مطالعه ویژگی های روانسنجی پرسشنامه شایستگی هیجانی-اجتماعی (ESCQ) در یک گروه غیر بالینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای تخصصی روانشناسی تربیتی، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

2 استاد، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی روایی و پایایی پرسشنامه شایستگی هیجانی- اجتماعی و رابطه مؤلفه های آن با هوش هیجانی بود. روش پژوهش از نوع اعتباریابی و همبستگی بود. بدین منظور نمونه ای به حجم ۳۱۱ دانشجو انتخاب شد. جامعه آماری شامل همه دانشجویان تحصیلات تکمیلی (مقطع دکترای تخصصی) دانشگاه های تهران در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹٨ بود. روش نمونه گیری، خوشه ای چند مرحله ای بود. پرسشنامه های شایستگی هیجانی- اجتماعی و هوش هیجانی توسط شرکت کنندگان تکمیل شد. برای تعیین پایایی پرسشنامه، از دو روش آلفای کرونباخ و اسپیرمن ـ براون؛ و برای تعیین روایی آن، از روایی محتوایی و روایی سازه تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. نتایج نشان داد که همبستگی شایستگی هیجانی- اجتماعی با زیرمقیاس های هوش هیجانی معنی دار و مثبت است. محاسبه همسانی درونی برای شایستگی هیجانی- اجتماعی نیز در پژوهش حاضر آلفای ٨۵/٠ و اسپیرمن-براون ٨/٠ را به دست داد. بر اساس نتایج این پژوهش، می توان نتیجه گرفت که فرم ٤۵ گویه ای پرسشنامه شایستگی هیجانی- اجتماعی در دانشجویان تحصیلات تکمیلی ایران، از روایی و پایایی کافی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of Psychometric Properties of Emotional-Social Competence Questionnaire (ESCQ) in a Non-Clinical Group

نویسندگان [English]

  • Sama Sadat 1
  • Shahram Vahedi 2
1 PhD in Education, Department of Education, Faculty of Education and Psychology, Univarsity of Tabriz, Tabriz, Iran.
2 Professor in Education, Department of Psychology, Faculty of Education and Psychology, Tabriz Univarsity, Tabriz, Iran.
چکیده [English]

The aim of this study was to evaluate the validity and reliability of the Emotional-Social Competence Questionnaire and the relationship between its components and emotional quotient. The research method was validation and correlation. For this purpose, a sample of 311 students was selected. The statistical population included all graduate students (PhD students) of Tehran universities in the academic year 2019-2020. The sampling method was multi-stage cluster. Emotional-social competence and emotional quotient questionnaires were completed by the participants. To determine the reliability of the questionnaire, two methods of Cronbach's alpha and Spearman-Brown; to determine its validity, content validity and construct validity of confirmatory factor analysis were used. The results showed that the correlation of emotional-social competence with emotional quotient subscales is significant and positive. The calculation of internal consistency for emotional-social competence in the present study also yielded an alpha of 0.85 and a Spearman-Brown of 0.8. Based on the results of this study, it can be concluded that the 45-item form of the Emotional-Social Competence Questionnaire in Iranian graduate students has sufficient validity and reliability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Emotional-Social Competence
  • Emotional Quotient
  • Validity
  • Reliability

مراجع

اسماعیلی جوشقان، زهره. (۱۳۹٤). بررسی اثربخشی خودآموزی کلامی بر شایستگی اجتماعی دانش آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی شهر اسفراین، مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، ۱۱(۱۹)، ۲۲-۱.
امامقلی وند، فاطمه.؛ کدیور، پروین و شریفی، حسن پاشا. (۱۳۹٧). شاخص های روان سنجی پرسشنامه شایستگی هیجانی اجتماعی دانش آموزان (SECQ)، فصلنامه اندازه گیری تربیتی، ۹(۳۳)، ١٠١-٧۹.
برادبری، تراویس و گریوز، جین. (۱۳٨٦). هوش هیجانی، مهارتها و آزمونها. ترجمه: مهدی گنجی؛ ویراستار: حمزه گنجی، تهران:  انتشارات ساوالان.
تقوی، نغمه؛ آزادفلاح، پرویز و موتابی، فرشته. (۱۳۹٤). کفایت هیجانی در دختران نوجوان بر اساس بهزیستی ادراک شده. دو  فصلنامۀ علمی-پژوهشی شناخت اجتماعی، ٤(۲)، ۱۵۳-۱۳٧.
سلیگمن، مارتین. (۱۳۹۲). شکوفایی، روان شناسی مثبت گرا (درک جدیدی ازنظریه شادکامی و شکوفایی). ترجمه: امیر کامکار و سکینه هژبریان، تهران: انتشارات روان.
صدری دمیرچی، اسماعیل و اسدی شیشه گران، سارا. (۱۳۹۵). اثربخشی برنامه مهارت های اجتماعی-هیجانی بر کنترل خشم و توانایی حل مسئله اجتماعی در فرزندان جانبازان.  فصلنامه علمی-پژوهشی طب جانباز، ٨(٤)، ۲۱۵-۲٠۹.
طاووسی رودسری، رضوانه. (۱۳۹۵). مقایسۀ شایستگی های عاطفی یادگیری دانش آموزان دختر دورۀ راهنمایی تحصیلی مدارس عادی با هوشمند. مجلۀ اصول بهداشت روانی (ویژه نامه سومین کنفرانس بین المللی روان شناسی و علوم تربیتی)، ٤۳۵-٤۳۱.
عباسی، محمد؛ حجتی، محمد و ویسی، ناصر. (۱۳۹٠). نقش رضایت مندی در کفایت اجتماعی نوجوانان، همایش منطقه ای  روانشناسی کودک و نوجوان، کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه.
کریم زاده، منصور؛ اخوان تفتی، مهناز؛ کیامنش، علیرضا و اکبرزاده، نسرین. (۱۳٨٨). تأثیر آموزش مهارت های هیجانی-اجتماعی در رشد این مهارت ها. مجله علوم رفتاری، ۳(۲)، ۱٤۹-۱٤۳.
کیایی، هانیه و نجات، حمید. (۱۳۹۳). شادکامی، تاب آوری و امید به زندگی. تهران: انتشارات بامن: مؤسسه پارسا مبتکرگام اول.
محمودی، فیروز؛ فیض اله زاده، زینب و صمدی شهرک، زهرا. (۱۳۹۵). مقایسه مهارت های بین فردی دانشجویان دانشگاه تبریز و دانشگاه علوم پزشکی تبریز. مجلۀ ایرانی آموزش در علوم پزشکی، ۱٦(٤٧)،  ٤۲۹-٤۱٨.
مدنی فرد، مهدی؛ نمایی، محمد مهدی و جعفرنیا، وحید. (۱۳۹۵). مقایسه تنظیم شناختی هیجان و شیوه های حل مسئله در افراد وابسته به مواد اپیوئیدی و افراد بهنجار، مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت، ۳(۳)،٨٠-٦۹. 
مهنا، سعید و طالع پسند، سیاوش.(۱۳۹۵). رابطه بین حمایت های محیطی و خودآگاهی هیجانی با درگیری تحصیلی: نقش میانجی بهزیستی تحصیلی. مجله ایرانی آموزش درعلوم پزشکی، ۱٦(٧٨)، ٤۲-۳١.
نیکزادی پناه، سجاد؛ محمدیان، مهدی؛ نیکزادی پناه، محمد و پیرانی، اسما. (١۳۹۵). روان شناسی مثبت نگر در مدرسه. تهران: انتشارات سخنوران. چاپ اول.
Bar-On, R. (2006). The Bar-On model of emotional-social intelligence (ESI). Psicothema, 18(1),13-25.
Domitrovich, C. E., Durlak, J. A., Staley, K. C. & Weissberg, R. P. (2017). Social-emotional competence an essentional factor for promoting positive adjustment and reducing risk in school children. Child Development, 88(2), 408-416.
Frydenberg, E., Martin, A. J. & Collie, R. J. (2017). Social and Emotional Learning in Australia and the Asia-Pacific. Springer, 17-37. DOI: 10.1007/978-981-10-3394-0-2.
Garner, P.W. (2010). Emotional competence and its influences on teaching and learning. Educational Psychology Review, 22(3), 297-321.
Ghiabi, B. & Besharat, M.A. (2011). “Emotional Intelligence, Alexithymia and Interpersonal problems”. Social and Behavioral Sciences, 30(10), 98- 102.
Goleman, D.; Boyatzis, R. & Mckee, A. (2002). The emotional reality of teams. Journal of
       Organizational Excellence, 21(2), 55-65.
Gordon, M.; Kinlock, T. & Battjes, R. (2004). Correlates of early substance use and crime among adolescents entering outpatient substance abuse treatment. The American Journal of Drug and Alcohol Abuse, 30(1), 39-59.
Kohn, M. (1977). The Kohn Social Competence Scale and Kohn Symptom Checklist for the preschool child: A follow-up report. Journal of Abnormal Child Psychology, 5(3), 249-263.
Mantz, L. S., Bear, G. G., Yang, C. & Harris, A. (2018). The Delaware Social –Emotional Competency Scale (DSECS-S): Evidence of Validity and Reliability. Child Indicators Research, 11(1), 137-157.
Matthews, J. (2014). Moral Emotions in Adolescent Girls’ Relational Aggression. Ph.D. dissertation. Cornell University.
Mulligan, N.W. & Hornstein, S.L. (2003). Memory for actions: Self-performed tasks and the reenactment effect. Memory and Cognition, 31(3), 412-421.
Riggs, N.R.; Jahromi, L.B.; Razza, R.P.; Dilworth-Bart, J.E.; Mueller, U. (2006). Executive function and the promotion of social-competence. Journal of Applied Developmental Psychology, 27(4), 300-309.
Salovey, P. & Mayer, J.D. (1990). Emotional Intelligence. Imagination, cognition and personality, 9(3), 185-211.
Sheehan, B.J.; Mc Donald, M.A. & Spence K. (2009). Developing students emotionalcompetency using the classroom-as-organization approach. Journal of management of education, 33(1), 77-98.
Taksic, V.; Mohoric, T. & Duran, M. (2009). Emotional skills and competence questionnaire (ESCQ) as a self-report measure of emotional intelligence. Horizons of psychology, 18)3(, 7-21.
Wang, C.; Hatzigianni, M.; Shahaeian, A.; Murray, E. & Harrison, L.J. (2016). The combinedeffects of teacher-child and peer relationships on children’s social-emotional adjustment. Journal of School Psychology, 59(1), 1-11.
Zhou, M. & Ee, J. (2012). Bulding academic success on social and emotional learning: What does the research say? Teachers College Press.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 12 تیر 1399
  • تاریخ بازنگری: 18 مرداد 1399
  • تاریخ پذیرش: 26 مرداد 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار