اثربخشی مداخله شناختی رایانه‌محور بر حافظه آشکار و نهان و توانایی نگهداری ذهنی در کودکان مبتلا به اوتیسم

عبداللهی, راشن; اخلاقی یزدی نژاد, فاطمه

doi:10.22034/jmpr.2024.60094.6029

اثربخشی مداخله شناختی رایانه‌محور بر حافظه آشکار و نهان و توانایی نگهداری ذهنی در کودکان مبتلا به اوتیسم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران.

² استادیار، گروه روانشناسی، واحد سیرجان، دانشگاه آزاد اسلامی، سیرجان، ایران.

10.22034/jmpr.2024.60094.6029

چکیده

اختلال اوتیسم به عنوان یک اختلال عصبی-تحولی همواره با ضعف‌هایی در کودکان مبتلا به این اختلال در حافظه و نگهداری ذهنی همراه است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی مداخله شناختی رایانه‌محور بر حافظه آشکار و نهان و توانایی نگهداری ذهنی در کودکان مبتلا به اوتیسم انجام شد. روش پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه مراجعان کودک مبتلا به اختلال اوتیسم در سال 1402 به مراکز درمانی شهر تهران بودند. که از بین آن‌ها 30 کودک به طور هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15) و گواه (15) قرار داده شدند. مداخله شناختی رایانه‌محور به صورت انفرادی در 10 جلسه 50 دقیقه‌ای در طول چهار هفته بر روی گروه آزمایش اجرا شد. در صورتی که گروه کنترل هیچ مداخله‌ای در زمینه توانبخشی شناختی رایانه‌محور دریافت نکرد. ابزارهای پژوهش شامل آزمون حافظه آشکار و نهان و تکلیف نگهداری ذهنی مایع بود. تحلیل داده‌ها با بهره‌گیری از آزمون‌های تحلیل کوواریانس در نرم‌افزار SPSS نسخه 26 صورت گرفت. نتایج نشان داد مداخله شناختی رایانه‌محور بر بهبود حافظه آشکار و نهان و نگهداری ذهنی در کودکان مبتلا به اوتیسم معنادار بود. (0/001>P). یکی از مهم‌ترین اهداف آموزشی و توانبخشی کودکان مبتلا به اوتیسم ارتقای شناختی آن‌ها است. به کارگیری مداخله شناختی رایانه‌محور برای ارتقای حافظه آشکار و نهان و توانایی نگهداری ذهنی ایشان مفید خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

علوم اعصاب شناختی

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Computer-Based Cognitive Intervention on Explicit and Implicit Memory and Mental Maintenance Ability in Children with Autism

نویسندگان [English]

Rashin Abdollahi ¹
Fateme Akhlaghi Yazdi Nejad ²

¹ Assistant Professor, Department of Psychology, Amin University of Law Enforcement Sciences, Tehran, Iran.

² Assistant Professor, Department of Psychology, Sirjan Branch, Islamic Azad University, Sirjan, Iran.

چکیده [English]

Introduction: Autism disorder as a neuro-developmental disorder is always associated with weaknesses in memory and mental retention in children with this disorder. Therefore, the present study aims to determine the effectiveness of computer-based cognitive intervention on explicit and implicit memory and ability. Mental maintenance was performed in children with autism.
Method: The research method was semi-experimental with a pre-test and post-test design with a control group. The statistical population of the research included all the children with autism disorder in 2023 to the medical centers in Tehran. Among them, 30 children were purposefully selected and randomly placed in two experimental groups (15) and control (15). Computer-based cognitive intervention was given individually in 10 sessions of 50 minutes during four weeks on the experimental group. Done. Accomplished. If the control group did not receive any intervention in the field of computer-based cognitive rehabilitation. Research tools included open and latent memory tests and mental fluid maintenance task. Data analysis was done using covariance analysis tests in SPSS version 26 software.
Findings: The results showed that computer-based cognitive intervention was significant in improving explicit and implicit memory and mental maintenance in children with autism (p<0.001).
Conclusion: Considering that one of the most important goals of education and rehabilitation of children with autism is their cognitive improvement. The use of computer-based cognitive intervention will be useful for improving their explicit and implicit memory and their ability to keep their minds.

