مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر کیفیت زندگی و درمان مبتنی بر تنظیم هیجان بر بهزیستی روان‌شناختی بیماران مبتلابه دیابت نوع دو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری تخصصی روانشناسی سلامت، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 استاد، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر کیفیت زندگی و درمان مبتنی بر تنظیم هیجان بر بهزیستی روان‌شناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو انجام شد. پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی بود که به صورت پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل اجرا شد. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی مبتلایان به دیابت نوع دو شهر دبی که در بهار و تابستان 1397 جهت طی کردن مراحل درمانی به بیمارستان ایرانی شهر دبی مراجعه کرده بودند. در زمینه اهداف پژوهش، 45 نفر از بیماران به‌ صورت در دسترس انتخاب و به‌ صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل (هر کدام 15 نفر) قرار گرفتند. برنامه مداخله‌ای گروه‌های آزمایش در 8 جلسه 120 دقیقه‌ای انجام شد. گروه کنترل در این مدت مداخله‌ای دریافت نکرد. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌ بهزیستی روان‌شناختی ریف (1980) و پرسشنامه سبک زندگی ارتقا دهنده سلامت واکر (1987) استفاده شد. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تک متغیره (آنکوا) تجزیه و تحلیل شد. یافته‌‌ها نشان دادند که درمان مبتنی بر کیفیت زندگی و درمان مبتنی بر تنظیم هیجان بر بهزیستی روان‌شناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو مؤثر است؛ اما از نظر ارجحیت، برتری درمان خاصی نسبت به دیگری در این مطالعه دیده نشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Quality-based Therapy and Emotion-based Therapy in Psychological well-being of Patients with Type 2 diabetes

نویسندگان [English]

  • Mashaallah Yazdi 1
  • Majid Saffarinia 2
  • Hussein Zare 2
1 PhD, Health Psychology, Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran
2 PhD, Professor, Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study was to compare the effectiveness of treatment based in quality of life and treatment based on emotion regulation on psychological well-being of patients with type 2 diabetes. The present study was a semi-experimental study that was conducted in pre-test, post-test and follow- up with two experimental and one control groups. The study population included patients with type 2 diabetes in Dubai city during the spring and summer of 2019 referred to the Iranian hospital in the Dubai city. Therefore, 45 patients were selected randomly and randomly divided into two experimental and one control group (15 subjects in each group). The interventional program of the experimental groups was performed in 8 sessions of 120 minutes. The control group did not receive intervention during this period. Data were collected by Reef Psychological Well-Being (1980) and Walker Health Promoting Lifestyle Profile (1987). Data were analyzed using univariate Analysis of Covariance (ANCOVA). Findings showed that treatment based on quality of life and treatment based on adjustment of emotion had significant effects on psychological well-being of patients with type 2 diabetes. However, there was no significant difference was observed between these treatments

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quality of life based therapy
  • Emotion regulation based therapy
  • Psychological well-being
  • Type II diabetes

