اثربخشی درمان اصلاح سوگیری توجه با ترکیب شرطی سازی عامل بر کاهش سوگیری توجه معتادان تحت درمان متادون

اسماعیلی, علی; غلامی, نسرین

doi:10.22034/jmpr.2024.17346

اثربخشی درمان اصلاح سوگیری توجه با ترکیب شرطی سازی عامل بر کاهش سوگیری توجه معتادان تحت درمان متادون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

² کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران.

10.22034/jmpr.2024.17346

چکیده

درمان اصلاح سوگیری توجه یک درمان نوظهور برای اختلالات اضطرابی است و بنظر می رسد این درمان می تواند بر کاهش مصرف مواد در معتادان و سوگیری شناختی هم اثر داشته باشد هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی اصلاح سوگیری توجه با ترکیب شرطی سازی عامل بر کاهش سوگیری توجه معتادین تحت درمان متادون بود. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمن سه گروهی با پیگیری بود. 60 نفر مرد دبراساس ملاک های مورد نظر با نمونه گیری در دسترس انتخاب و درسه گروه (کنترل، اصلاح سوگیری توجه ، اصلاح سوگیری توجه به همراه تقویت و تنبیه) به طور تصادفی قرار گرفتند. دو گروه آزمایش مداخلات را دریافت کردند و کروه کنترل مداخله ای را دریافت نکرد. برای اندازه گیری سوگیری توجه و مداخلات ازآزمایه دات پروب(مکلئود و همکاران،1986) ‌در دو زمان ارائه محرک (600 میلی ثانیه برای سنجش سوگیری توجه و 200 میلی ثانیه برای سنجش سوگیری پیش‌توجه) با محرک‌های واژه و تصویر استفاده شد. یافته ها نشان داد بین هر سه گروه در پس آزمون و پیگیری سوگیری توجه و سوگیری پیش‌توجه تفاوت وجود دارد. علاوه بر این، مقایسه بین مداخله اصلاح سوگیری توجه با گروه اصلاح سوگیری توجه به همراه تقویت و تنبیه نشان داد، گروه اصلاح سوگیری توجه به همراه تقویت و تنبیه، سوگیری توجه کمتری در پس آزمون و پیگیری داشتند. نتیجه اینک درمان اصلاح سوگیری توجه یک مداخله کارآمد، و درمان اصلاح سوگیری همراه با شرطی سازی عامل مداخله ای کارآمدتر برای کاهش سوگیری معتادان تحت درمان متادون است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

علوم اعصاب شناختی

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Attentional Bias Modification Therapy with Combining Operant Conditioning on the Reduction of Attentional Bias in Addicts Treated with Methadone

نویسندگان [English]

Ali Esmaeili ¹
Nasrin Gholami ²

¹ Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Education and Psychology, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.

² MSc in Clinical Psychology, Shahrood Branch, Islamic Azad University, Shahrood, Iran.

چکیده [English]

Attentional bias modification therapy is an emerging therapy for anxiety disorders. it seems that this method of treatment can also reduce the desire to use drugs and cognitive bias in addicts. The aim of the present study is to determine The effectiveness of Attentional Bias Modification Therapy with combining operant conditioning on the reduction of attentional bias in Addicts treated with methadon .. The method of this research was a semi-experimental type with a pre-test, post-test design of three groups with follow-up. Based on the desired criteria, 60 men were randomly selected and assigned to three groups (control, modification of attention bias, modification of attention bias with reinforcement and punishment). Two experimental groups received the interventions and the control group did not receive the intervention. To measure attention bias and interventions, the dot-probe test (McLeod et al., 1986) was used at two stimulus presentation times (600 milliseconds and 200 milliseconds(. The findings showed that there is a significant difference between all three groups in the post-test and follow-up of attention bias and pre-attention bias. In addition, the comparison between the attention bias modification and the attention bias modification group with reinforcement and punishment showed that the attention bias modification group with reinforcement and punishment had less attention bias in the post-test and follow-up. The result is that attention bias modification treatment is an effective intervention, and the use of bias modification treatment with reinforcement and punishment is a more efficient intervention to reduce the bias of addicts treated with methadone