کلیدواژه‌ها [English]

autism
mental maintenance ability
explicit memory
latent memory
computer-based cognitive intervention

مراجع

آب باریکی، اکرم؛ یزدان بخش، کامران و مؤمنی، خدامراد. (1396). اثربخشی توانبخشی شناختی رایانه ای بر کاهش نارسایی شناختی دردانش آموزان با اختلال یادگیری. فصلنامه افراد استثنائی، 7(26)، 157-127.

بدری بگه جان، سحر؛ محمدی فیض آبادی،عاطفه؛ شریفی در آمدی، پرویز و فتح آبادی، روح الله. (1399). اثربخشی توانبخشی شناختی رایانه‌محور بر کارکردهای اجرایی کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم باعملکرد بالا. نشریه توانمند سازی کودکان استثنائی، 11(33)، 52-41.

پوشنه، کامبیز؛ شریفی، علی و معتدیگانه، نگین. (1394). اثربخشی مداخله بازتوانی شناختی رایانه‌محور بر کارکردهای اجرایی و عملکرد حافظه کاری دانش آموزان با اختلال یادگیری ریاضی. فصلنامه روان شناسی افراد استثنایی، 5(20)، 159-142.

عیسی نژاد بوشهری، سولماز؛ داداش پورآهنگر، مهری؛ سلم آبادی، حسن، عاشوری و دشت بزرگی، زهرا. (1395). تأثیر بازیه ای رایآن‌های بر توجه پایدار و حافظه فعال دانش آموزان پسر ابتدایی مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی. مجله دانشکده پزشکی علوم پزشکی مشهد، 59(5)، 321-311.

فتح آبادی، روح الله؛ بختیار وند، مرتضی و حاجی علی، پریسا. (1398). اثربخشی بازی‌های رایآن‌های شناختی بر حافظه کاری کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم با عملکرد بالا. فناوری آموزش و یادگیری، 3(10)، 124-113

نظربلند، ندا؛ نوحه گری، الهام و صادقی فیروزآبادی، وحید. (1398). اثربخشی توانبخشی شناختی رایانه ای بر حافظه کاری، توجه پایدار و عملکرد ریاضی کودکان دچار اختلال‌های طیف اوتیسم. فصلنامه روانشناسی کاربردی، 13(50)، 293-271.

Benger, M. Kinali, M., & Mazarakis, ND. (2021). Autism spectrum disorder: prospects for treatment using gene therapy. Mol Autism, 9, 1-10.

Bonavita, S., Sacco, R., Della Corte, M., Esposito, S., Sparaco, M., d’Ambrosio, A., & Cirillo, S. (2016). Computer-aided cognitive rehabilitation improves cognitive performancesand induces brain functional connectivity changes in relapsing remitting multiplesclerosis patients: an exploratory study. Journal of Neurology. 262(1), 91-100.

Centre for Disease Control and Prevention. (2018). Identified prevalence of Autism spectrum disorder: ADDM network 2000-2010, combining data from all site. http://www.cdc.gov/ncbddd/autism/data.html.

Chen, C. P., Gau, S. S. F., & Lee, C. C. (2019). Toward differential diagnosis of autism spectrum disorder using multimodal behaviordescriptors and executive functions. ComputerSpeech & Language. 56(12), 17-35.

Christensen, D. L., Braun, K. V. N., Baio, J., Bilder, D., Charles, J., Constantino, J. N., ... &Lee, L. C. (2018). Prevalence and characteristics of autism spectrum disorderamong children aged 8 years—autism anddevelopmental disabilities monitoring network,11 sites, United States, 2012. MMWRSurveillance Summaries. 65(13), 1-23.

Dandil, Y Smith, K., Kinnaird, E., &Toloza, C. (2020). Cognitive Remediation Interventions in Autism Spectrum Condition: A Systematic Review. Front. Psychiatry,11.