مراجع

فهرست منابع
اشکانی، فرح.، و حیدری، حسن. (1393). تأثیر آموزش تنظیم هیجانی بر بهزیستی روان شناختی و سبکهای اسنادی دانش آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری مقطع دبستان. مجله ناتوانی های یادگیری، 4(1)، 6-22.
   افشار، محمد.، و خراسانی­فر، لیلا. (1397). بررسی تأثیر بحث گروهی بر کیفیت زندگی و تغییرات هموگلوبین گلیکوزیله در بیماران دیابتی تیپ 2. فصلنامه علمی پژوهشی پرستاری دیابت زابل، 6(3)، 508-516.
باقری­مهیاری، ندا.، و ایروانی، محمدرضا. (1397). بررسی اثربخشی کیفیت زندگی درمانی بر افزایش شادی و عزت­نفس پرستاران شاغل در بیمارستان دولتی شهدای لنجان زرین­شهر. سلامت جامعه، 12(1)، 12-21.
پویان­مهر، مهسا.، و همائی، رضوان. (1396). رابطه کیفیت خواب و سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت با سازگاری اجتماعی و امید به زندگی در بین سالمندان. مجله روان­شناسی پیری، 3(4)، 271-280.
تقوی­لاریجانی، ترانه.، نیکبخت­نصرآبادی، علیرضا.، یونس­پور، شیما.، و عرشی­ها، مرجان­السادات. (1397). تأثیر آموزش رویکرد کیفیت زندگی درمانی بر ابعاد بهزیستی ذهنی دانشجویان پرستاری. نشریه پژوهش پرستاری ایران، 12(2)، 26-32.
خانجانی، مهدی.، شهیدی، شهریار.، فتح­آبادی، جلیل.، مظاهری، محمدعلی.، و شکری، امید. (1393). ساختار عاملی و ویژگی‌های روان­سنجی فرم کوتاه (18 سؤالی) مقیاس بهزیستی روان­شناختی ریف در دانشجویان دختر و پسر. اندیشه و رفتار، 8(32)، 27-32.
رستمی، مریم.، ابوالقاسمی، عباس.، و نریمانی، محمد. (1395). اثربخشی درمان مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی بر بهزیستی روان­شناختی زوجین ناسازگار. فصلنامه مشاوره و روان­درمانی خانواده، 3(1)، 105-123.
صدیقی­ارفعی، فریبرز.، و دارا، نسرین. (1396). اثربخشی روان­درمانی مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی بر بهزیستی روان­شناختی مادران کودکان اوتیسم. فصلنامه مددکاری اجتماعی، 6(4)، 23-32.
صفاری­نیا، مجید. (1393). بررسی اعتبار، روایی و هنجاریابی پرسشنامه سلامت اجتماعی در ساکنین شهر تهران. پژوهش‌های روان­شناسی اجتماعی، 4(15)، 45-56.
قدم­پور، عزت­اله.، حیدریانی، لیلا.، و برزگربفرویی، مهدی. (1398).  اثربخشی درمان مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی بر بهزیستی ذهنی، تاب­آوری و رضایت زناشویی همسران جانبازان. مجله طب نظامی، 21(1)، 22-31.
قیاسوند، مژده.، و قربانی، مریم. (1394). اثربخشی آموزش تنظیم هیجان در بهبود راهبردهای تنظیم هیجان و کنترل قند خون مبتلایان به دیابت نوع دو. مجله­ی غدد درون­ریز و متابولیسم ایران، 17(4)، 299-307.
کاظمی­رضایی، سیدعلی.، مرادی، علیرضا.، و حسنی، جعفر. (1397). مطالعه تطبیقی تنظیم هیجان، خودکنترلی و مکانیزم­های دفاعی در بیماران قلبی-عروقی، بیماران دیابتی و افراد بهنجار. نشریه روان­پرستاری، 6(1)، 43-51.
محمدی­زیدی، عیسی.، پاک­پورحاجی­آقا، امیر.، و محمدی­زیدی، بنفشه. (1390). روایی و پایایی نسخه فارسی پرسش­نامه سبک زندگی ارتفاءدهنده سلامت. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 21(1)، 103-113.
مرادی­کیا، حامد.، ستارپورایرانقی، فریبا.، و امامقلیان، سونیا. (1396). مقایسه اثربخشی آموزشهای تنظیم هیجان و تاب­آوری بر بهزیستی روان­شناختی مادران دانش­آموزان کم­توان ذهنی. فصلنامه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، 5(3)، 213-223.
مرزبان، آمنه. (1397). ارتباط سلامت معنوی و کیفیت زندگی در بیماران دیابتی نوع 2: یک مطالعه مقطعی در یزد. فصلنامه علمی پژوهشی پرستاری دیابت زابل، 6(4)، 641-652.
نریمانی، محمد.، آریاپوران، سعید.، ابوالقاسمی، عباس.، و احدی، بتول. (1390). اثربخشی آموزشهای ذهن­آگاهی و تنظیم هیجان بر بهزیستی جسمانی و روان­شناختی جانبازان شیمیایی. دو ماهنامه علمی-پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، 15(5)، 347-357.
نصری، مریم.، احدی، حسن.، و درتاج، فریبرز. (1396). اثربخشی درمان فراتشخیصی بر انعطافپذیری شناختی، تنظیم هیجان و عامل Hb در بیماران دیابتی. مجله دست آوردهای روان شناختی علوم تربیتی و روان شناسی، 4(2)، 81-100.
نعیمی، قادر.، پیرساقی، فهیمه.، عرب­زاده، مهدی.، تقی­پور، امین.، و ملکی، عصمت. (1394). اثربخشی مشاوره­ی مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی بر ارتقای بهزیستی روان­شناختی مادران کودکان مصروع. مجله مطالعات ناتوانی، 5(1)، 137-145.
یزدی­راوندی، سعید.، تسلیمی، زهرا.، حق­پرست، عباس.، و قلعه­ایها، علی. (1395). کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به درد مزمن: تعیین نقش شدت و مدت درد. فصلنامه کومش، 17(4)، 836-843.
یوسف­وند، مهدی.، قدم­پور، عزت­اله.، رجبی، هومن.، حسنوند، بنفشه.، و یوسف­وند، مسلم. (1396). اثربخشی کیفیت زندگی درمانی بر میزان تاب­آوری روان­شناختی و خودتعیینی دانش­اموزان دختر افسرده. مجله روان­شناسی تربیتی، 8(2)، 73-84.
یوسفی، زهرا.، و سبحانی، مریم. (1397). اثربخشی آموزش کیفیت زندگی درمانی بر فرسودگی شغلی و ابعاد آن در کارکنان زن. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، 10(37)، 9-30.
Almutairi, K. M., Alonazi, W. B., Vinluan, J. M., Almigbal, T. H., Batais, M. A., Alodhayani, A. A., ... & Alhoqail, R. I. (2018). Health promoting lifestyle of university students in Saudi Arabia: a cross-sectional assessment. BMC public health, 18(1), 1093.
