اثربخشی آموزش مدیریت‌زمان بر پیامدهای تحصیلی و رفتاری دانش‌آموزان پایه‌ی ششم ابتدایی شهرستان تبریز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روانشناسی تربیتی دانشگاه تهران

2 استاد گروه علوم تربیتی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تبریز

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مدیریت‌زمان بر پیامدهای تحصیلی (عملکرد تحصیلی، رضایتمندی تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی) و رفتاری (رفتار اجتماعی) دانش‌آموزان پایه‌ی ششم ابتدایی شهرستان تبریز اجرا گردید. روش پژوهش شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل نابرابر بود. جامعه‌ی آماری پژوهش را کلیه‌ی دانش‌آموزان پایه‌ی ششم ابتدایی نواحی پنجگانه‌ی شهرستان تبریز در سال تحصیلی 94-1393، تشکیل می‌دادند. دو کلاس 30 نفره‌ی پایه‌ی ششم ابتدایی از بین کلاسهای پایه‌ی ششم ابتدایی ناحیه‌ی 3 تبریز به شیوه‌ی نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و یکی از کلاسها به عنوان گروه آزمایش و کلاس دیگر به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شد. ابزارهای به کار رفته در این پژوهش آزمون محقق ساخته‌ی پیشرفت تحصیلی، فرم اصلاح‌شده‌ی پرسشنامه‌ی رضایتمندی تحصیلی دنیسون و الماسری (2012)، پرسشنامه‌ی خودکارآمدی تحصیلی مورگان و جینگز (1999) و بخشی از پرسشنامه‌ی خودسنجی نوجوان (جهت سنجش رفتارهای اجتماعی دانش‌آموزان) بودند. برنامه‌ی آموزش مدیریت‌زمان در جلسات 50 دقیقه‌ای و به صورت دو جلسه در هر هفته برای دانش‌آموزان گروه آزمایش به اجرا درآمد و گروه کنترل هیچ برنامه‌ای را دریافت نکردند. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل کوواریانس استفاده گردید. نتایج نشان داد آموزش مدیریت‌زمان تاثیر مثبت و معناداری بر عملکرد تحصیلی، رضایتمندی تحصیلی و رفتار اجتماعی دانش‌آموزان داشته ولی این آموزش بر خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان تاثیر معناداری نداشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Time Management Training on Academic and Behavioral Outcomes of Sixth Grade Elementary Students in Tabriz Province

نویسندگان [English]

  • fahimeh abbasi 1
  • Eskandar Fathi-Azar 2
1 Department of Education, Faculty of Education and Psychology, University of Tehran.
2 Professor in Science Education, Department of Education, Faculty of Education and Psychology, University of Tabriz.
چکیده [English]

The purpose of this study was to determine the effectiveness of time management training on academic and behavioral outcomes of sixth grade elementary students in Tabriz province. The research design was quasi experimental with pretest-posttest nonequivalent control group. The target population for this study comprised all sixth grade elementary students in Tabriz province’s five educational districts. Two sixth grade elementary classes (each class comprised of 30 students) were selected by convenience sampling from Tabriz third educational district. The data were collected using researcher-made achievement test, Dennison & El-Masri Student Academic Satisfaction Scale (2012), Morgan-Jinks Student Academic Self-Efficacy Scale (1999) and part of Achenbach Youth Self-Report Scale (2001). The experimental group received 10 sessions of time management training and the control group did not receive any intervention. The data were statistically analyzed using analysis of covariance. As a result of this it was determined that time management training had a positive and significant effect on students’ academic performance, Academic satisfaction and social behavior but no significant effect on students’ academic self-efficacy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Time Management Training
  • Academic Outcomes
  • Behavioral Outcomes
  • Academic Performance
منابع
احمدی، ساره (1388). بررسی رابطه‌ی هوش عاطفی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی با پیشرفت تحصیلی و رضایت از تحصیل. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشکده‌ی علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز.
احمدی، ساره و شیخ الاسلامی، راضیه (1390). بررسی رابطه هوش عاطفی و پیشرفت تحصیلی با واسطه‌گری رضایت از تحصیل. مجله‌ی مطالعات روانشناسی تربیتی، 13، 21-1.
ادراکی، میترا؛ رامبد، معصومه و عبدلی، روح‌اله (1390). ارتباط رضایت از تحصیل با پیشرفت تحصیلی در دانشجویان پرستاری. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 11(1)، 39-32.
اصغر، مینایی (1385). انطباق و هنجاریابی سیاهه رفتاری کودک آخنباخ، پرسشنامه خودسنجی و فرم گزارش معلم. پژوهش در حیطه‌ی کودکان استثنایی، 1(19)، 558-529.
امیدوار، هدایت (1392). تعیین اثربخشی راهبردهای مدیریت‌زمان بر سلامت روانی و انگیزش پیشرفت تحصیلی            دانش‌آموزان. مجله‌ی روان شناسی مدرسه، 2(3/22-6)، 23-6.
امین، هادی (1388). بررسی رابطه‌ی مهارت‌های اجتماعی، عزت‌نفس و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان سال دوم دبیرستان‌های شهر داراب درسال تحصیلی 87-86. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشکده‌ی علوم تربیتی، دانشگاه آزاد واحد مرودشت.
تریسی، برایان (1389). مدیریت‌زمان: از لحظه‌های‌تان بیش‌ترین بهره را بگیرید. ترجمه‌ی مهدی افشار. تاریخ چاپ اصلی 1944. تهران: انتشارات قاصدک صبا.
تریسی، برایان (1391). قدرت زمان. ترجمه‌ی مریم کاویانی. قم: انتشارات فراگفت.
تمنایی‌فر، محمدرضا و قاسمی، المیرا (1396). تبیین اهمالکاری تحصیلی بر اساس صفات شخصیت و مهارت مدیریت‌زمان. راهبردهای شناختی در یادگیری، 5(8)، 244-223.
جناآبادی، حسین؛ ناستی‌زایی، ناصر و جلال‌زایی، سمیه (1395). تاثیر آموزش مدیریت‌زمان بر کاهش اضطراب امتحان دانشجویان. نشریه آموزش پرستاری، 5(1)، 22-12.
حیدری، مریم (1384). رابطه رضایت تحصیلی با پیشرفت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه اصفهان. نوآوری‌های مدیریت آموزشی، 1، 86-75.
درتاج، اکرم؛ لسانی، مهدی و رستمی‌نسب، عباسعلی (1392). تاثیر آموزش مهارت‌های مدیریت‌زمان بر خودکارآمدی دانشجویان روان‌شناسی دانشگاه شهید باهنر کرمان. پژوهش در نظام‌های آموزشی، 21، 56-43.
دلاور، زهرا و کریمی، فریبا (1394). تاثیر آموزش مدیریت‌زمان بر خودراهبری در یادگیری دانش‌آموزان دختر پایه اول دوره دوم متوسطه. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 47، 167-158.
زمانی، اصغر و پورآتشی، مهتاب (1396). رابطه حافظه کاری، باورهای خودکارآمدی و اضطراب آزمون با پیشرفت تحصیلی. روان‌شناسی مدرسه، 4(24)، 44-25.
سلطانی، سیدامیر هوشنگ (1391). بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های تحصیلی بر خودکارآمدی و انگیزش پیشرفت دانش‌آموزان پسر سال اول دبیرستان های خمینی شهر در سال تحصیلی 91-90. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشکده‌ی علوم انسانی، دانشگاه پیام نور تهران.
سماوی، سید عبدالوهاب؛ ابراهیمی، کلثوم و جاودان، موسی (1395). بررسی رابطه درگیری تحصیلی، خودکارآمدی و انگیزش با پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان دبیرستانی شهر بندرعباس. راهبردهای شناختی در یادگیری، 4(7)، 92-71.
سهرابی، زهره؛ قوتی، فاطمه؛ میرحسینی، فخرالسادات و حسینی، فاطمه (1395). بررسی ارتباط انگیزه پیشرفت تحصیلی و مدیریت با موفقیت تحصیلی دانشجویان کارشناسی دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران. مجله علوم پزشکی رازی، 23(150)، 45-35.
طیموری‌فرد، عین‌اله و فولادچنگ، محبوبه (1391). نقش فراشناخت، هوش و خودکارآمدی در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان سال اول متوسطه. مجله مطالعات آموزش و یادگیری، (2)4، 135-118.
علاقه بند، علی (1383). جامعه‌شناسی آموزش و پرورش. ویرایش پنجم. تهران: نشر روان.
