تاثیر آموزش مدیریت استرس به شیوه‌ی شناختی -رفتاری همراه با تجسم مثبت بهبودی بر کیفیت زندگی و سلامت عمومی بیماران مبتلابه سندرم روده تحریک‌پذیر

حمید, نجمه; سیاوشی, وحید; فولادوند, هما; احمدی فارسانی, مجتبی

doi:10.22034/jmpr.2022.15317

تاثیر آموزش مدیریت استرس به شیوه‌ی شناختی -رفتاری همراه با تجسم مثبت بهبودی بر کیفیت زندگی و سلامت عمومی بیماران مبتلابه سندرم روده تحریک‌پذیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار، گروه روانشناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

² کارشناس ارشد، گروه روانشناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

³ دانشجوی دکتری روانشناسی، گروه روانشناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

10.22034/jmpr.2022.15317

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش مدیریت استرس به شیوه‌ی شناختی-رفتاری همراه با تجسم مثبت بهبودی بر کیفیت زندگی و سلامت عمومی بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر انجام گرفت. روش پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون، پیگیری و گروه کنترل بود. جامعه پژوهش حاضر زنان مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر شهر تهران بود که 30 نفر از آن ها بر اساس مصاحبه بالینی، تشخیص متخصصین داخلی و گوارش و پرسشنامه‌ای که علائم سندرم روده تحریک پذیر را می‌سنجد، به شیوه در دسترس انتخاب شدند. افراد نمونه به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش (هر گروه 15 نفر) تقسیم شدند. افراد گروه آزمایش در 10 جلسه‌ی هفتگی 90 دقیقه‌ای تحت آموزش مدیریت استرس به شیوه شناختی-رفتاری همراه با تجسم مثبت بهبودی قرار گرفتند؛ اما گروه کنترل مداخله‌ای را دریافت نکردند. داده ها با استفاده از پرسشنامه کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر گرول و همکاران و پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ در دو مرحله قبل و پس از مداخله جمع‌آوری شدند. در این پژوهش برای تحلیل داده‌ها از تحلیل کوواریانس و نسخه 22 نرم‌افزار SPSS استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد آموزش مدیریت استرس به شیوه شناختی_رفتاری همراه با تجسم مثبت بهبودی باعث افزایش کیفیت زندگی و سلامت عمومی (001/>P) در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در مرحله پس‌آزمون و دوره پیگیری شد. به نظر می رسد مدیریت استرس به شیوه شناختی_رفتاری همراه با تجسم مثبت بهبودی می‌تواند در بهبود کیفیت زندگی و سلامت عمومی بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر مؤثر باشد؛ بنابراین این مداخله به عنوان یک مداخله مکمل در کنار سایر مداخلات روانشناختی و درمانی در این بیماران، برای بهبود علائم روان‌شناختی، پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.27173852.1401.17.67.26.8

عنوان مقاله [English]

The Efficacy of Cognitive-Behavioral Stress Management Training with Positive Imagination of Recovery on Quality of Life and General Health of Patients with Irritable Bowel Syndrome

نویسندگان [English]

Najmeh Hamid ¹
Vahid Siavoshy ²
Homa Fouladvand ²
Mojtaba Ahmadi Farsani ³

¹ Associate professor, Department of Clinical Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.

² M.A, Department of Clinical Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.

³ PhD student of Psychology, Department of Clinical Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.

چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the efficacy of cognitive behavioral stress management training with positive imagination of recovery on quality of life and general health in the patients with irritable bowel syndrome. The research method was quasi-experimental with pre test, post test, fallow up and control group. The sample consisted of 30 women with irritable bowel syndrome who were selected based on clinical interview, diagnosis of internal medicine and gastroenterology and a questionnaire that measures symptoms of irritable bowel syndrome. They were randomly assigned to experimental (n=15) and control group (n=15). The experimental group received 10 sessions of cognitive behavioral stress management with positive imagination of recovery in one 90 minute sessions per week, but the control group did not receive any intervention. The study data were collected using Goldberg general health questionnaire and quality of life in irritable bowel patient’s questionnaire in 2 time points; before the intervention and after it. The obtained data were analyzed by analysis of covariance in SPSS V. 22. The results of covariance analysis showed that cognitive behavioral stress management with positive imagination of recovery increased general health and quality of life (P < 0.001) in the experimental group compared with the control group at the post test and fallow up period. It seems that cognitive-behavioral stress management combined with positive imagination of recovery can be effective in improving the quality of life and general health of patients with irritable bowel syndrome; Therefore, this intervention is recommended as a complementary intervention along with other psychological and therapeutic interventions in these patients to improve psychological symptoms.