Alzahrani, S. H., Malik, A. A., Bashawri, J., Shaheen, S. A., Shaheen, M. M., Alsaib, A. A., ... & Abdulwassi, H. K. (2019). Health-promoting lifestyle profile and associated factors among medical students in a Saudi university. SAGE Open Medicine, 7, 2050312119838426.
Atlas D. (2015).International diabetes federation. IDF Diabetes Atlas, 7th edn Brussels, Belgium: International Diabetes Federation.
Berard, L. D., Blumer, I., Houlden, R., Miller, D., & Woo, V. (2013). Monitoring glycemic control. Canadian journal of diabetes, 1, S35- S39.
Connell J, Carlton J, Grundy A, Buck ET, Keetharuth AD, Ricketts T, et al.(2018). The importance of content and face validity in instrument development: lessons learnt from service users when developing the Recovering Quality of Life measure (ReQoL). Quality of Life Research. 27(7):1893-1902.
Dargahi SH, Zeraati M, Ghamari Givi H, Ayadi N. (2015).Haghanni M. The effectiveness of emotion regulation training on emotional well-Bei2015ng and marital satisfaction of infertile women. Iran Journal of Nursing. 28 (93):151-62.
Delevatti RS, Schuch FB, Kanitz AC, Alberton CL, Marson EC, Lisboa SC, et al. (2018).Quality of life and sleep quality are similarly improved after aquatic or dry-land aerobic training in patients with type 2 diabetes: a randomized clinical trial. Journal of science and medicine in sport. 21(5):483-488.
Frisch, M. B. (2006). Quality of life therapy: Applying a life satisfaction approach to positive psychology and cognitive therapy. John Wiley & Sons.
Kennard EJ, Lieberman J, Saaid A, Rolfe KJ. (2015).A preliminary comparison of laryngeal manipulation and postural treatment on voice quality in a prospective randomized crossover study. Journal of Voice : Official Journal of the Voice Foundation.29(6):751-754.
LeBlanc, S., Uzun, B., Pourseied, K., & Mohiyeddini, C. (2016). Effect of an emotion regulation training program on mental well-being. International Journal of Group Psychotherapy, 67(1), 1-16.
Lee TS-H, Sun H-F, Chiang H-H. (2019). Development and validation of the short-form Ryff's psychological well-being scale for clinical nurses in Taiwan. Journal of medical Sciences. 39(4). 157-162
Linehan MM.( 2018). Cognitive-behavioral treatment of borderline personality disorder: Guilford Publications.
Marzban A.(2019). Relationship between Spiritual Health and Quality of Life in Type II Diabetic Patients: A cross-sectional study in Yazd. Journal of Diabetes Nursing  . 6 (4),641-652.
Mota CP, Matos PM.( 2015). Does sibling relationship matter to self-concept and resilience in adolescents under residential care? Children and Youth Services Review. 56:97-106.
 Narimani M, Ariapouran S, Abolghasemi A, Ahadi B .(2010). Effectiveness of mindfulness and emotion regulation trainings on physical and psychological well-being among chemical weapon victims. Journal of Clinical Psychology. 2(4),61-71.
Ochsner KN, Gross JJ.( 2014).The neural bases of emotion and emotion regulation: A valuation perspective. Handbook of emotion regulation.
Proyer RT, Gander F, Wellenzohn S, Ruch W. (2014). Positive psychology interventions in people aged 50–79 years: long-term effects of placebo-controlled online interventions on well-being and depression. Aging & Mental Health. 18(8),997-1005.
Ryff , C. D. , Singer, B.H.(2002). From social structure to biology: Integrative science inpursuit of human health and well being, In C.R. Snyder & S.J. Lopez (Eds), Handbook of Positive Psychology (PP:541-554), London: Oxford University Press.
Ryff CD. (2018).Well-being with soul: Science in pursuit of human potential.  Association   for Psychological Science. 13(2):242-248.
Saydah SH, Gregg EW, Kahn HS, Ali MK.(2018). Mortality associated with less intense risk-factor control among adults with diabetes in the United States. Primary care diabetes. 12(1):3-12.
Snorgaard O, Poulsen GM, Andersen HK, Astrup A.(2017). Systematic review and meta-analysis of dietary carbohydrate restriction in patients with type 2 diabetes. BMJ Open Diabetes Research and Care.; 5(1), 1-10.e000354.
Vassy JL, Hivert M-F, Porneala B, Dauriz M, Florez JC, Dupuis J, et al. (2014).Polygenic type 2 diabetes prediction at the limit of common variant detection. Diabetes. 63(6),2172-82.
Walker SN, Sechrit KR, Pender NJ. (1987). The health promoting lifestyle profile; development and psychometric characteristics. Nurs Res. 36: 76-81.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 22 آبان 1399
  • تاریخ بازنگری: 11 دی 1399
  • تاریخ پذیرش: 15 دی 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار