مقایسه اثربخشی آموزش خودتعیین‌گری و آموزش هوش موفق بر افزایش انگیزه درونی و خوش‌بینی تحصیلی دانش‌‏آموزان دختر با فرسودگی تحصیلی بالا

فتحی آذر, سمانه; غفاری نوران, عذرا; کیامرثی, آذر; رضایی شریف, علی

doi:10.22034/jmpr.2023.57792.5740

مقایسه اثربخشی آموزش خودتعیین‌گری و آموزش هوش موفق بر افزایش انگیزه درونی و خوش‌بینی تحصیلی دانش‌‏آموزان دختر با فرسودگی تحصیلی بالا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.

² استادیار، گروه روانشناسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.

³ دانشیار، گروه مشاوره، دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل ایران.

10.22034/jmpr.2023.57792.5740

چکیده

هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش خودتعیین‌گری و آموزش هوش موفق بر افزایش انگیزه درونی و خوش‌بینی تحصیلی دانش‌‏آموزان دختر با فرسودگی تحصیلی بالا بود. روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل همراه با مرحله پیگیری 2 ماهه بود. جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر رشت در سال تحصیلی 1402-1401 بودند. در مرحله اول تعداد 60 نفر انتخاب و سپس به شیوه تصادفی ساده در 2 گروه آزمایش (هر گروه 20 نفر) و یک گروه کنترل (20 نفر) جایگزین شدند. سپس دانش‌آموزان گروه‌های آزمایش تحت آموزش خودتعیین‌گری و آموزش هوش موفق قرار گرفتند؛ اما گروه کنترل هیچ‌گونه مداخله‌‏ای دریافت نکرد و در لیست انتظار باقی ماند. از مقیاس سه‌بُعدی فرسودگی تحصیلی (TDBA) برسوو همکاران (2007)، مقیاس انگیزش تحصیلی (AMS) والرند و همکاران (1992) و مقیاس خوش‌بینی تحصیلی (AOS) اسچنموران و همکاران (2013) به منظور گردآوری اطلاعات استفاده شد. تحلیل داده‌ها از طریق نرم‌‏افزار SPSS نسخه 24 با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر انجام شد. نتایج نشان داد هر دو مداخله مذکور تاثیر معناداری بر بهبود انگیزه درونی و خوش‌بینی تحصیلی دانش‌آموزان داشته است (0/05>P). نتایج آزمون تعقیبی بن فرونی نشان داد که آموزش هوش موفق تاثیر بیشتری دارد (0/05>P). بر اساس نتایج پژوهش حاضر، می‏‌توان گفت که آموزش خودتعیین‌گری و هوش موفق می‏‌توانند به عنوان شیوه‌های آموزشی مناسب برای بهبود مشکلات تحصیلی دانش‌آموزان دارای فرسودگی تحصیلی بالا در مدارس به کار برده شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

روانشناسی

عنوان مقاله [English]

Comparison the Effectiveness of Self-Determination Training and Successful Intelligence Training on Intrinsic Motivation and Academic Optimism of Female Students with High Academic Burnout

نویسندگان [English]

Samaneh Fathi Azar ¹
Ozra Ghaffari Nouran ²
Azar Kiamarsi ²
Ali Rezaeisharif ³

¹ PhD student in Educational Psychology, Ardabil Branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran.

² Assistant Professor, Department of Psychology, Ardabil Branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran.

³ Associate Professor, Department Counseling, Faculty of Education and Psychology, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran.

چکیده [English]

The purpose of this study was to comparison the effectiveness of self-determination training and successful intelligence training on intrinsic motivation and academic optimism of female students with high academic burnout. This semi-experimental study was conducted with a pretest-posttest design with control group and follow-up 2 month. In this research, the statistical population was all male students in Rashat city in academic year of 2022-2023. In the first stage, 60 students were selected and then randomly divided into 2 experimental groups (each group 20 students) and one control group (20 students) were replaced and experimental groups underwent self-determination training and successful intelligence training, but the control group received no training and remained in the waiting list. To collect data third dimension of burnout scale (TDBS) of Breso and et al (2007), academic motivation scale (AMS) of Vallerand and et al (1992) and academic optimism scale (AOS) of Tschannen‐Moran and et al (2013). Data analysis was performed using SPSS-24 software with analysis of variance with repeated measures and Bonferroni. The results of the study showed that of both interventions had a significant effect on intrinsic motivation and academic optimism (P<0.05). In addition, the results of Bonferroni post hoc test showed that successful intelligence training is more effective (P<0.05). Based on the results of the present study, it can be said that self-determination training and successful intelligence training can be used as a treatment method to on academic problems of students with high academic burnout in schools.

کلیدواژه‌ها [English]