مقایسه اثربخشی مداخله ی فرزندپروری مبتنی بر ذهن‌آگاهی به مادران و مداخله‌ی شفقت به ‏خود به دختران بر بهزیستی ذهنی دختران نوجوان با تعارض والد- فرزندی

مهرابی کوشکی, ملیحه; کشاورزی ارشدی, فرناز; حسنی, فریبا; کوچک انتظار, رویا

doi:10.22034/jmpr.2023.15913

مقایسه اثربخشی مداخله ی فرزندپروری مبتنی بر ذهن‌آگاهی به مادران و مداخله‌ی شفقت به ‏خود به دختران بر بهزیستی ذهنی دختران نوجوان با تعارض والد- فرزندی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری گروه روانشناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

² دانشیار، گروه روانشناسی بالینی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

³ استادیار گروه روانشناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

10.22034/jmpr.2023.15913

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی مداخله ی فرزندپروری مبتنی بر ذهن‌آگاهی به مادران و مداخله‌ی شفقت به ‏خود به دختران بر بهزیستی ذهنی دختران نوجوان با تعارض والدفرزندی انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی، با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه گواه و پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان دختر 14و15سال که در سال تحصیلی ۱۳۹۹ - 1400 در منطقه 14 شهر تهران در مدارس دولتی مشغول به تحصیل بودند و مادران آنها تشکیل می دادند. نمونه مورد مطالعه در این پژوهش 45 نفر از دانش آموزان که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادف در سه گروه گمارده شدندگروه اول شامل10 نفر از مادران دانش آموزان که مداخله فرزندپروری مبتنی بر ذهن آگاهی دریافت کردند، و گروه دوم 12 نفر از دانش آموزان که تحت مداخله شفقت به ‏خود قرار گرفتند و در گروه گواه 12 نفر از دانش آموزان که هیچ مداخله دریافت نکردند. مداخلات در 8 جلسه 90 دقیقه‌ ارائه گردید. دانش آموزان مقیاس بهزیستی ذهنی کی یز و ماگیارمو (2003) را پیش و پس از مداخله و دو ماه بعدپاسخ دادند یافته های حاصل از تحلیل واریانس آمیخته نشان داد. که مداخله فرزندپروری مبتنی بر ذهن‌آگاهی به مادران و مداخله شفقت به خود به دختران نسبت به گروه کنترل به طور معنی داری بر بهزیستی ذهنی اثربخش بود(p≤ 0.001) و مداخله شفقت به خود اثر بخش‌تر بود و در مرحله پیگیری تاثیرات پایداری خود را حفظ کرده بود بنابراین می توان از این مداخله در محیط های مشاوره مدارس استفاده کرد

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.27173852.1402.18.69.15.8

عنوان مقاله [English]

Comparing the Effectiveness of Mindfulness-based Parenthood Intervention for Mothers with Self-compassion Intervention for Girls on Mental Welfare of Teenage Girls Having Parent-child Conflict

نویسندگان [English]

Malihe Mehrabi Koshki ¹
Farnaz Keshavarzi Arsha ²
Fariba Hassani ³
Roya Kuochak Entezar ³

¹ Ph.D. Student, Department of Education And Psychology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

² Associate Professor, Department of Clinical Psychology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

³ Assistant Professor, Department of Psychology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The present study is conducted with the aim of comparing the effectiveness of mindfulness-based parenthood intervention for mothers with self-compassion intervention for girls on mental welfare of teenage girls that have parent-child conflict. The research method was quasi-experimental with a pretest-posttest design. It also had control group and follow-up. The statistical population of the study consisted of teenage girls in their 14 and 15 years who were studying in public schools in district 14 of Tehran, in the school year 2021-22 (1399-1400) and their mothers. The sample of the study was 45 students who were selected by purposive sampling method and randomly divided into three groups. The first group involved 10 students' mothers who received mindfulness-based parenthood intervention, and the second group consisted of 12 students who received self-compassion intervention. Besides, the control group involved 12 students who didn’t receive any intervention. The interventions were provided in 8 sessions, each lasting 90 minutes. Students answered Keyes and Magyarmo Mental Well-Being Scale before, after, and 2 month after the intervention. The outcomes of the analysis of mix variance demonstrated that mindfulness-based parenthood intervention for mothers and self-compassion intervention for girls were significantly effective on mental well-being, compared to the control group (p≤ 0.001). self-compassion intervention was more effective and it maintained its stability during the follow-up stage. Therefore, this intervention can be used in school counseling environments so as to increase welfare, improve relationships, for adolescents who have conflict with their parents

کلیدواژه‌ها [English]

mental well-being
parent-child conflict
self-compassion
mindfulness-based parenthood

مراجع

برغندان، سپیده؛ اکبری، بهمن و وارسته، علیزضا.(1396). مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان مبتنی بر شفقت برکیفیت زندگی دختران دارای رفتار پرخطر. مجله علمی علوم پزشگی ایلام، 26(3)، 163- 158.

حسینی مهر، نجمه ؛ خزری مقدم ، نوشیروان و پور حسن، سمیه.(1400). بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر شفقت بر خودکارآمدی اجتماعی تحمل پریشانی و خودانتقادی در دختران نوجوان تحت سرپرستی سازمان بهزیستی. مجله روانشناسی مثبت، 7 (2)،48-33.

درویشی، شقایق.(1399). آشنایی با بهزیستی ذهنی و کفایت اجتماعی نوجوانان، تهران: نشر اعتدال.

سیادت، سیدمرتضی؛ خواجوند خوشلی، افسانه و اکبری، حمزه.(1398). اثربخشی طرحواره درمانی بر بهزیستی روانی (هیجانی، روانشناختی و اجتماعی) مادران دارای فرزند اوتیسم شهرستان گرگان. مجله روانشناسی اجتماعی، 13(51)،78-69.

عراقی، یحیی.(1387). بررسی کیفیت رابطه ی والد – فرزندی در دو گروه از دانش آموزان پسر پرخاشگر و غیر پرخاشگر. مجله مطالعات روان شناختی، 4(4)، 113-129.

قاسم‌زاده، مهدی؛ معتمدی، عبدالله و سهرابی، فرامرز.(1398). اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت بر بهبود سازگاری اجتماعی و گذشت در زنان مطلقه. پژوهش نامه زنان،10(1)،139-117.

فرخزادیان، علی اصغر و میردریکوند، فضل الله.(1397). اثربخشی درمان متمرکز بر خودشفقتی بر افزایش بهزیستی روانشناختی و کاهش افسردگی در سالمندان. مجله روانشناسی پیری،3(4)،302-293.

کشاورز، غلامرضا؛ نوابی نژاد، شکوه و زهرا کار، کیانوش.(1398). مدل مفهومی عوامل زمینه ساز تعارضات والد– نوجوان از دیدگاه والدین. فصلنامه خانواده و پژوهش، (47)170-147.

گیلبرت، پل. (۲۰10). درمان متمرکز بر شفقت. ترجمه مهرنوش اثباتی و علی فیضی.(۱۳۹7). تهران: انتشارت ابن سینا.

ملکی پویا، محمد و مرادی، مریم.(1399). اثربخشی آموزش شفقت به خود بر بهزیستی ذهنی و سازگاری اجتماعی دختران ورزشکار. هشتمین کنفرانس بین المللی روانشناسی، مشاوره و علوم تربیتی، https://civilica.com/doc/1202644

هیمن، محمودفخه.(1397). پیش بینی بهزیستی ذهنی بر اساس معنای زندگی و شفقت به خود در بین دانشجویان دانشگاه پیام نور مهاباد. مجله پویش در آموزش علوم انسانی، 4(13)؛39-55.

عزت پور، عمالدالدین؛ رضائی، روناک؛ رحمانی، سیف الله و دلخوش، واقف.(1399). نقش تعارض والد- نوجوان و حمایت اجتماعی در پیش بینی بحران وجودی دانش آموزان. مجله روانشناسی و روان پزشکی شناخت،7(2)،63-53.

