روابط ساختاری سرمایه روان شناختی و امید به زندگی با میانجی­‌گری مولفه‌های کیفیت و رضایت از زندگی میانسالان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان­شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان­شناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

2 دانشیار گروه روان­شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان­شناسی، دانشگاه تبریز، ایران.

3 استاد گروه روان­شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان­شناسی، دانشگاه تبریز، ایران.

چکیده

هدف : هدف تحقیق بررسی روابط ساختاری سرمایه روان شناختی با میانجی گری مولفه های کیفیت زندگی و رضایت زندگی بر میزان امید به زندگی میان سالان بود.
روش:در این پژوهش با استفاده از روش همبستگی، اعضای نمونه از بین جامعه میان سالان استان آذربایجان غربی (536218=N )، به تعداد 744 نفر میانسال (به طور مساوی از هر دوجنس) با استفاده روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ‌داده‌ها با استفاده از مقیاس‌های اندازه گیری امید به زندگی (LES)، کیفیت زندگی (WHOQOL-BREF)، پرسشنامه سرمایه روانشناختی لوتانز (PCQ)و رضایت از زندگی(SWLS) جمع آوری شد. برای تحلیل روابط ساختاری از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری (SEM) استفاده شده است.
یافته ها: یافته ها نشان داد: متغیر سرمایه روان شناختی با میانجی گری مولفه های کیفیت زندگی ورضایت از زندگی با اثرات کل (اثرات مستقیم و غیر مستقیم) 69/0 توانست 48/0 از کل واریانس (تغییرات) متغیر نهایی امید به زندگی میانسالان را تبیین کند(001/0p<).بطورکلی، تحلیل داده‌ها نشان داد که مدل اندازه‌گیری شده از برازش قابل قبولی برخوردار است .
نتیجه گیری : آن جا که سرمایه روان شناختی با میانجی‌گری مولفه‌های کیفیت زندگی و رضایت زندگی تاثیر مثبت و معناداری در تغییرات امید به زندگی میانسالان دارند. براین اساس، هر چه میزان کیفیت زندگی و رضایت از زندگی در اثر متغیر سرمایه روان شناختی افزایش یابد، میزان امید به زندگی میان سالان ارتقاء خواهد یافت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Structural Relations between Psychological Capital and Life Expectancy through Mediating of Life satisfaction and Quality of Life Components in middle aged People

نویسندگان [English]

  • gholamheydar nikkhou 1
  • khalil esmaeilpour 2
  • mansour bayrami 3
  • turaj hashemi 3
1 PhD Student, Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
2 PhD, Associate Professor, Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
3 Professor, Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
چکیده [English]