کلیدواژه‌ها [English]

Irritable Bowel Syndrome
Cognitive-Behavioral Stress Management
Positive Imagination
Recovery
Quality of Life
General Health

مراجع

Agarwal N, Spiegel BMR. (2011) The effect of irritable bowel syndrome on health-related quality of life and health care expenditures. Gastroenterol Clin North Am, 4, 9-11.

Andersen, B. L., Kiecolt-Glaser, J. K., & Glaser, R. (1994). A biobehavioral model of cancer stress and disease course. American psychologist, 49(5), 389.

Barrow, P., & Bosman, R. (2019, April). Stress management in the IBS patient. In The Specialist Forum, 19 (3), 18-19. New Media.

Black, C. J., Yiannakou, Y., Houghton, L. A., Shuweihdi, F., West, R., Guthrie, E., & Ford, A. C. (2020). Anxiety‐related factors associated with symptom severity in irritable bowel syndrome. Neurogastroenterology & Motility, 32(8), e13872.

Broadbent, E., Wilkes, C., Koschwanez, H., Weinman, J., Norton, S., & Petrie, K. J. (2015). A systematic review and meta-analysis of the Brief Illness Perception Questionnaire. Psychology & health, 30(11), 1361-1385.

Defrees, D. N., & Bailey, J. (2017). Irritable Bowel Syndrome: Epidemiology, Pathophysiology, Diagnosis, and Treatment. Primary care, 44(4), 655-671.

Drossman, D. A., Li, Z., Andruzzi, E., Temple, R. D., Talley, N. J., Thompson, W. G., ... & Koch, G. G. (1993). US householder survey of functional gastrointestinal disorders. Digestive diseases and sciences, 38(9), 1569-1580.

Dunlap, L. J., Jaccard, J., & Lackner, J. M. (2021). Minimal-contact versus standard cognitive behavioral therapy for irritable bowel syndrome: Cost-effectiveness results of a multisite trial. Annals of Behavioral Medicine, 55(10), 981-993.

Everhart, J. E., & Renault, P. F. (1991). Irritable bowel syndrome in office-based practice in the United States. Gastroenterology, 100(4), 998-1005.

Haghayegh, S., Kalantari, M., Solati, S., Molavi, H., & Adibi, P. (2008). Study on validity of Farsi version of irritable bowel syndrome quality of life questionnaire (IBS-QOL-34). Govaresh, 13(2), 99-105.

Hamid, N. (2020). Study the effectiveness of cognitive behavior therapy with positive imagination of health on dysfunctional attitudes in patients with primary hypertension, Jundishapour Medical Science Journal, 2020, 2,19:137-146.

Heitkemper MM, Jarrett ME, Levy RL, Cain KC, Burr RL, Feld A, Barney P, Weisman P. (2004). Self-management for women with irritable bowel syndrome. Clinical Gastroenterology and Hepatology, 2(7), 585-96.

Henrich, J. F., Gjelsvik, B., Surawy, C., Evans, E., & Martin, M. (2020). A randomized clinical trial of mindfulness-based cognitive therapy for women with irritable bowel syndrome—Effects and mechanisms. Journal of consulting and clinical psychology, 88(4), 295.

Holemes, DS. (1976). Investigation Of Depression: Differential recall of material experimentally or naturally associated with ego threat. Psychological Bulletin,81, 632-653.

Jones, R., & Lydeard, S. (1992). Irritable bowel syndrome in the general population. British Medical Journal, 304(6819), 87-90.

Kasper D, Fauci A, Hauser S, Longo D, Jameson J, Loscalzo J. (2015) Harrison's principles of internal medicine, 19e. Mcgraw-hill.

Kim, Y. J., & Ban, D. J. (2005). Prevalence of irritable bowel syndrome, influence of lifestyle factors and bowel habits in Korean college students. International journal of nursing studies, 42(3), 247-254.