فتاحی، شیدا (1389). تاثیر آموزش مهارت مدیریت و برنامه‌ریزی زمان (مهارت خودتنظیمی) بر انگیزش پیشرفت و عملکرد تحصیلی در درس علوم پایه‌ی سوم راهنمایی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشکده‌ی علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه بیرجند.
قراملکی، ناصر؛ حاجلو، نادر و بابایی، کریم (1393). اثربخشی آموزش مهارت‌های مدیریت‌زمان بر اهمال کاری دانش‌آموزان. فصلنامه‌ی روشها و مدلهای روان شناختی، 4(15)، 101-91.
میرحیدری، سیدعلی و نیستانی، محمدرضا (1394). رابطه بین خودکارآمدی و رضایت تحصیلی با پیشرفت تحصیلی در درس ریاضی دانش آموزان پایه سوم دوره دوم متوسطه شهر اصفهان در سال تحصیلی 93-92. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 12(20)، 60-51.
نادینلویی، کریم (1391). اثربخشی آموزش مهارت‌های مدیریت‌زمان براهمالکاری، خودکارآمدی و مدیریت‌زمان تحصیلی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی.
وفوری، جواد (1396). تاثیر آموزش مهارت‌های مطالعه (روش برنامه‌ریزی و مدیریت‌زمان و روش تمرکز و حافظه) بر میزان پیشرفت تحصیلی و انگیزش پیشرفت دانش‌آموزان ایرانی ساکن کشور تاجیکستان. مجله روان‌شناسی مدرسه، 6(2)، 163-146.
یعقوبی، ابوالقاسم؛ محققی، حسین؛ عرفانی، نصراله و الفتی، ناهید (1392). تاثیر آموزش مدیریت‌زمان بر کاهش اضطراب امتحان دانش‌آموزان دختر پایه اول متوسطه  همدان. مجله‌ی علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 21(1)، 77-70.
 
Achenbach, T.M., & Rescorla, L.A. (2001). Manual for the ASEBA school-age forms & profiles. Burlington, VT: University of Vermont, Research Center for Children, Youth, & Families.
Adams, G.A. & Jex, S.M. (1999). Relationships between time management, control, work-family conilict and strain. Journal of Occupational Health Psychology, 1, 72-77.
Al-Zoubi, M. (2016). The Effect of the Time Management Art on Academic Achievement among High School Students in Jordan. Journal of Education and Practice, 7(5), 158-167.‏
Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behavior (Vol. 4, pp. 71-81). New York: Academic Press. (Reprinted in H. Friedman [Ed.], Encyclopedia of Mental Health. San Diego: Academic Press, 1998).
Behnam, B., Jenani, S. & Ahangari, S. (2014). The effect of time-management training on test-anxiety and self-efficacy of Iranian intermediate EFL learners. Iranian Journal of Language Teaching Research, 2(1), 45-61.
Bond, M. & Feather, N. (1988). Some correlates of structure and purpose in the use of time. Journal of Personality and Social Psychology, 55, 321-329.
Britton, B.K. & Tesser, A. (1991). Effects of time-management practices on college grades. Journal of Educational Psychology, 83(3), 405-410.
Burt, C.D.B. & Kemp, S. (1994). Construction of activity duration and time management potential. Applied Cognitive Psychology, 8, 155-168.
Carolyn, M., Gerard, J.F. & Richard, D.R. (2012). Strategies for success in education: time management is more important for part-time than full-time community college students. Learning and Individual Differences Journal, 22(5), 618-623.
Chemers, M.M., Hu, L. & Garcia, B.F. (2001). Academic self-efficacy and first-year college student performance and adjustment. Journal of Educational Psychology, 93, 55-64.
Claessens, B. (2004). Perceived control of time: time management and personal effectiveness at work. Eindhoven: Technische Universiteit Eindhoven.
Dalli, M. (2014). The university students’ time management skills in terms of their academic life satisfaction and academic achievement levels. Educational Research and Reviews, 9(20), 1090-1096.
Davis, M.A. (2000). Time and the nursing home assistant: relations among time management, perceived control over time and work-related outcomes. Paper presented at the academy of management, Toronto, Canada.
Deary, I.J., Whiteman, M.C., Starr, J.M., Whalley, L.J. & Fox, H.C. (2004). The Impact of Childhood Intelligence on Later Life. Journal of Personality and Social Psychology, 86(1), 130-147.