Abstract
Aim: This study aimed to investigate the structural relations of psychological capital with the quality and life satisfaction components on life expectancy.
Method: In this study, 744 middle aged people (equally in both sexes) were selected using the method of correlation. Data was collected using the scales of life expectancy (LES), quality of life (WHOQOL-BREF), psychological capital questions (PCQ) and life satisfaction (SWLS). To analyzing the structural relations, the structural equation modeling (SEM) was used.
Results: The results showed that psychological capital variables affecting the weight with the factors of quality of life and life satisfaction with the factor of direct and indirect effect of 0/69 explained the life expectancy variable of 0/48 out of total Variance belonging to middle aged people (p<0/001). In general, analyzing data showed that the measured model was acceptable.
Conclusion: Effect of psychological capital has positive and significant role in life expectancy’s changes with quality and life satisfaction factors. Accordingly, the more the quality of life and life satisfaction in the variable of psychological capital, the more is the life expectancy in middle aged people.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Life expectancy
  • Quality of life
  • Life satisfaction
  • psychological capital
احدی، پریسا؛ ومزیدی، سیما .(1393).رابطه امید به زندگی و کیفیت زندگی در بین فرهنگیان بازنشسته. پایان نامه دوره کارشناسی ارشد،واحد علوم وتحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان غربی.
آزاد، حسین.(1393).روا شناسی رشد. تهران : انتشارات دانش پرور.
آقا یوسفی، علیرضا و شاهنده،مریم. (1391). رابطه علی خشم وسر سختی روان شناختی با کیفیت زندگی در بیماران عروق کرونری. روانشناس سلامت 3، 34-76.
برک، لورا.(1389).‌ روان شناسی رشد از نوجوانی تا پایان زندگی(ترجمه یحیی سید محمدی(1389).تهران: ناشر ارسباران.( تاریخ انتشار به زبان اصلی  2007).
پور سردار، نوراله؛ پناهنده،عباس؛ سنگری ،علی اکبر؛و عبدی ،زرین سهراب.(1391).    تأثیر خوش بینی (تفکر مثبت) بر سلامت روانی و رضایت از زندگی: یک مدل روان شناختی از بهزیستی.مجه پژوهشی حکیم، ،1(16):87-54.
پور ملک، فرشاد؛ ابولحسنی، فرید ؛مجد زاده، رضا ؛نقوی، محسن؛هلاگوئی، وفتوحی، اکبر .(1386).  برآورد امید زندگی سالم مردم ایران . مجله پژوهشی حکیم،14(10):66-76.
تقربی، زهرا، تقربی، لیلا ،شریفی، خدیجه ؛وسوکی، زهرا .(1389). روان سنجی فرم پرسشنامه رضایت از زندگی سالمند ایرانی. فصلنامه پایش،11، 71-23.   
ثنایی، محمد؛ زردشتیان، شیرین  و  نوروزی سید حسینی،رسول.(1392). اثر فعالیت های بدنی بر کیفیت زندگی و امید به زندگی در سالمندان استان مازندران.فصلنامه مدیریت ورزش،   17  :163- 158.
حاجی احمدی فومنی، هاجر؛ شمس اسفند آباد ؛حسن؛ و کاکاوند، علیرضا. (1393). اثر بخشی رفتار درمانی دیالتیکی براسترس ادراک شده، خودکارآمدی و کیفیت زندگی بیماران دچار سرطان پستان. فصلنامه روان- شناسی کاربردی، 1و(29): 68-47.
حسینی، حاتم.(1384). مبانی جمعیت‌شناسی. همدان: انتشارات دانشگاه بوعلی سینا .
حمید، نجمه.(1389). رابطه میان سخت رویی روان شناختی، رضایت از زندگی و امید با عللکرد تحصیلی دانش آموزان دختر پیش دانشگاهی. فصلنامه روان شناسی کاربردی،4،(4):16-11.
خدایی،ناصر.(1392). تعیین ارتباط بین استرس و میزان امید به زندگی در بین بزرگسالان. پایان نامه دوره کارشناسی ارشد، واحد علوم وتحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان غربی.
خعلتبری،جواد؛ و بهاری،صونا.(1389). ارتباط بین تاب آوری و رضایت از زندگی. فصلنامه روانشناسی تربیتی، فصلنامه علمی وپژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن،2،(1): 94-83.
دانش نیا،فریده؛ رزم آرا،اصغر؛  آقایی،اصغر،مولوی، حسین .(1392).  تاثیر آموزش نرم افزار حافظه کاری بر میزان عزت نفس، خودپنداری و حافظه میانسالان. مجله پزشکی هرمزگان ،4،(9)،52-45.
داوری، علی ،و رضا زاده،آرش.( 1393). مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزار pls. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
رضایی ،اکبر .(1392). خوش بینی -بدبینی و سبک های پردازش اطلاعات به عنوان پیش بین های افسردگی و رضایت از زندگی . مجله اصول بهداشت روانی،13،(15):108-93.
رفیعی بهابادی، مهدی ؛ حاجیانی،ابراهیم.(1392). بررسی رضایت از زندگی و عوامل موثر برآن، بااستفاده از نتایج پیمایش ملی.فصلنامه جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران،5،(2): 65-34.
سارافینو.پ،ادوارد.(1387). روان شناسی سلامت(ترجمه الهه میرزایی و همکاران).تهران: رشد.(تاریخ انتشار به زبان اصلی2002).
سعیدپور نقاش تهرانی،سید سعید؛حبیبی،مجتبی ؛ ایمانی،سعید. (1391). رابطه کیفیت زندگی و صفات شخصیت در افراد معتاد. فصلنامه تحقیقات علوم رفتاری،3،(10):54-23.
سلیمانی، عفت ؛هویدا،رضا.(1392). بررسی مفهوم خودکارآمدی در نظریه شناختی اجتماعی بندورا.فصلنامه علوم اجتماعی،63،  91-97.
سید عباسزاده، میرمحمد؛  جواد امانی ، ساری بگلو؛خضری آذر ،هیمن؛ و پاشوری، قاسم.   (1391). مقدمه ای بر مدل یابی معادلات ساختاری به روش pls و کاربرد آن در علوم رفتاری. ارومیه:انتشارات دانشگاه ارومیه.
شعاع کاظمی، مهرانگیز؛ و مومنی جاوید،مهرآور.(1388). بررسی رابطۀ بین کیفیت زندگی و امید به زندگی در بیماران مبتلا به سرطان بعد از عمل جراحی. فصلنامۀ بیماری های پستان ایران،3-4،(2):51-43.
شیخی، منصوره؛ هومن،حیدرعلی ؛احدی، حسن ؛ و سپاه منصور،مژگان.(1389). مشخصه های روان سنجی مقیاس رضایت از زندگی . فصلنامه تازه های روان شناسی صنعتی،سازمانی،4 :25-17.
عسگری، سعید؛ کهریزی،سمیه؛ و کهریزی،مریم.(1392). نقش خودکارآمدی و رضایت از زندگی در پیش بینی عملکرد دانش آموزان سال سوم متوسطه کرمانشاه. مجله روان شناسی مدرسه، 2 ،( 2):123-107.
علی پور، احد(1390). مقدمات روان شناسی سلامت. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
علیزاده، کیوان.(1385دوشنبه 18اردبیهشت).شادی و طول عمر. خبرنامه علمی،فرهنگی وپژوهشی آفتاب،1، 11.
کریمیان،حسن.(1394).روان رشد میان سالی. فصلنامه پیام زن،297: 11-1.
کورتیس،آنتونی.(1385) .روان شناسی سلامت(ترجمه شهنار محمدی).تهران: نشر ویرایش.(تاریخ انتشار به زبان اصلی2000).
کارگر، هاجر .(1389). بررسی مقایسه ای تاب آوری، سازگاری روانی، کیفیت زندگی در معتادان در حال بهبودی و افراد مصرف کننده و افراد عادی. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد ارسنجان.
گاجل،جی.رابرت، بام،آندرو،و کرانتس ،اس. دیوید.(1377). زمینه روان شناسی تندرستی(ترجمه غلامرضا خوی نژاد).مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.( تاریخ انتشار به زبان اصلی ندارد).
گنجی، حمزه و مسعود حمزه زاده(1393).روان شناسی رشد. ج2.تهران: ارسباران.
گنجی، حمزه.(1386). ارزشیابی شخصیت. تهران: ارسباران.
مایلز، جرمی  و مارک شولین.(1388).  رگرسیون و همبستگی کاربردی(ترجمه علیرضا کیامنش و مسعود کبیری). تهران: جهاددانشگاهی .(تاریخ انتشار به زبان اصلی2001).
محسنین، شهریار ، و  اسفندایی،رحیم.(1393). معادلات ساختاری مبتنی بر رو رویکرد حداقل مربعات جزیی. تهران: کتاب مهربان.
نادی ،محمدی ،سجادیان، پریناز ؛ و سجادیان،الناز.(1388).تحلیل مسیر الگوی اکتشافی معناداری زندگی با سازه های پیشایندی و پسایندی آن در بین دانشجویان دانشگاه اصفهان. ارایه شده در همایش ملی معناداری زندگی دانشگاه اصفهان.
نجات ،سحرناز، منتظری، علی؛ هلاکوئی نائینی،کوروش ،محمد،کاظم؛ مجدزاده،سیدرضا. (1385).استانداردسازی پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت(WHOQOL-Bref) : ،ترجمه و روان سنجی گونه ایرانی . مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، 4،(4):12-1.
نصیری، بهاره ؛ هاشمی فشارکی، مریم السادات، بدوی،فاطمه ؛بختیاری،آمنه. (1390). امید و رضایت از زندگی و سلامت روان در میان زنان در جمهوری ترکیه. پژوهشنامة زنان ،4،(2):155-133.
نصیری،حبیب اله؛ وجوکار، بهرام .(1387). معنا داری زندگی، امید، رضایت از زندگی و سلامت روان در زنان. پژوهش زنان،2،(6): 65-43.
نوید ادهم،مهدی.(1391).امید به  زندگی.دسترسی در 23/11/91 از وب سایت : http://www.csr.ir/center.
هویدا ،رضا ؛ مختاری، حجت اله؛ و فروهر، محمد. (1391). رابطه مؤلفه های سرمایه روا نشناختی و مؤلفه های تعهد سازمانی. مجله پژوهش های علوم شناختی و رفتاری،3،(2):56-43.
Austin; E.J.; Saklofske; D. H. Egan; V. (2006). Personality well being and health correlates of trait emotional.Intelligence personality and individual Differences; 38: 547- 558.
Bailey, T., Winnieeng, Frisch, M.B., & Snyder, C.R., (2007). Hope and Optimism as Related to Life Satisfaction. The Journal of Positive Psychology, 2, (3): 168-175.
Banson ,W.(2006). The role of hope and study skills in predicting test anxiety level of university students highschool and psychological health, self-esteem, positive thinking and social communication.  Unpublished mastres  These . the department of educational sciences middle east technical university .
Banyard,P.(1996). Applying psychological to health.London:Holder and Stoughton.
Bennet ,P.and Murphy,S.(1997). Psychology and health promotion .Buckigham :Open University Press.
Bentham,J.(1789).An introduction to the principles of morals and legislation . New York .Hafner.
Besier, T., Tim, G., Schmitz, B. & Goldbeck, L. (2009). Life satisfaction of adolescents and adults with cystic fibrosis: Impact of partnership and gender. Journal of Cystic Fibrosis, 8:104–109
Blair,R.G.(2004).Heloing older adolescents search for meaning in depression ournal of mental Health counseling. Journal of Adult Development ,26:333-347.
CIA.(2013).the Word factbook.Retrieved ma. From https://www.cia .gov /library/publications/the-world-factbook/rankorder/2102rank.html
Conger, S.,& Moor, K. D. (2002).chronic illness and quality of life: the social workers role .TSAO foundation.p10.
Diener, E. D. (2003). Subjective well-being. J  Psychological Bulleting, 125 (2): 276-302.
Luthans ,F.,& Avolio, BJ. (2003). Authentic leadership: A positive developmental approach. In
Luthans, F. (2012). Psychological capital: Implications for HRD, retrospective analysis, and future directions. Human Resource Development Quarterly, 23(1):1-8.
Luthans, F., & Youssef, C.M. (2004). Human, social, and now positive psychological capital management: investing in people for competitive advantage. Organizational Dynamics33:143–160.
Maremmani, I., pani, PP., Pacini ,M., &Perugi ,G.(2007). Substance use and quality of life over 12 mounth among buprenorphin maintenance-treated and methadone maintenance-treated heroin addicted patients. J subst abus treat ,5 (33):41-48.
Markman, G. D., Robert, A., Baron,B.,& David. B. ( 2005). Are Perseverance and Self-Efficacy Costless? Assessing Entrepreneurs’ Regretful Thinking . Journal of Organizational Behavior, 26(1):1–19.
Masten, A.(2001). Ordinary magic: Resilience Processes in development . American Psychologist,56: 227-238.  
Morgan. P.D, Gaston,J & Mock.V.(2006). Spiritual well-being, religious coping, and the quality of life of African American breast cancer treatment: a pilot study. Department of Nursing, Fayetteville State University,17(2):73-7.
Moser, G. (2009). Quality of life and sustainability: Toward person–environment congruity. Journal of Environmental Psychology 29, (21): 351–357.
Nasiri, H., Hashemi, L.,& Hoseini, M.(2006). Investigation quality of life in Shiraz University students based on world health organization quality of life scale. Proceedings of the 3rd National Seminar of Student Mental Health Shiraz University; 2006 Jun 6-8; Shiraz, Iran  : 365-8.
Nasseri, H.(2006). The study of Quality of life students of shiraz university.3th congress mental health.76-9.
Nelson,D.,&Cooper,C.L.(Eds).(2007).positive organizational behavior. Psychological Inquiry, 13(3), 190-200
Ong, A.D., Edwards, L.M., & Bergeman, C.S., (2006). Hope as Asource of Resilience in Later Adulthood. Journal of Personality and Individual Differences,   41: 1263-1273.
Park, J.(2004). Health Services Principals. Trans. Shojaee Tehrani H. Tehran: Samat Publication; p. 42.
Rejeski, W, J. Mihalko, S, L. (2001). physical activity and quality of life in older adults. Journal of Gerontology series :  A Biological sciences and medical sciences, 56:23-35.
Scheier, M. F., Wrosch ,C., Baum, A.,& et al.(2006).The Life Engagement Test: Assessing Purpose in Life. Journal of  Behavioral Medicine, 29(3): 291-298.
Schneider ,SI. (2001). In search of realistic optimism. American Psychologist, 56: 250–263.
Snyder, C .R., Cheavens ,J., &Sympson, S. C.(1997). Hope: an individual motive for social commerce. Journal of Personality Assessment, 57.(12): 149–161.
Tugade,M.M.,Fredrickson,B.L.,&Barrett,L.F.(2004).psychological resilience and positive emotional  granularty :Examining the bebfites of positive emotions on coping and health.Journal of personality,72(61):1161-1190.
WHOQOL GROUP. (1994). Development of the WHOQOL: rationale and current status. International Journal of Mental Health. 23 (3): 24-56.
World Health Organization (2003) the world health report 2002: reduce risks, promoting healthy life. World Health Organization,15,(7):81- 97.