بررسی مدل شناختی راپی و هیمبرگ در تبیین کمرویی با کاربرد مدل سازی معادلات ساختاری

رنجبر, محمدجواد; غلامی, فائزه; ابوالقاسمی, عباس

doi:10.22034/jmpr.2022.13297

بررسی مدل شناختی راپی و هیمبرگ در تبیین کمرویی با کاربرد مدل سازی معادلات ساختاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دکتری تخصصی روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

² کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

³ استاد، گروه روانشناسی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

10.22034/jmpr.2022.13297

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی مدل شناختی راپی و هیمبرگ در تبیین کمرویی بود. دراین راستا نقش واسطه‌ای ترس از ارزیابی منفی و اضطراب اجتماعی-جسمانی در رابطه بین تصویر بدن و کانون توجه با کمرویی مورد بررسی قرار گرفت. جامعه شامل تمامی دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشگاه محقق اردبیلی در سال 99-1398 بود که تعداد 222 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه کانون توجه، مقیاس ترس از ارزیابی منفی، اضطراب اجتماعی-جسمانی، کمرویی چیک-بریگز و مقیاس رضایت از تصویر تن استفاده شد. داده‌ها با استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری تحلیل شد. نتایج نشان داد متغیرهای ترس از ارزیابی منفی و اضطراب اجتماعی-جسمانی در رابطه بین تصویر بدن و کانون توجه با کمرویی نقش واسطه‌ای معنی‌دار دارند. در مواجهه با موقعیت‌های اجتماعی، نوعی بازنمایی ذهنی از ظاهر در فرد شکل می‌گیرد که کانونی برای توجه می‌شود، همچنین توجه به ارزیابی منفی دیگران نیز معطوف می شود و درنهایت اضطراب ناشی از این دو منبع، موجب افزایش کمرویی می‌شود، به عبارتی سازوکارهای شناختی مدل مفهومی اضطراب اجتماعی راپی و هیمبرگ در تبیین کمرویی نیز نقش دارند.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.27173852.1401.17.65.4.2

عنوان مقاله [English]

Investigation of Rapee and Heimberg Cognitive Model in Explaining Shyness Using Structural Equation Modeling

نویسندگان [English]

Mohamad Javad Ranjbar ¹
Faeze Gholami ²
Abbas Abolghasemi ³

¹ Ph.D. in Psychology, Department of Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.

² M.A. in Clinical Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.

³ Proffessor, Department of Psychology, University of Guilan, Rasht, Iran.

چکیده [English]

The aim of the present investigation is to study the cognitive model of Rapee and Heimberg in explaining shyness. In the same vein, the mediating role of fear of negative evaluation and social-physique anxiety in the relationship between body image and Self-Focused Attention with shyness was investigated. Statistical population included all students studying at Mohaghegh Ardabili University in 2019-2020, among them, 222 people were selected using multi-stage cluster sampling. Data were collected using the Focus of attention questionnaire, Fear of Negative Evaluation Scale, Social physique anxiety scale, Cheeck-Briggs Shyness scale, and Body Image Rating Scale. Data were analyzed using structural equation modeling. The results revealed that that the variables of fear of negative evaluation and social-physique anxiety play a mediating role in the relationship between body image and focus of attention with shyness. In the face of social situations, a kind of mental representation of appearance is formed in the person that becomes the focus of attention, also attention is paid to the negative evaluation of others, and finally the anxiety caused by these two sources increases shyness, in other words, the cognitive processes of Rapee and Heimberg conceptual model of social anxiety also play a role in explaining shyness.

کلیدواژه‌ها [English]

Body Image
Focus of Attention
Fear of Negative Evaluation
Social-Physique Anxiety
Shyness

مراجع

احمدی، م و باقری، م. (1392). نقش واسطه‌ای تحریف‌های شناختی در رابطه تصویر بدنی با اضطراب اجتماعی در نوجوانان. مجله علوم رفتاری، 7(4)، 321-329.

خیر، م؛ استوار، ص؛ لطیفیان، م؛ تقوی، م؛ سامانی، س. (1387). اثر واسطه‌گی توجه متمرکز بر خود و خودکارآمدی اجتماعی بر ارتباط میان اضطراب اجتماعی و سوگیری‌های داوری. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، ۱۴ (۱)، ۲۴-۳۲.

رجبی، غ و عباسی، غ. (1389). ساختار عاملی (روایی سازه) نسخه فارسی مقیاس بازبینی‌شده کمرویی در بین دانشجویان. مجله روانپزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، 16(4)، 467-456.

زنجانی، ز؛ گودرزی، م؛ تقوی، م؛ ملازاده، ز. (1388). مقایسه تصیر بدنی در افراد با هراس اجتماعی، کمرویی و بهنجار. مجله روانشناسی، 13(4)، 406-391.

شکری، ا؛ گراوند، ف؛ نقش، ز؛ طرخان، ر؛ پاییزی، م. (1387). ویژگی‌های روانسنجی فرم کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، ۱۴ (۳)، ۳۱۶-۳۲۵.

طاهری تربتی، ح؛ بلقان آبادی، م؛ قدوسی تبار، م. (1392). بررسی اولیه مشخصه های روان‌سنجی مقیاس رضایت از تصویر تن. تحقیقات علوم رفتاری، 11 (6)، 531-552.

Alcaraz‐Ibáñez, M., Paterna, A., Griffiths, M. D., & Sicilia, Á. (2020). Examining the role of social physique anxiety on the relationship between physical appearance comparisons and disordered eating symptoms among Spanish emerging adults. Scandinavian Journal of Psychology, 61 (6), 803-808. https://doi.org/10.1111/sjop.12663

Ballı, O. M., Erturan-İlker, G., & Arslan, Y. (2014). Achievement goals in Turkish high school PE setting: The predicting role of social physique anxiety. International Journal of Educational Research, 67, 30-39. https://doi.org/10.1016/j.ijer.2014.04.004

Blöte, A. W., Miers, A. C., Van den Bos, E. & Westenberg, P. M. (2019). Negative social self-cognitions: How shyness may lead to social anxiety. Journal of Applied Developmental Psychology, 63, 9-15. https://doi.org/10.1016/j.appdev.2019.05.003

Chavira, D. A., Stein, M. B., & Malcarne, V. L. (2002). Scrutinizing the relationship between shyness and social phobia. Journal of anxiety disorders, 16 (6), 585-598. https://doi.org/10.1016/S0887-6185(02)00124-X

Clark, D. M., & Wells, A. (1995). A cognitive model of social phobia. In Heimberg, R. G. (Ed.). (1995). Social phobia: Diagnosis, assessment, and treatment. Guilford Press.

Coplan, R. J., Liu, J., Cao, J., Chen, X. and Li, D. (2017). Shyness and school adjustment in Chinese children: The roles of teachers and peers. School Psychology Quarterly, 32 (1), 131. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/spq0000179

Degnan, K. A., Almas, A. N., & Fox, N. A. (2010). Temperament and the environment in the etiology of childhood anxiety. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 51 (4), 497-517. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2010.02228.x

Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2009). Multivariate Data 1112 Analysis. 7th (Seventh) edition. Prentice Hall.

Heimberg, R. G., Brozovich, F. A., & Rapee, R. M. (2014). A cognitive-behavioral model of social anxiety disorder. Social anxiety, 705-728. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-394427-6.00024-8

Heiser, N. A., Turner, S. M., & Beidel, D. C. (2003). Shyness: Relationship to social phobia and other psychiatric disorders. Behavior Research and Therapy, 41, 209-221. https://doi.org/10.1016/S0005-7967(02)00003-7

Jarman, H. K., Marques, M. D., McLean, S. A., Slater, A., & Paxton, S. J. (2021). Social media, body satisfaction and well-being among adolescents: A mediation model of appearance-ideal internalization and comparison. Body Image, 36, 139-148. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2020.11.005

Lin, M., Wen, X., Qian, M., He, D., & Zlomuzica, A. (2021). Self-focused attention vs. negative attentional bias during public speech task in socially anxious individuals. Behaviour Research and Therapy, 136, 103766. https://doi.org/10.1016/j.brat.2020.103766

McNeil, D. W. (2010). Evolution of terminology and constructs in social anxiety and its disorders. In Social Anxiety (2nd ed.). Elsevier. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-375096-9.00001-8

Mueller, R. O. (1999). Basic principles of structural equation modeling: An introduction to LISREL and EQS. Springer Science & Business Media.

Perona-Garcelán, S., García-Montes, J. M., López-Jiménez, A. M., Rodríguez-Testal, J. F., Ruiz-Veguilla, M., Ductor-Recuerda, M. J., ... & Pérez-Álvarez, M. (2014). Relationship between self-focused attention and mindfulness in people with and without hallucination proneness. The Spanish journal of psychology, 17. e20, 1–8. https://doi.org/10.1017/sjp.2014.23

Poole, K. L., Van Lieshout, R. J., & Schmidt, L. A. (2017). Exploring relations between shyness and social anxiety disorder: The role of sociability. Personality and Individual Differences, 110, 55-59. ‏ https://doi.org/10.1016/j.paid.2017.01.020

Rapee, R. M., & Heimberg, R. G. (1997). A cognitive behavioral model of anxiety in social phobia. Behavioral Research Therapy, 35, 741-756. https://doi.org/10.1016/S0005-7967(97)00022-3

Rubin, K. H., Coplan, R. J., & Bowker, J. C. (2009). Social withdrawal in childhood. Annual review of psychology, 60, 141-171.

Sato, E., Matsuda, K., & Carducci, B. J. (2018). A factor analytical investigation of the Japanese translation of the Cheek-Buss Shyness Scale in support of the three-component model of shyness. Personality and Individual Differences, 124, 160-167. https://doi.org/10.1016/j.paid.2017.12.006

Spurr, J. M., & Stopa, L. (2002). Self-focused attention in social phobia and social anxiety. Clinical psychology review, 22(7): 947-975. https://doi.org/10.1016/S0272-7358(02)00107-1

Thompson, K. A., & Bardone-Cone, A. M. (2021). Sources of body comparison and their relation to body image concerns among middle-aged women. Eating Behaviors, 40, 101468. https://doi.org/10.1016/j.eatbeh.2020.101468

Vassilopoulos, S. P., Brouzos, A., Moberly, N. J., & Spyropoulou, M. (2017). Linking shyness to social anxiety in children through the Clark and Wells cognitive model. Hellenic Journal of Psychology, 14, 1-19. http://hdl.handle.net/10871/29019

Wong, Q. J., McEvoy, P. M., & Rapee, R. M. (2020). The structure of social-evaluative threat detection in social anxiety disorder. Journal of Anxiety Disorders, 74, 102273. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2020.102273

Woody, S. R., Chambless, D. L., & Glass, C. R. (1997). Self-focused attention in the treatment of social phobia. Behaviour Research and Therapy, 35(2), 117-129. https://doi.org/10.1016/S0005-7967(96)00084-8

Yousefi, B., Hassani, Z., & Shokri, O. (2009). Reliability and factor validity of the 7-item social physique anxiety scale (SPAS-7) among university students in Iran. World Journal of Sport Sciences, 2(3), 201-204.