Arslan, G., & Coşkun, M. (2020). Student subjective wellbeing school functioning and psychological adjustment in high school adoles-cents: A latent variable analysis. Journal of Positive School Psychology 4(2), 153–164.

Benda, J.; Reichová, A. (2016). "Psychometric characteristics of the Czech version of the Self-Compassion Scale (SCS- CZ). Československá Psychologie, 60 (2): 120–136.

Breines, J. G., Thoma, M. V., Gianferante, D., Hanlin, L., Chen, X., & Rohleder, N. (2014). Self-compassion as a predictor of interleukin-6 response to acute psychosocial stress. Brain, Behavior, and Immunity, 37, 109–114.

Bogels, S., & Restifo, K. (0214). Mindful Parenting A Guide for Mental Health Practitioners. New York: Springer.

Cowling, C., & Gordon, W. (2022). 'Mindful parenting: future directions and challenges. International Journal of Spa and Wellness, 5(1), 50-70.

Coatsworth, J. D., Duncan, L. G., Nix, R. L., Greenberg, M. T., Gayles, J. G., Bamberger, K. T., Berrena, E., & Demi, M. A.(2015). Integrating mindfulness with parent training: Effects of the mindfulness-enhanced strengthening family’s program. Developmental Psychology, 51(1), 26–35.

Emery, A.A., Heath, N.L., & Rogers, M. (2017). Parents’ role in early adolescent self-injury: an application of self-determination theory. School Psychology Quarterly, 32 (2), 199–211.

Frostadottir, A. D., & Dorjee, D. (2019). Effects of Mindfulness Based Cognitive Therapy (MBCT) and Compassion Focused Therapy (CFT) on symptom change, mindfulness, self-compassion, and rumination in clients with depression, anxiety, and stress. Frontiers in Psychology, 10, Article 1099

Heintzelman, S.J., & Diener, E. (2019). Subjective well- being social interpretation and relationship thriving. Journal of Research in Personality, (78), 93-105.

Josipovic, Z. (2016). Love and compassion meditation: a nondual perspective. Annals of the New York Academy of Sciences, (1), 71-65.

Sun, L., Ju, J., Kang, L & Bian, Y. (2021). More control, more conflicts? Clarifying the longitudinal relations between parental psychological Control and parent-adolescent Conflict by disentangling between-family effects from within-family effects, Journal of adolescence, (93), 212-221

Teresa, M. A., Zavala, S. S., Matthe W., Petrocchi, K. N., David, H., Barlow, D. H., & Litz, B. T. (2017). Compassion-Based Therapy for Trauma-Related Shame and Posttraumatic Stress: Initial Evaluation Using a Multiple Baseline Design. Behavior Therapy, 48(2), 207-221.

Keshavarzi Arshadi, F., Tasir maharat. (2017), The effect of mindful parenting skills training on emotional self–regulation and psychological well-being of mothers In: 6th Congress of the Iranian Psychological Association, https://www.civilica com / Paper -CIPSA06 - CIPSA06-192.html.

Kilibarda, B., Mravcik, V., Oechsler, H., & Martens, M.S. (2017). Association of smoking status with substance use and psychological distress in Serbia. Public Health, 152, 95-98.

Lathren, C. R., Rao, S. S., Park, J., & Bluth, K. (2021). Self-compassion and current close interpersonal relationships: A scoping literature review. Mindfulness, 12(5), 1078-1093.

Mastrotheodoros, S., Graaff, j., Dekovic, M., Meeus, W., Branje, S. (2020). Parent–Adolescent Conflict across Adolescence: Trajectories of Informant Discrepancies and Associations with personality types. Journal of youth and adolescence, 49, 119-135.

Magnani, E., & Zhu, R. (2018). Does kindness lead to happiness? Voluntary activities and subjective well being. Journal of Behavioral and Experimental Economics, 77, 20-28.

Marsh, I. C., Chan, S. W. Y., & MacBeth, A. (2018). Self-compassion and psychological distress in adolescents-A meta-analysis. Mindfulness, 9(4), 1011–1027

Moreira, H., Gouveia, M. J., & Canavarro, M. C. (2018). Is mindful parenting associated with adolescents ́ well-being in early and middle/late adolescence? The mediating role of adolescents ́ attachment representations, self-compassion and mindfulness. Journal of Youth and Adolescence, 47, 1771-1778.

Mitchell, R. J., Richardson, E. A., Shortt, N. K., & Pearce, J. R. (2015). Neighborhood environments and socioeconomic inequalities in mental well-being. American Journal of Preventive Medicine, 49(1), 80-84.

Neff, K.D. (2016). The self-compassion scale is a valid and theoretically coherent measure of self-compassion. Mindfulness; 7(1), 264-274.

Neff, K. D., & Germer, C. K. (2013). A Pilot Study and Randomized Controlled Trial of the Mindful Self-Compassion Program. Journal of Clinical Psychology, 69 (1), 28–44.

Patra, S. (2021).is There a Right Way to Parent? Focusing on Mindful Parenting. Handbook of Research on Clinical Application of Meditation and Mindfulness-Based interventions in Mental Health India: InfoSci-OnD. 10.4018/978-1-7998-8682-2.ch003

Potharst, E. S., Baartmans, J. M., & Bögels, S. M. (2018). Mindful Parenting Training in a Clinical Versus Non-Clinical Setting: An Explorative Study. Mindfulness,12, 504-518.

Roediger, E., Stevens, B., Brockman, R., Behary, W. T., & Young, J. (2018). Contextual schema therapy: An integrative approach to personality disorders, emotional dysregulation, & interpersonal functioning. Olkand, CA: An Imprint of new Harbinger publications.

Siegel, D. J. (2018) Tormenta Cerebral: el poder y el propósito del cerebro adolescente [Brainstorm. The power and purpose of the teenage brain]. Barcelona: Alba Editorial Publisher

Sánchez, X., Bailey, C., Arcos, E., Muñoz, L. A., González, L., & Miranda, R. (2017). Subjective well-being and the perception of health opportunities: The case study of senior citizens of the neighborhood of Playa ancha. World Development Perspectives, 5, 7-9.

Tanni, K. T., Zainudin, Z. N., Hassan, S. A., & Yusop, Y. M. (2021). A Systematic LiteratureReview on the Influential Family Factors and Cultural Differences in Parent-Adolescent Conflict among Adolescents. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 11(5), 405–426.

Trompetter, R., Kleine, d.e., & Bohlmeijer, T. (2017). Why Does Positive Mental Health Buffer Against Psychopathology? An Exploratory Study on Self-Compassion as a Resilience Mechanism and Adaptive Emotion Regulation Strategy. Cognitive Therapy and Research, 41, 459–468.

Townshend, K., Jordan, Z., Stephenson, M., & Tsey, K. (2016). The effectiveness of mindful parenting programs in promoting parents’ and children’s wellbeing: a systematic review. JBI Database System Rev Implement Rep, 14(3), 139 –180.

Wu, X., Gai, X., & Wang, W. (2020) Subjective well- being and academic performance among middle schoolers: A two - wave longitudinal longitudinal. Journal of Adolescence, 84, 11-22.

Wilson, A. C., Mackintosh, K., Power, K., & Chan, S. W. Y. (2019). Effectiveness of self-compassion related therapies: A systematic review and meta-analysis. Mindfulness, 10, 795-979.

Weiss, M., Razinskas, S., Backmann, J., & Hoegl, M. (2018). Authentic leadership and leaders’ mental well-being: An experience sampling study. The Leadership Quarterly, 29(2), 309-321.

Zhang W, Wang M, Ying L. (2019). Parental Mindfulness and Preschool Children’s Emotion Regulation: The Role of Mindful Parenting and and Secure Parent -Child Attachment. Mindfulness; 10(12), 81 –91.