مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر اضطراب مرگ و احساس تنهایی سالمندان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، واحد اسلام‌آباد غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلام‌آباد غرب، ایران.

2 استادیار، گروه روانشناسی، واحد اسلام‌آباد غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلام‌آباد غرب، ایران.

3 دانشجوی دکترا روانشناسی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران.

چکیده

سالمندی یکی از مهم‌ترین مراحل زندگی انسان است که در این دوره، افراد با طیف وسیعی از تغییرات فیزیولوژیکی و روان‌شناختی مواجهه می‌شوند. در میان این تغییرات، موضوعاتی از قبیل اضطراب مرگ و احساس تنهایی اهمیت می‌یابند. بنابراین هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر اضطراب مرگ و احساس تنهایی سالمندان بود. طرح پژوهش حاضر از نوع نیمه‌­آزمایشی به شیوه پیش‌­آزمون-پس‌­آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه سالمندان مقیم در آسایشگاه مهرگان شهر کرمانشاه در سال 1401 بودند، که 45 نفر از افراد واجد شرایط به شیوه نمونه­‌گیری دواطلبانه انتخاب شده و به صورت تصادفی با لحاظ کردن ملاک‌­های ورود و خروج در سه ­گروه گمارده شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه اضطراب مرگ کالت-لستر و احساس تنهایی دهشیری بود. مداخلات دو گروه به صورت گروهی به مدت 8 جلسۀ 90 دقیقه‌­ای و دوبار درهفته اجرا شد. داده‌­ها با استفاده از نرم‌­افزار SPSS-26 و آزمون­‌های تحلیل کواریانس چندمتغیری و آزمون تعقیبی بنفرونی با مقدار احتمال 0/05 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کاهش اضطراب مرگ و احساس تنهایی این سالمندان مؤثر بود (0/000=P). همچنین تفاوت معناداری بین دو درمان مشاهده نشد (1=P). با توجه به نتایج پژوهش می‌­توان گفت استفاده از این روش‌­های درمانی می­‌تواند در بهبود اضطراب مرگ و احساس تنهایی سالمندان مفید و مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Comparison of the Effectiveness of Treatment Based on Acceptance and Commitment and Therapy Based on Mindfulness on Death Anxiety and Loneliness of the Elderly

نویسندگان [English]

  • Fahimeh Falahi 1
  • Shima Parandin 2
  • Hadis Valizadeh 3
1 MA in General psychology, Islamabadgharb Branch, Islamic Azad University, Islamabadgharb, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Islamabadgharb Branch, Islamic Azad University, Islamabadgharb, Iran.
3 PhD student in Psychology, Ilam Branch, Islamic Azad University, Ilam, Iran.
چکیده [English]

Aging is one of the most important stages of human life, during which people face a wide range of physiological and psychological changes. Among these changes, issues such as death anxiety and loneliness are important. Therefore, the aim of the present study was to compare the effectiveness of acceptance and commitment-based therapy and mindfulness-based therapy on death anxiety and loneliness in the elderly. The design of the current research was semi-experimental in the pre-test-post-test manner with a control group. The statistical population included all the elderly living in Mehrgan Asylum in Kermanshah in 1401, of which 45 eligible people were selected by voluntary sampling and randomly assigned to three groups by considering the entry and exit criteria. The instrument of research was the Cult-Lester’s death anxiety questionnaire and Dashiri feeling of loneliness. The interventions of the two groups were carried out in 8 sessions of 90 minutes and twice a week. Data were analyzed using SPSS-26 software and multivariate analysis of covariance tests and BENFERRONI’S post hoc tests with a probability value of 0/05. The results showed that the therapy based on acceptance and commitment and the therapy based on mindfulness were effective in reducing the death anxiety and loneliness of these elderly people (P=0/000). Also, no significant difference was observed between the two treatments (p=1). According to the results of the research, it can be said that the use of these treatment methods is useful and effective in improving the death anxiety and loneliness of the elderly.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Therapy Based on Acceptance and Commitment
  • Therapy Based on Mindfulness
  • Death Anxiety
  • Loneliness
  • Elderly