مقایسه اثربخشی شناخت درمان مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT) و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر بهبود مؤلفه‌های کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به صرع کانونی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان شناسی، دانشگاه سمنان.

2 استادیار دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه سمنان.

3 دانشیاردانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه سمنان.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT) در مقایسه با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) در بهبود کیفیت زندگی و مؤلفه های آن در بیماران مصروع صورت گرفت. طرح این پژوهش، نیمه آزمایشی از نوع گروه آزمایش و کنترل با پیش­آزمون و پس­آزمون همراه با دوره پیگیری بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه بیماران مبتلا به صرع کانونی ساکن در آذربایجان شرقی که از ابتدای سال تا پایان دی ماه 1397به مراکز درمانی استان مراجعه کرده­اند، تشکیل داد. با استفاده از نمونه گیری در دسترس و چندمرکزی، تعداد 40 نفر از میان بیماران معرفی­شده از طرف مراکز درمانی، انتخاب و با همتاسازی از نظر سن، جنس و تحصیلات بطور تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل، جایگزین شدند. بیماران جایگزین شده در گروه­های آزمایش و کنترل، در سه  نوبت؛ یعنی پیش از مداخله MBCT و ACT و پس از آن و در مرحله پیگیری پرسشنامه کیفیت زندگی ویر و شربورن (SF-36) را تکمیل کردند. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که درمان مبتنی بر ذهن آگاهی(MBCT) در مقایسه با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد(ACT) در بهبود کیفیت زندگی و مؤلفه های آن در بیماران مصروع اثر بخش تر است. افراد مصروع با بکارگیری فنون MBCT می آموزند که به افکار منفی و نشخوارهای فکری، به عنوان انعکاسی از واقعیت نگاه نکنند و در مقابل، آن ها را به عنوان  وقایع ذهنی ساده ای ببینند که می آیند و می روند تا از این طریق بتوانند بین این افکار و خود، گسلش ایجاد کنند و تمرکز زدایی افکار به وقوع بپیوندد. با این ترفند، فرد از افکار منفی رهایی یافته و اضطراب ناشی از عود حملات صرعی، بهبود می یابد و رفتارهای اجتنابی کاهش پیدا می کنند. بنابراین انتظار می رود کیفیت زندگی فرد، بهبود یافته و بیمار بتواند انطباق موثری با بیماری و شرایط پیش آمده ایجاد کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

-

نویسندگان [English]

  • Mohammad Mohammadpour 1
  • Parvin Rafinia 2
  • Parviz Sabahi 2
  • Mahmood Najafi 3
1 PhD Student, Psychology, Semnan University,
2 PhD, Assistant Professor, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Semnan University.
3 PhD, Associat Professor, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Semnan University.
چکیده [English]

The aim of this study was to determine the effectiveness of mindfulness-based therapy (MBCT) in comparison with acceptance and commitment-based therapy (ACT) in improving the quality of life and its components in epileptic patients. The design of this study was a quasi-experimental group of experimental and control groups with pre-test and post-test with follow-up period. The statistical population of this study consisted of all patients with focal epilepsy living in East Azerbaijan who referred to the medical centers of the province from the beginning of the year to the end of January 2016. Using available and multicenter sampling, 40 patients were selected from the medical centers and randomly assigned to two experimental groups and one control group by matching in terms of age, sex and education. Patients replaced in experimental and control groups, in three shifts; That is, they completed the Weir and Sherborne Quality of Life Questionnaire (SF-36) before and after the MBCT and ACT interventions. The results of multivariate analysis of covariance showed that mindfulness-based therapy (MBCT) is more effective in improving quality of life and its components in epileptic patients compared to acceptance and commitment-based therapy (ACT). People with epilepsy use MBCT techniques to learn not to look at negative thoughts and rumination as a reflection of reality, but instead to see them as simple mental events that come and go so that they can move between them. Thoughts and themselves create faults and decentralization of thoughts occurs. With this trick, the person gets rid of negative thoughts and the anxiety caused by the recurrence of epileptic seizures improves and avoidance behaviors are reduced. Therefore, it is expected that the quality of life of the person will improve and the patient will be able to effectively adapt to the disease and the conditions that have occurred.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Focal epilepsy
  • Quality of Life
  • Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT)
  • Acceptance and Commitment Therapy (ACT)
بسطامی، فاطمه؛ بهرامی احسان، هادی؛ و رحیمی نژاد، عباس (1387) بررسی روایی و اعتبار مقیاس کوتاه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی  (BREF- WHOQOL) و ارزیابی روایی افزایشی آن؛ پایاننامه، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.
خداپناهی، محمدکریم. (1398). نوروسایکولوژی و سایکوفیزیولوژی،تهران؛سازمان مطالعه و تدوینکتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
عزیزیکرج، معصومه؛ دهقانی، فهیمه؛ و کمالی زارچ، محمود (1396) نقش واسطه ای خودتنظیمی