Lackner, J. M., Jaccard, J., Krasner, S. S., Katz, L. A., Gudleski, G. D., & Blanchard, E. B. (2007). How does cognitive behavior therapy for irritable bowel syndrome work? A mediational analysis of a randomized clinical trial. Gastroenterology, 133(2), 433-444.

Lambert, S. D., McElduff, P., Girgis, A., Levesque, J. V., Regan, T. W., Turner, J., & Chong, P. (2016). A pilot, multisite, randomized controlled trial of a self-directed coping skills training intervention for couples facing prostate cancer: accrual, retention, and data collection issues. Supportive Care in Cancer, 24(2), 711-722. ‏

Leahy, R. L. (2017). Cognitive therapy techniques: A practitioner's guide. Guilford Publications.

Lee, C. E., Yong, P. J., Williams, C., & Allaire, C. (2018). Factors associated with severity of irritable bowel syndrome symptoms in patients with endometriosis. Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada, 40(2), 158-164.

Li, L., Xiong, L., Zhang, S., Yu, Q., & Chen, M. (2014). Cognitive–behavioral therapy for irritable bowel syndrome: A meta-analysis. Journal of psychosomatic research, 77(1), 1-12.

Longstreth, G. F., Thompson, W. G., Chey, W. D., Houghton, L. A., Mearin, F., & Spiller, R. C. (2006). Functional bowel disorders. Gastroenterology, 130(5), 1480-1491.

Lovell, R. M., & Ford, A. C. (2012). Global prevalence of and risk factors for irritable bowel syndrome: a meta-analysis. Clinical gastroenterology and hepatology, 10(7), 712-721.

Lydiard, R. B. (2001). Irritable bowel syndrome, anxiety, and depression: what are the links? Journal of Clinical Psychiatry, 62, 38-47.

Madadi Z, aghajani T, salahian A. (2020). Comparison of General Health and Eating Disorders in Daughters of Formal Divorce, Emotional Divorce and Normal Counterparts. JHPM, 9(2), 22-33.

Meichenbaum, D. (2017). The evolution of cognitive behavior therapy: A personal and professional journey with Don Meichenbaum. Taylor & Francis.

Michie, S., & Prestwich, A. (2010). Are interventions theory-based? Development of a theory coding scheme. Health psychology, 29(1), 1.

Orock, A., Yuan, T., & Meerveld, G. V. (2021). Importance of Non-pharmacological Approaches for Treating Irritable Bowel Syndrome: Mechanisms and Clinical Relevance. Frontiers in Pain Research, 9.

Porcelli, P., De Carne, M., & Leandro, G. (2020). Distinct associations of DSM-5 Somatic Symptom Disorder, the Diagnostic Criteria for Psychosomatic Research-Revised (DCPR-R) and symptom severity in patients with irritable bowel syndrome. General hospital psychiatry, 64, 56-62.

Safaee A, Khoshkrood-Mansoori B, Pourhoseingholi M A, Moghimi-Dehkord B, Pourhoseingholi A, Habibi M et al . (2013)

Prevalence Of Irritable Bowel Syndrome: A Population Based Study. J Urmia Univ Med Sci, 24 (1), 17-23. [FARSI].

Sandler, R. S., Everhart, J. E., Donowitz, M., Adams, E., Cronin, K., Goodman, C., & Rubin, R. (2002). The burden of selected digestive diseases in the United States. Gastroenterology, 122(5), 1500-1511.

Swarbrick, E. T., Bat, L., Hegarty, J. E., Williams, C. B., & Dawson, A. M. (1980). Site of pain from the irritable bowel. The Lancet, 316(8192), 443-446.

Van den Houte K, Carbone F, Pannemans J, Corsetti M, Fischler B, Piessevaux H, Tack J. (2019). Prevalence and impact of self-reported irritable bowel symptoms in the general population. United European gastroenterology journal, 7(2), 307-15.

Vicario, M., Alonso, C., Guilarte, M., Serra, J., Martínez, C., González-Castro, A. M., & Santos, J. (2012). Chronic psychosocial stress induces reversible mitochondrial damage and corticotropin-releasing factor receptor type-1 upregulation in the rat intestine and IBS-like gut dysfunction. Psychoneuroendocrinology, 37(1), 65-77.