کلیدواژه‌ها [English]

attentional bias modification therapy
operant conditioning
dot probe test
addicts under methadone treatment

مراجع

ارسنجانی متین، ضرغام حاجبی مجید، میرزا حسینی حسن ( ۳۹۹). اثربخشی مداخله ی اصلاح سوگیری شناختی بر کاهش سوگیری توجه دانش آموزان دارای اضطراب امتحان. دوماهنامه علمی- پژوهشی راهبردهای آموزش در علوم پزشکی.; ۱۳ (۴) :۳۲۵-۳۳۴

بیرامی، منصور، محمد زادگان، رضا، موحدی یزدان، محمدیاری، قاسم، قاسم بگلو یونس و طهماسب پور، مالک (1394). بررسی عملکرد شناختی در معتادان سوء مصرف کننده مواد،معتادان تحت درمان متادون و افراد بهنجار، فصلنامه اعتیاد پژوهی 9(34)،36-23

طاهری فرد مینا، بشرپور سجاد، حاجلو نادر، نریمانی محمد، علیزاده گورادل جابر (۱۴۰۰). مدل‌یابی عود مصرف مواد بر اساس تصمیم‌گیری پرخطر، سوء گیری توجه و حساسیت به پاداش: با نقش میانجی ولع مصرف: یک مطالعه توصیفی. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان.; ۲۰ (۷) :۷۴۷-۷۶۶

لهاک, علی و اسدی, جوانشیر. (1399). اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر میزان توجه و پرخاشگری در کودکان زیر دوازده سال. پژوهش های روانشناسی اجتماعی, 10(40), 1-20. doi: 10.22034/spr.2021.127711

نورورزی ؛علی(1398). اثربخشی اصلاح سوگیری توجه بر سوگیری توجه، سوگیری پیش توجه و وسوسه در معتادین در حال ترک، تازه های علوم شناختی » زمستان 1398 - شماره 84 رتبه ب (وزارت علوم/ISC (‎10 صفحه - از 13 تا22

Attwood, A. S., O'Sullivan, H., Leonards, U., Mackintosh, B., & Munafò, M. R. (2008). Attentional bias training and cue reactivity in cigarette smokers. Addiction, 103(11), 1875-1882.

Cousijn, J., Goudriaan, A. E., & Wiers, R. W. (2011). Reaching out towards cannabis: approach‐bias in heavy cannabis users predicts changes in cannabis use. Addiction, 106(9), 1667-1674.

Dennis, B. B., Roshanov, P. S., Naji, L., Bawor, M., Paul, J., Plater, C. ... & Thabane, L. (2015). Opioid substitution and antagonist therapy trials exclude the common addiction patient: A systematic review and analysis of eligibility criteria. Trials, 16(1), 475-483. DOI: 10.1186/s13063-015-0942-4.

DeVito, E. E., Kober, H., Carroll, K. M., & Potenza, M. N. (2019). fMRI Stroop and behavioral treatment for cocaine-dependence: Preliminary findings in methadone-maintained individuals. Addictive behaviors, 89, 10-14.

Elkana, O., Adelson, M., Doniger, G. M., Sason, A., & Peles, E. (2019). Cognitive function is largely intact in methadone maintenance treatment patients. The World Journal of Biological Psychiatry, 20(3), 219-229.

Fadardi, J. S., & Cox, W. M. (2009). Reversing the sequence: reducing alcohol consumption by overcoming alcohol attentional bias. Drug and alcohol dependence, 101(3), 137-145.

Field, M., & Cox, W. M. (2008). Attentional bias in addictive behaviors: a review of its development, causes, and consequences. Drug and alcohol dependence, 97(1-2), 1-20.

Field, M., & Eastwood, B. (2005). Experimental manipulation of attentional bias increases the motivation to drink alcohol. Psychopharmacology, 183(3), 350-357.

Field, M., Duka, T., Eastwood, B., Child, R., Santarcangelo, M., & Gayton, M. (2007). Experimental manipulation of attentional biases in heavy drinkers: do the effectsgeneralise? Psychopharmacology, 192(4), 593-608.

Field, M., Duka, T., Tyler, E., & Schoenmakers, T. (2009). Attentional bias modification in tobacco smokers. Nicotine & Tobacco Research, 11(7), 812-822.

Gardini, S., Caffarra, P., & Venneri, A. (2009). Decreased drug-cue-induced attentional bias in individuals with treated and untreated drug dependence. Acta Neuropsychiatrica, 21(4), 179-185.

Gu, R., Jiang, Y., Kiser, S., Black, C. L., Broster, L. S., Luo, Y. J., & Kelly, T. H. (2017). Impulsive personality dimensions are associated with altered behavioral performance and neural responses in the monetary incentive delay

Hsu, J. S., Wang, P. W., Ko, C. H., Hsieh, T. J., Chen, C. Y., & Yen, J. Y. (2017). Altered brain correlates of response inhibition and error processing in females with obesity and sweet food addiction: A functional magnetic imaging study. Obesity research & clinical practice, 11(6), 677-686.

Huhn, A. S., Brooner, R. K., Sweeney, M. M., Yip, S. W., Ayaz, H., & Dunn, K. E. (2019). Increased neural activity in the right dorsolateral prefrontal cortex during a risky decision-making task is associated with cocaine use in methadone-maintained patients. Drug and alcohol dependence, 205, 107650.

Khosravi, S., Hamid, N., Beshlideh, K. (2023). The Effectiveness of Attentional Bias Modification Food-Related Stimuli and Food Craving in Dieters. Journal of Modern Psychological Researches, 18(69), 123-133. doi: 10.22034/jmpr.2023.16319

Klinger, E., & Cox, W. M. (2004). Motivation and the theory of current concerns. Handbook of motivational counseling, 3-27.

Kuo, L. W., Lin, P. S., Lin, S. Y., Liu, M. F., Jan, H., Lee, H. C., & Wang, S. C. (2019). Functional Correlates of Resting-state Connectivity in the Default Mode Network of Heroin Users on Methadone Treatment and Medication-free Therapeutic Community Program. Frontiers in Psychiatry, 10, 381.

Li, P., Wu, P., Xin, X., Fan, Y. L., Wang, G. B., Wang, F. ... & Bao, Y. P. (2015). Incubation of alcohol craving during abstinence in patients with alcohol dependence. Addiction biology, 20(3), 513-522.

Liang, Q., Yuan, T., Cao, X., He, H., Yang, J., & Yuan, J. (2019). Assessing the severity of methamphetamine use disorder beyond the subjective craving report: the role of an attention bias test. General psychiatry, 32(2).

Lorkiewicz, S. A., Ventura, A. S., Heeren, T. C., Winter, M. R., Walley, A. Y., Sullivan, M., ... & Saitz, R. (2018). Lifetime marijuana and alcohol use, and cognitive dysfunction in people with human immunodeficiency virus infection. Substance abuse, 39(1), 116-123.

Ma, L., Steinberg, J. L., Bjork, J. M., Taylor, B. A., Arias, A. J., Terplan, M., ... & Moeller, F. G. (2019). Cingulo-hippocampal effective connectivity positively correlates with drug-cue attentional bias in opioid use disorder. Psychiatry Research: Neuroimaging, 294.

MacLeod, C., Mathews, A., & Tata, P. (1986). Attention bias in emotional disorders. Journal Psychology, 95: 15-20.

Manchery, L., Yarmush, D. E., Luehring-Jones, P., & Erblich, J. (2017). Attentional bias to alcohol stimuli predicts elevated cue-induced craving in young adult social drinkers. Addictive behaviors, 70, 14-17.

Ordikhani-Seyedlar, M., Lebedev, M. A., Sorensen, H. B., & Puthusserypady, S. (2016). Neurofeedback therapy for enhancing visual attention: state-of-theart and challenges. Frontiers in neuroscience, 10, 352360.

Perry, C. J., & Lawrence, A. J. (2017). Addiction, cognitive decline and therapy: seeking ways to escape a vicious cycle. Genes. Brain and Behavior, 16(1), 205-218.

Robinson, T. E., & Berridge, K. C. (2001). Incentive‐sensitization and addiction. Addiction, 96(1), 103-114.

Salum, G. A., Mogg, K., Bradley, B. P., Stringaris, A., Gadelha, A., Pan, P. M., ... & Leibenluft, E. (2017). Association between irritability and bias in attention orienting to threat in children and adolescents. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 58(5), 595-602.

Schoenmakers, T. M., de Bruin, M., Lux, I. F., Goertz, A. G., Van Kerkhof, D. H., & Wiers, R. W. (2010). Clinical effectiveness of attentional bias modification training in abstinent alcoholic patients. Drug and alcohol dependence, 109(1-3), 30-36.

Schoenmakers, T., Wiers, R. W., Jones, B. T., Bruce, G., & Jansen, A. T. (2007). Attentional re‐training decreases attentional bias in heavy drinkers without generalization. Addiction, 102(3), 399-405.

Sell, L. A., Morris, J. S., Bearn, J., Frackowiak, R. S. J., Friston, K. J., & Dolan, R. J. (2000). Neural responses associated with cue evoked emotional states and heroin in opiate addicts. Drug and alcohol dependence, 60(2), 207-216.

Shiffman, S., Paty, J. A., Gnys, M., Kassel, J. A., & Hickcox, M. (1996). First lapses to smoking: within-subjects analysis of real-time reports. Journal of consulting and clinical psychology, 64(2), 366.

Soleimani, E., Nooeipour, R., Khosravian, B., Hasani, A. H., & Hoseinian, S. (2019). Effectiveness of Neurofeedback in Drug Use Craving and Attentional Bias to Drug-related Stimulants in Substance Abusers. research on addiction, 12(48), 61-82.

Townshend, J. M., & Duka, T. (2007). Avoidance of alcohol‐related stimuli in alcohol‐dependent inpatients. Alcoholism: Clinical and Experimental Research, 31(8), 1349-1357.

Volkow, N. D., Fowler, J. S., & Wang, G. J. (2004). The addicted human brain viewed in the light of imaging studies: brain circuits and treatment strategies. Neuropharmacology, 47, 3-13.

Volkow, N. D., Wang, G. J., Telang, F., Fowler, J. S., Logan, J., Childress, A. R., ... & Wong, C. (2006). Cocaine cues and dopamine in dorsal striatum: mechanism of craving in cocaine addiction. Journal of Neuroscience, 26(24), 6583-6588.

Wetherill, R. R., Jagannathan, K., Lohoff, F. W., Ehrman, R., O'Brien, C. P., Childress, A. R., & Franklin, T. R. (2014). Neural correlates of attentional bias for smoking cues: modulation by variance in the dopamine transporter gene. Addiction biology, 19(2), 294-304.

Xue, Y. X., Deng, J. H., Chen, Y. Y., Zhang, L. B., Wu, P., Huang, G. D., ... & Shi, J. (2017). Effect of selective inhibition of reactivated nicotine-associated memories with propranolol on nicotine craving. JAMA psychiatry, 74(3), 224- 232.

Zhang, M., Fung, D. S., & Smith, H. (2019). Variations in the Visual Probe Paradigms for Attention Bias Modification for Substance Use Disorders. International journal of environmental research and public health, 16(18), 3389.