Dovgan, K., Nowell, KP., Hecmanczuk, T. (2022). Brief report: Theimpact of the broad autism phenotype on parent perceptionof autism symptoms in their children with and without autismspectrum disorder compared to teachers. Research in Developmental Disabilities, 125,104231

Essoe, J.Y., Reggente,N., Ohno, Hera Baek, A., Dell’Italia,Y., & Rissman,J.(2022). Enhancing learning and retention with distinctive virtual reality environments and mental context reinstatement. npj Science of Learning,7(31).

Fteiha, M. A. (2017). Effectiveness of assistivetechnology in enhancing language skills forchildren with autism. International Journal of Developmental Disabilities. 63(1), 36-44.

Guner, UC., Günay, U., &Acar, MD. (2021). Opinions of Turkish parentsof children with autism spectrum disorder on use of complementary and alternative medicine methods. Research in Autism Spectrum Disorders, 88(1),101847.

Hyman, SL., Levy, SE., Myers, SM. (2020). Identification, evaluation and management of children with autism spectrum disorder. Pediatrics, 145(1), e20193447.

Kodak, T., & Bergmann, S. (2020). Autism Spectrum Disorder: Characteristics, Associated Behaviors, and Early Intervention. Pediatric Clinics of North America, 67(3),525-535.

Muammar Alnusayr, A. (2021). Autism spectrum disorders (ASD) diagnosis and management; current trends and future direction: a review article. J Clin Exp Med,14(9),2271-2280.

Rosenbrock, GJ., Mire, SS., Kim, HJ., &Aguirre-Munoz, Z. (2021). Exploringsociodemographic predictors of parents' perceptionsabout their children's autism and their families' adjustment. Research in Developmental Disabilities,108,103811.

Schafer, E. C., Wright, S., Anderson, C., Jones, J., Pitts, K., Bryant, D., & Reed, M. P. (2016). Assistive technology evaluations: Remotemicrophonetechnology for children with Autism Spectrum Disorder. Journal ofCommunication Disorders. 64(10), 1-17.

Van de Ven, R. M., Murre, J. M., Veltman, D. J., & Schmand, B. A. (2016). Computer-based cognitive training for executive functions afterstroke: A systematic review. Frontiers inHuman Neuroscience. 10(15), 1-27.

Vélez-Coto, M., Rodríguez-Fórtiz, M. J., Rodriguez-Almendros, M. L., Cabrera-Cuevas, M., Rodríguez-Domínguez, C., Ruiz-López, T., & Martos-Pérez, J. (2019). SIGUEME: Technology-based intervention for lowfunctioning autism to train skills to work with visual signifiers and concepts. Research inDevelopmental Disabilities. 64(15), 25-36.

Volkmar, F., Siegel, M., Woodbury-Smith, M., King, B., McCracken, J., & State, M. (2014). Practice parameter for the assessment andtreatment of children and adolescents withautism spectrum disorder. Journal of theAmerican Academy of Child & AdolescentPsychiatry. 53(2), 237-257.

World Health Organization. (2019). Autism spectrum disorders. World Heal Organ.

Xiang, AH., Wang, X., Martinez, MP., Page, K., Buchanan, TA., &Feldman, RK. (2020). Maternal type 1 diabetes and risk of autism in offspring. JAMA, 320, 89.

Zareei, M., Tohidast, SA., & Salmani, M. (2022). Parents’ Perceptions of the Problems in Children With Autism Spectrum Disorders: A Qualitative Study.Iranian Rehabilitation Journal, 20(4),611-622.

Zhong, S., Wang, Y., Lai, S., Liu, T., Liao, X., Chen, G., & Jia, Y. (2018). Associations between executive function impairment andbiochemical abnormalities in bipolar disorder with suicidal ideation. Journal of Affective Disorders. 241(18), 282-290.

Zwart, F.S., Vissers, C.T., Kessels, R.P., &Maes, J.H. (2018). Implicit learning seems to come naturally for children with autism, but not for children with specific language impairment: Evidence from behavioral and ERP data. Autism Res, 11(7), 1050-61.