Demaris, M.C. & Kritsomis, W.A. (2008). The classroom exploring its Effects on student persistence and satisfaction. Focus on Colleges, Universities and School. 2(1), 1-9.
Dennison, S. & El-Masri, M.M. (2012). Development and psychometric assessment of the undergraduate nursing Student academic satisfaction scale (UNSASS). The Journal of Nursing Measurement, 20(2), 75-89.
Eilam, B. & Aharon, I. (2003). Students' planning in the process of self-regulated learning. Contemporary Educational Psychology, 28, 304-334.
Flores, A. (2007). Attribution style, self- efficacy, and stress as predictors of academic success and academic satisfaction in college students. A dissertation submitted to the faculty of the University of Utah for the degree of Doctor, Utah.
Galyon, C.E., Blondin, C.A., Yaw, J.S., Nalls, M.L. & Williams, R.L. (2012). Relationship of academic self-efficacy to class participation and exam performance. Social Psychology of Education, 15, 233-249.
Ghamari, M., Barmas, H. & Biglari (2013). Effectiveness of time management strategies training in students’ anxiety and academic performance. International Journal of Psychology and Behavioral Research, 2(3), 152-160.
Goudas, M., Kolovelonis, A. & Dermitzaki, I. (2010). The effect of different goals self-recording on self-regulation of learning a motor skill in a physical education setting.  Jounal of learning and Instruction, 10, 1-10.
Griffiths, R.F. (2003). Time management in telework and other autonomous work environments. Dissertation Abstract International: Section B: The sciences and engineering, 64, 5B.
Hamzah, A., Lucky, E. & Joarder, M. (2014). Time management, external motivation, and students’ academic performance: evidence from a Malaysian public university. Asian Social Science, 10(13), 55-63.
Hassan, M.M. (2002). Academic satisfaction and approaches to learning among United Arab Emirates university students. Social Behaviors and Personality. 30, (5), 443-452.
Hellsten, L. (2012). Time Management. T. Stoilov (Ed.). InTech, Available from: http:// www.intechopen.com/books/timemanagement/what-do-we-know-bout-timemanagement-a-review-of-the-literature-and-a-psychometriccritique-of-inst.
Honicke, T., & Broadbent, J. (2016). The influence of academic self-efficacy on academic performance: A systematic review. Educational Research Review, 17, 63-84.
Indreica, E., Cazan, A. & Truta, C. (2011). Effects of learning styles and time management on academic achievement. Social and Behavioral Sciences, 30, 1096 – 1102.
Jamshidi K., Mohammadi B., Mohammadi Z., Karimi Parviz M., Poursaberi R., & Mohammadi M. (2017). Academic Satisfaction Level and Academic Achievement among Students at Kermanshah University of Medical Sciences: Academic Year 2015-2016.‏  Res Dev Med Educ. 2017;6(2):72-79. doi: 10.15171/rdme.2017.016.
Jex, J.M., & Elacqua, T.C. (1999). Time management as a moderator of relations between stressors and employee strain. Work & Stress, 13, 182-191.
Kader, F. A. H. A., & Eissa, M. A. (2015). The Effectiveness of Time Management Strategies Instruction on Students' Academic Time Management and Academic Self Efficacy. Online Submission, 4(1), 43-50.‏
Kaufman-Scarborough, C. & Lindquist, J.D. (1999). Time management and polychronicity: comparisons, contrasts, and insights for the workplace. Journal of Managerial Psychology, 14, 288-312.
Khan, M. (2013). Academic self-efficacy, coping, and academic performance in college. International Journal of Undergraduate Research and Creative Activities, 5, Art. 4.
Kostelnik, M., Gregory, K., Soderman, A. & Whiren, A. (2015). Guiding children’s social development and learning, 8th Edition. Thomson Delmar Learning.
Lay, C. H. & Schouwenburg, H.C. (1993). Trait procrastination, time management, and academic behavior. Journal of Social Behavior and Personality, 8, 647-662.
Lent, R. W., Singley, D., Sheu, H. B., Schmidt, J. A., & Schmidt, L. C. (2007). Relation of social-cognitive factors to academic satisfaction in engineering students. Journal of Career Assessment, 15(1), 87-97.‏
Macan, T.H. (1994). Time Management: Test of a process model. Journal of Applied Psychology, 79, 381-391.
McCann, C., Fogarty, G. & Roberts, R. (2012). Strategies for success in education: Time management is more important for part-time than full-time students. Learning and Individual Differences, 22(5), 618-623.
