in/journal/index.php/ijss/article/view/891
Reynolds, W. M., & Gould, J. W. (1981). A Psychometric investigation of the standard and short form Beck Depression Inventory. Journal of Consulting and Clinical Psychology,49,306-307. https://doi.org/10.1037/0022-006X.49.2.306
Steinberg, L., & Morris, A.S. (2001) Adolescent development. Annual Review of Psychology, 52, 83–110. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.52.1.83.
Teasdale, JD., Barnard, PJ. (2014). Affect, cognition and change: Re-modeling depressive thought. Psychology. Press. https://psycnet.apa.org/record/1994-97123-000
Wu, W., Wang, Z., Wei, Y., Zhang, G., Shi, S., Gao, J. et al. (2013) Clinical Features of Patients with Dysthymia in a Large Cohort of Han Chinese Women with Recurrent Ma jor Depression. PLoS ONE, 8, e83490. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0083490

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 16 بهمن 1401
  • تاریخ بازنگری: 29 بهمن 1401
  • تاریخ پذیرش: 02 اسفند 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار