ارزیابی مدل ارتباطی ذهن‌آگاهی با شادکامی به واسطه نقش خوددلسوزی، عزت نفس و تنظیم هیجان در دانشجویان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور مرکز تالش

2 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، رشت، ایران

3 مربی گروه روان‌شناسی، دانشگاه پیام نور مرکز تالش

4 مربی گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور واحد شفت

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین برازش مدل ارتباطی ذهن­آگاهی با شادکامی به­واسطه نقش خوددلسوزی، عزت­نفس و تنظیم هیجان در دانشجویان انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. نمونه آماری پژوهش شامل 210 نفر از دانشجویان دختر و پسر مقطع کارشناسی دانشگاه پیام نور مرکز تالش در نیمسال اول سال تحصیلی 97-1396 بود که به روش نمونه­گیری تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه شادکامی آکسفورد، مقیاس تنظیم هیجان گراتز و رومر، پرسشنامه ذهن­آگاهی فرایبرگ و مقیاس عزت­نفس روزنبرگ و فرم کوتاه مقیاس شفقت خود را تکمیل نمودند. داده­ها با استفاده از روش تحلیل مسیر تحلیل شدند. نتایج نشان داد ضرایب مسیر مستقیم استاندارد شده، بین متغیرهای خود دلسوزی، و عزت­نفس، با متغیر ملاک شادکامی معنادار بود و این متغیرها به­صورت مستقیم با شادکامی رابطه داشتند (01/0>p). متغیر پیش­بین ذهن­آگاهی به­صورت غیرمستقیم و از طریق متغیرهای خود دلسوزی و عزت­نفس، با شادکامی رابطه داشت (01/0>p). هم­چنین ضریب مسیر مستقیم استاندارد شده، بین متغیر پیش­بین تنظیم هیجان با شادکامی (01/0<p)، معنادار نبود. بر اساس یافته­های پژوهش می­توان نتیجه گرفت که ذهن­­آگاهی، خوددلسوزی و عزت نفس در شادکامی دانشجویان نقش داشتند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluating Communication Model of Mindfulness with Happiness According to the Role of Self-Compassion, Self-Esteem and Emotion Regulation in Student

نویسندگان [English]

  • abbas Mirbolok Bozorgi 1
  • samereh Asadi Majareh 2
  • maryam Abedini 3
  • solmaz Avarideh 4
1 Lecture of Educational Science Sciences Department, Payam Noor University of Talesh
2 Ph.D, Assistant Professor, Psychology Department, Islamic Azad University of Rasht, Rasht, Iran
3 Lecture of Psychology Department, Payam Noor University of Talesh
4 Lecture of Social Sciences Department, Payam Noor University of Shaft
منابع
ابراهیمی، شیوا؛ جعفری، فرشاد و رنجبر سودجانی، یوسف (1397). رابطه بین ذهن­آگاهی و راهبردهای تنظیم هیجانی دانشجویان. رویش روان­شناسی، 7(5)، 13-30.
ابوالقاسمی، عباس؛ تقی­پور، مریم و نریمانی، محمد (1391). ارتباط تیپ شخصیتی D، خود - دلسوزی و حمایت اجتماعی با رفتارهای بهداشتی در بیماران کرونر قلبی. روانشناسی سلامت، 1(1)، 5 - 19 . 
اسلامی نسب، علی (1373). روان­شناسی اعتمادبه نفس. تهران: نشر مهرداد.
افکاری شهرستانی، زهرا؛ کشاورز، آزیتا؛ درستکار  محمدعلی؛ تبریزی، فاطمه و خزائی، فاطمه (1396). رابطه ذهن آگاهی و بهینه زیستی با رضایت زناشویی زوجین. فصلنامه مطالعات روان­شناختی و علوم تربیتی، 2(15)، 43-51. 
امین­پور، حین؛ زارع، حسین (1393). کاربرد آزمون­های روانی، تهران: شابک.
بابایی نادینلویی، کریم؛ میکاییلی منیع، فرزانه؛ پزشکی، هانا؛ بافنده، حسن و عبدی، حنانه (1396). رابطه ذهن آگاهی و فراهیجان در پیش­بینی تنظیم هیجانی- شناختی پرستاران تازه کار. نشریه پرستاری ایران، ۳۰ (۱۰۵)، 11-22.
باقری، نسرین؛ احدی، حسن؛ لطفی کاشای، فرح (1389). رابطه سبک­های مقابله­ای و جو خانوادگی با شادکامی. مجله تحقیقات روان­شناختی، 2(8)، 21-33.
بیرامی، منصور؛ اکبری، ابراهیم؛ قاسم­پور، عبدالله و عظیمی، زینب (1391). بررسی حساسیت اضطرابی، فرانگرانی و مؤلفه­های تنظیم هیجانی در دانشجویان با نشانگان بالینی اضطراب اجتماعی و بهنجار. فصلنامه مطالعات روان­شناسی بالینی، 8(2)، 43-69.
بیرامی، منصور؛ موحدی، یزدان؛ کاظمی رضایی، سیدولی و اسماعیلی، سودابه (1393). تأثیر درمان­شناختی مبتنی بر ذهن­آگاهی در کاهش نگرانی آسیب­شناختی و علائم اضطرابی دانش­آموزان مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر. پژوهش توانبخشی در پرستاری، 2(1)، 79-90.
توان، بهمن؛ جهانی، فرزانه و رفیعی، محمد (1393). ارتباط بین عزت‌نفس و شادکامی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اراک. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 14(6)، 474-482.
رجبی، غلامرضا و بهلول، نسرین (1386). سنجش پایایی و روایی مقیاس عزت­نفس روزنبرگ در دانشجویان سال اول دانشگاه شهید چمران. پژوهش­های تربیتی و روان­شناختی، 3(8)،33-48.
رجبی، غلامرضا و مقامی، ابراهیم (1394). شفقت ـ خود به‌عنوان میانجی بین ابعاد دل‌بستگی با بهزیستی ذهنی: یک مدل تحلیل مسیر. فصلنامه روانشناسی سلامت، 4(16)، 79-96.
سپهریان آذر، فیروزه (1386). هوش هیجانی (از IQ  تا EQ و SQ). انتشارات جهاد دانشگاهی ارومیه. 95-96.
شیوندی، کامران؛ نعیمی، ابراهیم و فرشاد، محمدرضا (1395). ارائه مدل ساختاری خود-دلسوزی و بهزیستی روان‌شـناختی با مـیانجی عزت‌نفس و تصویر بدنی در دانشجویان دختر دانـشگاه شـیراز. مطالعات روان­شناسی بالینی، 6(24)، 115-123.
علی­پور، احمد؛ هاشمی، تورج؛ باباپور،جلیل و طوسی، فهیمه (1389). رابطه بین راهبردهای مقابله­ای و شادکامی دانشجویان. فصلنامه یافته­های نوین روان­شناسی، 5 (18)، 71-78.
عیسی­زادگان، علی؛ شیخی، سیامک و اسدی مجره، سامره (1393). مقایسه شادی و رضایت از زندگی در بین تیپ­های شبانه­روزی. مجله پزشکی ارومیه، 25(1)، 12-20.
فولادچنگ، محبوبه و حسن­نیا، سمیه (1393). اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر شادکامی و خودکارآمدی زنان سرپرست خانوار. مجله زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق)، 5(4)، 89-106.
قاسم­پور، عبدالله؛ جودت، حیدر و ناصری، ابوذر (1391). رابطه بین راهبردهای تنظیم هیجانی با شادکامی در دانش­آموزان پسر. مجله روان­شناسی تربیتی، 3(4)، 8-1.
قاسمی جوبنه، رضا؛ عرب زاده، مهدی؛ جلیلی نیک، سعید؛ محمدعلی­پور، زینب و محسن­زاده، فرشاد (1394). بررسی روایی و پایایی نسخه فارسی فرم کوتاه پرسشنامه ذهن‌آگاهی فرایبورگ. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 14(2)،137-150.
قدم­پور، عزت­اله؛ مرادی­زاده، سیروس و شاه­کرمی، محمد (1397). اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی بر افزایش شادکامی و بهبود کیفیت زندگی سالمندان. روان‌شناسی پیری، 4(1)، 27-38.
کرد، بهمن و پاشا شریفی، حسن (1393). بررسی ویژگی­های روانسنجی مقیاس خوددلسوزی در بین دانشجویان. مجله اندازه­گیری تربیتی، 4(16)، 76-92.
کرد، بهمن (1395). پیش‌بینی بهزیستی ذهنی دانشجویان پرستاری بر اساس ذهن‌آگاهی و شفقت‌ورزی به خود. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 16، 273-282.
گل­پور، رضا؛ ابوالقاسمی، عباس؛ احدی، بتول و نریمانی، محمد (1393). مقایسه‌ اثربخشی روش‌های آموزش خود- دلسوزی شناختی و درمان متمرکز بر هیجان بر بهبود سلامت جسمانی و روانی دانش‌آموزان مبتلا به افسردگی. روان­شناسی مدرسه، 3(2)، 153-169.
ماوایی، زهرا و کاکابرایی، کیوان (1396). اثربخشی ذهن آگاهی بر کیفیت زندگی و شادکامی سالمندان. فصلنامه پرستاری سالمندان، 3(4).
مهری­نژاد، ابوالقاسم و رمضان ساعتچی، لیلی (1395). تأثیر شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر افسردگی، خشم و تنظیم هیجانی همسران جانباز. طب جانباز، 3(8)، 141-148.
هادی­نژاد، حسن و زارعی، فاطمه (1388). پایایی، اعتبار، و هنجاریابی پرسشنامه شادکامی آکسفورد. فصلنامه پژوهش­های روان­شناختی، 12(1 و 2)، 62-77.
Aldao, A., & Nolen-Hoeksema, S. (2012). When are adaptive strategies most predictive of psychopathology? Journal of Abnormal Psychology, 121 (1), 276–281.
Allen, A.B., Goldwasser, E.R., & Leary, M R. (2012). Self-compassion and well-being among older adults. Self and Identity, 11, 428–453.
Allen, A., & Leary, M. (2010). Self-Compassion, Stress, and Coping. Social and Personality Psychology Compass, 4(2), 107–118.
Badri Bajaj, B., Gupta, R., & Pande, N. (2016).  Self-esteem mediates the relationship between mindfulness and well-being. Personality and Individual Differences, 94, 96–100.
Baumeister, R.F., Campbell, J.D., Krueger, J.I., & Vohs, K.D. (2003). Does high Self-esteem Cause Better Performance, Interpersonal Success, Happiness, or Healthier Lifestyles? Psychological Science in the Public Interest, 4(1), 1-44.
Bellin, Z.J. (2015). The Meaning Connection Between Mindfulness and Happiness. Humanistic counseling, 54(3) 221-235.
Benzo, R.P., Kirsch, J.K., & Nelson, C. (2017). Compassion, Mindfulness and the Happiness of Health Care Workers. Explore (NY), 13(3), 201-206.
Bester, E., Naidoo, P., & Botha, A. (2016). The role of mindfulnwess in the relationship between life satisfaction and spiritual wellbeing among the eldery. Social Work/Maatskaplike Werk, 51(2), 244-265.
Brion, J.M., Leary, M.R., & Drabkin, A.S. (2014). Self-compassion and reactions to serious illness: The case of HIV. Journal of health psychology, 19, 218–229.
Campos, D., Cebolla, A., Quero, S., Bretón-López, J., Botella, C., Soler, J., García-Campayo, J., Demarzo, M.,  & Baños, R.M. (2016). Meditation and happiness: Mindfulness and self-compassion may mediate the meditation–happiness relationship. Personality and Individual Differences, 93, 80-85.
Coo, C., Salanova, M. (2018). Mindfulness Can Make You Happy-and-Productive: A Mindfulness Controlled Trial and Its Effects on Happiness, Work Engagement and Performanc. Happiness Studies, 19(6), 1691-1711.
Emanuel, A.S., Updegraff, J.A., Kalmbach, A.D., & Ciesla, J.A. (2010). The role of mindfulness facets in affective forecasting, Personality and Individual differences, 49, 815-818.
Elliott. R., Watson. J.C., Goldman, R.N., & Greenberg, L.S. (2003). Learning emotionfocus therapy: The process-experiential approach to change. Washington, DC: American Psychological Association.
Erozkan, A., Dogan, U., & Adiguzel, A. (2016). Self-efficacy, Self-esteem, and Subjective Happiness of Teacher Candidates at the Pedagogical Formation Certificate Program. Journal of Education and Training Studies, 4, 8, 72-82.
Gao, J., &Kerstetter, D. L. (2018). From sad to happy to happier: Emotion regulation strategies used during a vacation. Annals of Tourism Research, 69, 1-14.
Hill, N-E. (2015). The Relationship between Self-Esteem, Subjective Happiness and Overall Life Satisfaction. Bachelor of Arts Honour Degree, National College of Ireland, Mayor Street, Dublin.
Keng, S-L., Smoski, M.J., Robin,s C.J., Ekblad, A.G., & Brantley, J.G. (2012). Mechanisms of change in mindfulness-based stress reduction: Self-compassion and mindfulness as mediators of intervention outcomes. Journal of Cognitive Psychotherapy, 26, 270–280.
Kols, N., Sauer, S., &Walach, H. (2009). Facet of mindfulness – Results of an online study investigating the Freiburg mindfulness inventory, Personality and Individual differences, 46, 224-230.
Leary, M.R., Tate, E.B., Adams, C.E., Batts Allen, A., & Hancock, J. (2007). Self-compassion and reactions to unpleasant self-relevant events: the implications of treating oneself kindly. Personality and Social Psychology, 92, 887.
Malpass, A., Binnie, K., & Robson, L. (2019). Medical Students’ Experience of Mindfulness Training in the UK: Well-Being, Coping Reserve, and Professional Development. Education Research International, 1-11. https://doi.org/10.1155/2019/4021729.
Martin, R.C., & Dahlen, E.R. (2005). Cognitive emotion regulation in the prediction of depression, anxiety, stress, and anger. Personality and Individual Differences, 39, 1249–1260.
Raab, K. (2014). Mindfulness, self-compassion, and empathy among health care professionals: a review of the literature. J Health Care Chaplain, 20(3), 95-108.
Roberton, T., Daffern, M., & Bucks, R.S. (2012). Emotion regulation and aggression. Aggression and Violent Behavior, 17, 72–82.
Rojas, M. (2007). Heterogeneity in the relationship between income and happiness a conceptual referent-therapy explanation. Journal of Economic psychology, 28, 1-14.
Ryan, R., & Brown, K. (2003). Why we don't need self-esteem: On fundamental needs, contingent love, and mindfulness. Comment. Psychological Inquiry, 14, 71-76.
Sauer, S., Walach, H., Offenbacher, M., Lynch, S., & Kohls, N. (2011). Measuring Mindfulness: A Rasch Analysis of the Freiburg Mindfulness Inventory, religions, 2, 693-706.
Shapira, B.L., & Mongrain, M. (2010). The benefits of selfcompassion and optimism exercises for individuals vulnerable to depression. The Journal of Positive Psychology, 5 (5), 377–389.
Siegel, R.D. (2010). The mindfulness Solution (every day practices for every day problems, New York: Guilford.
Soysa, C.K., & Wilcomb, C.J. (2015). Mindfulness, Self-compassion, Self-efficacy, and Gender as Predictors of Depression, Anxiety, Stress, and Well-being. Mindfulness, 6(2), 217–226.
Stokes, D. (2013). An Investigation into Mindfulness, Self-Esteem & Wellbeing in Irish Adolescents. Submitted in partial fulfilment of the requirements for the Higher Diploma in Psychology at DBS School of Arts, Dublin.
Tager, D., Good, G.E., & Brammer, S. (2010). An exploration of relations between emotion dysregulation, masculine norms, and intimate partner abuse in a clinical sample of men. Psychology of Men & Masculinity, 11(3), 233–239.
Zamir, D.R. (2012). Self-Esteem as a Mediator of the Relationship between Mindfulness and Satisfaction with Life (Doctoral dissertation, Pacific University). Retrieved from: http://commons.pacificu.edu/spp/241.