Mega, C., Ronconi, L., & De Beni, R. (2014). What makes a good student? How emotions, self-regulated learning, and motivation contribute to academic achievement. Journal of Educational Psychology, 106(1), 121.
Misra, R. & McKean, M. (2000). College students’ academic stress and its relation to their anxiety, time management, and leisure satisfaction. American Journal of Health Studies, 16(1), 41-51.
Molaee, Z., Asadzadeh, H., & Dortaj, F. (2014). Parallel Programming: A Model for Time Management, Improving the Academic Achievement. Social and Behavioral Sciences, 112, 333-341.
Morgan, V. & Jinks, J. (1999). Children's perceived academic self-efficacy: An inventory scale. The Clearing House, 72(4), 224-230.
Muris, P. (2001). A brief questionnaire for measuring self-efficacy in youths. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 23, 145–149.
Nadinloyi, K.B., Hajloo, N., Garamaleki, N.S. & Sadeghi, H. (2013). The study efficacy of time management training on increase academic time management of students. Social and Behavioral Sciences, 84, 134-138.
Naser Naeemi, H., Dastouri, R., Hoseyni Nasab, D. & Bayrami, M. (2014). Efficiency of time management strategies tnstruction on students’ self-efficacy. Reef Resources Assessment and Management Technical Paper, 40(5), 408-417.
Nzewi, H.N., Chiekezie, O.M. & Ikon, M.A. (2013). Time management and academic performance of postgraduate students in Nigerian universities. Review of Public Administration & Management, 1(2).180-192.
Pajares, F. (2002). Self-Efficacy Beliefs in Academic Contexts: An Outline. Retrieved November 07, 2014 from http://des.emory.edu/mfp/efftalk.html.
 Pehlivan, A. (2013). The effect of time management skills of students taking a financial accounting course on their course grades and grade point average. International Journal of Business and Social Science, 4(5), 196-203.
Razali, S. N. A. M., Rusiman, M. S., Gan, W. S., & Arbin, N. (2018, April). The Impact of Time Management on Students’ Academic Achievement. In Journal of Physics: Conference Series (Vol. 995, No. 1, p. 012042). IOP Publishing.‏
Richardson, M., Abraham, C., & Bond, R. (2012). Psychological correlates of university students' academic performance: A systematic review and meta-analysis. Psychological bulletin, 138(2), 353.
Robbins, S.B., Lauver, K., Le, H., Davis, D., Langley, R., & Carlstrom, A. (2004). Do psychosocial and study skill factors predict college outcomes? A meta-analysis. Psychological Bulletin, 130, 261-288.
Rogel, I.R. (2012). Academic behavior and performance of third year students of General Emilio Aguinaldo national high school, division of Cavite. A thesis presented to the course specialists of the school of the distance education Open University system Polytechnic University, Philippines.
Schunk, D. H., & Pajares, F. (2002). The development of academic self-efficacy. Chapter in A. Wigfield & J. Eccles (Eds.), Development of Achievement Motivation. San Diego: Academic Press.
Schunk, D.H. & Zimmerman, B.J. (1997). Social origins of self-regulatory competence. Educational Psychology, 32, 195-208.
Sevari, K., & Kandy, M. (2011). Time management skills impact on self-efficacy and academic performance. Journal of American Science, 7(12), 720-726.
Smith-Terry, K. (2002). The effects of online time management practices on self-regulated learning academic self-efficacy. Dissertation of Curriculum & Instruction, Virginia University.
Strongman, K.T. & Burt, C. D. B. (2000). Taking breaks from work: an exploratory inquiry. Journal of Psychology, 134, 229-242.
Terry, K.P., & Doolittle, P.E. (2008). Fostering self-efficacy through time management in an online learning environment. Journal of Interactive Online Learning, 7(3), 195-207.
Xu, J. (2010). Predicting homework time management at the secondary school level: a multilevel analysis. Learning and Individual Differences, 20(1), 34-39.
Youn, Y., & Kim, O. (2007). University students' time management: affecting variables and correlations with life satisfaction-focusing on the students at Korea national Open University. Journal of Korean Home Management Association, 25(6), 70-75.
Zimmerman, B. J. (1998). Academic studying and the development of personal skill: a self-regulatory perspective. Educational Psychology, 33(2/3), 73-86.33(2/3), 73-86.